Tiziano Vecelli
Mục từ "Tiziano" dẫn đến bài này. Xin đọc về các nghĩa khác tại Tiziano
(định hướng).
Titian
Titian tự hoạ, c.1567; Museo del Prado,
Madrid
Tên khai sinh Tiziano Vecelli
Sinh khoảng 1488/1490
Pieve di Cadore
Mất
27 tháng 8 năm 1576 (aged
84-86)
Venice
Quốc tịch Người Italia
Lĩnh vực hoạt
động Hội hoạ
Đào tạo Giorgione
Trào lưu Đỉnh cao Phục hưng
Tác phẩm
Đức mẹ đồng trinh thăng
thiên
Pesaro Altarpiece
Venus of Urbino
Xin xem các mục từ khác có tên tương tự ở Tiziano Vecelli (định hướng).
Tiziano Vecelli hay Tiziano Vecellio, trong tiếng Việt còn có thể gọi là Ti
xiêng (khoảng 1473/1490[1] – 27 tháng 8 năm 1576[2] thường được biết đến
hơn với tên gọi Titian (phát âm /฀t฀฀ən/) là một hoạ sĩ Italia, người lãnh
đạo trường phái Venice thế kỷ 16 của phong trào Phục hưng Italia. Ông sinh
ra tại Pieve di Cadore, gần Belluno (ở Veneto), thuộc Cộng hoà Venice.
Trong cuộc đời của mình, ông thường được gọi là Da Cadore, theo nơi sinh
của ông.
Được những người đương thời công nhận là "Mặt trời giữa những ngôi sao
nhỏ" (gợi nhớ lại những dòng cuối cùng trong cuốn Thần Khúc của Dante),
Titian là một trong những hoạ sĩ Italia đa tài nhất, tinh thông cả về chân
dung, phong cảnh và các chủ đề thần thoại và tôn giáo. Những phương pháp
sáng tác của ông, đặc biệt trong việc áp dụng và sử dụng màu sắc, sẽ có ảnh
hưởng sâu sắc không chỉ với những hoạ sĩ Italia thời Phục hưng, mà cả với
những thế hệ tiếp sau của nghệ thuật phương Tây.[3]
Trong cuộc đời khá dài của mình phong cách nghệ thuật của Titian đã thay
đổi mạnh mẽ[4] nhưng ông vẫn giữ lại sự chú trọng đặc biệt với màu sắc. Dù
những tác phẩm sau này của ông có thể không chứa đựng sự mạnh mẽ, màu
sắc tươi sáng như những tác phẩm ban đầu, phong cách vẽ lỏng tay và những
sự biến đổi màu sắc huyền ảo là chưa từng có trong lịch sử nghệ thuật
phương Tây.
Mục lục
1 Tiểu sử
o 1.1 Những năm tuổi trẻ
o 1.2 Khôn lớn
o 1.3 Danh vọng
o 1.4 Những năm cuối cùng
2 In ấn
3 Gia đình
4 Ngày nay
5 Xem thêm
6 Ghi chú
7 Tham khảo
8 Liên kết ngoài
Tiểu sử
Những năm tuổi trẻ
Không ai chắc chắn về ngày sinh chính xác của Titian, khi đã già trong một
bức thư gửi Philip II ông tuyên bố mình sinh năm 1474, nhưng dường như
điều này không chính xác.[5] Các tác gia đương thời với ông đưa ra những
con số về độ tuổi ông tương đương với ngày sinh trong khoảng từ năm 1473
tới sau năm 1482,[6] nhưng hầu hết các học giả hiện đại tin rằng một ngày
gần năm 1490 dường như chính xác hơn; thời gian biểu của Metropolitan
Museum of Art ủng hộ khoảng năm1488, tương tự là Getty Research
Institute.[7] Ông là người con lớn nhất trong gia đình gồm bốn người con trai
của Gregorio Vecelli, một uỷ viên hội đồng và quân nhân có danh tiếng,
cùng vợ là Lucia. Cha ông là người trông nom lâu đài Pieve di Cadore và
cũng quản lý các mỏ ở địa phương cho những người sở hữu chúng.[8] Nhiều
người họ hàng, gồm cả ông của Titian, là công chứng viên, và gia đình này
khá có vị thế trong vùng, nơi nằm dưới sự cai quản của Venice.
Bức chân dung sớm này (khoảng năm 1512) từ lâu đã bị tin tưởng một cách
sai lầm là của Ariosto; dường như nó là một bức tự hoạ, và cấu trúc của nó
đã được Rembrandt mượn cho những bức tự hoạ của mình.
Khoảng 10 hay 12 tuổi ông cùng em trai Francesco (người có lẽ sau này mới
đi theo) được gửi tới một người chú ở Venice để trở thành thợ học nghề với
một hoạ sĩ. Hoạ sĩ không mấy tên tuổi, Sebastian Zuccato, mà những người
con trai sẽ trở thành những nghệ nhân khảm nổi tiếng, và có thể là một
người bạn của gia đình, đã thu xếp để hai anh em vào xưởng của hoạ sĩ
Gentile Bellini già cả, từ đó sau này họ được chuyển cho em trai ông là
Giovanni Bellini.[8] Ở thời ấy anh em nhà Bellini, đặc biệt là Giovanni, là
những nghệ sĩ hàng đầu của thành phố. Tại đó ông đã lập ra một nhóm
những thanh niên trẻ cùng độ tuổi mình, trong đó có Giovanni Palma da