The Venus
H C VI N NGO I GIAOỌ Ệ Ạ
KHOA CHÍNH TR QU C T VÀ NGO I GIAOỊ Ố Ế Ạ
B môn Chính sách đ i ngo iộ ố ạ
TI U LU NỂ Ậ
NH NG KHÓ KHĂN TRONG QUÁ TRÌNH BÌNH THỮNG HÓAƯỜ
QUAN H VI T – M GIAI ĐO N 1975 – 1985Ệ Ệ Ỹ Ạ
Giáo viên h ng d nướ ẫ : Nguy nễ
Phú Tân H ngươ
Nhóm Sinh viên th c hi nự ệ :
•Ph m Th Thu Hạ ị ngươ
•Đ Thúy H ngỗ ồ
•Lê Thu Trang
•Hoàng Th Lanị
•Nguy n Hễng Giangươ
1
L p:ớ CT36H
Hà N i 3/2011ộ
L I M Đ UỜ Ở Ầ
Đã h n 30 năm k t khi cu c kháng chi n ch ng M c a Vi tơ ể ừ ộ ế ố ỹ ủ ệ
Nam k t thúc và đếã 16 năm k t quan h Vi t – M đ c chính th cể ừ ệ ệ ỹ ượ ứ
thi t l p vào ngày 11/7/1995ế ậ 1, m c th i gian này v n đ c nh c đ n nhố ờ ẫ ượ ắ ế ư
m c son l ch s trong quan h hai n c. Tuy nhiên không th ph đ nhố ị ử ệ ướ ể ủ ị
r ng quan h hai n c đã ph i tr i qua nh ng giai đo n h t s c khó khănằ ệ ướ ả ả ữ ạ ế ứ
đ có đ c tình h u ngh nhể ượ ữ ị ngày nay. Sau hai th p k hai bên chi nư ậ ỷ ở ế
tuy n thì đ n năm 1975 Vi t Nam l i ph i đ i m t v i chính sách c mế ế ệ ạ ả ố ặ ớ ấ
v n toàn di n c a M . Và ph i mãi đ n cu i nh ng năm 80 c a th kậ ệ ủ ỹ ả ế ố ữ ủ ế ỷ
tr c, tr c nh ng bi n chuy n l n c a tình hình th gi i, chi n tranhướ ướ ữ ế ể ớ ủ ế ớ ế
l nh đi vào h i k t thúc và v i nh ng đ i m i c a Vi t N m t sau 1986ạ ồ ế ớ ữ ổ ớ ủ ệ ạ ừ
đã khi n M có nh ng đi u ch nh chính sách v i Vi t Nam. T đây conế ỹ ữ ề ỉ ớ ệ ừ
đ ng bình th ng hóa quan h c a hai n c b c sang m t trang m iườ ườ ệ ủ ướ ướ ộ ớ
m c dù c hai n c đã có n l c bình th ng quan h ngay t sau chi nặ ả ướ ỗ ự ườ ệ ừ ế
tranh k t thúc không lâu. ế
V y tr c th i kỳ Đ i m i, c th là giai đo n 1975 - 1985 chúngậ ướ ờ ổ ớ ụ ể ạ
ta đã g p ph i nh ng khó khăn, tr ng i gì khi n quá trình bình th ngặ ả ữ ở ạ ế ườ
hóa quan h hai n c ph i lùi sang th p k ti p theo? Bài vi t này s t pệ ướ ả ậ ỷ ế ế ẽ ậ
trung phân tích nh ng khó khăn tr ng i c a quan h Vi t – M giai đo nữ ở ạ ủ ệ ệ ỹ ạ
1 Chính sách ngo i giao Vi t Nam, t p II (1975-2006)ạ ệ ậ , HVQHQT, Hà N i 2007, tr. 355ộ
2
1975-1985 khi n vi c thi t l p quan h chính th c gi a hai n c ph i đ iế ệ ế ậ ệ ứ ữ ướ ả ợ
đ n năm 1995.ế
N I DUNGỘ
I. Bối c nh trong n c và qu c t giai đo n 1975ả ướ ố ế ạ
-1985
1. B i c nh th gi i ố ả ế ớ
T gi a nh ng năm 1970, tình hình th gi i di n ra nh ng bi nừ ữ ữ ế ớ ễ ữ ế
đ ng l n trên các m t chính tr , kinh t và quan h qu c t , m màn choộ ớ ặ ị ế ệ ố ế ở
nh ng phát tri n và bi n đ i có tính ch t b c ngo t trong m y th p kữ ể ế ổ ấ ướ ặ ấ ậ ỷ
cu i XX.ố
Sau chi n tranh Vi t Nam, M rút quân kh i Đông Nam Á l c đ a,ế ệ ỹ ỏ ụ ị
n n chính tr qu c t b c vào th i kỳ “Sau chi n tranh Vi t Nam”.ề ị ố ế ướ ờ ế ệ 2 Các
n c l n có nh ng đi u ch nh quan tr ng trong chính sách đ i ngo i. C cướ ớ ữ ề ỉ ọ ố ạ ụ
di n quan h gi a nh ng n c l n có di n bi n ph c t p. C th : n cệ ệ ữ ữ ướ ớ ễ ế ứ ạ ụ ể ướ
M suy gi m th và l c, kh ng ho ng toàn di n v chính tr , kinh t , xãỹ ả ế ự ủ ả ệ ề ị ế
h i. Tây Âu và Nh t B n v n lên tr thành cáctrung tâm kinh t th gi iộ ậ ả ươ ở ế ế ớ
c nh tranh v i M . Các kh i quân s tr nên l ng l o ho c tan rã. Xuạ ớ ỹ ố ự ở ỏ ẻ ặ
h ng đ c l p v i M trong th gi i ph ng Tây tăng lên. M ti n hànhướ ộ ậ ớ ỹ ế ớ ươ ỹ ế
2 Chính sách ngo i giao Vi t Nam, t p II (1975-2006)ạ ệ ậ , HVQHQT, Hà N i 2007ộ
3
đi u ch nh chi n l c, gi m cam k t bên ngoài thúc đ y hòa hoãn v iề ỉ ế ượ ả ế ở ẩ ớ
các đ i th chính, t p trung u tiên gi i quy t các v n đ trong n cố ủ ậ ư ả ế ấ ề ướ
c ng c đ a v trong h th ng T b n ch nghĩaủ ố ị ị ệ ố ư ả ủ
M u thuẫ ẫn Xô – Trung ngày càng tr nên gay g t. Tình hình này cóở ắ
nh hảng l n đ n quá trưở ớ ế ình ho ch đ nh chính sách đ i ngo i c a Vi tạ ị ố ạ ủ ệ
Nam, nh t là b i v Xô và Trung đ u là hai ngấ ở ị ề i anh c c a phe Xườ ả ủ ã h iộ
ch nghĩa.ủTrung Qu c tri n khai chố ể ng trươ ình c i cách, m c a kinh t ,ả ở ủ ế
th c hi n m c tiêu pahát tri n kinh t , đ y m nh quan h v i M , Nh tự ệ ụ ể ế ẩ ạ ệ ớ ỹ ậ
và các n c Tây Âu khác, đ ng th i chú tr ng c i thi n quan h v i cácướ ồ ờ ọ ả ệ ệ ớ
n c Đông Nam Áướ ở 3.
T sau th ng l i c a nhân dân Vi t Nam, nhân dân Lào vàừ ắ ợ ủ ệ
Campuchia, phong trào gi i phóng dân t c trên th gi i có đà phát tri nả ộ ế ớ ể
m i sôi đ ng và r ng kh p.ớ ộ ộ ắ
Tình hình kinh t , xã h i và quan h gi a các nế ộ ệ ữ c trong h th ngướ ệ ố
XHCN đã xu t hi n nh ng d u hi u không thu n l i.ấ ệ ữ ấ ệ ậ ợ
2. B i c nh trong nố ả cướ .
Sau khi giành th ng l i th ng nh t T Qu c, ắ ợ ố ấ ổ ố Vi t Nam b c vàoệ ướ
th i kỳ m i, b o v đ c l p ch quy n và xây d ng l i đ t n c.ờ ớ ả ệ ộ ậ ủ ề ự ạ ấ ướ
Th ng l i mùa Xuân 1975 đánh d u ắ ợ ấ k nguyên m i c a dân t cỷ ớ ủ ộ
Vi t Nam: hòa bình, đ c lâp, th ng nh t, c n c đi vào xây d ng trongệ ộ ố ấ ả ướ ự
hòa bình, quá đ ti n lên ch nghĩa xã h i. Chi n th ng đ qu c M đãộ ế ủ ộ ế ắ ế ố ỹ
nâng cao uy tín c a Vi t Nam trên tr ng qu c t .ủ ệ ườ ố ế
3 Ngo i giao Vi t Nam 1945-2000ạ ệ , NXB Chính tr qu c gia, Hà N i 2002, tr. 282ị ố ộ
4
Tuy nhiên, ngay sau th ng l i l ch s thì Vi t Nam l i ph i đ i m tắ ợ ị ử ệ ạ ả ố ặ
v i s c m v n v m i m t c a chính quy n M . Vì v y hoàn c nhớ ự ấ ậ ề ọ ặ ủ ề ỹ ậ ả
trong n c giai đo n 1975- 1985 này có nhi u khó khăn v m i m t: kinhướ ạ ề ề ọ ặ
t , chính tr , xã h i.ế ị ộ
Kinh t sa sút, l m phát tế ạ ăng nhanh, b i chi ngân sách Nhà nộcướ
ngày càng tăng; s n xu t trả ấ ì tr , năng su t hi u qu kinh t gi m sút.ệ ấ ệ ả ế ả
Ngo i th ng đình tr và nhà n c ta m i đ t quan h ngo i giao v iạ ươ ệ ướ ớ ặ ệ ạ ớ
ch a nhi u n cư ề ướ 4. Thêm vào đó là quan h gi a Vi t Nam v i các n cệ ữ ệ ớ ướ
trong khu v c, đ c bi t là các n c có chung biên gi i xu t hi n nhi uự ặ ệ ướ ớ ấ ệ ề
ph c t p, các th l c thù đ ch trong và ngoài n c ph h p ch ng đ iứ ạ ế ự ị ướ ố ợ ố ố
Vi t Nam.ệ
Trong nh ng đi u ki n qu c t và khu v c nh v y, Vi t nam cùngữ ề ệ ố ế ự ư ậ ệ
m t lúc th c hi n công cu c c i t o xây d ng l i đ t n c, m r ngộ ự ệ ộ ả ạ ự ạ ấ ướ ở ộ
quan h v i các n c mà m t nhi m v h t s c quan trong trong giaiệ ớ ướ ộ ệ ụ ế ứ
đ an này chính là công cu c đ u tranh ch ng bao vây cô l p c a chínhọ ộ ấ ố ậ ủ
quy n M .ề ỹ
II. Chính sách c a Vi t Nam ph c v cu c đ u tranhủ ệ ụ ụ ộ ấ
ch ng bao vây cô l p nh ng năm 1975-1985ố ậ ữ
1. Tri n khai chính sáchể
4http://www.lichsuvietnam.vn/home.php?option=com_content&task=view&id=1349&Itemid=67
5