TỔN THƯƠNG DO TAI NẠN GIAO THÔNG ĐƯỜNG

NG DO NG DO

T N TH ƯƠ Ổ T N TH ƯƠ Ổ TAI N N GIAO Ạ TAI N N GIAO Ạ NG B THÔNG Đ ƯỜ NG B THÔNG Đ ƯỜ

Ộ Ộ

Ths. Nguyễn Văn Luân Ths. Nguyễn Văn Luân

Nắm  được  cơ  chế  hình  thành  dấu  vết,  1.1. Nắm  được  cơ  chế  hình  thành  dấu  vết,  thương tích do tai nạn ôtô – xe máy. thương tích do tai nạn ôtô – xe máy. Nắm  được  quy  trình  giám  định  y  pháp  2.2. Nắm  được  quy  trình  giám  định  y  pháp  một  trường  hợp  tử  vong  do  tai  nạn  giao  một  trường  hợp  tử  vong  do  tai  nạn  giao  thông. thông.

Ụ ỤM C TIÊU M C TIÊU

1. Trên th gi 1. Trên th gi

i: i:

ế ớ ế ớ

 Theo  số  liệu  của  Tổ  chức  Y  tế  thế  giới  Theo  số  liệu  của  Tổ  chức  Y  tế  thế  giới  (WHO)  mỗi  ngày  trên  toàn  thế  giới  có  (WHO)  mỗi  ngày  trên  toàn  thế  giới  có  khoảng 3.000 người thiệt mạng và 30.000  khoảng 3.000 người thiệt mạng và 30.000  người  bị  thương  do  tai  nạn  giao  thông  người  bị  thương  do  tai  nạn  giao  thông  (TNGT). (TNGT).  85% tổng số nạn nhân tử vong và 90% số  85% tổng số nạn nhân tử vong và 90% số  người  bị  thương  do  TNGT  tập  trung  ở  người  bị  thương  do  TNGT  tập  trung  ở  những  nước  có  mức  thu  nhập  trung  bình  những  nước  có  mức  thu  nhập  trung  bình  và thấp. và thấp.

Số  vụ  TNGT  ở  nhiều  quốc  gia  có  chiều  Số  vụ  TNGT  ở  nhiều  quốc  gia  có  chiều  hướng gia tăng trong những năm gần  đây  hướng gia tăng trong những năm gần  đây  làm số người thiệt mạng và bị thương tích  làm số người thiệt mạng và bị thương tích  nặng  tăng  lên  đã  thực  sự  trở  thành  gánh  nặng  tăng  lên  đã  thực  sự  trở  thành  gánh  nặng cho xã hội. nặng cho xã hội. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia về an  Theo đánh giá của nhiều chuyên gia về an  toàn  giao  thông  đến  năm  2020  số  người  toàn  giao  thông  đến  năm  2020  số  người  thiệt  mạng  do  TNGT  sẽ  chiếm  vị  trí  thứ  2  thiệt  mạng  do  TNGT  sẽ  chiếm  vị  trí  thứ  2  trong  số  những  nguyên  nhân  gây  chết  trong  số  những  nguyên  nhân  gây  chết  người ở các nước phát triển. người ở các nước phát triển.

2. Vi 2. Vi

t Nam t Nam

ệ ệ

Theo  số  liệu  của  Ủy  ban  an  toàn  giao  Theo  số  liệu  của  Ủy  ban  an  toàn  giao  thông  quốc  gia  mỗi  ngày  có  khoảng  35  thông  quốc  gia  mỗi  ngày  có  khoảng  35  người tử vong, 70 người bị thương.  người tử vong, 70 người bị thương.  Theo Muzzay và Lopez tỷ lệ người chết vì  Theo Muzzay và Lopez tỷ lệ người chết vì  TNGT  ở  Việt  Nam  trong  năm  2001  tăng  TNGT  ở  Việt  Nam  trong  năm  2001  tăng  31%  so  với  năm  2000.  Năm  1998  số  vụ  31%  so  với  năm  2000.  Năm  1998  số  vụ  TNGT  và  số  người  thiệt  mạng  vì  tai  nạn  TNGT  và  số  người  thiệt  mạng  vì  tai  nạn  TNGT gấp 3 lần so với năm 1989. TNGT gấp 3 lần so với năm 1989.

Từ  năm  2004  Chính  phủ  đã  thực  hiện  Từ  năm  2004  Chính  phủ  đã  thực  hiện  chương trình quốc gia phòng chống TNGT,  chương trình quốc gia phòng chống TNGT,  các  vụ  TNGT  nghiêm  trọng  được  thông  các  vụ  TNGT  nghiêm  trọng  được  thông  báo hàng ngày trên các phương tiện thông  báo hàng ngày trên các phương tiện thông  tin  đại  chúng  nhằm  cung  cấp  thông  tin,  tin  đại  chúng  nhằm  cung  cấp  thông  tin,  giáo dục ý thức tuân thủ luật lệ về an toàn  giáo dục ý thức tuân thủ luật lệ về an toàn  giao thông cho mỗi người dân khi tham gia  giao thông cho mỗi người dân khi tham gia  giao thông. giao thông.

Xác định nguyên nhân tử vong của nạn nhân. 1.1. Xác định nguyên nhân tử vong của nạn nhân. Nhận  định  cơ  chế  hình  thành  dấu  vết  thương  2.2. Nhận  định  cơ  chế  hình  thành  dấu  vết  thương  tích. tích. Phát hiện những nguyên nhân bệnh lý phối hợp. 3.3. Phát hiện những nguyên nhân bệnh lý phối hợp. Phát hiện “giả tai nạn giao thông” do án mạng,  4.4. Phát hiện “giả tai nạn giao thông” do án mạng,  bệnh lý. bệnh lý. Nghiên  cứu  đặc  điểm  tổn  thương  tìm  ra  biện  5.5. Nghiên  cứu  đặc  điểm  tổn  thương  tìm  ra  biện  pháp phòng tránh TNGT. pháp phòng tránh TNGT. Tham  gia  khắc  phục  hậu  quả  trong  những  tai  6.6. Tham  gia  khắc  phục  hậu  quả  trong  những  tai  nạn giao thông có tính thảm họa. nạn giao thông có tính thảm họa.

Giám đ nh Y pháp Giám đ nh Y pháp ị ị

Có 4 yếu tố liên quan đến tai nạn giao thông là: Có 4 yếu tố liên quan đến tai nạn giao thông là: +  Người  tham  gia  giao  thông:  Chủ  yếu  là  vi  phạm  luật  lệ  giao  thông  +  Người  tham  gia  giao  thông:  Chủ  yếu  là  vi  phạm  luật  lệ  giao  thông  như:  chạy  quá  tốc  độ,  rẽ  ngoặt  chuyển  hướng  bất  ngờ,  dùng  rượu  như:  chạy  quá  tốc  độ,  rẽ  ngoặt  chuyển  hướng  bất  ngờ,  dùng  rượu  bia  khi  tham  gia  giao  thông  hoặc  các  loại  chất  kích  thích  như:  ma  bia  khi  tham  gia  giao  thông  hoặc  các  loại  chất  kích  thích  như:  ma  túy, .v.v...  túy, .v.v...

+ Phương tiện giao thông: Do sự cố kỹ thuật ở các xe cũ hoặc xe bị hư  + Phương tiện giao thông: Do sự cố kỹ thuật ở các xe cũ hoặc xe bị hư

hỏng các hệ thống phanh, đèn chiếu sáng, gương, v.v... hỏng các hệ thống phanh, đèn chiếu sáng, gương, v.v...

+  Đường  giao  thông:  tình  trạng  mặt  đường  kém  hoặc  ở  những  đoạn  +  Đường  giao  thông:  tình  trạng  mặt  đường  kém  hoặc  ở  những  đoạn  đường  có  lối  rẽ  không  phù  hợp,  biển  báo,  điều  kiện  chiếu  sáng  đường  có  lối  rẽ  không  phù  hợp,  biển  báo,  điều  kiện  chiếu  sáng  không đảm bảo.thời tiết (mưa lũ) hoặc những vật trên đảm bảo. không đảm bảo.thời tiết (mưa lũ) hoặc những vật trên đảm bảo.

+ Môi trường bên ngoài: như cảnh quan xung quanh đơn điệu hoặc gây  + Môi trường bên ngoài: như cảnh quan xung quanh đơn điệu hoặc gây  sự  chú  ý  đối  với  lái  xe,  điều  kiện  thời  tiết  (mưa  lũ)  hoặc  những  vật  sự  chú  ý  đối  với  lái  xe,  điều  kiện  thời  tiết  (mưa  lũ)  hoặc  những  vật  trên đường làm che khuất tầm nhìn. trên đường làm che khuất tầm nhìn.

Các y u t Các y u t liên quan liên quan ế ố ế ố



Theo Vincent J.Dimaio,  ở nước Mỹ, trong số  Theo Vincent J.Dimaio,  ở nước Mỹ, trong số  những  lái  xe  chết  vì  tai  nạn  giao  thông  có  65  –  những  lái  xe  chết  vì  tai  nạn  giao  thông  có  65  –  75%  nạn  nhân  có  nồng  độ  rượu  trong  máu  cao  75%  nạn  nhân  có  nồng  độ  rượu  trong  máu  cao  hơn  mức  cho  phép,  trong  đó  khoảng  15,9%  số  hơn  mức  cho  phép,  trong  đó  khoảng  15,9%  số  lái  xe  sử  dụng  chất  gây  nghiện  hoặc  chịu  ảnh  lái  xe  sử  dụng  chất  gây  nghiện  hoặc  chịu  ảnh  hưởng của các thuốc điều trị. hưởng của các thuốc điều trị.



Ở  Việt  Nam,  trong  thời  gian  gần  đây  các  cơ  Ở  Việt  Nam,  trong  thời  gian  gần  đây  các  cơ  quan  chức  năng  đã  xử  lý  nghiêm  những  trường  quan  chức  năng  đã  xử  lý  nghiêm  những  trường  hợp lái xe uống rượu bia trong khi tham gia giao  hợp lái xe uống rượu bia trong khi tham gia giao  thông, lỗi vượt quá tốc độ cho phép, các trường  thông, lỗi vượt quá tốc độ cho phép, các trường  hợp  đua  xe  trái  phép,  lạng  lách,  phóng  nhanh,  hợp  đua  xe  trái  phép,  lạng  lách,  phóng  nhanh,  vượt ẩu. vượt ẩu.

Các lo i hình giao thông ch y u g m: Các lo i hình giao thông ch y u g m:

ủ ế ủ ế

ồ ồ

ạ ạ

 Giao thông đường bộ: tai nạn ôtô, xe máy,  Giao thông đường bộ: tai nạn ôtô, xe máy,  xe thô sơ, xe “công nông”.... xe thô sơ, xe “công nông”....  Đường sắt: tàu hỏa, tàu điện ngầm.... Đường sắt: tàu hỏa, tàu điện ngầm....  Đường thủy: tàu thủy, phà, canô.... Đường thủy: tàu thủy, phà, canô....  Hàng  không:  Ít  xảy  ra  tai  nạn  nhất  nhưng  Hàng  không:  Ít  xảy  ra  tai  nạn  nhất  nhưng  mỗi vụ lại là một thảm họa trầm trọng. mỗi vụ lại là một thảm họa trầm trọng.

Trên thực tế ở nước ta hiện nay tai nạn giao  Trên thực tế ở nước ta hiện nay tai nạn giao  thông  đường  bộ  là  chủ  yếu  và  làm  nhiều  thông  đường  bộ  là  chủ  yếu  và  làm  nhiều  người thiệt mạng nhất.  người thiệt mạng nhất.

TAI N N GIAO THÔNG Đ TAI N N GIAO THÔNG Đ

NG B NG B

Ạ Ạ

ƯỜ ƯỜ

Ộ Ộ

Trong  tai  nạn  giao  thông  đường  bộ,  nạn  Trong  tai  nạn  giao  thông  đường  bộ,  nạn  nhân chủ yếu là: nhân chủ yếu là:  Người  đi  bộ,  người  đứng  trên  vỉa  hè,  mặt  Người  đi  bộ,  người  đứng  trên  vỉa  hè,  mặt  đường.... đường....  Lái xe. Lái xe.  Hành khách trên xe ôtô. Hành khách trên xe ôtô.  Người đi xe máy: người điều khiển và ngồi  Người đi xe máy: người điều khiển và ngồi  trên xe máy, người đi đường... trên xe máy, người đi đường...

ấ ấ ữ ữ ề ặ ề ặ

Nh ng v n đ đ t ra Nh ng v n đ đ t ra Vị trí, tư thế của nạn nhân khi xảy ra tai  1.1. Vị trí, tư thế của nạn nhân khi xảy ra tai  nạn? Thương tích chính gây tử vong? nạn? Thương tích chính gây tử vong? Chiều  hướng  xe  chạy?  Vai  trò  của  rượu,  2.2. Chiều  hướng  xe  chạy?  Vai  trò  của  rượu,  chất kích thích với lái xe và nạn nhân. chất kích thích với lái xe và nạn nhân. Để  trả  lời  những  vấn  đề  nêu  trên  giám  3.3. Để  trả  lời  những  vấn  đề  nêu  trên  giám  định  viên  cần  nắm  được  hoàn  cảnh  xảy  định  viên  cần  nắm  được  hoàn  cảnh  xảy  ra, cơ chế hình thành dấu vết thương tích  ra, cơ chế hình thành dấu vết thương tích  cũng  như  đặc  điểm  tổn  thương  trên  cơ  cũng  như  đặc  điểm  tổn  thương  trên  cơ  thể nạn nhân. thể nạn nhân.

C ch hình thành d u v t, C ch hình thành d u v t,

ơ ơ

ế ế

ế ế

ấ ấ

ng tích: ng tích:

ươth ươ th

Theo Camps F.E thương tích trên cơ thể nạn nhân  Theo Camps F.E thương tích trên cơ thể nạn nhân

gồm những nhóm chủ yếu sau: gồm những nhóm chủ yếu sau:  Thương tích do va húc trực tiếp. Thương tích do va húc trực tiếp.  Thương tích do ngã hoặc va chạm với vật cản  Thương tích do ngã hoặc va chạm với vật cản  trên đường. trên đường.  Tổn thương do tăng/ giảm tốc độ đột ngột. Tổn thương do tăng/ giảm tốc độ đột ngột.  Tổn thương do dây an toàn và túi điện không  Tổn thương do dây an toàn và túi điện không  khí.khí.  Tổn thương do do cháy bỏng. Tổn thương do do cháy bỏng.

Lái xe và hành khách: Lái xe và hành khách:

Trên  thực  tế  cả  lái  xe  và  hành  khách  đều  có  thể  bị  Trên  thực  tế  cả  lái  xe  và  hành  khách  đều  có  thể  bị  thương  vong  trong  các  vụ  tai  nạn  ôtô  do  nhiều  tình  thương  vong  trong  các  vụ  tai  nạn  ôtô  do  nhiều  tình  huống khác nhau như: hai xe ôtô chạy ngược chiều đâm  huống khác nhau như: hai xe ôtô chạy ngược chiều đâm  nhau, Đâm vào xe ôtô khác từ phía bên hoặc phía sau,  nhau, Đâm vào xe ôtô khác từ phía bên hoặc phía sau,  xe  ôtô  đâm  vào  vật  cản  cố  định  trên  đường  hoặc  ven  xe  ôtô  đâm  vào  vật  cản  cố  định  trên  đường  hoặc  ven  đường như gốc cây, cột điện, nhà ở....  đường như gốc cây, cột điện, nhà ở....

Phân bi Phân bi

t n n nhân là lái xe hay hành khách. t n n nhân là lái xe hay hành khách.

ệ ệ

ạ ạ

 Dấu  vết  thương  tích  trên  thân  thể  nạn  nhân,  khám  Dấu  vết  thương  tích  trên  thân  thể  nạn  nhân,  khám  nghiệm hiện trường, khám xe mới có thể tìm được lời giải  nghiệm hiện trường, khám xe mới có thể tìm được lời giải  cho những vấn đề đặt ra, do vậy cần tìm: cho những vấn đề đặt ra, do vậy cần tìm:  Dấu vết chân ga, phanh trên đế giày, dép (cả 2 bên) của  Dấu vết chân ga, phanh trên đế giày, dép (cả 2 bên) của  nạn  nhân,  thu  giữ  giày  dép  của  nạn  nhân  để  giám  định  nạn  nhân,  thu  giữ  giày  dép  của  nạn  nhân  để  giám  định  dấu vết. dấu vết.  Tìm dấu vết thương tích do va đập vùng mặt, ngực với vô  Tìm dấu vết thương tích do va đập vùng mặt, ngực với vô  lăng hoặc kính chắn gió của xe, nếu là những vết thương  lăng hoặc kính chắn gió của xe, nếu là những vết thương  rách da mặt hoặc vết sây sát da, bầm tụ máu ở phía dưới  rách da mặt hoặc vết sây sát da, bầm tụ máu ở phía dưới  mũi  có  thể  do  va  đập với  đỉnh  vô­lăng. Va  đập  với kính  mũi  có  thể  do  va  đập với  đỉnh  vô­lăng. Va  đập  với kính  chắn gió thường tạo nen những vết sây sát, rách da song  chắn gió thường tạo nen những vết sây sát, rách da song  song,  nằm  ngang  hoặc  bắt  chéo  nhau  ở  đầu  mặt  của  song,  nằm  ngang  hoặc  bắt  chéo  nhau  ở  đầu  mặt  của  nạn nhân. nạn nhân.

 Mảnh kính vỡ nằm trong các vết thương ở nửa mặt hoặc  Mảnh kính vỡ nằm trong các vết thương ở nửa mặt hoặc  cánh tay bên trái nạn nhân có thể gợi ý nạn nhân là lái  cánh tay bên trái nạn nhân có thể gợi ý nạn nhân là lái  xe  ôtô,  với  tổn  thương  tương  tự  nhưng  ở  phía  bên  phải  xe  ôtô,  với  tổn  thương  tương  tự  nhưng  ở  phía  bên  phải  thường  gặp  ở  hành  khách  trên  xe  (với  xe  ôtô  tay  lái  thường  gặp  ở  hành  khách  trên  xe  (với  xe  ôtô  tay  lái  thuận).  thuận).   Tóc hoặc vết máu của lái xe và người ngồi ghế trước có  Tóc hoặc vết máu của lái xe và người ngồi ghế trước có  thể  còn  dính  ở  những  chỗ  vỡ  của  kính  chắn  gió  tương  thể  còn  dính  ở  những  chỗ  vỡ  của  kính  chắn  gió  tương  ứng với vị trí của mỗi người. ứng với vị trí của mỗi người.  Tổn thương do va đập vào bảng điều khiển có thể gặp ở  Tổn thương do va đập vào bảng điều khiển có thể gặp ở  một  hoặc  hai  bên  đầu  gối,  mắt  cá  chân  của  lái  xe  và  một  hoặc  hai  bên  đầu  gối,  mắt  cá  chân  của  lái  xe  và  hành khách ngồi ghế trước do lực quán tính lao mạnh về  hành khách ngồi ghế trước do lực quán tính lao mạnh về  phía trước, nếu va đập mạnh có thể làm gẫy xương đùi,  phía trước, nếu va đập mạnh có thể làm gẫy xương đùi,  xương chậu. xương chậu.

 Tổn thương bên trong có thể gặp chấn thương sọ não, vỡ  Tổn thương bên trong có thể gặp chấn thương sọ não, vỡ  xương  sọ,  đụng  dập  và  chảy  máu  trong  mô  não  hoặc  xương  sọ,  đụng  dập  và  chảy  máu  trong  mô  não  hoặc  chắn thương cột sống cổ với nhiều mức độ khác nhau tùy  chắn thương cột sống cổ với nhiều mức độ khác nhau tùy  theo  loại  hình  tai  nạn,  tốc  độ  va  chạm,  loại  xe  và  vị  trí  theo  loại  hình  tai  nạn,  tốc  độ  va  chạm,  loại  xe  và  vị  trí  của nạn nhân trên xe. của nạn nhân trên xe.



Tổn thương gẫy xương thành ngực, vỡ tim hoặc rách  Tổn thương gẫy xương thành ngực, vỡ tim hoặc rách  quai động mạch chủ, đụng dập phổi, vỡ phế quản thường  quai động mạch chủ, đụng dập phổi, vỡ phế quản thường  gặp ở lái xe nhưng cũng có thể gặp ở những người ngồi ở  gặp ở lái xe nhưng cũng có thể gặp ở những người ngồi ở  ghế trước bên cạnh lái xe do bị va đập với bảng đồng hồ  ghế trước bên cạnh lái xe do bị va đập với bảng đồng hồ  điều khiển phía trước. Một số tác giả cho rằng trong các  điều khiển phía trước. Một số tác giả cho rằng trong các  vụ xe đâm nhau người chiều, nếu lái xe cố tình ấn phanh  vụ xe đâm nhau người chiều, nếu lái xe cố tình ấn phanh  chân có thể làm gẫy cổ xương đùi hoặc nặng hơn là vỡ  chân có thể làm gẫy cổ xương đùi hoặc nặng hơn là vỡ  thủng, trật khớp háng. thủng, trật khớp háng.

T n th T n th

ổ ổ

ươ ươ

ng do tăng và gi m t c đ đ t ng t ộ ng do tăng và gi m t c đ đ t ng t ộ

ộ ộ ộ ộ

ố ố

ả ả

Hình thành do sự chuyển động nhanh, mạnh và  Hình thành do sự chuyển động nhanh, mạnh và  theo  nhiều  hướng  khác  nhau  trong  cùng  thời  theo  nhiều  hướng  khác  nhau  trong  cùng  thời  điểm có thể gây ra trật gẫy đột sống cổ, rách vỡ  điểm có thể gây ra trật gẫy đột sống cổ, rách vỡ  quai  động  mạch  chủ,  tụ  máu  cuống  tim  phổi  quai  động  mạch  chủ,  tụ  máu  cuống  tim  phổi  hoặc  cuống  gan,  thận,  lách,  máu  tụ  dưới  màng  hoặc  cuống  gan,  thận,  lách,  máu  tụ  dưới  màng  cứng và những chấm chảy máu nhỏ ở ranh giới  cứng và những chấm chảy máu nhỏ ở ranh giới  giữa  chất  trắng  và  chất  xám  (diffuse  axonal  giữa  chất  trắng  và  chất  xám  (diffuse  axonal  injury),  hay  gặp  trong  những  vụ  tai  nạn  ôtô,  xe  injury),  hay  gặp  trong  những  vụ  tai  nạn  ôtô,  xe  máy có tốc độ va chạm lớn, lái xe và hành khách  máy có tốc độ va chạm lớn, lái xe và hành khách  không quàng dây bảo hiểm khi xe đang chạy tốc  không quàng dây bảo hiểm khi xe đang chạy tốc  độ lớn bị va chạm hoặc dừng đột ngột. độ lớn bị va chạm hoặc dừng đột ngột.

Hiếm,  nhưng  nếu  gặp  thì  phải  xác  định  Hiếm,  nhưng  nếu  gặp  thì  phải  xác  định  nạn  nhân  còn  sống  hay  đã  chết  trước  khi  nạn  nhân  còn  sống  hay  đã  chết  trước  khi  đám  cháy  hình  thành,  loại  trừ  thương  tích  đám  cháy  hình  thành,  loại  trừ  thương  tích  có khả năng gây chết cho nạn nhân, kiểm  có khả năng gây chết cho nạn nhân, kiểm  tra  kỹ  vùng  cổ  gáy  và  xét  nghiệm  máu,  tra  kỹ  vùng  cổ  gáy  và  xét  nghiệm  máu,  nước  tiểu  để  xác  định  nồng  độ  cồn,  chất  nước  tiểu  để  xác  định  nồng  độ  cồn,  chất  gây nghiện và CO trong máu cho cả lái xe  gây nghiện và CO trong máu cho cả lái xe  và  hành  khách  bất  kể  xe  ôtô  có  bị  cháy  và  hành  khách  bất  kể  xe  ôtô  có  bị  cháy  hay không. hay không.

T n th T n th ng do cháy n ng do cháy n ổ ổ ươ ươ ổ ổ

T n th T n th

ng do dây an toàn ng do dây an toàn

ổ ổ

ươ ươ



Có  3  loại  dây  an  toàn:  dây  lưng,  dây  quàng  vai  và  Có  3  loại  dây  an  toàn:  dây  lưng,  dây  quàng  vai  và  dây  quàng  vai  ­  thắt  lưng.  Dây  an  toàn  đầu  tiên  là  loại  dây  quàng  vai  ­  thắt  lưng.  Dây  an  toàn  đầu  tiên  là  loại  dây  đeo  ngang thắt lưng  được chế tạo và sử dụng rộng  dây  đeo  ngang thắt lưng  được chế tạo và sử dụng rộng  rãi từ 1964. Các loại xe ôtô chế tạo trong những năm gần  rãi từ 1964. Các loại xe ôtô chế tạo trong những năm gần  đây đều sử dụng loại dây quàng vai ­ thắt lưng. đây đều sử dụng loại dây quàng vai ­ thắt lưng.



Dây  an  toàn  có  tác  dụng  giữ  cho  lái  xe  và  hành  Dây  an  toàn  có  tác  dụng  giữ  cho  lái  xe  và  hành  khách không bị văng ra ngoài trong thời điểm xảy ra tai  khách không bị văng ra ngoài trong thời điểm xảy ra tai  nạn, hạn chế tối đa lực va đập đầu mặt và ngực của lái  nạn, hạn chế tối đa lực va đập đầu mặt và ngực của lái  xe với vòng tay lái hoặc bảng điều khiển, kính chắn gió. xe với vòng tay lái hoặc bảng điều khiển, kính chắn gió.

T n th T n th

ổ ổ

ươ ươ

ng do túi đ m không khí ệ ng do túi đ m không khí ệ



Được xem là yếu tố làm giảm thương vong đáng kể  Được xem là yếu tố làm giảm thương vong đáng kể  trong  các  vụ  tai  nạn  xe  hơi  đặc  biệt  với  những  người  trong  các  vụ  tai  nạn  xe  hơi  đặc  biệt  với  những  người  không  đeo  dây  an  toàn,  tại  Mỹ  túi  đệm  không  khí  làm  không  đeo  dây  an  toàn,  tại  Mỹ  túi  đệm  không  khí  làm  giảm  tỷ  lệ  thương  vong  xuống  30%  trong  những  vụ  ôtô  giảm  tỷ  lệ  thương  vong  xuống  30%  trong  những  vụ  ôtô  đâm nhau người chiều. đâm nhau người chiều.



Cũng như dây an toàn, túi điện không khí có thể gây  Cũng như dây an toàn, túi điện không khí có thể gây  ra thương tích, có khi làm chết người, hay gặp ở phụ nữ,  ra thương tích, có khi làm chết người, hay gặp ở phụ nữ,  người  tầm  thước  nhỏ  bé  và  trẻ  em  dưới  13  tuổi.  Tổn  người  tầm  thước  nhỏ  bé  và  trẻ  em  dưới  13  tuổi.  Tổn  thương  hay  gặp  là  những  đám  sây  sát  da  ở  vùng  cổ  thương  hay  gặp  là  những  đám  sây  sát  da  ở  vùng  cổ  trước, dưới cằm hoặc ở vùng ngực, nặng hơn có thể gặp  trước, dưới cằm hoặc ở vùng ngực, nặng hơn có thể gặp  chấn  thương  cột  sống,  vỡ  nền  sọ,  chấn  thương  ngực,  chấn  thương  cột  sống,  vỡ  nền  sọ,  chấn  thương  ngực,  bụng hoặc đụng dập nội mạc động mạch cảnh. bụng hoặc đụng dập nội mạc động mạch cảnh.

Có thể bị thương trong các tình huống sau. Có thể bị thương trong các tình huống sau.  Va đập với các bộ phận ở phía trước, bên  Va đập với các bộ phận ở phía trước, bên  hoặc sau xe ôtô. hoặc sau xe ôtô.  Bị ngã, văng trượt trên mặt đường hoặc va  Bị ngã, văng trượt trên mặt đường hoặc va  đập với các vật trên đường. đập với các vật trên đường.  Bị bánh xe ôtô đè qua. Bị bánh xe ôtô đè qua.

Ng Ng i đi b i đi b ườ ườ ộ ộ

T n th T n th

ng do va húc tr c ti p ng do va húc tr c ti p

ổ ổ

ươ ươ

ự ế ự ế

 hay gặp nhất là những vết sây sát da, bầm tụ máu hoặc  hay gặp nhất là những vết sây sát da, bầm tụ máu hoặc  rách da ở cẳng chân hai bên kèm gẫy xương do tác động  rách da ở cẳng chân hai bên kèm gẫy xương do tác động

của chắn sốc hoặc bảo hiểm đầu xe, có thể gợi lại hình  của chắn sốc hoặc bảo hiểm đầu xe, có thể gợi lại hình

ảnh  vật  tác  động,  nhiều  trường  hợp  dấu  vết  thương  tích  ảnh  vật  tác  động,  nhiều  trường  hợp  dấu  vết  thương  tích

bên ngoài không rõ mặc dù vẫn có tổn thương bên trong.  bên ngoài không rõ mặc dù vẫn có tổn thương bên trong.

 Werner  U.Spitz  cho  rằng  xác  định  vị  trí  và  đặc  Werner  U.Spitz  cho  rằng  xác  định  vị  trí  và  đặc  điểm của tổn thương ở cẳng chân nạn nhân có ý  điểm của tổn thương ở cẳng chân nạn nhân có ý  nghĩa  quan  trọng  trong  việc  nhận  định  tình  nghĩa  quan  trọng  trong  việc  nhận  định  tình  huống  xảy  ra  tai  nạn,  nếu  vị  trí  các  vết  thương  huống  xảy  ra  tai  nạn,  nếu  vị  trí  các  vết  thương  hoặc  điểm  gẫy  xương  không  đều  nhau  ở  cẳng  hoặc  điểm  gẫy  xương  không  đều  nhau  ở  cẳng  chân  hai  bên  thì  điều  đó  có  nghĩa  là  nạn  nhân  chân  hai  bên  thì  điều  đó  có  nghĩa  là  nạn  nhân  đang bước đi hoặc đang chạy khi xảy ra tai nạn.  đang bước đi hoặc đang chạy khi xảy ra tai nạn.  Đặc  điểm  ổ  gẫy  xương  ở  cẳng  chân  hai  bên  Đặc  điểm  ổ  gẫy  xương  ở  cẳng  chân  hai  bên  cũng  góp  phần  chứng  minh  tư  thế  nạn  nhân  và  cũng  góp  phần  chứng  minh  tư  thế  nạn  nhân  và  chỉ  ra  chiều  hướng  của  lực  tác  động  giúp  nhận  chỉ  ra  chiều  hướng  của  lực  tác  động  giúp  nhận  định chiều hướng chạy xe. định chiều hướng chạy xe.

 Vị trí tổn thương còn tùy thuộc vào lứa tuổi, loại  Vị trí tổn thương còn tùy thuộc vào lứa tuổi, loại  xe và tư thế của nạn nhân... nếu nạn nhân là trẻ  xe và tư thế của nạn nhân... nếu nạn nhân là trẻ  nhỏ  điểm  chạm  đầu  tiên  ở  nửa  người  phía  trên  nhỏ  điểm  chạm  đầu  tiên  ở  nửa  người  phía  trên  làm cho cơ thể nạn nhân thường bị hất ngã văng  làm cho cơ thể nạn nhân thường bị hất ngã văng  ra  xa.  Với  người  lớn,  điểm chạm  đầu  tiên  ở nửa  ra  xa.  Với  người  lớn,  điểm chạm  đầu  tiên  ở nửa  người phía dưới làm cho nạn nhân bị hất lên cao,  người phía dưới làm cho nạn nhân bị hất lên cao,  tùy thuộc vào tốc độ xe chạy nạn nhân có thể bị  tùy thuộc vào tốc độ xe chạy nạn nhân có thể bị  va đập tiếp với mui xe, nóc xe hay thành xe rồi  va đập tiếp với mui xe, nóc xe hay thành xe rồi  sao  đó bị  ngã và  đập với mặt  đường.  Cần  kiểm  sao  đó bị  ngã và  đập với mặt  đường.  Cần  kiểm  tra  dấu  vết  lông  tóc,  vết  máu  của  nạn  nhân  có  tra  dấu  vết  lông  tóc,  vết  máu  của  nạn  nhân  có  thể còn dính ở đầu xe, trên mui, nóc hoặc thành  thể còn dính ở đầu xe, trên mui, nóc hoặc thành  xe khi tham gia khám xe. xe khi tham gia khám xe.

 Va đập với đèn pha xe ôtô thương gây ra những vết sây sát da, bầm  Va đập với đèn pha xe ôtô thương gây ra những vết sây sát da, bầm  tụ máu hoặc rách da ở vùng đùi hoặc vùng mông. Có thể gặp những  tụ máu hoặc rách da ở vùng đùi hoặc vùng mông. Có thể gặp những  vết thương có dị vật như mảnh kính vỡ, vết sơn hoặc vết dầu mỡ...  vết thương có dị vật như mảnh kính vỡ, vết sơn hoặc vết dầu mỡ...  nếu nạn nhân va đập với thành bên của xe ôtô. nếu nạn nhân va đập với thành bên của xe ôtô.

 Va đập với những nơi có góc cạnh trên thành xe hoặc đầu xe ôtô (xe  Va đập với những nơi có góc cạnh trên thành xe hoặc đầu xe ôtô (xe  tải)  sẽ  gây  ra  những  vết  thương  rách  da  có  chiều  hướng  rõ  ràng,  tải)  sẽ  gây  ra  những  vết  thương  rách  da  có  chiều  hướng  rõ  ràng,  thường gợi lại hình ảnh bề mặt của vật tác động.  thường gợi lại hình ảnh bề mặt của vật tác động.

 Cần đo khoảng cách từ vị trí vết thương tới mặt đất theo trục đứng  Cần đo khoảng cách từ vị trí vết thương tới mặt đất theo trục đứng  của cơ thể và phối hợp khám xe để xác định điểm va chạm trên xe  của cơ thể và phối hợp khám xe để xác định điểm va chạm trên xe  ôtô.ôtô.

 Tốc độ xe chạy tại thời điểm va chạm là yếu tố  Tốc độ xe chạy tại thời điểm va chạm là yếu tố  quyết định đến mức độ nặng nhẹ của tổn thương  quyết định đến mức độ nặng nhẹ của tổn thương  nguyên  phát  trên  cơ  thể  nạn  nhân,  tốc  độ  xe  nguyên  phát  trên  cơ  thể  nạn  nhân,  tốc  độ  xe  dưới 20 km/h ít khi gây thương tích nặng có khả  dưới 20 km/h ít khi gây thương tích nặng có khả  năng  gây  tử  vong  cho  nạn  nhân,  nếu  xe  chạy  năng  gây  tử  vong  cho  nạn  nhân,  nếu  xe  chạy  trong khoảng 20­40 km/h thì thương vong có thể  trong khoảng 20­40 km/h thì thương vong có thể  xảy ra.  xảy ra.   Theo Karger, phần lớn các trường hợp tai nạn có  Theo Karger, phần lớn các trường hợp tai nạn có  chấn thương cột sống cổ đều xảy ra khi xe chạy  chấn thương cột sống cổ đều xảy ra khi xe chạy  với tốc độ trung bình 65 km/h, chấn thương ngực  với tốc độ trung bình 65 km/h, chấn thương ngực  kèm vỡ quai động mạch chủ, vỡ tim hoặc tụ máu  kèm vỡ quai động mạch chủ, vỡ tim hoặc tụ máu  mô phổi thường gặp ở tốc độ 85km/h. mô phổi thường gặp ở tốc độ 85km/h.

T n th T n th

ng do ngã ho c va đ p ng do ngã ho c va đ p

ổ ổ

ậ ậ

ng ng

ươ ươ v i v t c n trên đ ớ ậ ả v i v t c n trên đ ớ ậ ả

ặ ặ ườ ườ

 Sau khi bị va chạm với xe ôtô, cơ thể nạn nhân bị văng  Sau khi bị va chạm với xe ôtô, cơ thể nạn nhân bị văng  trượt trên mặt đường tạo nên những vết sây sát da có bề  trượt trên mặt đường tạo nên những vết sây sát da có bề  mặt khô cứng màu sẫm (còn gọi là vết sây sát da giấy),  mặt khô cứng màu sẫm (còn gọi là vết sây sát da giấy),  qua  kính  lúp  có  thể  thấy  vết  sây  sát  da  gồm  nhiều  vết  qua  kính  lúp  có  thể  thấy  vết  sây  sát  da  gồm  nhiều  vết  sượt da nhỏ song song hoặc đan chéo nhau do va quệt  sượt da nhỏ song song hoặc đan chéo nhau do va quệt  với  mặt  đường  không  bằng  phẳng  tạo  nên,  hay  gặp  ở  với  mặt  đường  không  bằng  phẳng  tạo  nên,  hay  gặp  ở  những vùng lồi của cơ thể hoặc vùng không có quần áo  những vùng lồi của cơ thể hoặc vùng không có quần áo  che phủ. che phủ.  Có thể gặp những vết thương có dị vật (đất cát) nằm trên  Có thể gặp những vết thương có dị vật (đất cát) nằm trên  vùng  có  vết  sây  sát  da.  Dấu  hiệu  chảy  máu  dưới  da  ở  vùng  có  vết  sây  sát  da.  Dấu  hiệu  chảy  máu  dưới  da  ở  những vùng này hiếm gặp ngoại trừ những trường hợp bị  những vùng này hiếm gặp ngoại trừ những trường hợp bị  bánh xe  ôtô lăn qua hoặc bị va chạm mạnh với các vật  bánh xe  ôtô lăn qua hoặc bị va chạm mạnh với các vật  trên mặt đường  trên mặt đường

 Trong giám định y pháp, để xác định tổn thương  Trong giám định y pháp, để xác định tổn thương  do va húc trực tiếp hay do bị ngã văng trượt trên  do va húc trực tiếp hay do bị ngã văng trượt trên  mặt  đường  cần  phải  dựa  trên  những  đặc  điểm  mặt  đường  cần  phải  dựa  trên  những  đặc  điểm  của  các  dấu  vết  thương  tích  trên  thân  thể  nạn  của  các  dấu  vết  thương  tích  trên  thân  thể  nạn  nhân,  nhưng  trong  nhiều  trường  hợp  việc  nhận  nhân,  nhưng  trong  nhiều  trường  hợp  việc  nhận  định lại không đơn giản vì tổn thương hình thành  định lại không đơn giản vì tổn thương hình thành  bởi các pha va chạm không tách rời nhau, nằm  bởi các pha va chạm không tách rời nhau, nằm  cùng  trên  một  vùng  cơ  thể,  đặc  biệt  với  các  vụ  cùng  trên  một  vùng  cơ  thể,  đặc  biệt  với  các  vụ  tai nạn có liên quan đến nhiều phương tiện trong  tai nạn có liên quan đến nhiều phương tiện trong  cùng một thời điểm do đó cần phải phối hợp chặt  cùng một thời điểm do đó cần phải phối hợp chặt  chẽ với khám nghiệm hiện trường, khám xe liên  chẽ với khám nghiệm hiện trường, khám xe liên  quan  để tìm hiểu vị trí, tư thế của nạn nhân khi  quan  để tìm hiểu vị trí, tư thế của nạn nhân khi  tai nạn xảy ra. tai nạn xảy ra.

 Theo  Charles  S.  Hirsch,  để  có  thể  nhận  định  Theo  Charles  S.  Hirsch,  để  có  thể  nhận  định  thương tích ở vùng đầu mặt của nạn nhân trong  thương tích ở vùng đầu mặt của nạn nhân trong  các vụ tai nạn giao thông là do va đập trực tiếp  các vụ tai nạn giao thông là do va đập trực tiếp  hay do nạn nhân bị ngã đầu va đập mạnh với vật  hay do nạn nhân bị ngã đầu va đập mạnh với vật  cứng,  cố  định  có  diện  rộng  thì  cần  dựa  trên  cứng,  cố  định  có  diện  rộng  thì  cần  dựa  trên  những  đặc  điểm  vết  thương  tích  trên  da  đầu,  vị  những  đặc  điểm  vết  thương  tích  trên  da  đầu,  vị  trí,  đặc  điểm  và  chiều  hướng  của  đường  vỡ  trí,  đặc  điểm  và  chiều  hướng  của  đường  vỡ  sương sọ, dấu hiệu máu tụ ngoài màng cứng và  sương sọ, dấu hiệu máu tụ ngoài màng cứng và  tổn  thương  dập  não  bên  đối  diện.  Phải  kết  hợp  tổn  thương  dập  não  bên  đối  diện.  Phải  kết  hợp  với  những  dấu  hiệu  lâm  sàng  qua  lời  khai  nhân  với  những  dấu  hiệu  lâm  sàng  qua  lời  khai  nhân  chứng hoặc trên hồ sơ bệnh án điều trị tại các cơ  chứng hoặc trên hồ sơ bệnh án điều trị tại các cơ  sở y tế (nếu có).  sở y tế (nếu có).

 Cần phân biệt những dấu hiệu lâm sàng của tổn  Cần phân biệt những dấu hiệu lâm sàng của tổn  thương  nguyên  phát  trong  chấn  thương  sọ  não  thương  nguyên  phát  trong  chấn  thương  sọ  não  (rối  loạn  thần  kinh  chức  năng,  mất  ý  thức  hoặc  (rối  loạn  thần  kinh  chức  năng,  mất  ý  thức  hoặc  rối  loạn  hoạt  động  tự  chủ  ngay  sau  khi  bị  chấn  rối  loạn  hoạt  động  tự  chủ  ngay  sau  khi  bị  chấn  thương)  với  dấu  hiệu  của  tổn  thương  thứ  phát  thương)  với  dấu  hiệu  của  tổn  thương  thứ  phát  của chấn thương sọ não như dấu hiệu chảy máu  của chấn thương sọ não như dấu hiệu chảy máu  thứ  phát  từ  các  mạch  máu  gây  máu  tụ  ngoài  thứ  phát  từ  các  mạch  máu  gây  máu  tụ  ngoài  màng cứng hoặc dưới màng cứng, tình trạng phù  màng cứng hoặc dưới màng cứng, tình trạng phù  não  tăng  dần  sau  chấn  thương,  ảnh  hưởng  của  não  tăng  dần  sau  chấn  thương,  ảnh  hưởng  của  các  rối  loạn  toàn  thân  như  thiếu  ôxy  máu,  tăng  các  rối  loạn  toàn  thân  như  thiếu  ôxy  máu,  tăng  CO2 máu, giảm khối lượng tuần hoàn trong các  CO2 máu, giảm khối lượng tuần hoàn trong các  trường  hợp  sốc  đa  chấn  thương  hoặc  mất  máu  trường  hợp  sốc  đa  chấn  thương  hoặc  mất  máu  cấp. cấp.

Tổn thương của các tạng trong ngực, bụng  Tổn thương của các tạng trong ngực, bụng  có khi chỉ là vết tụ máu ở gốc những tạng  có khi chỉ là vết tụ máu ở gốc những tạng  lớn hoặc gốc mạc treo ruột nhưng cũng có  lớn hoặc gốc mạc treo ruột nhưng cũng có  thể  là  dập  vỡ  tạng  nếu  có  va  đập  mạnh  thể  là  dập  vỡ  tạng  nếu  có  va  đập  mạnh  hoặc  bị  bánh  xe  ôtô  đè  qua  sau  khi  nạn  hoặc  bị  bánh  xe  ôtô  đè  qua  sau  khi  nạn  nhân ngã xuống đường. nhân ngã xuống đường.

ươTh ươ Th

qua ng qua ng

ng tích do bánh xe ôtô đè ng tích do bánh xe ôtô đè iườ iườ

 Dấu vết

Dấu vết: Dấu vết của bánh xe ôtô lăn qua cơ thể  : Dấu vết của bánh xe ôtô lăn qua cơ thể

 Trên cơ thể

Trên cơ thể: Tùy từng vùng cơ thể bị bánh xe ôtô lăn qua  : Tùy từng vùng cơ thể bị bánh xe ôtô lăn qua  mà  dấu  vết  để  lại  có  thể  hoặc  không  rõ,  trường  hợp  bị  mà  dấu  vết  để  lại  có  thể  hoặc  không  rõ,  trường  hợp  bị

bánh xe đè qua vùng đầu dấu vân lốp ôtô thường không  bánh xe đè qua vùng đầu dấu vân lốp ôtô thường không

rõ, chủ yếu là tổn thương rất nặng như vết sây sát,rách  rõ, chủ yếu là tổn thương rất nặng như vết sây sát,rách

da,  biến  dạng  đầu  mặt,  vỡ  xương  hộp  sọ,  xương  hàm  da,  biến  dạng  đầu  mặt,  vỡ  xương  hộp  sọ,  xương  hàm

mặt thành nhiều mảnh, dập nát tổ chức não hoặc có khi  mặt thành nhiều mảnh, dập nát tổ chức não hoặc có khi

toàn bộ não thoát ra ngoài qua đường vỡ xương.  toàn bộ não thoát ra ngoài qua đường vỡ xương.

ế ếV t bánh xe V t bánh xe

Trong giám định y pháp việc chẩn đoán có dấu  Trong giám định y pháp việc chẩn đoán có dấu  vết vân lốp ôtô trên cơ thể nạn nhân có ý nghĩa  vết vân lốp ôtô trên cơ thể nạn nhân có ý nghĩa  rất quan trọng với công tác điều tra, xét xử....  rất quan trọng với công tác điều tra, xét xử....  Dấu  vết  trên  quần  áo,  trên  thân  thể  nạn  nhân  Dấu  vết  trên  quần  áo,  trên  thân  thể  nạn  nhân  nếu  rõ  ràng  sẽ  là  căn  cứ  khoa  học  vững  chắc,  nếu  rõ  ràng  sẽ  là  căn  cứ  khoa  học  vững  chắc,  nhưng  trong  nhiều  trường  hợp  chuẩn  đoán  dấu  nhưng  trong  nhiều  trường  hợp  chuẩn  đoán  dấu  vân  lốp  rất  khó  khăn  do  dấu  vết  trên  quần  áo,  vân  lốp  rất  khó  khăn  do  dấu  vết  trên  quần  áo,  trên  da  không  rõ  ràng,  do  đó  phải  dựa  vào  đặc  trên  da  không  rõ  ràng,  do  đó  phải  dựa  vào  đặc  điểm  và  mức  độ  tổn  thương  bên  trong  và  điều  điểm  và  mức  độ  tổn  thương  bên  trong  và  điều  quan  trọng  là  phải  tìm  được  dấu  vết  lóc  da  ở  quan  trọng  là  phải  tìm  được  dấu  vết  lóc  da  ở  vùng nghi ngờ bánh xe ôtô đè qua. vùng nghi ngờ bánh xe ôtô đè qua.

 Vết lóc da:

Vết lóc da:  do bánh xe ôtô vừa đè ép, vừa quay   do bánh xe ôtô vừa đè ép, vừa quay  tròn làm tách rời lớp da và tổ chức cân, cơ hoặc  tròn làm tách rời lớp da và tổ chức cân, cơ hoặc  xương  ở  phía  dưới  tạo  thành  những  ổ,  túi  chứa  xương  ở  phía  dưới  tạo  thành  những  ổ,  túi  chứa  đầy máu,  có khi gây ra những vết  rách da  rộng  đầy máu,  có khi gây ra những vết  rách da  rộng  nếu  bánh  xe  đè  qua  những  vùng  da  sát  xương.  nếu  bánh  xe  đè  qua  những  vùng  da  sát  xương.  Dấu hiệu lóc da có thể dể  quan sát nếu ở vùng  Dấu hiệu lóc da có thể dể  quan sát nếu ở vùng  da  ít  cơ  hoặc  sát  xương,  ở  vùng  da  cơ  dày  như  da  ít  cơ  hoặc  sát  xương,  ở  vùng  da  cơ  dày  như  vùng lưng, mông dấu hiệu này khó quan sát đặc  vùng lưng, mông dấu hiệu này khó quan sát đặc  biệt khi không có dấu hiệu vân lốp ở bên ngoài. biệt khi không có dấu hiệu vân lốp ở bên ngoài.

 Vết rạn da:

Vết rạn da:  thường gặp ở nếp bẹn hai bên   thường gặp ở nếp bẹn hai bên  hoặc những vùng da sát xương do bánh xe  hoặc những vùng da sát xương do bánh xe  ôtô  đè  qua  làm  cho  da  bị  kéo  giãn  căng  ôtô  đè  qua  làm  cho  da  bị  kéo  giãn  căng  quá  mức,  tạo  nên  những  vết  rách,  rạn  quá  mức,  tạo  nên  những  vết  rách,  rạn  thành nhiều vết nhỏ. Thường kèm theo tồn  thành nhiều vết nhỏ. Thường kèm theo tồn  thương nặng ở phía dưới vùng rạn da như  thương nặng ở phía dưới vùng rạn da như  tụ máu rộng, lóc da, gẫy vỡ xương, dập vỡ  tụ máu rộng, lóc da, gẫy vỡ xương, dập vỡ  tạng. tạng.

 Tổn  thương  bên  trong:

Tổn  thương  bên  trong:  tổn  thương  do  bánh  xe   tổn  thương  do  bánh  xe  ôtô đè qua cơ thể thường rất nặng, ngoài những  ôtô đè qua cơ thể thường rất nặng, ngoài những  tổn  thường  ở  vùng  đầu  mặt,  trong  phần  lớn  các  tổn  thường  ở  vùng  đầu  mặt,  trong  phần  lớn  các  trường hợp bánh xe đè qua ngực, bụng hoặc các  trường hợp bánh xe đè qua ngực, bụng hoặc các  chi đều gây ra dập vỡ tạng, gẫy vỡ xương, rách  chi đều gây ra dập vỡ tạng, gẫy vỡ xương, rách  đứ dây chằng, cân cơ, mạch máu có khi làm vỡ  đứ dây chằng, cân cơ, mạch máu có khi làm vỡ  thành bụng, rách cơ hoành hoặc vỡ thành ngực  thành bụng, rách cơ hoành hoặc vỡ thành ngực  và  nặng  hơn  có  thể  làm  đứt  rời  cơ  thể  trong  và  nặng  hơn  có  thể  làm  đứt  rời  cơ  thể  trong  những  trường  hợp  bị  nhiều  xe  tải  hạng  nặng  đè  những  trường  hợp  bị  nhiều  xe  tải  hạng  nặng  đè  qua. Cần đo kích thước và vẽ sơ đồ chi tiết vùng  qua. Cần đo kích thước và vẽ sơ đồ chi tiết vùng  cơ  thể  bị  dập  nát,  gẫy  vỡ  xương  để  nhận  dạng  cơ  thể  bị  dập  nát,  gẫy  vỡ  xương  để  nhận  dạng  kích thước, chủng loại lốp xe ôtô. kích thước, chủng loại lốp xe ôtô.

ế ếV t sây sát da V t sây sát da

ộ ộ

ủ ủ

Rách đ ng m ch ch & ạ Rách đ ng m ch ch & ạ v timỡv timỡ

Gãy x Gãy x ngươ ngươ

 Bánh xe ôtô đè qua vùng hông thường làm biến  Bánh xe ôtô đè qua vùng hông thường làm biến  dạng  khung  chậu,  gây  rách,  rạn  da  vùng  nếp  dạng  khung  chậu,  gây  rách,  rạn  da  vùng  nếp  bẹn hoặc tầng sinh môn kèm những ổ lóc da kín  bẹn hoặc tầng sinh môn kèm những ổ lóc da kín  đáo  ở  vùng  mông  hoặc  mặt  sau  hai  đùi.  Bên  đáo  ở  vùng  mông  hoặc  mặt  sau  hai  đùi.  Bên  cạnh  những  tổn  thương  do  bánh  xe  ôtô  đè  qua  cạnh  những  tổn  thương  do  bánh  xe  ôtô  đè  qua  có thể gặp nhiều loại hình thương tích khác như  có thể gặp nhiều loại hình thương tích khác như  do va húc trực tiếp, va đập hoặc lê quệt trên mặt  do va húc trực tiếp, va đập hoặc lê quệt trên mặt  đường  nhưng  cũng  có  khi  chỉ  gặp  một  loại  tổn  đường  nhưng  cũng  có  khi  chỉ  gặp  một  loại  tổn  thương do bánh xe lăn qua cơ thể nạn nhân. thương do bánh xe lăn qua cơ thể nạn nhân.

Ng Ng

i đi u khi n và ng i sau xe máy: i đi u khi n và ng i sau xe máy:

ườ ườ

ồ ồ

ể ể

ề ề



Do  đặc  điểm  cấu  tạo  của  xe  máy  nên  người  điều  Do  đặc  điểm  cấu  tạo  của  xe  máy  nên  người  điều  khiển  và  người  ngồi  trên  xe  máy  rất  dễ  bị  chấn  thương  khiển  và  người  ngồi  trên  xe  máy  rất  dễ  bị  chấn  thương  khi  tai  nạn  xảy  ra.  Trên  thực  tế  trong  cùng  một  vụ  tai  khi  tai  nạn  xảy  ra.  Trên  thực  tế  trong  cùng  một  vụ  tai  nạn, thương tích có thể rất nhẹ hoặc không cần phải điều  nạn, thương tích có thể rất nhẹ hoặc không cần phải điều  trị  đối  với  người  ngồi  trên  xe  ôtô  nhưng  với  người  ngồi  trị  đối  với  người  ngồi  trên  xe  ôtô  nhưng  với  người  ngồi  trên xe máy thường phải chịu tổn thương rất nặng, có khi  trên xe máy thường phải chịu tổn thương rất nặng, có khi  gây  tử  vong.  Trên  thế  giới  nguy  cơ  tử  vong  cho  người  gây  tử  vong.  Trên  thế  giới  nguy  cơ  tử  vong  cho  người  tham gia giao thông bằng xe máy cao gấp 35 lần so với  tham gia giao thông bằng xe máy cao gấp 35 lần so với  người trên xe ôtô. Tại Việt Nam số nạn nhân chết do tai  người trên xe ôtô. Tại Việt Nam số nạn nhân chết do tai  nạn giai thông liên quan đến xe máy đứng hàng đầu với  nạn giai thông liên quan đến xe máy đứng hàng đầu với  tỷ lệ từ 60 – 70%. tỷ lệ từ 60 – 70%.

 Hoàn  cảnh  xảy  ra  tai  nạn:  rất  đa  dạng  và  phức  Hoàn  cảnh  xảy  ra  tai  nạn:  rất  đa  dạng  và  phức  tạp,  trong  một  nghiên  cứu  của  chúng  tôi  trên  tạp,  trong  một  nghiên  cứu  của  chúng  tôi  trên  những nạn nhân tử vong do tai nạn xe máy cho  những nạn nhân tử vong do tai nạn xe máy cho  thấy số vụ tai nạn xe máy liên quan ôtô chiếm tỷ  thấy số vụ tai nạn xe máy liên quan ôtô chiếm tỷ  lệ  61,2%,  khoảng  20%  số  vụ  tai  nạn  xe  máy  lệ  61,2%,  khoảng  20%  số  vụ  tai  nạn  xe  máy  đâm  nhau  ngược  chiều  hoặc  tại  đường  giao  đâm  nhau  ngược  chiều  hoặc  tại  đường  giao  nhau, 10% số vụ tai nạn xe máy tự đâm vào giải  nhau, 10% số vụ tai nạn xe máy tự đâm vào giải  phân cách, cột điện, gốc cây...(thống kê tại Bệnh  phân cách, cột điện, gốc cây...(thống kê tại Bệnh  viện  Việt  Đức  và  Tổ  chức  Giám  định  Y  pháp  viện  Việt  Đức  và  Tổ  chức  Giám  định  Y  pháp  trung ương trong thời gian 1999 – 2000). trung ương trong thời gian 1999 – 2000).

 Cơ chế hình thành thương tích rất đa dạng, phức  Cơ chế hình thành thương tích rất đa dạng, phức  tạp,  nhiều  trường  hợp  không  thể  lý  giải  nhưng  tạp,  nhiều  trường  hợp  không  thể  lý  giải  nhưng  hay gặp nhất là tổn thương do nạn nhân bị ngã  hay gặp nhất là tổn thương do nạn nhân bị ngã  văng ra khỏi xe (với lái xe và người ngồi sau) có  văng ra khỏi xe (với lái xe và người ngồi sau) có  thể gặp tổn thương nguyên phát, thứ phát và tổn  thể gặp tổn thương nguyên phát, thứ phát và tổn  thương  do  tăng  giảm  tốc  độ  đột  ngột  trên  thân  thương  do  tăng  giảm  tốc  độ  đột  ngột  trên  thân  thể nạn nhân. thể nạn nhân.



Ngoài việc gây chấn thương với những người  Ngoài việc gây chấn thương với những người  ngồi  trên  xe  máy,  người  đi  bộ  dưới  lòng  đường  ngồi  trên  xe  máy,  người  đi  bộ  dưới  lòng  đường  hoặc  khi  sang  đường  cũng  có  thể  là  nạn  nhân  hoặc  khi  sang  đường  cũng  có  thể  là  nạn  nhân  trong các vụ tai nạn xe máy mà hay gặp nhất là  trong các vụ tai nạn xe máy mà hay gặp nhất là  ở những người cao tuổi, trẻ em. ở những người cao tuổi, trẻ em.

ng ng Đ c đi m t n th ể Đ c đi m t n th ể ổ ổ ặ ặ ươ ươ



tỷ  lệ  chấn  thương  sọ  não  do  tai  nạn  tỷ  lệ  chấn  thương  sọ  não  do  tai  nạn  giao  thông  đường  bộ  hiện  đang  là  vấn  đề  giao  thông  đường  bộ  hiện  đang  là  vấn  đề  nhức nhối trên toàn cầu, chỉ riêng tại nước  nhức nhối trên toàn cầu, chỉ riêng tại nước  Mỹ  cứ  trung  bình  15  giây  có  một  người  bị  Mỹ  cứ  trung  bình  15  giây  có  một  người  bị  chấn thương sọ não và trung bình 12 phút  chấn thương sọ não và trung bình 12 phút  thì  có  một  người  tử  vong  do  chấn  thương  thì  có  một  người  tử  vong  do  chấn  thương  sọ  não,  chiếm  60%  tổng  số  nạn  nhân  tử  sọ  não,  chiếm  60%  tổng  số  nạn  nhân  tử  vong do tai nạn giao thông. vong do tai nạn giao thông.

Ch n th ấ Ch n th ấ ươ ươ ng s não: ọ ng s não: ọ

 Tỷ lệ chấn thương sọ não ở Việt Nam cũng  Tỷ lệ chấn thương sọ não ở Việt Nam cũng  trong  tình  trạng  báo  động  qua  số  liệu  đã  trong  tình  trạng  báo  động  qua  số  liệu  đã  được công bố: theo Dương Chạm Uyên và  được công bố: theo Dương Chạm Uyên và  cộng sự thì số nạn nhân bị chấn thương sọ  cộng sự thì số nạn nhân bị chấn thương sọ  não  trong  các  vụ  tai  nạn  giao  thông  là  não  trong  các  vụ  tai  nạn  giao  thông  là  70%,  tỷ  lệ  này  tại  Bệnh  viện  Việt  Đức  là  70%,  tỷ  lệ  này  tại  Bệnh  viện  Việt  Đức  là  77%,  trong  nghiên  cứu  của  chúng  tôi,  số  77%,  trong  nghiên  cứu  của  chúng  tôi,  số  những nạn nhân tử vong vì chấn thương sọ  những nạn nhân tử vong vì chấn thương sọ  não trong tai nạn xe máy chiếm tỷ lệ 67%. não trong tai nạn xe máy chiếm tỷ lệ 67%.

Giám đ nh y pháp Giám đ nh y pháp ị ị

Chia chấn thương sọ não thành những nhóm chính dựa trên  Chia chấn thương sọ não thành những nhóm chính dựa trên  cơ  chế  tác  động  và  tổn  thương  của  sọ  não,  đó  là  tổn  cơ  chế  tác  động  và  tổn  thương  của  sọ  não,  đó  là  tổn  thương  do  va  đập,  do  bị  đè  ép  và  tổn  thương  do  tăng/  thương  do  va  đập,  do  bị  đè  ép  và  tổn  thương  do  tăng/  giảm tốc độ đột ngột.  giảm tốc độ đột ngột.  1.  Tổn  thương  do  va  đập::  được  hình  thành  do  tác  động   được  hình  thành  do  tác  động  1.  Tổn  thương  do  va  đập của một vật vào vùng đầu nạn nhân hoặc do chính đầu  của một vật vào vùng đầu nạn nhân hoặc do chính đầu  nạn  nhân  va  đập  vào  các  vật  cứng  như:  thành  xe  ôtô,  nạn  nhân  va  đập  vào  các  vật  cứng  như:  thành  xe  ôtô,  mặt  đường,  vỉa  hè,  gốc  cây....  Những  tổn  thương  này  mặt  đường,  vỉa  hè,  gốc  cây....  Những  tổn  thương  này  thương gây nên tổn thương khu trú tại nơi va chạm, hay  thương gây nên tổn thương khu trú tại nơi va chạm, hay  gặp nhất là: gặp nhất là: ­  Tổn  thương  phần  mềm:  sây  sát  da,  rách  da,  tụ  máu  ­  Tổn  thương  phần  mềm:  sây  sát  da,  rách  da,  tụ  máu  hoặc đụng dập da đầu. hoặc đụng dập da đầu.

 Vỡ xương sọ: có thể chỉ là đường vỡ xương đơn  Vỡ xương sọ: có thể chỉ là đường vỡ xương đơn  thuần kèm dập não bên đối diện nhưng cũng có  thuần kèm dập não bên đối diện nhưng cũng có  nhiều  trường  hợp  tổn  thương  rất  nặng  như  bẹp,  nhiều  trường  hợp  tổn  thương  rất  nặng  như  bẹp,  biến dạng hộp sọ, cần phân biệt vỡ xương sọ do  biến dạng hộp sọ, cần phân biệt vỡ xương sọ do  va  húc  trực  tiếp  với  vỡ  xương  sọ  do  bị  ngã  đập  va  húc  trực  tiếp  với  vỡ  xương  sọ  do  bị  ngã  đập  đầu xuống nền cứng. đầu xuống nền cứng.  Máu tụ ngoài màng cứng hoặc tụ máu trong não:  Máu tụ ngoài màng cứng hoặc tụ máu trong não:  cần lưu ý tổn thương dập não cùng bên với vùng  cần lưu ý tổn thương dập não cùng bên với vùng  bị tác động và tổn thương bên đối diện. bị tác động và tổn thương bên đối diện.

2.  Tổn  thương  do  bị  đè  ép:  gặp  trong  các   gặp  trong  các  2.  Tổn  thương  do  bị  đè  ép: trường  hợp  bị  bánh  xe  ôtô  đè  qua  vùng  trường  hợp  bị  bánh  xe  ôtô  đè  qua  vùng  đầu  của  nạn  nhân  hoặc  trong  trường  hợp  đầu  của  nạn  nhân  hoặc  trong  trường  hợp  ôtô đổ, thành xe đè lên đầu nạn nhân gây  ôtô đổ, thành xe đè lên đầu nạn nhân gây  ra  tổn  thương  rất  nặng  nề,  đầu  mặt  nạn  ra  tổn  thương  rất  nặng  nề,  đầu  mặt  nạn  nhân  biến  dạng,  hộp  sọ  vỡ  thành  nhiều  nhân  biến  dạng,  hộp  sọ  vỡ  thành  nhiều  mảnh, tổ chức não dập nát, có khi thoát ra  mảnh, tổ chức não dập nát, có khi thoát ra  ngoài qua đường vỡ xương sọ. ngoài qua đường vỡ xương sọ.

3.  Tổn  thương  do  tăng  giảm  tốc  độ  đột  ngột:  do   do  3.  Tổn  thương  do  tăng  giảm  tốc  độ  đột  ngột: đầu  nạn  nhân  chuyển  động  nhanh  mạnh,  bất  đầu  nạn  nhân  chuyển  động  nhanh  mạnh,  bất  ngờ và theo nhiều hướng khác nhau trong cùng  ngờ và theo nhiều hướng khác nhau trong cùng  thời  điểm  làm  tăng  áp  lực  nội  sọ  và  gây  tổn  thời  điểm  làm  tăng  áp  lực  nội  sọ  và  gây  tổn  thương mô não do mạch máu, sợi thần kinh bị xé  thương mô não do mạch máu, sợi thần kinh bị xé  rách  hoặc  bị  giãn  căng  quá  mức  tổn  thương  tụ  rách  hoặc  bị  giãn  căng  quá  mức  tổn  thương  tụ  máu dưới màng cứng và tổn thương sợi trục lan  máu dưới màng cứng và tổn thương sợi trục lan  tỏa. tỏa. * Tụ máu dưới màng cứng: các mạch máu bị tổn  * Tụ máu dưới màng cứng: các mạch máu bị tổn  thương do bị kéo giãn chủ yếu là tĩnh mạch nối  thương do bị kéo giãn chủ yếu là tĩnh mạch nối  giữa màng cứng với mô não khi toàn bộ mô não  giữa màng cứng với mô não khi toàn bộ mô não  chuyển động theo quán tính. chuyển động theo quán tính.

Tổn  thương  sợi  trục  lan  tỏa:  tổn  thương  thứ  * *  Tổn  thương  sợi  trục  lan  tỏa:  tổn  thương  thứ  phát  sau  khi  đầu  bị  va  chạm  vào  một  vật  cố  phát  sau  khi  đầu  bị  va  chạm  vào  một  vật  cố  định.  Cũng  có  giả  thiết  cho  rằng  lực  va  đập  định.  Cũng  có  giả  thiết  cho  rằng  lực  va  đập  không phải là yếu tố quyết định để gây ra những  không phải là yếu tố quyết định để gây ra những  tổn thương này mà điều quan trọng là sự chuyển  tổn thương này mà điều quan trọng là sự chuyển  động  bất  ngờ  theo  kiểu  rung  lắc  của  hộp  sọ.  động  bất  ngờ  theo  kiểu  rung  lắc  của  hộp  sọ.  Trong giám định y pháp tổn thương do tăng giảm  Trong giám định y pháp tổn thương do tăng giảm  tốc  độ  đột  ngột  bao  giờ  cũng  có  liên  quan  đến  tốc  độ  đột  ngột  bao  giờ  cũng  có  liên  quan  đến  lực va đập vào cơ thể (vùng đầu mặt cổ) của nạn  lực va đập vào cơ thể (vùng đầu mặt cổ) của nạn  nhân và trong nhiều trường hợp dấu hiệu va đập  nhân và trong nhiều trường hợp dấu hiệu va đập  rất có ý nghĩa trong chẩn đoán y pháp. rất có ý nghĩa trong chẩn đoán y pháp.

 Mặc dù bảo hiểm có thể làm giảm nguy cơ chấn  Mặc dù bảo hiểm có thể làm giảm nguy cơ chấn  thương sọ não đến 88% nếu xe chạy với tốc độ  thương sọ não đến 88% nếu xe chạy với tốc độ  dưới  35  km/h,  với  trường  hợp  xa  chạy  tốc  độ  từ  dưới  35  km/h,  với  trường  hợp  xa  chạy  tốc  độ  từ  60 km/h trở lên thì mũ bảo hiểm ít có khả năng  60 km/h trở lên thì mũ bảo hiểm ít có khả năng  bảo vệ và trên thực tế đã có rất nhiều nạn nhân  bảo vệ và trên thực tế đã có rất nhiều nạn nhân  đội mũ bảo hiểm chạy xe với tốc độ lớn đâm vào  đội mũ bảo hiểm chạy xe với tốc độ lớn đâm vào  dải  phân  cách  làm  vỡ  mũ  bảo  hiểm  gây  chấn  dải  phân  cách  làm  vỡ  mũ  bảo  hiểm  gây  chấn  thương hoặc vết thương sọ não và chấn thương  thương hoặc vết thương sọ não và chấn thương  cột sống cổ, rất nhiều trường hợp nạn nhân chết  cột sống cổ, rất nhiều trường hợp nạn nhân chết  ngay tại hiện trường do bị vết thương quá nặng.  ngay tại hiện trường do bị vết thương quá nặng.

 Độ  lớn  của  lực  tác  động  đủ  để  làm  vỡ  Độ  lớn  của  lực  tác  động  đủ  để  làm  vỡ  xương sọ rất thay đổi và tùy thuộc vào độ  xương sọ rất thay đổi và tùy thuộc vào độ  dày  của  tóc,  da  đầu  và  xương  sọ,  phụ  dày  của  tóc,  da  đầu  và  xương  sọ,  phụ  thuộc vào vị trí xương sọ bị tác động, chiều  thuộc vào vị trí xương sọ bị tác động, chiều  hướng của lực tác động và rất nhiều yếu tố  hướng của lực tác động và rất nhiều yếu tố  khác mà không thể đánh giá hết được. Tổn  khác mà không thể đánh giá hết được. Tổn  thương  vỡ  xương  sọ  có  thể  chỉ  đơn  thuần  thương  vỡ  xương  sọ  có  thể  chỉ  đơn  thuần  do  bị  ngã  từ  độ  cao  khoảng  1  m  hoặc  bị  do  bị  ngã  từ  độ  cao  khoảng  1  m  hoặc  bị  ngã từ ở độ cao ngang với vị trí đứng của  ngã từ ở độ cao ngang với vị trí đứng của  cơ thể. cơ thể.

 Hình  sao:

 Vỡ lún:

Hình  đường  thẳng:  bắt  nguồn  từ  điểm  tác  động   bắt  nguồn  từ  điểm  tác  động  Hình  đường  thẳng: chạy  lan  theo  vùng  xương  sọ  có  kết  cấu  yếu  chạy  lan  theo  vùng  xương  sọ  có  kết  cấu  yếu  nhất.  Ví  dụ  lực  tác  động  vào  vùng  trán  thường  nhất.  Ví  dụ  lực  tác  động  vào  vùng  trán  thường  làm  vỡ  tầng  sọ  trước  –  va  đập  vào  vùng  thái  làm  vỡ  tầng  sọ  trước  –  va  đập  vào  vùng  thái  dương thường làm vỡ tầng sọ giữa. dương thường làm vỡ tầng sọ giữa. Hình  sao:  thường  lan  ra  các  phía  theo  hình   thường  lan  ra  các  phía  theo  hình  đường thẳng hoặc hình cung. đường thẳng hoặc hình cung.  Hình mạng nhện: Hình mạng nhện:  đường vỡ xương sọ tạo thành   đường vỡ xương  sọ tạo thành  hình mạng nhện. hình mạng nhện. Vỡ lún: phần xương bị vỡ lún vào phía trong. phần xương bị vỡ lún vào phía trong.

Hình đ Hình đ ng v x ng v x ng s ng s ườ ườ ỡ ươ ỡ ươ ọ ọ

 Hình  tròn:

 Vỡ rạn theo đường khớp:

 Tổn  thương  xương  bên  đối  diện:

Hình  tròn:  thường  ở  xung  quanh  lỗ  chẩm  hoặc   thường  ở  xung  quanh  lỗ  chẩm  hoặc  đỉnh đầu, thường gặp trong các trường hợp ngã  đỉnh đầu, thường gặp trong các trường hợp ngã  từ cao chạm 2 chân hoặc đỉnh đầu với mặt cứng. từ cao chạm 2 chân hoặc đỉnh đầu với mặt cứng. Vỡ rạn theo đường khớp:  thường gặp vỡ nền sọ,   thường gặp vỡ nền sọ,  rất  hay  gặp  trong  tai  nạn  xe  máy  hoặc  bị  đánh  rất  hay  gặp  trong  tai  nạn  xe  máy  hoặc  bị  đánh  vào vùng cấm. vào vùng cấm. Tổn  thương  xương  bên  đối  diện:  hay  gặp  trong   hay  gặp  trong  các  trường  hợp  ngã  đầu  va  đập  mạnh  vào  một  các  trường  hợp  ngã  đầu  va  đập  mạnh  vào  một  vật cứng thường gây dập vỡ, tụ máu xương trần  vật cứng thường gây dập vỡ, tụ máu xương trần  hố mắt do lực tác động lan truyền qua xương sọ  hố mắt do lực tác động lan truyền qua xương sọ  và mô não. và mô não.

T n th T n th

ng vùng c ng vùng c

ổ ổ

ươ ươ

ổ ổ

 Tăng  và  giảm  tốc  độ  đột  ngột  có  thể  gây  Tăng  và  giảm  tốc  độ  đột  ngột  có  thể  gây  ra tổn thương dâu chằng vùng cổ hoặc tổn  ra tổn thương dâu chằng vùng cổ hoặc tổn  thương các đột sống cổ, hay gặp ở những  thương các đột sống cổ, hay gặp ở những  trường  hợp  tử  vong  ngay  sau  tai  nạn.  Do  trường  hợp  tử  vong  ngay  sau  tai  nạn.  Do  vậy  kiểm  tra  kỹ  vùng  cổ  nạn  nhân  là  việc  vậy  kiểm  tra  kỹ  vùng  cổ  nạn  nhân  là  việc  cần  làm  trong  những  trường  hợp  tổn  cần  làm  trong  những  trường  hợp  tổn  thương trên cơ thể nạn nhân không tương  thương trên cơ thể nạn nhân không tương  xứng,  không  đủ  để  lý  giải  nguyên  nhân  xứng,  không  đủ  để  lý  giải  nguyên  nhân  chết của nạn nhân. chết của nạn nhân.

 Tổn thương vùng cổ trong tai nạn giao thông có  Tổn thương vùng cổ trong tai nạn giao thông có  thể gặp là: thể gặp là: ­ Gẫy hoặc trật gẫy các đốt sống cổ:  tổn thương   tổn thương  ­ Gẫy hoặc trật gẫy các đốt sống cổ: được  hình  thành  do  sự  kết  hợp  của  một  hoặc  được  hình  thành  do  sự  kết  hợp  của  một  hoặc  nhiều cơ chế như: bị vật nặng đè lên cổ gáy, bị  nhiều cơ chế như: bị vật nặng đè lên cổ gáy, bị  bẻ gập, bị kéo căng quá mức, bị quay vặn, uốn  bẻ gập, bị kéo căng quá mức, bị quay vặn, uốn  cong về một bên. cong về một bên. ­  Vết  thương  vùng  cổ  gáy:  ít  gặp  trong  tai  nạn   ít  gặp  trong  tai  nạn  ­  Vết  thương  vùng  cổ  gáy: giao  thông,  gần  đây  xuất  hiện  trong  các  trường  giao  thông,  gần  đây  xuất  hiện  trong  các  trường  hợp tai nạn xe máy tự gây, vùng cổ nạn nhân bị  hợp tai nạn xe máy tự gây, vùng cổ nạn nhân bị  va quệt với dải phân cách làm bằng những thanh  va quệt với dải phân cách làm bằng những thanh  sắt.sắt.

 Tổn  thương  đụng  dập  mạch  máu  vùng  cổ: Tổn  thương  đụng  dập  mạch  máu  vùng  cổ:   thường  gây  ra  những  biến  chứng  muộn,  khó  thường  gây  ra  những  biến  chứng  muộn,  khó  chẩn  đoán  ngay  cả  trong  lâm  sàng  như  thiếu  chẩn  đoán  ngay  cả  trong  lâm  sàng  như  thiếu  máu  não,  hôn  mê  không  rõ  nguyên  nhân,  đồng  máu  não,  hôn  mê  không  rõ  nguyên  nhân,  đồng  tử  hai  bên  không  đều,  liệt....  Những  năm  gần  tử  hai  bên  không  đều,  liệt....  Những  năm  gần  đây, nhờ thành tựu khoa học kỹ thuật phát triển  đây, nhờ thành tựu khoa học kỹ thuật phát triển  nên  rất  nhiều  trường  hợp  bị  tổn  thương  mạch  nên  rất  nhiều  trường  hợp  bị  tổn  thương  mạch  máu vùng cổ trong tai nạn giao thông được phát  máu vùng cổ trong tai nạn giao thông được phát  hiện  kịp  thời  trên  những  nạn  nhân  có  chấn  hiện  kịp  thời  trên  những  nạn  nhân  có  chấn  thương  vùng  cổ,  vỡ  nền  sọ  hoặc  thương  tích  thương  vùng  cổ,  vỡ  nền  sọ  hoặc  thương  tích  nặng  vùng  mặt.  Tỷ  lệ  tổn  thương  mạch  máu  nặng  vùng  mặt.  Tỷ  lệ  tổn  thương  mạch  máu  vùng cổ trong các vụ tai nạn giao thông ở nước  vùng cổ trong các vụ tai nạn giao thông ở nước  Mỹ là 1/150. Mỹ là 1/150.

 thường  gặp  trong  các  vụ  tai  nạn  giao  thường  gặp  trong  các  vụ  tai  nạn  giao  thông, đặc biệt đối với người điều khiển xe  thông, đặc biệt đối với người điều khiển xe  máy không đội mũ bảo hiểm, khi mặt nạn  máy không đội mũ bảo hiểm, khi mặt nạn  nhân bị va đập mạnh vào vật cứng, do đặc  nhân bị va đập mạnh vào vật cứng, do đặc  điểm các xương vùng hàm mặt là dễ gẫy,  điểm các xương vùng hàm mặt là dễ gẫy,  vỡ, chảy máu và có thể là nguyên nhân tử  vỡ, chảy máu và có thể là nguyên nhân tử  vong do máu tràn vào đường thở. vong do máu tràn vào đường thở.

T n th T n th ng vùng hàm m t: ng vùng hàm m t: ổ ổ ươ ươ ặ ặ

 Vị trí thường gặp. Vị trí thường gặp.

Gãy x Gãy x ng mũi ng mũi ươ ươ

Gãy x Gãy x ng gò má ng gò má ươ ươ

 Le Fort I   Le Fort II

 Le Fort III

Le Fort I – maxilla – maxilla Le Fort II – maxilla, nasal  – maxilla, nasal  bones, and medial  bones, and medial  aspects of orbits  aspects of orbits  (pyramidal disjunction) (pyramidal disjunction) Le Fort III – maxilla,   – maxilla,  zygoma, nasal bones,  zygoma, nasal bones,  ethmoids, vomer, and all  ethmoids, vomer, and all  lesser bones of the  lesser bones of the  cranial base (craniofacial  cranial base (craniofacial  disjunction) disjunction)  Usually in combination Usually in combination

Gãy x Gãy x ng hàm trên ng hàm trên ươ ươ

Gãy x Gãy x ng hàm d ng hàm d ươ ươ i ướ i ướ

Panoramic X-Ray Film of the Panoramic X-Ray Film of the Mandible Mandible

 các  tạng  trong  khoang  ngực  như  tim,  phổi,  các  các  tạng  trong  khoang  ngực  như  tim,  phổi,  các  mạch máu lớn dễ bị tổn thương do tác động trực  mạch máu lớn dễ bị tổn thương do tác động trực  tiếp hoặc gián tiếp khi ngực bị va đập mạnh vào  tiếp hoặc gián tiếp khi ngực bị va đập mạnh vào  các vật cứng như tay lái, mặt đồng hồ hoặc các  các vật cứng như tay lái, mặt đồng hồ hoặc các  bộ phận ở đầu xe. Các tổn thương có thể là gẫy  bộ phận ở đầu xe. Các tổn thương có thể là gẫy  xương  sườn,  xương  ức,  tổn  thương  tim,  đụng  xương  sườn,  xương  ức,  tổn  thương  tim,  đụng  dập,  tụ  máu  cuống  tim  phổi  hoặc  rách  vỡ  động  dập,  tụ  máu  cuống  tim  phổi  hoặc  rách  vỡ  động  mạch chủ... do giảm tốc độ đột ngột, bị ngã văng  mạch chủ... do giảm tốc độ đột ngột, bị ngã văng  ra với lực mạnh. ra với lực mạnh.

ng ng c: ng ng c: Ch n th ấ Ch n th ấ ươ ươ ự ự

 cơ  chế  hình  thành  thương  tích  về  cơ  bản  cũng  cơ  chế  hình  thành  thương  tích  về  cơ  bản  cũng  giống như với chấn thương ngực, tuy nhiên do da  giống như với chấn thương ngực, tuy nhiên do da  bụng có độ co giãn lớn dễ đàn hồi vì vậy dấu vết  bụng có độ co giãn lớn dễ đàn hồi vì vậy dấu vết  thương tích bên ngoài thường ít khi rõ ràng, các  thương tích bên ngoài thường ít khi rõ ràng, các  tạng như gan, lách, thận, các quai ruột ở những  tạng như gan, lách, thận, các quai ruột ở những  vị  trí  gần  sát  với  đoạn  ruột  cố  định  như  góc  tá  vị  trí  gần  sát  với  đoạn  ruột  cố  định  như  góc  tá  hỗng tràng, góc hồi manh tràng thường rất dễ bị  hỗng tràng, góc hồi manh tràng thường rất dễ bị  rạn  vỡ  khi  có  chấn  thương  trực  tiếp  vào  vùng  rạn  vỡ  khi  có  chấn  thương  trực  tiếp  vào  vùng  bụng. Trường hợp nạn nhân bị ngã văng trượt với  bụng. Trường hợp nạn nhân bị ngã văng trượt với  lực  mạnh  có  thể  gây  tụ  máu  ở  cuống  gan,  lách  lực  mạnh  có  thể  gây  tụ  máu  ở  cuống  gan,  lách  và gốc mạc treo. và gốc mạc treo.

Ch n th ấ Ch n th ấ ươ ươ ng b ng: ụ ng b ng: ụ

 thường gặp trong các trường hợp tai nạn xe máy,  thường gặp trong các trường hợp tai nạn xe máy,  nhiều  tác  giả  cho  rằng  tổn  thương  do  va  chạm  nhiều  tác  giả  cho  rằng  tổn  thương  do  va  chạm  nguyên  phát  thường  ở  cẳng  chân  (đối  với  người  nguyên  phát  thường  ở  cẳng  chân  (đối  với  người  đi bộ), tuy nhiên đối với người điều khiển phương  đi bộ), tuy nhiên đối với người điều khiển phương  tiện  xe  máy,  cũng  có  thể  gặp  tổn  thương  ở  chi  tiện  xe  máy,  cũng  có  thể  gặp  tổn  thương  ở  chi  dưới  do  va  đập  và  lê  quệt,  thường  ở  mặt  trước  dưới  do  va  đập  và  lê  quệt,  thường  ở  mặt  trước  trong  hai  đùi  và  cẳng  chân  dưới  dạng  các  vết  trong  hai  đùi  và  cẳng  chân  dưới  dạng  các  vết  sượt  da  song  song  hoặc  vết  thương  đụng  dập,  sượt  da  song  song  hoặc  vết  thương  đụng  dập,  rách  nát,  gẫy  xương  cẳng  chân,  gẫy  xương  đùi  rách  nát,  gẫy  xương  cẳng  chân,  gẫy  xương  đùi  theo  cơ  chế  trực  tiếp  hoặc  gián  tiếp.  Nhiều  theo  cơ  chế  trực  tiếp  hoặc  gián  tiếp.  Nhiều  trường  hợp  có  tụ  máu  khớp  gối  và  vỡ  xương  trường  hợp  có  tụ  máu  khớp  gối  và  vỡ  xương  bánh chè. bánh chè.

Th Th ng tích ng tích các chi: các chi: ươ ươ ở ở

 Bỏng  do  va  chạm  hoặc  bị  ống  xả,  phần  Bỏng  do  va  chạm  hoặc  bị  ống  xả,  phần  máy đè lên các chi trong trường hợp xe đổ  máy đè lên các chi trong trường hợp xe đổ  vào người cũng có thể gặp trong các vụ tai  vào người cũng có thể gặp trong các vụ tai  nạn ôtô – xe máy, nhưng thường ở mức độ  nạn ôtô – xe máy, nhưng thường ở mức độ  nhẹ,  không  phải  là  nguyên  nhân  trực  tiếp  nhẹ,  không  phải  là  nguyên  nhân  trực  tiếp  gây tử vong cho nạn nhân. gây tử vong cho nạn nhân.

B ngỏB ngỏ

Th Th

ng tích đ i v i ng ng tích đ i v i ng

i ng i sau xe máy i ng i sau xe máy

ươ ươ

ố ớ ố ớ

ườ ườ

ồ ồ

 Về cơ bản đặc điểm dấu vết thương tích ở  Về cơ bản đặc điểm dấu vết thương tích ở  người  ngồi  sau  xe  máy  cũng  có  những  người  ngồi  sau  xe  máy  cũng  có  những  hình ảnh giống như đối với người lái xe do  hình ảnh giống như đối với người lái xe do  cũng có những pha va chạm tương tự như  cũng có những pha va chạm tương tự như  đối với lái xe nhưng thường ở thế bị động,  đối với lái xe nhưng thường ở thế bị động,  bất  ngờ,  hay  gặp  nhất  là  tổn  thương  da  bất  ngờ,  hay  gặp  nhất  là  tổn  thương  da  ngã. ngã.

 Thương tích ở chi dưới cũng được hình thành do va đập  Thương tích ở chi dưới cũng được hình thành do va đập  hoặc lê quệt với các bộ phận của xe thường ở mặt trước  hoặc lê quệt với các bộ phận của xe thường ở mặt trước  trong  đùi và cẳng chân dưới dạng các vết sượt da song  trong  đùi và cẳng chân dưới dạng các vết sượt da song  song,  các  vết  thương  đụng  dập,  rách  nát,  cũng  có  khi  song,  các  vết  thương  đụng  dập,  rách  nát,  cũng  có  khi  gẫy  xương  đùi.  Trường    hợp  bị  xe  đổ  vào  người  có  thể  gẫy  xương  đùi.  Trường    hợp  bị  xe  đổ  vào  người  có  thể  gây ra những vết bỏng do tiếp xúc với động cơ hoặc ống  gây ra những vết bỏng do tiếp xúc với động cơ hoặc ống  xả của xe. xả của xe.  Dấu  vết  thương  tích  trên  thân  thể  nạn  nhân  được  hình  Dấu  vết  thương  tích  trên  thân  thể  nạn  nhân  được  hình  thành  do  va  húc  trực  tiếp  với  xe  ôtô  hoặc  vật  cản  trên  thành  do  va  húc  trực  tiếp  với  xe  ôtô  hoặc  vật  cản  trên  đường,  do  nạn  nhân  bị  ngã  hoặc  văng  trượt  trên  mặt  đường,  do  nạn  nhân  bị  ngã  hoặc  văng  trượt  trên  mặt  đường  và  trong  một  số  trường  hợp  có  thể  gặp  dấu  hiệu  đường  và  trong  một  số  trường  hợp  có  thể  gặp  dấu  hiệu  của bánh xe ôtô đè lên cơ thể nạn nhân. của bánh xe ôtô đè lên cơ thể nạn nhân.

Theo J. Goosen, có 3 khả năng xảy ra với những trường  Theo J. Goosen, có 3 khả năng xảy ra với những trường  hợp tử vong do chấn thương là: hợp tử vong do chấn thương là:  Tử  vong  trong  giây  lát:  nạn  nhân  chết  ngay  sau  khi  tai  Tử  vong  trong  giây  lát:  nạn  nhân  chết  ngay  sau  khi  tai  nạn với tổn thương chủ yếu là chấn thương sọ não nặng,  nạn với tổn thương chủ yếu là chấn thương sọ não nặng,  chấn thương cột sống cổ, vỡ tim, mạch máu lớn.... chấn thương cột sống cổ, vỡ tim, mạch máu lớn....  Tử vong trong giờ đầu: tổn thương hay gặp là máu tụ nội  Tử vong trong giờ đầu: tổn thương hay gặp là máu tụ nội  sọ,  chảy  máu  do  vỡ  tạng  trong  ổ  bụng  ngực  gây  mất  sọ,  chảy  máu  do  vỡ  tạng  trong  ổ  bụng  ngực  gây  mất  máu  cấp....  Nếu  được  cấp  cứu  kịp  thời  ngay  tại  hiện  máu  cấp....  Nếu  được  cấp  cứu  kịp  thời  ngay  tại  hiện  trường  có  thể  cứu  sống  nạn  nhân,  hiện  là  vấn  đề  được  trường  có  thể  cứu  sống  nạn  nhân,  hiện  là  vấn  đề  được  nhiều người quan tâm. nhiều người quan tâm.  Tử vong sau nhiều ngày đến hàng tuần: do nhiễm trùng,  Tử vong sau nhiều ngày đến hàng tuần: do nhiễm trùng,  suy  đa  tạng  hậu  quả  của  chấn  thương.  Một  số  trường  suy  đa  tạng  hậu  quả  của  chấn  thương.  Một  số  trường  hợp  liên  quan  chỉ  định  điều  trị,  cơ  địa  của  nạn  nhân  và  hợp  liên  quan  chỉ  định  điều  trị,  cơ  địa  của  nạn  nhân  và  điều kiện chăm sóc y tế. điều kiện chăm sóc y tế.

Nguyên nhân t Nguyên nhân t vong: vong: ử ử

 Trong  giám  định  pháp  y  những  trường  hợp  nạn  Trong  giám  định  pháp  y  những  trường  hợp  nạn  nhân  tử  vong  thuộc  nhóm  thứ  nhất  và  thứ  hai  nhân  tử  vong  thuộc  nhóm  thứ  nhất  và  thứ  hai  thường có tổn thương rõ ràng, kết luận giám định  thường có tổn thương rõ ràng, kết luận giám định  không  gặp  phải  những  khó  khăn  nhưng  điều  không  gặp  phải  những  khó  khăn  nhưng  điều  quan  trọng  là  phải  tìm  hiểu  mối  liên  quan  giữa  quan  trọng  là  phải  tìm  hiểu  mối  liên  quan  giữa  dấu  vết  bên  ngoài  và  tổn  thương  bên  trong  để  dấu  vết  bên  ngoài  và  tổn  thương  bên  trong  để  đánh giá cơ chế hình thành thương tích và là căn  đánh giá cơ chế hình thành thương tích và là căn  cứ để nhận định vị trí tư thế nạn nhân khi xảy ra  cứ để nhận định vị trí tư thế nạn nhân khi xảy ra  tai nạn. tai nạn.

 Trong thực tế, đã có nhiều vụ tai nạn xe máy, nạn nhân  Trong thực tế, đã có nhiều vụ tai nạn xe máy, nạn nhân  bị lao người về phía trước theo lực quán tính làm ngực va  bị lao người về phía trước theo lực quán tính làm ngực va  đập mạnh với bảng đồng hồ điều khiển ở đầu xe gây vỡ  đập mạnh với bảng đồng hồ điều khiển ở đầu xe gây vỡ  tim, nạn nhân chết ngay tại chỗ nhưng dấu vết va chạm  tim, nạn nhân chết ngay tại chỗ nhưng dấu vết va chạm  trên da thì hầu như không có vì nạn nhân mặc nhiều áo,  trên da thì hầu như không có vì nạn nhân mặc nhiều áo,  vì  vật  nếu  chỉ  khám  nghiệm  bên  ngoài  thì  không  có  đủ  vì  vật  nếu  chỉ  khám  nghiệm  bên  ngoài  thì  không  có  đủ  cơ  sở  để  kết  luận  nguyên  nhân  chết  cũng  như  cơ  chế  cơ  sở  để  kết  luận  nguyên  nhân  chết  cũng  như  cơ  chế  hình thành dấu vết thương tích. hình thành dấu vết thương tích.

 Trường  hợp  nạn  nhân  tử  vong  sau  một  khoảng  Trường  hợp  nạn  nhân  tử  vong  sau  một  khoảng  thời gian dài nằm điều trị thì giám định y pháp có  thời gian dài nằm điều trị thì giám định y pháp có  ý  nghĩa  xác  định  tổn  thương  chính  gây  tử  vong  ý  nghĩa  xác  định  tổn  thương  chính  gây  tử  vong  cho nạn nhân chủ yếu là tổn thương bên trong vì  cho nạn nhân chủ yếu là tổn thương bên trong vì  các dấu vết thương tích bên ngoài có thể đã hết  các dấu vết thương tích bên ngoài có thể đã hết  hoặc chỉ còn lại các vết sẹo. Điều quan trọng là  hoặc chỉ còn lại các vết sẹo. Điều quan trọng là  phải chứng minh cho được tổn thương đó có phải  phải chứng minh cho được tổn thương đó có phải  là  do  hậu  quả  của  chấn  thương  hay  không?  là  do  hậu  quả  của  chấn  thương  hay  không?  Khoảng thời gian hình thành thương tích và bệnh  Khoảng thời gian hình thành thương tích và bệnh  lý hoặc biến chứng do chấn thương gây ra. lý hoặc biến chứng do chấn thương gây ra.

 Rất  nhiều  trường  hợp  việc  tìm  nguyên  nhân  tử  Rất  nhiều  trường  hợp  việc  tìm  nguyên  nhân  tử  vong  của  nạn  nhân  không  đơn  giản  vì  phần  cơ  vong  của  nạn  nhân  không  đơn  giản  vì  phần  cơ  thể bị chấn thương đã được can thiệp của y học  thể bị chấn thương đã được can thiệp của y học  ví dụ như quai ruột bị vỡ, tổn thương ở gan, thận,  ví dụ như quai ruột bị vỡ, tổn thương ở gan, thận,  lách... đã được xử lý hoặc cắt bỏ, khám nghiệm  lách... đã được xử lý hoặc cắt bỏ, khám nghiệm  tử thi chỉ có thể xác định nạn nhân chết vì biến  tử thi chỉ có thể xác định nạn nhân chết vì biến  chứng  của  thương  tích  như  hội  chứng  nhiễm  chứng  của  thương  tích  như  hội  chứng  nhiễm  trùng, nhiễm độc, hoại tử tắc mạch, suy hô hấp,  trùng, nhiễm độc, hoại tử tắc mạch, suy hô hấp,  suy thận, suy đa tạng.vv.... suy thận, suy đa tạng.vv....

 Nhiều  trường  hợp  nguyên  nhân  tử  vong  chính  Nhiều  trường  hợp  nguyên  nhân  tử  vong  chính  của  nạn  nhân  lại  là  bệnh  lý  nặng  lên  sau  chấn  của  nạn  nhân  lại  là  bệnh  lý  nặng  lên  sau  chấn  thương như vỡ khối ung thư, tai biến mạch máu  thương như vỡ khối ung thư, tai biến mạch máu  não  tái  phát,...  một  số  trường  hợp  phức  tạp  có  não  tái  phát,...  một  số  trường  hợp  phức  tạp  có  thể  có  liên  quan  đến  quá  trình  điều  trị  của  thầy  thể  có  liên  quan  đến  quá  trình  điều  trị  của  thầy  thuốc. thuốc.  Cũng  đã  có  những  trường  hợp  tử  vong  do  ngạt  Cũng  đã  có  những  trường  hợp  tử  vong  do  ngạt  nước, sặc bùn do bị ngã xuống nước sau khi xảy  nước, sặc bùn do bị ngã xuống nước sau khi xảy  ra  tai  nạn,  do  bệnh  lý  tim  mạch  hoặc  do  án  ra  tai  nạn,  do  bệnh  lý  tim  mạch  hoặc  do  án  mạng trong những trường hợp  ẩu  đả sau  khi tai  mạng trong những trường hợp  ẩu  đả sau  khi tai  nạn xảy ra. nạn xảy ra.

 Thực tế đã ghi nhận rất nhiều vụ việc liên quan  Thực tế đã ghi nhận rất nhiều vụ việc liên quan  đến tai nạn xe máy có tình tiết phức tạp cần phải  đến tai nạn xe máy có tình tiết phức tạp cần phải  giám  định  y  pháp  để  làm  rõ  nguyên  nhân  tử  giám  định  y  pháp  để  làm  rõ  nguyên  nhân  tử  vong, cơ chế hình thành thương tích, thời gian và  vong, cơ chế hình thành thương tích, thời gian và  đặc  điểm  của  thương  tích  hoặc  bệnh  lý  phối  đặc  điểm  của  thương  tích  hoặc  bệnh  lý  phối  hợp.... hợp....  Xét  nghiệm  tìm  rượu  và  chất  kích  thích  trong  Xét  nghiệm  tìm  rượu  và  chất  kích  thích  trong  máu  và  dịch  sinh  học  của  người  điều  khiển  và  máu  và  dịch  sinh  học  của  người  điều  khiển  và  người  ngồi  trên  xe  cũng  như  những  người  điều  người  ngồi  trên  xe  cũng  như  những  người  điều  khiển  phương  tiện  liên  quan  là  việc  cần  làm  khiển  phương  tiện  liên  quan  là  việc  cần  làm  trong  khi  giám  định  y  pháp  các  vụ  tai  nạn  giao  trong  khi  giám  định  y  pháp  các  vụ  tai  nạn  giao  thông. thông.

T L T L

NG GIÁ NG GIÁ

Ự ƯỢ Ự ƯỢ

   Nêu rõ và phân tích các yêu cầu trong  Nêu rõ và phân tích các yêu cầu trong  giám định pháp y. giám định pháp y.  Nêu đặc điểm tổn thương phân biệt của lái  Nêu đặc điểm tổn thương phân biệt của lái  xe hay hành khách.  xe hay hành khách.   Đặc điểm tổn thương của người điều khiển  Đặc điểm tổn thương của người điều khiển  và người ngồi sau xe máy. và người ngồi sau xe máy.