Ứng dụng chế phẩm nấm xanh Metarhizium anisopliea trong phòng trừ rầy

nâu hại cây lúa vụ mùa 2009 tại Tp. Hồ Chí Minh

Việt Nam là một nước xuất khẩu gạo đứng thứ 2 trên thế giới

sau Thái Lan với sản lượng xuất khẩu khoảng 6,2 triệu tấn

trong năm 2009. Có thể nói việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất

như thâm canh, tăng vụ, cơ giới hóa, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… nhằm làm

gia tăng năng suất và chất lượng cây trồng. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc bảo vệ

thực vật trong một thời gian dài đã làm mất đi sự đa dạng sinh học và tính cân bằng

sinh thái trong tự nhiên. Ảnh hưởng từ thuốc bảo vệ thực vật đến người nông dân

qua tiếp xúc; cây trồng hấp thu và tích lũy trong nông sản gián tiếp ảnh hưởng đến

sức khỏe của người tiêu dùng hoặc lưu tồn trong đất, không khí làm ô nhiễm môi

trường….

Tại thành phố Hồ Chí Minh, từ vụ mùa năm 2006, dịch rầy nâu, bệnh vàng lùn –

lùn xoắn lá đã gây thiệt hại nặng cho người trồng lúa, đặc biệt tại các vùng sản xuất

lúa mùa 1 vụ của huyện Bình Chánh, huyện Nhà Bè và huyện Cần Giờ. Để chủ

động phòng dịch hại này, một trong các biện pháp hữu hiệu nhất là gieo sạ “né

rầy”; tuy nhiên tại vùng lúa 1 vụ do điều kiện tự nhiên đặc biệt (địa hình thấp

trũng; đầu vụ nước nhiễm mặn, cuối vụ mưa giông, gió lốc lúa đỗ ngã) do vậy

nông dân không thể xuống giống “né rầy” theo lịch và khi RN bộc phát việc phòng

trừ cũng gặp nhiều khó khăn vì khó phun thuốc hay thực hiện một số biện pháp

như: thả vịt, tát dầu nhớt giống một số địa phương khác.

Việc dùng chế phẩm nấm

xanh Metarhizium anisopliea phòng trừ

rầy nâu tại vùng sản xuất lúa mùa 1 vụ,

Chi cục BVTV đã triển khai kế hoạch

“Xây dựng mô hình cộng đồng nông dân

ứng dụng nấm xanh Metarhizium

anisopliea để trừ rầu nâu hại lúa tại nông hộ”. Cụ thể phun chế phẩm nấm dạng

khô với liều lượng 2,5 – 3 kg/ha khi thấy rầy nâu mới nở (rầu nâu tuổi 1,2) và phun

2 lần/vụ. Kết quả mô hình cho thấy nấm xanh có khả năng ký sinh trên rầy và làm

giảm mật số rầu nâu từ 50-70% so với ruộng canh tác của nông dân không dùng

nấm. Sau 20 ngày sau phun ghi nhận thấy tỷ lệ ký sinh cao của nấm lên rầy nâu.

Xét về hiệu quả giữa 2 lần phun nấm cho thấy đợt phun nấm lần 2 có bổ sung

nguồn nấm của lần phun thứ 1 nên khả năng ký sinh của nấm tăng cao hơn. Nấm

xanh gây hại ở tất cả các giai đoạn phát triển của rầu nâu tuy nhiên giai đoạn thích

hợp nhất để tiến hành phun nấm là khi rầu nâu mới nở tuổi 1, 2. Ngoài ra, nấm

xanh còn ký sinh trên nhiều loại côn trùng khác như rầy bông, rầy xanh đuôi đen,

bọ xít, các loại sâu ăn lá... và chưa thấy ký sinh trên một số thiên địch như nhện bắt

mồi, kiến 3 khoang. Qua kết quả thử nghiệm cho thấy hiệu quả phòng trừ rầy nâu

của nấm xanh ở ngoài đồng là rất cao góp phần khắc phục hiện tượng tái bộc phát

rầy nâu ở lứa sau đồng thời góp phần bổ sung nguồn thiên địch trên ruộng.

Về hiệu quả kinh tế cho thấy năng suất lúa bình quân của ruộng mô hình phun nấm

bằng hoặc tăng từ 15-20% so với ruộng canh tác của nông dân không sử dụng nấm.

Khi sử dụng chế phẩm nấm trừ rầy nâu giúp giảm chi phí hơn so với khi sử dụng

thuốc bảo vệ thực vật khoảng ½ lần. Thông qua mô hình trình diễn tại các xã đã

giúp cho người dân có thêm kiến thức về phòng chống rầy nâu bằng biện pháp sinh

học nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó giúp người nông dân thay

đổi thói quen sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong phòng trừ sinh vật hại, bảo vệ

sức khỏe cho người sản xuất và người tiêu dùng sản phẩm./.