1
TIỂU LUẬN
ĐỀ TÀI:
ĐỐI CHIẾU ĐỘNG TỪ “ĂN “ TRONG TIẾNG VIỆT
VÀ TIẾNG ANH
2
Muc Lục
A. Phần mở đầu ...................................................................................................... 3
1.Lí do chọn đề tài .................................................................................................. 3
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 3
3. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 4
4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 4
B. Phần nội dung .................................................................................................... 5
I. Một vài vẫn đề lí thuyết ...................................................................................... 5
1. Khái quát chung về mối quan hệ giữa hai ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh
trong phạm vi đề tài ................................................................................................ 5
2. Một số khái niệm liên quan ................................................................................ 5
2.1. Ngôn ngữ học đối chiếu là gì? ........................................................................ 5
2.2. Động từ ............................................................................................................ 6
3. Các nguyên tắc khi đối chiếu ............................................................................. 7
II. Khảo sát động từ “ăn” trong tiếng Việt và tiếng Anh ....................................... 8
1. Động từ “ăn” trong tiếng Việt ............................................................................ 8
1.1. Trên bình diện cấu trúc ................................................................................... 9
1.2. Trên bình diện ngữ nghĩa .............................................................................. 10
1.3. Các thành ngữ, tục ngữ có động từ “ăn” ....................................................... 12
2. Động từ “ăn” trong tiếng Anh .......................................................................... 13
2.1. Trên bình diện cấu trúc ................................................................................. 14
2.2. Trên bình diện ngữ nghĩa .............................................................................. 14
2.3. Những thành ngữ tiếng anh có động từ “eat”, “have” với nghĩa là “ăn” ...... 16
III. Những nhận xét ban đầu khi đối chiếu........................................................... 17
1. Giống nhau ....................................................................................................... 17
1.1. Về cấu trúc: ................................................................................................... 17
1.2. Về mặt ngữ nghĩa .......................................................................................... 17
2. Khác nhau ......................................................................................................... 17
2.1. Về mặt cấu trúc ............................................................................................. 17
2.2. Về mặt ngữ nghĩa .......................................................................................... 18
C. Phần kết luận: .................................................................................................. 19
3
A. Phần mở đầu
1.Lí do chọn đề tài
Cùng với danh từ, động từ là hai thực từ cơ bản nhất trong hệ thống từ loại
tiếng Việt cũng như tiếng Anh. Đồng thời, động từ được coi là vị từ hoàn chỉnh
về nội dung và cấu trúc để tạo nên câu trọn vẹn, đầy đủ hai thành phần chủ ngữ
và vị ngữ.
Trong hệ thống từ vựng tiếng Việt và tiếng Anh, động từ chiếm số lượng
lớn, được sử dụng với tần số rất cao trong đời sống sinh hoạt hàng ngày bởi nó
gắn liền với các hoạt động, trạng thái, cảm xúc của con người. Ăn được coi là
một động từ tiêu biểu như vậy, vì nó được xếp vào nhóm từ chỉ hoạt động của
con người. Đây được coi là hoạt động chủ đạo của con người, có ý nghĩa quan
trọng và quyết định sự tồn tại của con người.
Việc đối chiếu động từ “ăn” trong tiếng Việt và tiếng Anh trước hết nhằm
hiểu rõ hơn khả năng kết hợp, nguyên tắc hoạt động của nó throng mỗi ngôn
ngữ, qua đó rút ra một số nhận xét về sự giống và khác nhau giữa hai ngôn ngữ.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Như trên đã nói, đối tượng nghiên cứu ở đây là động từ “ăn” trong tiếng
Việt và tiếng Anh. Tuy nhiên, từ “ăn” có 11 nghĩa ( theo từ điển Tiếng Việt) nên
không thể khảo sát hết từng nghĩa một. Trong tiểu luận này tôi chỉ khảo sát từ
“ăn” với nét nghĩa: chỉ hoạt động cho thức ăn vào miệng và nuốt để nuôi dưỡng
cơ thể. Với nét nghĩa này, ở tiếng Anh có 4 nét nghĩa tương ứng là: eat, have,
take, feed. Ta sẽ tìm hiểu từ trên hai phương diện cấu trúc và ngữ nghĩa.
4
3. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu cơ chế hoạt động của từ “ăn” trong tiếng Việt và tiếng Anh,
đồng thời so sánh và đối chiếu sự tương đồng và khác biệt về cấu trúc, ngữ nghĩa
ở từng ngôn ngữ throng việc sử dụng từ này.
4. Phương pháp nghiên cứu
Dựa trên lí thuyết về ngôn ngữ học tương phản (contrastive linguistcs)
hoặc là ngôn ngữ học so sánh đối chiếu so sánh.
Tiểu luận này sử dụng phương pháp như: miêu tả, đối chiếu, so sánh,
thống kê, phân loại…trong đó phương pháp đối chiếu là trọng tâm nhất.
- Xác lập cơ sở đối chiếu:
+ Đối tượng đối chiếu: động từ “ăn” trong tiếng Việt và tiếng Anh
- Xác định phạm vi đối tượng
+ Ở cấp độ từ
+ Bình diện đối chiếu: cấu trúc và ngữ nghĩa của từ
+ Phương thức đối chiếu: là phương thức đối chiếu một chiều. Tiến hành đối
chiếu trên cả văn bản tiếng Anh lẫn tiếng Việt để tiện cho việc quan sát, so sánh.
5
B. Phần nội dung
I. Một vài vẫn đề lí thuyết
1. Khái quát chung về mối quan hệ giữa hai ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh
trong phạm vi đề tài
Tiếng Việt và tiếng Anh thuộc các loại hình ngôn ngữ khác nhau và không
hề có quan hệ họ hàng với nhau. Mặt khác, khoảng cách giữa hai quốc gia là rất
xa nhau nên có những đặc điểm lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán, lối
sống…rất khác nhau. Do đó, việc đối chiếu về mặt ngôn ngữ nói chung, đối
chiếu động từ “ăn” nói riêng sẽ cho thấy những đặc điểm khác nhau khá rõ giữa
hai ngôn ngữ này.
2. Một số khái niệm liên quan
2.1. Ngôn ngữ học đối chiếu là gì?
Thuật ngữ so sánh ( compare) và đối chiếu (contracstive)
Định nghĩa của từ điển Hoàng Phê
- So sánh là xem xét để tìm ra những điểm giống, tương tự, hoặc khác
biệt nhau về mặt số lượng, kích thước, phẩm chất.
- Đối chiếu là so sánh hai sự vật có liên quan chạt chẽ với nhau.
Định nghĩa của đại từ điển (Nguyễn Như Ý chủ biên)
- So sánh là xem xét cái này với cái kia để thấy sự giống nhau và khác
nhau hoặc là sự hơn kém nhau (như là so sánh bản dịch với bản nguyên,
bản gốc)
- Đối chiếu là so sánh giữa các cá thể với nhau, trong đó có một cái làm
chuẩn để tìm ra những chố giống, khác nhau giữa chúng.