TR NG Đ I H C KINH T TP. H CHÍ MINHƯỜ Ạ Ọ Ế Ồ
KHOA TH NG M IƯƠ Ạ
MÔN Đ U T QU C TẦ Ư Ố Ế
Chuyên đ 6:ề
B O H S H U TRÍ TUẢ Ộ Ở Ữ Ệ
B O H S H U TRÍ TUẢ Ộ Ở Ữ Ệ
TH C TR NG VÀ GI I PHÁP Ự Ạ Ả Ở
TH C TR NG VÀ GI I PHÁP Ự Ạ Ả Ở
VI T NAMỆ
VI T NAMỆ
Gi ng viên h ng d n:ả ướ ẫ GS. TS. Võ Thanh Thu
Nhóm th c hi n:ự ệ 1. Nguy n Phan Anhễ
2. Tr n Minh Chínhầ
3. Tr n Qu c H ngầ ố ư
4. Nguy n Th Di mễ ị ễ
5. Nguy n Th Ph ng Th o-ễ ị ươ ả
1985
L p: Th ng m i – K20ớ ươ ạ
M C L CỤ Ụ
L I M Đ UỜ Ở Ầ
L I M Đ UỜ Ở Ầ ..................................................................................................................
..................................................................................................................3
3
CH NG 1: T NG QUAN V S H U TRÍ TU VÀ B O H S H U TRÍ TUƯƠ Ổ Ề Ở Ữ Ệ Ả Ộ Ở Ữ Ệ
CH NG 1: T NG QUAN V S H U TRÍ TU VÀ B O H S H U TRÍ TUƯƠ Ổ Ề Ở Ữ Ệ Ả Ộ Ở Ữ Ệ
I. S h u trí tu là gì?ở ữ ệ ......................................................................................................5
1.1 Khái ni mệ...................................................................................................................5
1.2 Quá trình phát tri n c a quy n s h u trí tuể ủ ề ở ữ ệ...........................................................5
1.2.1 B n quy n và văn hóaả ề .............................................................................................5
1.2.2 B ng sáng ch và s đ i m iằ ế ự ổ ớ .................................................................................6
1.2.3 Nhãn hi u và b o v ng i tiêu dùngệ ả ệ ườ ....................................................................7
1.2.4 S h u trí tu và xã h iở ữ ệ ộ ..........................................................................................8
II. B o h s h u trí tu là gì? ả ộ ỡ ữ ệ Vì sao ph i b o h SHTT? ả ả ộ ..........................................8
2.1 Khái ni mệ...................................................................................................................8
2.2 Vì sao ph i b o h s h u trí tu ?ả ả ộ ở ữ ệ ............................................................................9
2.3 Tác đ ng c a b o h quy n s h u trí tu đ i v i các n c đang phát tri nộ ủ ả ộ ề ở ữ ệ ố ớ ướ ể .....10
2.3.1. L i ích c a vi c b o h quy n s h u trí tuợ ủ ệ ả ộ ề ở ữ ệ...................................................10
2.3.2 M t trái c a b o h quy n s h u trí tuặ ủ ả ộ ề ở ữ ệ..........................................................10
II. Vai trò c a b o h s h u trí tuủ ả ộ ở ữ ệ.............................................................................10
3.1. Đ i v i ho t đ ng th ng m i ố ớ ạ ộ ươ ạ .............................................................................10
3.2. Đ i v i ho t đ ng đ u t n c ngoài, chuy n giao công ngh : ố ớ ạ ộ ầ ư ướ ể ệ .........................11
3.3. Vai trò c a h th ng SHTT đ i v i phát tri n kinh tủ ệ ố ố ớ ể ế..........................................11
CH NG 2: C S PHÁP LÝ V B O H S H U TRÍ TU VI T NAMƯƠ Ơ Ở Ề Ả Ộ Ở Ữ Ệ Ở Ệ
CH NG 2: C S PHÁP LÝ V B O H S H U TRÍ TU VI T NAMƯƠ Ơ Ở Ề Ả Ộ Ở Ữ Ệ Ở Ệ
I. Quá trình hình thành các quy đ nh v quy n SHTT và Lu t SHTT ị ề ề ậ c aủ Vi t Namệ. .15
II. Lu t S h u Trí tu năm 2005ậ ở ữ ệ ..................................................................................15
III. Các công c qu c t v s h u trí tu mà Vi t nam đã ký k tướ ố ế ề ở ữ ệ ệ ế .........................25
3.1. S l c các công c qu c t v s h u trí tu Vi t Nam tham giaơ ượ ướ ố ế ề ở ữ ệ ệ ..................25
3.2. Hi p đ nh Th ng M i Vi t- Mệ ị ươ ạ ệ ỹ..........................................................................27
3.3. Hi p đ nh TRIPsệ ị ......................................................................................................28
CH NG 3: TH C TR NG B O H QUY N S H U TRÍ TU VI T NAM –ƯƠ Ự Ạ Ả Ộ Ề Ở Ữ Ệ Ở Ệ
CH NG 3: TH C TR NG B O H QUY N S H U TRÍ TU VI T NAM –ƯƠ Ự Ạ Ả Ộ Ề Ở Ữ Ệ Ở Ệ
CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO TH C THI B O H S H U TRÍ TU VI TẢ Ự Ả Ộ Ở Ữ Ệ Ở Ệ
CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO TH C THI B O H S H U TRÍ TU VI TẢ Ự Ả Ộ Ở Ữ Ệ Ở Ệ
NAM
NAM
I. Th c tr ng b o h s h u trí tu t i Vi t Namự ạ ả ộ ở ữ ệ ạ ệ .......................................................33
1.1. Các s li u v th c thi b o h s h u trí tu Vi t Nam ố ệ ề ự ả ộ ở ữ ệ ở ệ ..................................33
1.2. Th c trang vi c xâm ph m quy n s h u trí tu t i Vi t Namự ệ ạ ề ở ữ ệ ạ ệ ...........................44
1.3. Thành t u và h n chự ạ ế..............................................................................................45
1.3.1. Thành t uự..............................................................................................................45
1.3.2. H n ch :ạ ế ...............................................................................................................46
II. M t s gi i pháp nâng cao th c thi b o h quy n s h u trí tu Vi t Nam nh mộ ố ả ự ả ộ ề ở ữ ệ ở ệ ằ
thu hút đ u t FDIầ ư ..........................................................................................................48
2.1. Nhóm gi i pháp v pháp lu t liên quan đ n b o h quy n s h u trí tuả ề ậ ế ả ộ ề ở ữ ệ..........48
2.2. Nhóm gi i pháp th c thi pháp lu t liên quan đ n quy n s h u trí tuả ự ậ ế ề ở ữ ệ..............50
K T LU NẾ Ậ
K T LU NẾ Ậ .....................................................................................................................
.....................................................................................................................53
53
L I M Đ UỜ Ở Ầ
1. Ý nghĩa c aủ đ tàiề
Ngày nay, tài s n trí tu ngày càng đ c coi tr ng và đ c b o v trên ph m vi toànả ệ ượ ọ ượ ả ệ ạ
c u. Không ch các n c phát tri n mà các nhóm qu c gia khác cũng d n ý th c đ c t mầ ỉ ướ ể ố ầ ứ ượ ầ
quan tr ng c a vi c b o h các tài s n vô hình này.ọ ủ ệ ả ộ ả
Tài s n ảtrí tu là m t trong nh ng y u t c b n t o nên giá tr và tính c nh tranhệ ộ ữ ế ố ơ ả ạ ị ạ
c a doanh nghi p trên th tr ng. Nó nh h ng không nh đ n quy t đ nh c a các nhà đ uủ ệ ị ườ ả ưở ỏ ế ế ị ủ ầ
t và m t cách gián ti p- quy t đ nh s thành b i c a m t th ng hi u hay m t doanhư ộ ế ế ị ự ạ ủ ộ ươ ệ ộ
nghi p.ệ
V i m t n c đang phát tri n và h i nh p m nh m nh Vi t Nam, vi c b o hớ ộ ướ ể ộ ậ ạ ẽ ư ệ ệ ả ộ
quy n s h u trí tu càng đóng m t vai trò quan tr ng trong vi c thâm nh p th tr ng thề ở ữ ệ ộ ọ ệ ậ ị ườ ế
gi i, thu hút v n đ u t n c ngoài. Chính vì v y, b o h s h u trí tu còn là chìa khóaớ ố ầ ư ướ ậ ả ộ ở ữ ệ
cho s phát tri n b n v ng c a doanh nghi p và nói r ng ra là cho m i qu c gia.ự ể ề ữ ủ ệ ộ ỗ ố
Tuy nhiên, v n ch a ý th c đ c t m quan tr ng nói trên cho nên vi c b o h cácẫ ư ứ ượ ầ ọ ệ ả ộ
th ng hi u Vi t Nam quá l ng l o, d n đ n tình tr ng vi ph m b o h s h u trí tu ngàyươ ệ ệ ỏ ẻ ẫ ế ạ ạ ả ộ ở ữ ệ
càng nghiêm tr ng. ọ
H th ng pháp lu t Vi t Nam ch a th t s hoàn thi n c ng v i vi c nhà n c ch aệ ố ậ ệ ư ậ ự ệ ộ ớ ệ ướ ư
tuyên truy n ph bi n r ng rãi các ki n th c v b o h quy n s h u trí tu cho doanhề ổ ế ộ ế ứ ề ả ộ ề ở ữ ệ
nghi p và ng i tiêu dùng cũng là m t trong nh ng nguyên nhân c a v n n n trên.ệ ườ ộ ữ ủ ấ ạ
Và đó chính là nh ng lý do thôi thúc chúng tôi nghiên c u đ tài này.ữ ứ ề
2. M c tiêu nghiên c u: ụ ứ
Hi u đ c ể ượ s h u trí tu là gì, b o h s h u trí tu là gì, gi i thi u v lu t s h uở ữ ệ ả ộ ở ữ ệ ớ ệ ề ậ ở ữ
tri tu , các công c và hi p đ nh Vi t Nam đã tham gia. T th c ti n b o h s h u trí tuệ ướ ệ ị ệ ừ ự ễ ả ộ ở ữ ệ
Vi t Nam mà đ xu t m t s gi i pháp nâng cao vi c th c thi b o h s h u trí tu ở ệ ề ấ ộ ố ả ệ ự ả ộ ở ữ ệ ở
Vi t Nam nh m thu hút v n đ u t tr c ti p (FDI).ệ ằ ố ầ ư ự ế
3. Đ i t ng và ph m vi nghiên c u: ố ượ ạ ứ
Đ tài t p trung nghiên c u tình hình ề ậ ứ th c thi quy n s h u trí tuự ề ở ữ ệ Vi t Nam,ở ệ
nh ng thành t u và h n ch đ i v i vi c b o h quy n s h u trí tu c a nhà n c và cácữ ự ạ ế ố ớ ệ ả ộ ề ở ữ ệ ủ ướ
doanh nghi p Vi t Nam th tr ng trong n c và qu c t .ệ ệ ở ị ườ ướ ố ế
3
4. Ph ng pháp nghiên c u:ươ ứ
Đ tài này đ c th c hi n ề ượ ự ệ d a trên nh ng ph ng pháp c b n sau:ự ữ ươ ơ ả
- Ph ng pháp thu th p tài li u, thông tin ươ ậ ệ
- Ph ng pháp th ng kê các s li u liên quan đã thu th p đ c các s ban ngành.ươ ố ố ệ ậ ượ ở ở
- Ph ng pháp phân tích: t ng h p các thông tin có đ c đ đ a ra gi i pháp ươ ổ ợ ượ ể ư ả
- Ph ng pháp so sánh: so sánh các s li u th ng kê c a năm sau so v i năm tr c.ươ ố ệ ố ủ ớ ướ
5. B c c c a đ tài: ố ụ ủ ề
N i dung đ tài g m 3 ch ng nh sau:ộ ề ồ ươ ư
Ch ng 1:ươ T ng quan b o h s h u trí tuổ ả ộ ở ữ ệ
Ch ng 2:ươ C s pháp lý v b o h s h u trí tu Vi t Namơ ở ề ả ộ ở ữ ệ ở ệ
Ch ng 3:ươ Th c tr ng b o h quy n s h u trí tu Vi t Nam và Gi i pháp nângự ạ ả ộ ề ở ữ ệ ở ệ ả
cao th c thi b o h s h u trí tu Vi t Namự ả ộ ở ữ ệ ở ệ
4
CHƯƠ
CHƯƠNG 1:
NG 1: T NG QUAN V S H U TRÍ TU VÀỔ Ề Ở Ữ Ệ
T NG QUAN V S H U TRÍ TU VÀỔ Ề Ở Ữ Ệ
B O H S H U TRÍ TUẢ Ộ Ở Ữ Ệ
B O H S H U TRÍ TUẢ Ộ Ở Ữ Ệ
I. S h u trí tu là gì?ở ữ ệ
1.1 Khái ni mệ
Theo ESCAP: “S h u trí tu bao g m m i đ i t ng do trí tu con ng i t o ra màở ữ ệ ồ ọ ố ượ ệ ườ ạ
cá nhân đ c trao quy n s h u ượ ề ỡ ữ nó có th s d ng h p pháp đ i t ng đó, tùy theo ý mu nể ử ụ ợ ố ượ ố
c a mình mà không b b t c ng i nào khác can thi p.”ủ ị ấ ứ ườ ệ
S h u trí tu , hay có khi còn g i là tài s n trí tu , là nh ng s n ph m sáng t o c a bở ữ ệ ọ ả ệ ữ ả ẩ ạ ủ ộ
óc con ng i. ườ Nó đ c chia thành 2 nhóm nh sau:ượ ư
•S h u công nghi p: sáng ch , ki u dáng công nghi p, nhãn hi u d ch v , tên g iở ữ ệ ế ể ệ ệ ị ụ ọ
xu t x .ấ ứ
•Quy n tái b n: tác ph m văn h c, tác ph m ngh thu t, tác ph m khoa h c, s nề ả ẩ ọ ẩ ệ ậ ẩ ọ ả
ph m ph n m m công ngh thông tin.ẩ ầ ề ệ
Quy n s h u trí tu là các quy n đ i v i nh ng s n ph m sáng t o nói trên. ề ở ữ ệ ề ố ớ ữ ả ẩ ạ
1.2 Quá trình phát tri n c a quy n s h u trí tuể ủ ề ở ữ ệ
Hi n nay, ng i ta ngày càng quan tâm t i các v n đ s h u trí tu . Nh ng đáng ti cệ ườ ớ ấ ề ở ữ ệ ư ế
là v n đ này l i th ng xuyên đ c đ c p theo chi u h ng nh n m nh đ n nh ng đi uấ ề ạ ườ ượ ề ậ ề ướ ấ ạ ế ữ ề
gây tranh cãi và nh ng tranh lu n trái ng c nhau. Th c ra có r t nhi u n i dung v b o vữ ậ ượ ự ấ ề ộ ề ả ệ
s h u trí tu mà m i ng i có th nh t trí đ c v i nhau.ở ữ ệ ọ ườ ể ấ ượ ớ
Đ hi u đ y đ h n v v n đ này, chúng ta c n dành m t chút th i gian xem xét quáể ể ầ ủ ơ ề ấ ề ầ ộ ờ
trình phát tri n c a quy n s h u trí tu (IPR) và vai trò c a IPR trong vi c đ t đ c nh ngể ủ ề ở ữ ệ ủ ệ ạ ượ ữ
nh ng m c tiêu chung. Sau khi xem xét, chúng ta đi t i m t k t lu n r ng vi c b o v sữ ụ ớ ộ ế ậ ằ ệ ả ệ ở
h u trí tu đóng m t vai trò s ng còn trong quá trình phát tri n kinh t , văn hóa, xã h i.ữ ệ ộ ố ể ế ộ
Nh ng ch b o v quy n s h u trí tu không thôi s không th có đ c nh ng phát tri nư ỉ ả ệ ề ở ữ ệ ẽ ể ượ ữ ể
v kinh t , văn hóa, xã h i. Nh ng m t qu c gia khó có th đ t đ c nh ng m c tiêu phátề ế ộ ư ộ ố ể ạ ượ ữ ụ
tri n n u không có s b o v này.ể ế ự ả ệ
1.2.1 B n quy n và văn hóaả ề
Chúng ta có th ghi nh n khái ni m v “b n quy n” đã có t th k 17 n c Anhể ậ ệ ề ả ề ừ ế ỷ ở ướ
v i lu t b o v nh ng tác ph m sáng t o c a văn s , ngh s , ca s và sau này là các nhàớ ậ ả ệ ữ ẩ ạ ủ ỹ ệ ỹ ỹ
làm phim và chuyên gia vi t ph n m m. Khái ni m này th m chí còn đ c trang tr ng ghiế ầ ề ệ ậ ượ ọ
nh n trong Hi n pháp Hoa Kỳ t i Đi u I, M c 8, Kho n 8 “Qu c h i có quy n … nh mậ ế ạ ề ụ ả ố ộ ề ằ
thúc đ y ti n b khoa h c và ngh thu t b ng cách đ m b o quy n t i cao c a tác gi vàẩ ế ộ ọ ệ ậ ằ ả ả ề ố ủ ả
nhà phát minh trong m t kho ng th i gian nh t đ nh đ i v i nh ng tác ph m và phát minhộ ả ờ ấ ị ố ớ ữ ẩ
c a h ”.ủ ọ
Ý t ng c b n v b n quy n này r t đ n gi n: Các ngh s và ng i sáng tác c nưở ơ ả ề ả ề ấ ơ ả ệ ỹ ườ ầ
ph i đ c h ng thành qu lao đ ng c a mình trong m t kho ng th i gian nh t đ nh và sauả ượ ưở ả ộ ủ ộ ả ờ ấ ị
đó thì nh ng thành qu này s thu c v toàn th xã h i. Xã h i đ c l i b i quy đ nh nàyữ ả ẽ ộ ề ể ộ ộ ượ ợ ở ị
s khuy n khích sáng t o và t o ra nh ng s n ph m văn hóa phong phú đa d ng cho m iẽ ế ạ ạ ữ ả ẩ ạ ọ
ng i. Th c ch t thì chúng ta có th nói r ng b o h b n quy n là đi u c n thi t đ đ mườ ự ấ ể ằ ả ộ ả ề ề ầ ế ể ả
b o s sáng t o văn hóa trong xã h i.ả ự ạ ộ
5
