Tính toán điều tiết lũ cho hồ chứa khi có sự tham gia của tràn sự cố kiểu đập đất tự vỡ

Bài báo này trình bày nghiên cứu về tính toán điều tiết lũ cho hồ chứa khi có sự tham gia của tràn sự cố kiểu đập đất tự vỡ. Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh lũ vượt thiết kế ngày càng thường xuyên, gây nguy cơ mất an toàn cho các công trình đầu mối, đặc biệt là các hồ chứa thủy lợi vừa và nhỏ. Tràn sự cố kiểu đập đất tự vỡ là giải pháp đơn giản, tiết kiệm, cho phép công trình tự động xả lũ khi nước vượt ngưỡng, giúp bảo vệ đập chính và các công trình liên quan. Nghiên cứu tập trung vào việc xác định thời điểm và quá trình vỡ của tràn sự cố để đảm bảo an toàn cho công trình đầu mối.

Nghiên cứu này hướng đến việc cung cấp một công cụ tính toán điều tiết lũ hiệu quả cho các kỹ sư và nhà quản lý công trình thủy lợi, đặc biệt là các hồ chứa có tràn tháo lũ sự cố kiểu đập đất tự vỡ. Phần mềm được xây dựng có thể áp dụng để kiểm tra mực nước của các hồ chứa trong trường hợp có lũ vượt thiết kế, giúp đưa ra các giải pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả.

Nghiên cứu này tập trung vào việc xây dựng một chương trình tính toán điều tiết lũ cho hồ chứa khi có sự tham gia của tràn sự cố kiểu đập đất tự vỡ. Chương trình được xây dựng bằng ngôn ngữ Mathcad, cho phép mô phỏng quá trình xả lũ và biến đổi mực nước trong hồ khi tràn sự cố bị phá vỡ. Nghiênên cứu đã áp dụng chương trình này cho hồ chứa nước Yên Lập, Quảng Ninh, để đánh giá khả năng tháo lũ cực hạn. Kết quả cho thấy, trong trường hợp tràn sự cố bị vỡ ngay sau khi nước tràn đỉnh, hồ Yên Lập vẫn không đảm bảo tháo được lũ cực hạn theo tiêu chuẩn của WB. Để khắc phục, nghiên cứu đề xuất tăng bề rộng tràn sự cố lên 108m và hạ thấp ngưỡng tràn xuống cao trình 31,6m. Kết quả tính toán cho thấy, với các điều chỉnh này, hồ Yên Lập đảm bảo tháo lũ cực hạn an toàn.