Viêm gan Virut A
I. Tổng quan:
Mỗi năm có tới 23.000 người Mỹ bị viêm gan A
- một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Giống như các
virus gây viêm gan khác HAV làm gan bị viêm, ảnh hưởng tới chức năng gan.
Điều này rất có ý nghĩa vì gan thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng
- khử độc, hỗ trợ tiêu hóa và sản sinh ra nhiều chất dinh dưỡng tối quan trọng.
Hầu hết mọi người nhiễm HAV từ thực phẩm và nước nhiễm bẩn hoặc tiếp xúc
gần với người nhiễm HAV.
Bạn đặc biệt có nguy cơ nhiễm nếu bạn là khách du lịch quốc tế
- nhất là đến các nước đang phát triển hoặc nếu bạn là người đồng tính luyến ái
nam.
May mắn thay, trong hầu hết các trường hợp nhiễm HAV, gan thường khỏi hoàn
toàn mà không gây vấn đề nghiêm trọng nào. Những trường hợp nhẹ không cần
điều trị, và hầu hết những người nhiễm đều bình phục hoàn toàn mà không bị tổn
thương gan mạn tính.
Không như viêm gan B và C, viêm gan A không tiến triển thành viêm gan mạn
hay xơ gan. Hơn nữa, hiện đã có vắc cin cho những người có nguy cơ nhất
II. Nguyên nhân
Gan nằm ở vùng bụng bên phải, ngay dưới xương sườn. gan thực hiện hơn 500
chức năng sống.
Bao gồm xử lý hầu hết các chất dinh dưỡng từ ruột, đào thải thuốc, rượu và các
chất có hại khác ra khỏi máu và tạo mật
- dịch màu xanh lục chứa trong túi mật để giúp tiêu hóa mỡ. Gan cũng sản sinh
cholesterol, các yếu tố đông máu và một số protein khác.
Vì tính chất phức tạp và sự tiếp xúc của gan với rất nhiều chất độc, nên gan rất dễ
bị bệnh. Nhưng gan có khả năng tái sinh đáng kinh ngạc
- nó có thể tự lành bệnh bằng cách thay thế hoặc sửa chữa các tế bào tổn thương.
Nó cũng có thể tạo ra tế bào mới đảm nhiệm chức năng của các tế bào tổn hại vĩnh
viễn hoặc cho đến khi tổn thương được khắc phục, gan vẫn dễ bị một số bệnh, bao
gồm viêm gan virus.
Viêm gan A là một trong 6 chủng gây viêm gan virus hiện đã được xác định
- các loại khác là B, C, D, E và G. Các chủng này khác nhau về đường lây truyền
và mức độ nặng của bệnh.
HAV thường lây truyền theo đường "phân-miệng". Điều này có nghĩa là một
người nhiễm virus đã bốc thức ăn cho bạn mà không rửa tay sau khi đi vệ sinh.
Bạn cũng có thể nhiễm virus do uống nước nhiễm bẩn, ăn sống các loại động vật
có vỏ (sò, cua, tôm...) từ nguồn nước bị nhiễm nước thải, hoặc tiếp xúc gần với
người bị nhiễm bệnh
- cho dù người đó không có triệu chứng. Trên thực tế, bệnh lây lan mạnh nhất
trước khi các triệu chứng xuất hiện
III. Biểu hiện:
1. Lâm sàng:
Một số người có thể bị viêm gan A mà không hề có triệu chứng. Trẻ nhỏ thường bị
nhẹ, trong khi triệu chứng ở trẻ lớn và người lớn thường nặng hơn. Nhìn chung
bạn sẽ có vi rút từ 2 đến 3 tuần trước khi xuất hiện triệu chứng.
Các triệu chứng thường xuất hiện, đột ngột và bạn dễ nhầm là nhiễm cúm đường
ruột.
Các triệu chứng hay gặp bao gồm:
Một số người có thể bị viêm gan A mà không hề có triệu chứng. Trẻ nhỏ thường bị
nhẹ, trong khi triệu chứng ở trẻ lớn và người lớn thường nặng hơn. Nhìn chung
bạn sẽ có vi rút từ 2 đến 3 tuần trước khi xuất hiện triệu chứng. Các triệu chứng
thường xuất hiện, đột ngột và bạn dễ nhầm là nhiễm cúm đường ruột. Các triệu
chứng hay gặp bao gồm:
- Mệt mỏi
- Buồn nôn và nôn
- Đau bụng hoặc cảm giác khó chịu bụng, đặc biệt đau vùng gan ở dưới sườn phải.
- Chán ăn
- Sốt nhẹ
- Vàng da và mắt. Không phải tất cả các bệnh nhân viêm gan A đều bị vàng da.
Triệu chứng này sảy ra khi gan không thể loại bỏ được bilirubin trong máu.
Bilirubin sẽ tích luỹ và lắng đọng ở da gây vàng da.
- Đau cơ
- Ngứa
Bạn sẽ thấy khỏe hơn sau khi hết các triệu chứng, và gan bạn có thể khỏi hoàn
toàn trong vòng 1-2 tháng. Khoảng 15% bệnh nhân viêm gan A bị tái phát sau 6-9
tháng.
2. Xét nghiệm:
Bạn nên đi khám nếu có triệu chứng của viêm gan A hoặc nghi ngờ có tiếp xúc với
virus. Xét nghiệm có thể chẩn đoán chính xác bạn có bị nhiễm virus hay không.
Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ kiểm tra lượng bilirubin trong máu. Bình
thường thì chất cặn này hồng cầu chết sẽ được chuyển hóa ở gan và đào thải qua
nước tiểu. Nhưng tình trạng gan viêm sẽ cản trở khả năng chuyển hóa bilirubin,
dẫn đến nồng độ bilirubin tăng cao trong máu.
Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra nồng độ các men gan tăng cao trong máu như
aminotranferases - được giải phóng khi gan bị tổn thương.
