Đ bài: Trong tác ph m m t ng i Hà N i, vì sao tác gi Nguy n Kh i l i g i nhânề ẩ ộ ườ ộ ả ễ ả ạ ọ
v t bà Hi n là h t b i vàng c a Hà N i? Em hãy vi t bài văn gi i thích đi u đó.ậ ề ạ ụ ủ ộ ế ả ề
Bài làm
Nguy n Kh i là nhà văn mà tài năng và tên tu i đã đc kh ng đnh trong văn h c Vi tễ ả ổ ượ ẳ ị ọ ệ
Nam hi n đi. Tác gi nh y bén v i nh ng v n đ th i s xã h i và có kh năng phânệ ạ ả ạ ớ ữ ấ ề ờ ự ộ ả
tích tâm lí nhân v t s c s o. giai đo n đi m i c a đt n c, ông đc bi t quan tâmậ ắ ả Ở ạ ổ ớ ủ ấ ướ ặ ệ
đn đi s ng tinh th n và s ph n cá nhân trong cu c s ng đi th ng. Gi ng vănế ờ ố ầ ố ậ ộ ố ờ ườ ọ
Nguy n Kh i đôn h u, tr m l ng, nhi u chiêm nghi m v nh ng tri t lý nhân sinh.ễ ả ậ ầ ắ ề ệ ề ữ ế
Truy n ng n M t ng i Hà N i sáng tác năm 1990 phát hi n v đp trong chi u sâu tâmệ ắ ộ ườ ộ ệ ẻ ẹ ề
h n, tính cách c a ng i Vi t Nam qua bao bi n đng thăng tr m c a đt n c ; đngồ ủ ườ ệ ế ộ ầ ủ ấ ướ ồ
th i th hi n c m nh n c a tác gi v nh ng nét đáng quý c a ng i Th đô, thông quaờ ể ệ ả ậ ủ ả ề ữ ủ ườ ủ
nhân v t cô Hi n, m t ng i h hàng xa mà ông trân tr ng g i là h t b i vàng c a Hàậ ề ộ ườ ọ ọ ọ ạ ụ ủ
N i.ộ
Tác gi v i vai trò là ng i cháu h xa đng ra k chuy n v cô Hi n. Sinh ra và l n lênả ớ ườ ọ ứ ể ệ ề ề ớ
trong m t gia đình khá gi , cô Hi n có l i s ng c a t ng l p trung l u Hà N i vào th iộ ả ề ố ố ủ ầ ớ ư ở ộ ờ
kì mi n B c ch a gi i phóng. Chi n th ng Đi n Biên Ph vang d i th gi i đã ch m d tề ắ ư ả ế ắ ệ ủ ộ ế ớ ấ ứ
g n trăm năm đô h c a th c dân Pháp, m ra m t trang s m i cho đt n c Vi t Nam.ầ ộ ủ ự ở ộ ử ớ ấ ướ ệ
Nhân dân mi n B c nô n c, hăng hái b t tay vào s nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i vàề ắ ứ ắ ự ệ ự ủ ộ
ti p t c đu tranh gi i phóng mi n Nam, th ng nh t đt n c. Cu c s ng sau chi n tranhế ụ ấ ả ề ố ấ ấ ướ ộ ố ế
th t gian nan, thi u th n. Vì th mà cô Hi n ph i tìm cách đ thích nghi d n d n v i chậ ế ố ế ề ả ể ầ ầ ớ ế
đ m i. Cô v n khéo tay nên đã ch n ngh làm hoa gi y và m c a hàng bán t i nhà.ộ ớ ố ọ ề ấ ở ử ạ
Theo cô thì cái ngh này không giàu nh ng cũng đ ăn: Hoa làm r t đp, bán r t đt,ề ư ủ ấ ẹ ấ ắ
nh ng ch u thu r t nh , ch có m t mình cô làm, các con thì ch y mua v t li u, ho c làmư ị ế ấ ẹ ỉ ộ ạ ậ ệ ặ
giúp ph n cu ng lá vào d p T t ta và T t tây…ầ ố ị ế ế
Ng i cháu t c tác gi khách quan nh n xét là cô khôn h n các bà b n c a cô và cũngườ ứ ả ậ ơ ạ ủ
th c th i h n ch ng. Cô bi t trong ch đ m i, vi c gì làm đc, vi c gì không làm đcứ ờ ơ ồ ế ế ộ ớ ệ ượ ệ ượ
nên đã khuyên ch ng không nên mua máy in vì s b quy là thành ph n t s n. Cô Hi nồ ẽ ị ầ ư ả ề
đm đang, tháo vát và r t có ý th c v vai trò c a ng i v trong gia đình. Cô b o v iả ấ ứ ề ủ ườ ợ ả ớ
ng i cháu: …Ng i đàn bà không là n i t ng thì cái gia đình y cũng ch ra sao. Vi cườ ườ ộ ướ ấ ả ệ
giáo d c con cái vào n n p đc cô r t quan tâm : Khi các con còn nh , ng i vào bàn ăn,ụ ề ế ượ ấ ỏ ồ
cô th ng chú ý s a ch a cách ng i, cách c m bát c m đũa, cách múc canh, c cách nóiườ ử ữ ồ ầ ầ ả
chuy n trong b a ăn, Cô v n răn lũ con tôi : “Chúng mày là ng i Hà N i thì cách điệ ữ ẫ ườ ộ
đng, nói năng ph i có chu n, không đc s ng tu ti n, buông tu ng”. Có l n, ng iứ ả ẩ ượ ố ỳ ệ ồ ầ ườ
cháu tranh lu n v i cô v cách d y d l p tr . Chúng tôi là ng i c a th i lo n, các cậ ớ ề ạ ỗ ớ ẻ ườ ủ ờ ạ ụ
l i b t d y con cái theo th i bình là khó l m. Cô ng i ng n ra m t lúc, r i b o: “Tao chạ ắ ạ ờ ắ ồ ẩ ộ ồ ả ỉ
d y chúng nó bi t t tr ng, bi t x u h , còn sau này mu n ra sao là tùy”. Theo cô thì lòngạ ế ự ọ ế ấ ổ ố
t tr ng là c s c a đo đc, nó chi ph i m i suy nghĩ, hành đng và làm nên giá tr ,ự ọ ơ ở ủ ạ ứ ố ọ ộ ị
danh d c a m i con ng i.ự ủ ỗ ườ
S trung th c, lòng t tr ng và b n lĩnh c ng c i c a cô Hi n khi n ng i cháu c mự ự ự ọ ả ứ ỏ ủ ề ế ườ ả
ph c. Khi cu c chi n tranh ch ng Mĩ đn th i đi m gay go, ác li t, anh con trai l n c aụ ộ ế ố ế ờ ể ệ ớ ủ
cô tình nguy n vào Nam chi n đu. Ng i cháu h i cô : “Cô b ng lòng cho em đi chi nệ ế ấ ườ ỏ ằ ế
đu ch ?” Cô tr l i: Tao đau đn mà b ng lòng, vì tao không mu n nó s ng bám vào sấ ứ ả ờ ớ ằ ố ố ự
hi sinh c a b n bè. Nó dám đi cũng là bi t t tr ng”. Anh Dũng vào chi n tr ng, ba nămủ ạ ế ự ọ ế ườ
li n gia đình không nh n đc tin t c gì, đa em k l i làm đn xin tòng quân. Ng iề ậ ượ ứ ứ ế ạ ơ ườ
cháu l i h i: Cô cũng đng ý cho nó đi à? Cô tr l i bu n bã : “Tao không khuy n khích,ạ ỏ ồ ả ờ ồ ế
cũng không ngăn c n, ngăn c n t c là b o nó tìm đng s ng đ các b n nó ph i ch t,ả ả ứ ả ườ ố ể ạ ả ế
cũng là m t cách gi t ch t nó… Tao cũng mu n đc s ng bình đng v i các bà m khác,ộ ế ế ố ượ ố ẳ ớ ẹ
ho c s ng c ho c ch t c , vui l thì có hay ho gì”.ặ ố ả ặ ế ả ẻ
Đo lí truy n th ng là n n t ng giúp cô Hi n có th s ng t t, s ng đp m i th i, trongạ ề ố ề ả ề ể ố ố ố ẹ ở ọ ờ
m i m i quan h gia đình và xã h i. Cô Hi n khôn ngoan mà t tr ng, th c th i mà chuọ ố ệ ộ ề ự ọ ứ ờ
đáo, linh ho t là trung th c, đôn h u mà b n lĩnh, đm đang tr n v n c vi c n c l nạ ự ậ ả ả ọ ẹ ả ệ ướ ẫ
vi c nhà. Tính cách cô Hi n v a có nh ng nét đc tr ng c a ng i Hà N i g c, v a cóệ ề ừ ữ ặ ư ủ ườ ộ ố ừ
ph m ch t chung c a ng i Vi t Nam ; gi n d mà l ch lãm, thi t th c mà sang tr ng, c nẩ ấ ủ ườ ệ ả ị ị ế ự ọ ầ
m n mà tài hoa, chân th c mà tinh t , sâu s c, Ngày th ng, cô ăn m c gi n d nh baoẫ ự ế ắ ườ ặ ả ị ư
ph n khác, nh ng trong b a ti c m ng con trai l n bình yên tr v sau chi n tranh, côụ ữ ư ữ ệ ừ ớ ở ề ế
Hi n xu t hi n tr c khách m i nh di n viên trên sân kh u, l c gi t trâm cài hoa h tề ấ ệ ướ ờ ư ễ ấ ượ ắ ạ
l p lánh… Trong ni m vui đoàn t c a cô còn có ni m t hào to l n c a m t ng i mấ ề ụ ủ ề ự ớ ủ ộ ườ ẹ
có đa con x ng đáng v i gia đình, xã h i vì đã làm tròn b n ph n công dân đi v i đtứ ứ ớ ộ ổ ậ ố ớ ấ
n c.ướ
Đt n c m c a đc dăm năm, đi s ng v t ch t đã sung túc h n h n th i bao c p.ấ ướ ở ử ượ ờ ố ậ ấ ơ ẳ ờ ấ
Nhi u ng i giàu lên nhanh chóng nh thích ng v i c ch th tr ng. Cách nghĩ, cáchề ườ ờ ứ ớ ơ ế ị ườ
s ng, cách ng x c a ng i Hà N i lúc này cũng thay đi đáng k . Sau m t th i gian dàiố ứ ử ủ ườ ộ ổ ể ộ ờ
chuy n vào Nam sinh s ng, ng i cháu, t c tác gi ra Hà N i công tác và đn thăm côể ố ườ ứ ả ộ ế
Hi n. Lúc này, cô Hi n đã ngoài b y m i tu i nh ng v n là ng i c a hôm nay, m tề ề ả ươ ổ ư ẫ ườ ủ ộ
ng i Hà N i c a hôm nay, thu n túy Hà N i, không pha tr n. Ng m cô Hi n đang chămườ ộ ủ ầ ộ ộ ắ ề
chú lau đánh cái bát bày th y tiên, ng i cháu th y T t qu , Hà N i qu , mu n thêm ítủ ườ ấ ế ả ộ ả ố ở
ngày ăn l i m t cái T t Hà N i. Qu là cô Hi n v n c g ng gìn gi nh ng gì là tinh hoaạ ộ ế ộ ả ề ẫ ố ắ ữ ữ
trong n p s ng thanh l ch c a ng i Hà N i. Trong suy nghĩ c a cô Hi n, Hà N i th i nàoế ố ị ủ ườ ộ ủ ề ộ ờ
cũng đp, m t v đp riêng cho m t l a tu i. Hà N i đã th c s tr thành máu th t, thànhẹ ộ ẻ ẹ ộ ứ ổ ộ ự ự ở ị
không gian s ng g n bó v i cô su t c cu c đi.ố ắ ớ ố ả ộ ờ
Tác gi đã b công phu tìm hi u, phân tích chi u sâu đi s ng tâm h n c a cô Hi n đả ỏ ể ề ờ ố ồ ủ ề ể
r i b t ch t n y ra m t hình nh so sánh vô cùng thú v : cô Hi n là h t b i vàng c a Hàồ ấ ợ ả ộ ả ị ề ạ ụ ủ
N i. Đây là sáng t o ngh thu t ch a đng nhi u ý nghĩa. H t b i vàng là hình nh m tộ ạ ệ ậ ứ ự ề ạ ụ ả ộ
s v t nh bé, khiêm nh ng mà đp đ, quý báu. Nh ng nhi u h t b i vàng h p l i sự ậ ỏ ườ ẹ ẽ ư ề ạ ụ ợ ạ ẽ
thành ánh vàng chói sáng. Đó là ph m giá, là b n s c truy n th ng c a ng i Hà N iẩ ả ắ ề ố ủ ườ ộ
nghìn năm văn hi n.ế
H t b i vàng là n d ngh thu t đc s c có ý nghĩa khái quát cao, th hi n thái đ trânạ ụ ẩ ụ ệ ậ ặ ắ ể ệ ộ
tr ng và t hào c a tác gi đi v i nhân v t c a mình. Nguy n Kh i cô đúc toàn b ph mọ ự ủ ả ố ớ ậ ủ ễ ả ộ ẩ
ch t t t đp c a nhân v t vào m t hình nh giàu ý nghĩa t ng tr ng : M t ng i nh côấ ố ẹ ủ ậ ộ ả ượ ư ộ ườ ư
ph i ch t đi th t ti c, l i m t h t b i vàng c a Hà N i r i xu ng chìm sâu vào l p đtả ế ậ ế ạ ộ ạ ụ ủ ộ ơ ố ớ ấ
c . Nh ng h t b i vàng l p lánh đâu đó m i góc ph Hà N i hay m n gió mà bay lênổ ữ ạ ụ ấ ở ỗ ố ộ ượ
cho đt kinh k chói sáng nh ng nh vàng! Nhân v t cô Hi n đã chi m đc thi n c mấ ỳ ữ ả ậ ề ế ượ ệ ả
c a ng i đc qua cách k chuy n, miêu t t nhiên, linh ho t và tinh t c a tác gi . Đcủ ườ ọ ể ệ ả ự ạ ế ủ ả ọ
tác ph m, chúng ta hi u thêm v tính cách thanh l ch, hào hoa c a con ng i và l i s ngẩ ể ề ị ủ ườ ố ố
Hà N i, t đó càng yêu m n, t hào v Th đô – trái tim c a T qu c Vi t Nam yêu d u.ộ ừ ế ự ề ủ ủ ổ ố ệ ấ
