Thu t Nói Chuy n H ng Ngàyậ ệ ằ Hoàng Xuân Vi t ệPh
n 005ầ
Đ ng Cho Mình Là "bách Khoa Đ i T Đi n"ừ ạ ừ ể
Có l n nào b n nói chuy n v i m t ng i "bi t h t"ầ ạ ệ ớ ộ ườ ế ế
ch a? Chúng tôi có m t ng i b n lúc nào cũng t ng làư ộ ườ ạ ưở
m t b "Bách khoa đ i t đi n". Hình nh anh không baoộ ộ ạ ừ ể ả
gi phai nhòa trong tâm não chúng tôi. Khi vi t cho b n m yờ ế ạ ấ
dòng này, chúng tôi đang th y l i c nh m y năm tr c, anhấ ạ ả ấ ướ
thuy t v i chúng tôi. Anh múa tay, anh ch m ch m t i, anhế ớ ồ ồ ớ
ch n l i chúng tôi, tr l i h t m i câu h i. Chúng tôi bànậ ờ ả ờ ế ọ ỏ
v n đ gì anh cũng tham gia, gi i quy t h t. Nh ng có đi uấ ề ả ế ế ư ề
anh r t b t l là hay gi i quy t b y. Xung quanh chúng ta,ấ ấ ễ ả ế ậ
th a b n, có bi t bao k có l i nói chuy n nh ng i b nư ạ ế ẻ ố ệ ư ườ ạ
đáng th ng này c a chúng tôi. T b n năng, h c m th yươ ủ ự ả ọ ả ấ
mình t ra quán thông h t nh ng hi u bi t đông tây kim c . ỏ ế ữ ể ế ổ
C nh ng v n đ h t s c chuyên môn, k khác h i h ,ả ữ ấ ề ế ứ ẻ ỏ ọ
h c t nhiên thao thao tr l i. Giá cò cu c tranh lu n gi aọ ứ ự ả ờ ộ ậ ữ
h và nh ng k khác, thì ng i ta còn th y cái t t t ra mìnhọ ữ ẻ ườ ấ ậ ỏ
bi t h t c a h . H tin t ng r ng, đi u gì mình cũng làuế ế ủ ọ ọ ưở ằ ề
thông và nh ng gì khác đ u sai b y. Có ai d n ch ng l i c aữ ề ậ ẫ ứ ờ ủ
văn sĩ hay tri t gia nào đ th giá cho đi u mình qu quy tế ể ế ề ả ế
thì h r ng c lên: "Tôi bi t r i. Tôi đ c r i. Hãy d p ý ki nọ ố ổ ế ồ ọ ồ ẹ ế
đó đi. Nói b y." H r t đ c đoán trong khi tranh cãi. H nh tậ ọ ấ ộ ọ ấ
đ nh không đ ai đem lý nào m i l ra b h đ c. N uị ể ớ ạ ẻ ọ ượ ế
ng i bàn v i h là k cao tu i h n h , có ch c quy n h nườ ớ ọ ẻ ổ ơ ọ ứ ề ơ
h , h không b o câm ngay m t, nh ng c cãi x c. L dĩọ ọ ả ặ ư ứ ướ ẽ
nhiên, ng i nh h n h , nh h c trò c a h ch ng h n, thìườ ỏ ơ ọ ư ọ ủ ọ ẳ ạ
h b t nghe v i "D , vâng" thôi. B n hay chúng tôi có mu nọ ắ ớ ạ ạ ố
h i h đi u gì chăng? H s tr l i cho chúng ta h t. H trỏ ọ ề ọ ẽ ả ờ ế ọ ả
l i c nh ng đi u h không bi t gì c . B n bi t h nói thờ ả ữ ề ọ ế ả ạ ế ọ ế
nào không. H nói cũng v i thái đ thông thái, đ o m o, oaiọ ớ ộ ạ ạ
nghiêm "th y l m". H h t m t lên, c t nghĩa d n ch ng,ầ ắ ọ ấ ặ ắ ẫ ứ
phân tích, so sánh. H nói r t hùng bi n, nh ng ti c là chọ ấ ệ ư ế ỉ
nói xàm, nói l c đ , nói không ăn thua gì đ n đi u chúng taạ ề ế ề
h i. Ng i bi t h t khi nói nh ng đi u mình không bi t, hỏ ườ ế ế ữ ề ế ọ
vô tình b ch l cái ngu d t, cái h c non, cái b t l c a mình.ạ ộ ố ọ ấ ễ ủ
Th a b n quý m n! B n có g m t t kiêu căng, tính nôngư ạ ế ạ ớ ậ
n i c a th ng i này không? Khi nói chuy n, b n coiổ ủ ứ ườ ệ ạ
ch ng tránh nh ng l i l m c a h . B n nên đ ý r ng,ừ ữ ỗ ầ ủ ọ ạ ể ằ
ng i bi t h t là ng i mâu thu n m t cách n c c i. Hườ ế ế ườ ẩ ộ ự ườ ọ
nói h quán thông m i s , nh ng sao h ngu d t đi u này.ọ ọ ự ư ọ ố ề
Ai nói mình bi t h t là t thú mình không bi t h t. Hế ế ự ế ế ọ
không bi t r ng n u h khôn ngoan, không nên t hào là đ yế ằ ế ọ ự ầ
đ , không ai đ c b o t n nh ng thành ki n, tranh lu nủ ượ ả ồ ữ ế ậ
không nên ch quan, lòng t ái c a k khác r t d b t nủ ự ủ ẻ ấ ễ ị ổ
th ng. Bi t h t m i s , sao h b qua m y đi u quan hươ ế ế ọ ự ọ ỏ ấ ề ệ
đó. Trong khi h t ra mình hoàn toàn thông thái, h vô tìnhọ ỏ ọ
là cho ng i nói chuy n v i h ph i m t m t, ph i b cườ ệ ớ ọ ả ấ ặ ả ự
mình v i gi ng phách l i, đ c đoán c a h .ớ ọ ố ộ ủ ọ
V l i, trên đ i, làm sao ta thông su t h t m i nghànhả ạ ờ ố ế ọ
đ c. Thông thái nh Newton còn nói: "Đi u chúng ta hi uượ ư ề ể
bi t ch là gi t n c trong đ i d ng", thì chúng tôi và b n,ế ỉ ọ ướ ạ ươ ạ
ch c không lý gì có thái đ ngông nh nh ng ng i bi t h tắ ộ ư ữ ườ ế ế
đáng ti c y. Chúng ta đâu có tin ai trên đ i đ u "bi t h t",ế ấ ờ ề ế ế
thì k khác đâu có tin ta hoàn toàn thông thái. Vì th , khi ta tẻ ế ỏ
ra mình là m t b "Bách khoa đ i t đi n", ta ch làm trò hộ ộ ạ ừ ể ỉ ề
cho m i ng i ghét mà thôi. M t cu c nói chuy n đem h ngọ ườ ộ ộ ệ ứ
thú cho m i ng i, khi nh ng ng i bàn chuy n bi tọ ườ ữ ườ ệ ế
nh ng nh n, nghe nhau, đ i x v i nhau b ng l ng tri,ườ ị ố ử ớ ằ ươ
trình bày ý ki n khiêm t n, khách quan và l ch s . Xin b nế ố ị ự ạ
nh th c hi n nh ng đi u t t y u này. R i ph i đàm tho iớ ự ệ ữ ề ấ ế ủ ả ạ
cùng ng i cho là "bi t h t", b n có thái đ quân t . Đ ngườ ế ế ạ ộ ử ừ
đính chính chi cho m t nh ng đi u h nói b y. H có m ngệ ữ ề ọ ậ ọ ắ
r ng b n ngu, nói tr t, thì b n hãy nghe theo l i khuyên c aằ ạ ậ ạ ờ ủ
T H Nguyên Quân "nh n, nh n, nh n". Nh n h là hayư ư ẫ ẫ ẫ ị ọ
h n c . Nh n, b n còn súc tích khí l c cho mình gây uy thơ ả ị ạ ự ế
cho l i mình nói, và đ ng th i làm cho ng i bi t h t cóờ ồ ờ ườ ế ế
c m tình v i mình. Bi t đâu trên đ i ch ng có lúc b n c nả ớ ế ờ ẳ ạ ầ
đ n h . ế ọ
[ Ph n Tr cầ ướ ] [ Ph n Kầ ế ]