Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3 Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3
VAÄT LYÙ PHAÂN TÖÛ VAØ NHIEÄT HOÏC
1. Ñònh luaät Huc (Hooke) :
CHAÁT RAÉN F = K.
K
F : Löïc ñaøn hoài (N) K : Heä soá ñaøn hoài hay ñoä cöùng (N/m) : Ñoä bieán daïng cuûa vaät ñaøn hoài (m)
2. Suaát ñaøn hoài (hay suaát Young) :
E =
0 S
S : Tieát dieän ngang cuûa vaät ñaøn hoài (m2) 0 : Chieàu daøi ban ñaàu cuûa vaät ñaøn hoài (m) E : Suaát ñaøn hoài (Pa hay N/m2)
3. Giôùi haïn beàn :
b : Giôùi haïn beàn cuûa vaät lieäu laøm daây (N/m2) Fb : Löïc keùo nhoû taùc duïng laøm daây bò ñöùt (N) S : Tieát dieän ngang cuûa daây (m2)
= Fb S
4. Söï phuï thuoäc cuûa chieàu daøi vaø theå tích V cuûa moät vaät theo nhieät ñoäâ :
: Heä soá nôû daøi
: Chieàu daøi cuûa vaät ôû O0C vaø ôû t0C
,
: Heä soá nôû khoái
V0, V : Theå tích cuûa vaät ôû O0C vaø ôû t0C
=
CHAÁT LOÛNG
(1 + t) V = V0(1 + t)
F =
1. Löïc caêng maët ngoaøi :
: Chieàu daøi ñöôøng giôùi haïn maët ngoaøi cuûa chaát loûng (m) : Heä soá caêng maët ngoaøi cuûa chaát loûng (N/m)
2. Hieän töôïng mao daãn :
h = 4 gdD
Ñoä cao cuûa coät chaát loûng trong oáng mao daãn : : Heä soá caêng maët ngoaøi cuûa chaát loûng (N/m) D : Khoái löôïng rieâng cuûa chaát loûng (kg/m3)
g : Gia toác troïng tröôøng (m/s2) d : Ñöôøng kính trong cuûa oáng (m) h : Ñoä cao coät chaát loûng trong oáng (daâng leân neáu dính öôùt, haï thaáp neáu khoâng dính öôùt) ÑOÄ AÅM KHOÂNG KHÍ
f = Ñoä aåm töông ñoái (f) cuûa khoâng khí : a A a : Ñoä aåm tuyeät ñoái cuûa khoâng khí A : Ñoä aåm cöïc ñaïi cuûa khoâng khí
ÑIEÄN HOÏC TÓNH ÑIEÄN HOÏC
1. Ñònh luaät Coulomb :
F = k q1q2 r2
r : Khoaûng caùch giöõa 2 ñieän tích ñieåm : Haèng soá ñieän moâi . Trong chaân khoâng : = 1 k = 9.109(N/m2) : Heä soá tæ leä q1q2 : Ñoä lôùn cuûa 2 ñieän tích ñieåm F : Löïc töông taùc giöõa 2 ñieän tích ñieåm
2. Ñieän tröôøng :
E = F q
k E = Q r2
5
Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3 Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3
E = E1 + E2 + . . .
U = A : Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng q : Ñieän tích
3. Hieäu ñieän theá :
A q
E = U d
4. Lieân heä giöõa cöôøng ñoä ñieän tröôøng ñeàu vaø hieäu ñieän theá : 5. Tuï ñieän :
a.
Ñieän dung cuûa tuï ñieän :
Ñieän dung cuûa tuï ñieän phaúng :
C = Q : Ñieän tích tuï ñieän U : Hieäu ñieän theá giöõa 2 baûn tuï ñieän Q U
b. Gheùp tuï ñieän :
C = S 9.109.4 d : Haèng soá ñieän moâi d : Khoaûng caùch giöõa 2 baûn tuï ñieän S : Dieän tích cuûa moät baûn (phaàn ñoái dieän vôùi baûn kia)
1 C1
Gheùp song song Gheùp noái tieáp
c. Naêng löôïng ñieän tröôøng cuûa tuï ñieän :
C = C1 + C2 + ... + Cn U = U1 = U2 = ... = Un Q = Q1 + Q2 + ... + Qn 1 1 1 = + + ... + Cn C2 C U = U1 + U2 + ... + Un Q = Q1 = Q2 = ... = Qn
ÑV : F(N) ; Q,q(C) ; r(m) ; E(V/m) C(F) ; U(V) ; W(J)
W = QU = CU2 = 1 2 1 2 Q2 C
1. Cöôøng ñoä doøng ñieän :
I =
I =
1 2 DOØNG ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÅI q t I(A) ; U(V) ; R( )
2. Ñònh luaät OHM cho ñoaïn maïch thuaàn ñieän trôû :
U R
3. Ñieän trôû :
S
R =
S : Tieát dieän thaúng cuûa daây daãn (m2) : Ñieän trôû suaát ( m) : Chieàu daøi daây daãn(m) Rt = R0 (1 + t)
: Heä soá nhieät cuûa ñieän trôû R0 , R t : Ñieän trôû vaät daãn ôû O0C vaø ôû t0C
Ñieän trôû cuûa daây daãn phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä :
4. Ñoaïn maïch noái tieáp vaø song song :
I
R1
R2
Rn
A B
a. Maéc noái tieáp : I = I1 = I2 = ... = In
R1
UAB = U1 + U2 + ... + Un
I
R2
b. Maéc song song :
Rn
A B
RAB = R1 + R2 + ... + Rn I = I1 + I2 + ... + In UAB = U1 = U2 = ... = Un 1 1 1 = + + ... + Rn R2 RAB 1 R1
5. Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän (E) :
A : Coâng cuûa löïc laï laøm di chuyeån ñieän tích döông q beân trong nguoàn ñieän
E = A q
6
Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3 Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3
6. Coâng vaø Coâng suaát cuûa doøng ñieän - Ñònh luaät Jun - Lenxô (Joule - Lenz) :
a. Ñoái vôùi doøng ñieän :
b. Ñoái vôùi nguoàn ñieän :
c. Ñònh luaät Jun Lenxô :
Coâng A = q U = UI t Coâng suaát P = A / t = UI Coâng A = q E = EI t Coâng suaát P = EI Q = RI 2t
7. Coâng vaø Coâng suaát cuûa maùy thu ñieän :
a. Maùy thu chæ toûa nhieät (chæ chöùa ñieän trôû thuaàn) :
vôùi : U = I R
U2 A = U I t = RI 2t = t R
U2 P = = UI = RI 2= R
A t
vôùi : U = E' + r'I
b. Maùy thu coù suaát phaûn ñieän E' : A = A' + Q' = E'I t + r'I 2t
P = A/t = E'I + r'I 2 = UI
8. Ñònh luaät OHM cho toaøn maïch :
I =
E,r
a. Maïch kín goàm 1 nguoàn ñieän (E.r) vaø ñieän trôû (R) :
E R + r
E,r
b. Neáu maïch ñieän coù theâm maùy thu (E',r') :
I =
E − E' R + r + r'
9. Ñònh luaät OHM cho caùc loaïi ñoaïn maïch :
a. Ñoaïn maïch chöùa maùy phaùt ñieän :
I =
vôùi RAB = R + r
I
A
B
UAB + E RAB
I =
I
vôùi RAB = R + r '
E,r b. Ñoaïn maïch chöùa maùy thu : B
A
UAB − E ' RAB
E',r'
c. Ñoaïn maïch chöùa nguoàn ñieän vaø maùy thu maéc noái tieáp :
I
A
B
I =
vôùi RAB = R + r + r'
E',r'
E,r 10. Maéc nguoàn ñieän thaønh boä :
UAB + E − E ' RAB A
B
a. Maéc noái tieáp :
I E1,r1 E2,r2
En,rn
Eb = E1 + E2 + ...+ En
rb = r1 + r2 + ...+ rn
Eb = nE rb = nr
* Neáu coù n nguoàn gioáng nhau, moãi nguoàn coù suaát ñieän ñoäng E vaø ñieän trôû trong r : * Neáu coù 2 nguoàn maéc xung ñoái :
I
A
B
(E1 > E2)
Eb = E1 − E2
rb = r1 + r2
E1,r1
E2,r2
b. Maéc song song : Giaû söû coù n nguoàn ñieän gioáng nhau
maéc song song
A
B
Eb = E
rb = r / n
c. Maéc hoãn hôïp ñoái xöùng :
Giaû söû coù nhieàu nguoàn ñieän
A
B
gioáng nhau ñöôïc maéc thaønh m haøng, moãi haøng coù n nguoàn maéc noái tieáp
Eb = n E
r b = nr / m
7
Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3 Hoïc nhanh VAÄT LYÙ CAÁP 3
DOØNG ÑIEÄN TRONG CHAÁT ÑIEÄN PHAÂN
* Ñònh luaät Faraday :
TÖØ TRÖÔØNG
(q = I t ) 1 m = I t F A n F = 9,65.107 (C/kg) : Haèng soá Faraday A : Nguyeân töû löôïng ; n : Hoùa trò Ñôn vò : m(kg) ; I (A) ; t(s)
1. Löïc töø taùc duïng leân moät daây daãn mang doøng ñieän :
Ñoä lôùn : F = BI sin ( : goùc hôïp bôûi höôùng cuûa I vaø B )
2. Töø tröôøng cuûa doøng ñieän trong caùc maïch coù daïng khaùc nhau :
a. Trong daây daãn daøi :
(R : Baùn kính cuûa khung daây troøn)
b. Trong khung daây troøn : Töø tröôøng taïi taâm O
(n : soá voøng treân moãi meùt chieàu daøi cuûa oáng)
c. Trong oáng daây daøi :
3. Nguyeân lyù choàng chaát töø tröôøng : B = B1 + B2 + . . .
4. Töông taùc giöõa 2 daây daãn song song mang doøng ñieän :
I 1I 2 r
5. Momen cuûa ngaãu löïc töø taùc duïng leân khung daây mang doøng ñieän I :
( : Goùc hôïp bôûi B vôùi phaùp tuyeán n cuûa khung daây ; S : Dieän tích khung daây)
M = I BSsin
6. Löïc Lorenxô (Lorentz) :
( : goùc hôïp bôûi caûm öùng töø B vôùi vaän toác v )
CAÛM ÖÙNG ÑIEÄN TÖØ
Ñôn vò : : Veâbe (Wb) ; B : Tesla (T) ; S (m2)
Ñoä lôùn : F = q vBsin
1. Töø thoâng :
n : Soá voøng cuûa cuoän daây
= BScos
2. Suaát ñieän ñoäng caûm öùng :
: Toác ñoä bieán thieân cuûa töø thoâng
t
Ec = n t
3. Hieän töôïng töï caûm :
a. Ñoä töï caûm cuûa oáng daây
I
b. Suaát ñieän ñoäng töï caûm
L =
I t
E = = L t
c. Naêng löôïng töø tröôøng oáng daây W = .LI 2½
L : (H) I : (A) W : (J)
ÑV:
