Tìm hiểu Linux - một hệ điều hành và nền tảng đa năng
Linux® đang ở thời điểm phát triển mạnh. Tính đến năm 2013 thì Linux đã ra đời được 22 năm,
một hệ điều hành hoàn thiện với sự hỗ trợ cho một loạt các mô hình sử dụng. Nhưng thật khó khi
nghĩ rằng Linux chỉ là một hệ điều hành—nó giống như một con tắc kè hoa thì đúng hơn. Nhân
mô đun và tính linh hoạt của nó có thể xử lý trong nhiều mô hình sử dụng (từ siêu máy tính lớn
nhất đến các thiết bị nhúng nhỏ nhất) đến mức thật khó phân loại nó vào bất cứ thứ gì khác hơn
là một công nghệ khả dụng. Trong thực tế, Linux là một nền tảng. Nó là một công nghệ then chốt
cho phép tạo ra các sản phẩm mới, mà một vài trong số các sản phẩm đó mới chỉ được giới thiệu
gần đây.
Hãy bắt đầu bằng một cuộc khảo sát nhanh về Linux, kiến trúc cơ bản và một số nguyên tắc quan
trọng của nó. Sau đó, xem xét Linux áp dụng những nguyên tắc này như thế nào cho một loạt các
mô hình sử dụng và tại sao nó là một nền tảng, chứ không chỉ là một hệ điều hành.
Linux là gì?
Nhìn bề ngoài, Linux là một hệ điều hành. Như thể hiện trong Hình 1, Linux gồm có một nhân
kernel (mã cốt lõi quản lý các tài nguyên phần cứng và phần mềm) và một bộ sưu tập các ứng
dụng của người dùng (chẳng hạn như các thư viện, các trình quản lý cửa sổ và các ứng dụng).
Hình 1. Linux nhìn bề ngoài
Sơ đồ trên chỉ ra các thành phần quan trọng. Tầng cuối cùng chính là một tập hợp mã kiến trúc
giúp Linux có thể hỗ trợ đa nền tảng phần cứng (ARM, PowerPC, Tilera TILE v.v...). Tất nhiên,
chức năng này được đăng ký theo giấy phép GNU, tạo nên tính di động của Linux.
Linux theo phong cách riêng của mình trong lĩnh vực về tính di động . Hệ thống con của trình
điều khiển (là rất lớn về khả năng của nó) hỗ trợ động các mô đun được nạp mà không ảnh
hưởng đến hiệu năng, tạo nên tính mô đun (thêm vào một nền tảng động hơn). Linux cũng bảo
mật ở mức nhân kernel (trong một số lược đồ) tạo nên một nền tảng bảo mật Trong miền hệ
thống tệp bên ngoài, Linux tạo nên một mảng lớn nhất về hỗ trợ hệ thống tệp của bất kỳ hệ điều
hành nào, như là một ví dụ, tạo nên tính linh hoạt thông qua tính mô đun thiết kế. Linux thực
hiện không chỉ các tính năng lên lịch trình tiêu chuẩn mà còn lên lịch trình thời gian thực bao
gồm các bảo đảm về độ trễ ngắt).
Cuối cùng, Linux là mở, có nghĩa là trên thực tế bất cứ ai cũng có thể xem và cải thiện dựa vào
nguồn gốc của nó. Tính mở này cũng giảm thiểu các cơ hội bị lợi dụng, tạo ra một nền tảng an
toàn hơn. Nhiều công ty đóng góp cho Linux, bảo đảm rằng nó sẽ tiếp tục giải quyết một loạt các
mô hình sử dụng trong khi vẫn duy trì các đặc tính cốt lõi của mình.
Bảy nguyên tắc quan trọng này chắc chắn không phải là các thuộc tính duy nhất mà Linux cung
cấp, nhưng chúng cho phép Linux dùng như một nền tảng đa năng trên rất nhiều các mô hình sử
dụng. Hơn nữa, Linux là như nhau trên các mô hình sử dụng này—không chỉ các nguyên tắc
thiết kế mà còn bản thân mã của nó nữa. Người ta không thể nói điều này về các hệ điều hành
khác (như Windows®—máy tính để bàn, máy chủ, hoặc thiết bị nhúng—hoặc Mac OS X hoặc
Apple iOS), chúng có phân khúc dịch vụ và mô hình sử dụng khác.
Về đầu trang
Linux ở đâu?
Linux ở đâu có thể khó trả lời hơn là nó không ở đâu. Với khả năng biến đổi nhanh và mở rộng
quy mô của mình, có thể tìm thấy Linux trong tất cả các phân khúc máy tính (và thậm chí một số
phân khúc vẫn chưa được định nghĩa đầy đủ). Phần này xem xét một số các phân khúc điện toán
quan trọng, bao gồm máy tính để bàn/netbook, máy chủ, cluster, máy tính lớn Mainframe, siêu
máy tính, thiết bị cầm tay/máy tính bảng, thiết bị nhúng, ảo hóa và các máy thử nghiệm (xem
Hình 2).
Hình 2. Các thuộc tính và các phân khúc của Linux được tập trung vào
Máy tính để bàn và netbook
Các máy tính để bàn và các netbook, nơi có nhiều người sử dụng Linux, là lĩnh vực trong đó
Linux cạnh tranh nhiều nhất. Dữ liệu thị phần gần đây chỉ ra rằng Linux nắm giữ khoảng 1,5%
thị trường máy tính để bàn, nhưng lại nắm giữ khoảng 32% thị trường netbook. Những con số
này có thể xem ra là thấp, nhưng là một nhà phát triển, tôi có xu hướng thấy Linux nhiều hơn so
với bất kỳ hệ điều hành khác nào.
Linux đã bắt đầu như là một hệ điều hành thử nghiệm đơn giản và với việc giới thiệu XFree86
vào năm 1994, một trình quản lý cửa sổ đã cho thấy sự hứa hẹn của một hệ điều hành máy tính
để bàn còn non trẻ. Ngày nay, một số trình quản lý cửa sổ có sẵn cho Linux cho phép người dùng
biến phong cách riêng của nó thành các nhu cầu của họ. Hơn nữa, Linux thay đổi quy mô tự
động với các khả năng xử lý (như là đa luồng đối xứng và đa lõi), lập lịch trình hiệu quả.
Linux và thị trường việc làm
Năm 2012, một cuộc khảo sát của Dice.com và Linux Foundation cho thấy rằng 81% trong 2.000
người được hỏi cho rằng việc tuyển dụng làm về Linux là một ưu tiên. Không chỉ là Linux đang
điều khiển ngành công nghiệp, mà nó còn đang hướng nghiệp nữa.
Máy chủ
Linux thống trị thị trường máy chủ (bao gồm các máy chủ web, máy chủ thư điện tử, máy chủ
Hệ thống tên miền - DNS và các thiết bị tầng sau khác). Các khảo sát gần đây cho thấy rằng hơn
60% tất cả các máy chủ chạy Linux. Ngoài các dịch vụ web truyền thống, Linux cung cấp cho
nhiều tài sản Internet lớn nhất (Facebook, eBay, Twitter và Amazon v.v...), với các yêu cầu và
các mô hình sử dụng khác nhau. Ngoài các tùy chọn truyền thống (chẳng hạn như web hoặc thư
điện tử), Linux còn cung cấp các mảng lớn nhất về các dịch vụ web (và các tùy chọn khác nhau
cho các dịch vụ đó).