ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THẠC SĨ CNTT QUA MẠNG
CHUYÊN ĐỀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC TRONG TIN HỌC
KHÓA LUẬN
ỨNG DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP, NGUYÊN TẮC SÁNG TẠO ĐỂ
TÌM HIỂU
“THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CÔNG BỐ
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Ở ĐHQG-HCM”
Giảng viên hướng dẫn: GSTS. HOÀNG KIẾM
Học viên thực hiện: VŨ VĂN VIỆT (CH1101058)
tháng 04 năm 2012
PP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GS. TSKH HOÀNG KIẾM
Vũ Văn Việt – CH1101058
2
MỞ ĐẦU
Khoa học và công nghệ là đặc trưng của thời đại, nghiên cứu khoa học đã trở thành
hoạt động sôi nổi và rộng khắp trên phạm vi toàn cầu. Các thành tựu của khoa học hiện
đại đã làm thay đổi bộ mặt thế giới. Khoa học và công nghệ đã trở thành động lực thúc
đẩy sự tiến bộ nhân loại. Cùng với nghiên cứu khoa học hiện đại, mọi người đang chú ý
đến phương pháp nhận thức khoa học, coi đó là nhân tố quan trọng để phát triển khoa
học.
Theo Gaudin, chúng ta không thể bằng lòng với vốn kiến thức quá hạn hẹp thu
nhận được trong những năm ngồi trên ghế nhà trường, mà phải học suốt đời, phải có đủ
vốn kiến thức về phương pháp để tự mình học tập suốt đời.
Kiến thức về phương pháp có thể được tích lũy trong kinh nghiệm lao động hay
được tích lũy trong quá trình nghiên cứu các khoa học cụ thể, song bản thân phương pháp
cũng có một hệ thống lý thuyết của riêng mình.
Trong phạm vi của bài thu hoạch nhỏ này, chúng em sẽ trình bày một số vấn đề về
phương pháp nghiên cứu khoa học nói chung và đặc biệt là trong ngành tin học. Qua đây,
chúng em cũng xin được gửi lời cảm ơn đến Giáo sư - Tiến sĩ Khoa Học Hoàng Kiếm,
người đã tận tâm truyền đạt những kiến thức nền tảng cơ bản cho chúng em về môn học
“Phương pháp nhiên cứu khoa học trong tin học”. Bên cạnh đó cũng không thể không
nhắc đến công lao trợ giúp không mệt mỏi của các chuyên gia cố vấn qua mạng thuộc
Trung tâm phát triển CNTT – ĐH Quốc gia TP.HCM và toàn thể các bạn bè học viên
trong lớp.
PP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GS. TSKH HOÀNG KIẾM
Vũ Văn Việt – CH1101058
3
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 2
MỤC LỤC ...................................................................................................................... 3
PHẦN I: PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC .................................. 5
I. KHOA HỌC VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC:
........................................................... 5
1.1. Khoa học: ......................................................................................................... 5
1.1.1. Các định nghĩa và khái niệm: ..................................................................... 5
1.1.2. Phân loại: Các quan điểm tiếp cận phân loại khoa học: ............................... 5
1.2. Nghiên cứu khoa học ........................................................................................ 6
1.2.1. Các chức năng cơ bản của nghiên cứu khoa học ......................................... 6
1.2.2. Các đặc điểm của nghiên cứu khoa học ...................................................... 6
1.2.3. Các lọai hình NCKH: ................................................................................. 7
1.2.4. Các bước NCKH: ....................................................................................... 7
II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC:
........................................................ 8
2.1. Phương pháp chung trong NCKH: .................................................................... 8
2.1.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: ............................................................ 8
2.1.2. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm: ....................................................... 8
2.1.3. Phương pháp nghiên cứu phi thực nghiệm: ................................................. 8
2.2. Phương pháp giải quyết vấn đề theo khoa học về phát minh, sáng chế: .............. 9
PHẦN II: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CÔNG BỐ KẾT
QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Ở ĐHQG-HCM..................................................... 11
I. GIỚI THIỆU:
........................................................................................................ 11
II. MÔ TẢ ĐỀ TÀI
.................................................................................................... 12
III. ÁP DỤNG CÁC NGUYÊN LÝ SÁNG TẠO TRONG VIỆC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI.
.. 20
1. Nguyên lý phân nhỏ ........................................................................................... 20
2. Nguyên lý kết hợp.............................................................................................. 20
3. Nguyên lý dự phòng .......................................................................................... 20
4. Nguyên lý đảo ngược ......................................................................................... 20
5. Nguyên lý năng động ......................................................................................... 21
6. Nguyên lý quan hệ phản hồi ............................................................................... 21
7. Nguyên lý sử dụng trung gian ............................................................................ 21
8. Nguyên lý tự phục vụ ......................................................................................... 21
9. Nguyên lý sao chép (copy) ................................................................................. 21
10. Nguyên lý rẻ thay cho đắt ................................................................................ 21
11. Sử dụng bao mềm dẻo và mềm mỏng ............................................................... 21
12. Nguyên lý đổi màu ........................................................................................... 21
1. Đánh giá
............................................................................................................... 22
2. Thuận lợi
.............................................................................................................. 22
PP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GS. TSKH HOÀNG KIẾM
Vũ Văn Việt – CH1101058
4
3. Khó Khăn
.............................................................................................................. 22
4. Kiến nghị
............................................................................................................... 22
PP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GS. TSKH HOÀNG KIẾM
Vũ Văn Việt – CH1101058
5
PHẦN I: PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
I. KHOA HỌC VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC:
1.1. Khoa học:
1.1.1. Các định nghĩa và khái niệm:
- Khoa học là hệ thống tri thức về mọi loại qui luật của vật chất và sự vận động của
vật chất, những qui luật của tự nhiên, xã hội và tư duy (Pierre Auger –Tendences
actuelles de la recherche scientifique, UNESCO, Paris, 1961).
- Khoa học là một hoạt động xã hội nhằm tìm tòi, phát hiện qui luật của vật chất,
hiện tượng và vận dụng những qui luật ấy để sáng tạo ra nguyên lý các giải pháp tác động
vào các sự vật hoặc hiện tượng, nhằm biến đổi trạng thái của chúng.
- Theo quan điểm của Marx, khoa học còn được hiểu là một hình thái ý thức xã
hội, tồn tại độc lập tương đối với các hình thái ý thức xã hội khác.
- Các tiêu chí nhận biết một bộ môn khoa học:
1. Có một đối tượng nghiên cứu
2. Có một hệ thống lý thuyết
3. Có một hệ thống phương pháp luận
4. Có mục đích sử dụng
1.1.2. Phân loại: Các quan điểm tiếp cận phân loại khoa học:
- Theo nguồn gốc: Khoa học thuần túy (sciences pures), lý thuyết (sciences
theorique), thực nghiệm (sciences experimentales), thực chứng (sciences positives), qui
nạp (sciences inductives), diễn dịch (sciences deductives)….
- Theo mục đích ứng dụng: Khoa học mô tả, phân tích, tổng hợp, ứng dụng, hành
động, sáng tạo….
- Theo mức độ khái quát: Cụ thể, trừu tượng, tổng quát…
- Theo tính tương liên giữa các khoa học: Liên ngành, đa ngành…
- Theo cơ cấu hệ thống tri thức: Cơ sở, cơ bản, chuyên ngành…
- Theo đối tượng nghiên cứu: Tự nhiên, kỹ thuật, xã hội nhân văn, công nghệ, nông
nghiệp, y học…