Ọ
ĐỨ
Ắ
TR
ƯỜ ĐẠ NG
I H C TÔN
C TH NG
ƯỜ
Ộ
Ả
ĐỘ
KHOA MÔI TR
NG VÀ B O H LAO
NG
Ả
Ệ
ƯỚ
Ử ƯƠ
ƯƠ
X LÝ N CH
C TH I CÔNG NGHI P NG PHÁP
NG 2: CÁC QUÁ TRÌNH VÀ PH
Ử
ƯỚ
Ả
Ệ
X LÝ N
C TH I CÔNG NGHI P
Ồ
GV: BÙI H NG HÀ Email: buihonghavittep@yahoo.com Handphone: 0902.43.00.69
ộ
N i dung
ệ ạ ợ ố ướ 1. Quy ho ch h p lý h th ng thoát n c
ự ọ ươ ử 2. L a ch n ph ng pháp x lý
ươ ử ướ ả ng pháp x lý n c th i công
3. Các ph nghi pệ
ướ ả ằ ươ ơ c th i b ng ph ng pháp c
ử 3.1. X lý n h c ọ
ướ ả ằ ươ c th i b ng ph ng pháp hóa
ử 3.2. X lý n h c ọ
ướ ả ằ ươ c th i b ng ph ng pháp hóa
ử 3.3. X lý n lý
ướ ả ằ ươ c th i b ng ph ng pháp sinh
ử 3.4. X lý n h cọ
ử ướ ả ở ứ độ 3.5. X lý n c th i m c cao
ử ướ ả 3.6. Kh trùng n c th i
ử ủ ặ ướ ả 3.7. X lý c n c a n c th i
ệ
ố
ạ cướ
ợ 1. Quy ho ch h p lý h th ng thoát n
ướ
ư
ướ
Tách riêng h th ng thoát n ệ
c m a và n
c
ệ
ả
ố th i công nghi p
ố
ướ
ệ
ả
Tách riêng h th ng n
ạ
ệ
ả
ướ
ệ ế c s ch (n u có) và n
c th i công nghi p quy c th i công nghi p ô
ướ nhi mễ
ầ
ướ
ả
ệ
ướ
c th i công nghi p quy
ạ c s ch
ử
ướ
ả độ
ế
ạ
c th i
c h i (n u có)
độ
ế
ầ
Tu n hoàn n Tách riêng và x lý n N u Q và C trong dao
ng l n
ớ c n thi t xây
ế ự
ể đ ề d ng b i u hòa
ư
ụ
ấ
ạ
L u ý nghiên c u t n d ng l i các ch t quý
ứ
ướ
ậ ả
ch a trong n
ứ c th i
ả ă
ướ
ầ
ử
ả
c th i sau x lý
ả đả
ệ
ệ để ạ
ế ứ độ
Chú ý kh n ng tu n hoàn n B o
m v sinh công nghi p
h n ch m c
ễ
ướ
ử
ô nhi m tr
c khi x lý
ự
ọ
ươ
ử
2. L a ch n ph
ng pháp x lý
ụ
ộ
ượ
c th i, ph thu c vào:
L u l ả ư ướ ng n Công ngh s n xu t ấ ệ ả Công su t c a nhà máy ủ ấ Tiêu chu n thoát n ẩ
ướ
ủ
M c
ả c th i:
ướ ướ ấ c (c p n c) công
ử
ằ ậ nghi p.ệ ễ ứ độ ô nhi m c a n BOD5 cao x lý sinh h c ọ SS cao x lý b ng ph ươ ử ng pháp v t lý/
hóa lý
N, P cao x lý b ng ph
ự
ử
ệ
Di n tích xây d ng dành cho vi c x lý
ử ằ ươ ng pháp sinh
ả
n
c th i ồ
ế
ẩ
ả
ậ
ả
ả
Ngu n ti p nh n x th i, tiêu chu n x
th i: ả
ọ h c/hóa lý ệ ướ
X ra sông/h /bi n
ể ả ồ
S d ng l i: t
ử ụ ạ ướ i cây…
ử
ướ
ng pháp x lý n
c
3. Các ph ả
ươ th i công nghi p
ệ
ả
ử
ượ
ng ph i x lý:
ả
c th i
ả
ở ươ ở ể ắ
ắ đợ
ắ
i t Đố N ướ Bùn th i (c n): rác song ch n rác, cát b t 1, bùn ho t ở ể ắ
i b l ng ậ
ở ể ạ đợ
ư
t 2,
ặ ở ể
ặ ặ ặ ế
l ng cát, c n t tính d (ho c màng vi sinh v t) b l ng c n b ti p xúc…
ươ
Ph
ng pháp x lý:
ậ
ử
ế
ẩ
ả
ả
ồ
ế
ử C h c (v t lý) ơ ọ Hóa h cọ Hóalý Sinh h cọ X lý b sung (n u tiêu chu n x th i vào ngu n ổ ậ ti p nh n cao)
ả
ằ
ươ
ử 3.1. X lý n
c th i b ng ph
ng
ướ ơ ọ
pháp c h c
ơ ọ
ử
ạ
ấ
ằ
ạ
X lý c h c là nh m lo i b các t p ch t
ứ
ả
ỏ ướ
không hòa tan ch a trong n
c th i
ồ
Các công trình x lý c h c bao g m: ử
ắ
ủ ế
ấ
ạ
ơ ọ Song ch n rác: gi l i các t p ch t thô (ch y u ả
ữ ạ ướ
ể
c th i có th gây ra s c
ự ố ắ
ư
ắ
ơ
là rác) có trong n ậ trong quá trình v n hành nh làm t c b m, t c đườ
ặ
ẫ
ố
ng ng ho c kênh d n
ạ
ấ
ạ
ằ
ỏ
B l ng cát: nh m lo i b các t p ch t vô c có ơ ủ ế
ể ắ ọ
ượ
ớ
ng riêng l n (nh x than, cát), ch y u
ư ỉ ả
ướ
tr ng l ứ là cát, ch a trong n
c th i
ượ
ả
ầ
Đ ề i u hòa l u l ư
ư đổ
ữ
để duy trì dòng th i vào g n ấ đề ậ ụ v n hành do
độ
ự
ng: ắ ượ
i, kh c ph c nh ng v n ướ
ả
nh không s dao
c th i gây ra
ng n
ư ng l u l
ả
ằ
ươ
ử 3.1. X lý n
c th i b ng ph
ng
ướ ơ ọ
pháp c h c
ệ
ạ
ấ
Các công trình x lý c h c bao g m (tt): B l ng: làm nhi m v gi l i các t p ch t ụ
ể ắ ắ
ữ ạ ứ
ổ
ạ
c
ọ
ờ
ắ
ặ
ả
ướ ế
ọ
ậ
ị ơ ử
ỡ
ướ
ử
ụ
B v t d u m : th ầ
c
ấ l ng và các t p ch t n i ch a trong n ổ th i. C n l ng và b t n i nh các thi t b c ể h c thu gom và v n chuy n lên công trình x lý c n ặ ể ớ ả
ng áp d ng khi x lý n ỡ
ườ ỡ
ượ
ứ
ế
ầ
ớ
ỡ
ự ấ
ế
ờ
ầ ầ ng d u m th i có ch a d u m . N u hàm l ườ ệ không cao thì vi c v t d u m th ng th c ị ạ ở ể ắ ệ hi n ngay b l ng nh thi t b g t ch t n i.ổ
ấ ở
ạ
ằ
B l c: nh m tách các ch t tr ng thái l ơ ả ỏ ằ
ể ọ ử
ướ
ướ
c nh b ng cách cho n
l ng kích th
c th i
đ
ệ
ậ
ớ
ọ
i qua l p v t li u l c
ơ ọ ử ồ
ằ
ả
ươ
ử 3.1. X lý n
c th i b ng ph
ng
ướ ơ ọ
pháp c h c
Hình nhả
ướ
ả
ằ
ươ
ử 3.2. X lý n
c th i b ng ph
ng
pháp hóa h cọ
ả
ấ
ướ
đ
a vào n
Đư để
ẩ
ấ
ớ
gây tác ế đổ
ắ
ạ
ọ
ặ độ
ư
ạ
ấ
ả ứ c th i ch t ph n ng nào ó ạ độ ng v i các t p ch t b n, ặ i hóa h c và t o c n l ng ho c c
ạ ạ
ườ
ễ
bi n t o d ng ch t hòa tan nh ng không ng h i, không gây ô nhi m môi tr
ộ
ả
ệ
ả
ươ
ng
Tùy thu c vào i u ki n x th i, ph đ ề ấ ở ọ
ể
ử đ ạ
ặ
ố
ỉ
đầ
ủ
ử
ướ
ệ u c a vi c x lý n
ơ ộ o n s b ban
c
pháp x lý hóa h c có th hoàn t t giai o n cu i cùng ho c ch là giai đ ạ th i ả
ướ
ằ
ả
ươ
ử 3.2. X lý n
c th i b ng ph
ng
pháp hóa h cọ
ồ
ọ
Các công trình x lý hóa h c bao g m:
để đư
ướ a môi ơ ứ ả
ử ng pháp trung hòa: dùng ng n ề
ươ ườ ặ ề ạ
ướ
ứ
ứ
ề
ẫ
ả
ộ
ướ
ụ
ệ
ậ
Ph c th i có ch a các axit vô c tr ho c ki m v tr ng thái trung tính pH = ệ ự 6,5 – 8,5. Th c hi n b ng nhi u cách: Tr n l n n c th i ch a axit và ch a ki m; ọ ổ B sung thêm tác nhân hóa h c; ọ ớ ọ L c n
c qua l p v t li u l c có tác d ng
trung hòa,
ứ
ụ
ấ
ằ
ướ
ứ
ả
H p ph khí ch a axít b ng n
c th i ch a
ề ằ
ki m,…ề ươ làm trong và kh màu n ụ
ụ đ ử ụ ướ ả ằ
Ph ng pháp keo t ( ông t keo): dùng để c th i b ng cách dùng các ch t keo t (phèn) và các ắ ợ ch t tr keo t
ấ ụ để ế ấ ấ liên k t các ch t r n
ở ạ ơ ử ướ ả d ng l l ng và keo có trong n c th i
ữ ướ ớ ơ thành nh ng bông có kích th c l n h n.
ướ
ằ
ả
ươ
ử 3.2. X lý n
c th i b ng ph
ng
pháp hóa h cọ
ử
ọ
ồ
Các công trình x lý hóa h c bao g m
(tt): Ph ươ
ử ng pháp x
ng pháp ozon hóa: là ph ướ ứ ả ươ ấ ơ ữ c th i có ch a các ch t h u c
ằ
ươ ủ
ấ độ lý n ạ ạ d ng hòa tan và d ng keo b ng ozon. Ph ạ ả ằ c h i có trong n
ướ ự ặ
đ ệ ạ đ ệ ồ đồ ụ ấ
ng, ụ ườ ng 2 nhi m v phân
ph c h i các ch t quý ( ệ ấ để ắ ấ độ ạ ồ
ọ ng pháp i n hóa h c: là phá h y các c th i b ng t p ch t cách oxy hóa i n hóa trên c c anot ho c dùng chì, s t…). Thông th ủ h y ch t đượ c h i và thu h i ch t quý ờ ế đồ ả c gi i quy t ng th i.
ả
ằ
ươ
ử 3.3. X lý n
c th i b ng ph
ng
ướ pháp hóalý
ấ
ấ
ữ
ơ
để ướ
ậ
ằ
tách các ch t h u c và khí c th i b ng cách t p trung ấ
ấ
ấ
ỏ ấ đ ằ
ữ ụ
ắ ữ
ấ
ặ
ng tác gi a các ch t
ụ
ấ
ắ
ẩ
ớ
H p ph : dùng ụ ả hòa tan kh i n ề ặ nh ng ch t ó trên b m t ch t r n (ch t h p ươ ph ) ho c b ng cách t ấ b n hòa tan v i các ch t r n (h p ph hóa h c).ọ
ẩ
ấ
ả
để ằ
Trích ly: dùng ướ
ấ
ổ
tách các ch t b n hòa tan ra c th i b ng cách b sung m t ch t dung
ộ độ
ướ
ư
hòa tan
c, nh ng ơ
ấ
ẩ
ỏ kh i n môi không hòa tan vào n c a ch t b n trong dung môi cao h n trong n
ủ c.ướ
ư
ư
ướ
ả để
ấ
Ch ng bay h i: là ch ng n ơ
đ
c th i ơ
các ch t ơ
hòa tan trong ó cùng bay h i lên theo h i
ướ
ụ
ư
ơ
ướ
ễ
ẩ
ấ
n
c. Khi ng ng t , h i n
c và ch t b n d
ẽ
ơ
ớ
bay h i s hình thành các l p riêng bi t
ệ d ễ
ấ
ẩ
dàng tách ch t b n ra
ả
ằ
ươ
ử 3.3. X lý n
c th i b ng ph
ng
ướ pháp hóalý
ể
ươ
ỏ ạ
để
ạ
ng pháp dùng
ấ
ằ
ỏ
ả
ạ
ễ ổ
ă
ướ
ặ
ọ
lo i b t p c b ng cách t o cho chúng kh c khi bám theo các b t
Tuy n n i: là ph ổ ướ ch t ra kh i n n ng d n i lên m t n khí.
đổ
ươ
ồ
Trao
i ion: là ph
ng pháp thu h i các
ấ
đổ
i ion ấ
ắ
ấ
đổ ậ
ự
ệ
ạ
ặ
ướ
c và trong dung đổ
ả ă
ữ
ơ
ằ cation và anion b ng các ch t trao (ionit). Các ch t trao i ion là các ch t r n trong thiên nhiên ho c v t li u nh a nhân t o. Chúng không hòa tan trong n môi h u c , có kh n ng trao
i ion.
ấ
Tách b ng màng: là ph
ạ
ằ ỏ ấ Đ
ố đặ
ệ
ươ ng pháp tách các ch t ằ tan kh i các h t keo b ng cách dùng các màng bán th m ó là các màng x p
c bi t không cho
đ
ạ
các h t keo i qua.
ướ
ả
ằ
ươ
ử 3.4. X lý n
c th i b ng ph
ng
pháp sinh h cọ
ả ă
ế
D a vào kh n ng oxy hóa các liên k t
ự ữ
ơ ạ
ủ
ử ụ
ế đ
ứ ă
ậ ư
h u c d ng hòa tan và không hòa tan c a vi sinh v t – chúng s d ng các liên k t ó nh là ngu n th c n. ọ
ồ Các công trình x lý sinh h c trong ử
ồ
ự ậ
ệ đ ề i u ki n t nhiên g m có: H sinh v t; ồ H th ng x lý b ng th c v t (l c bình, ố ệ
ụ ự ậ
ằ ả ử lau, s y, rongt o…);
Cánh Cánh Đấ
i;
ậ ướ đồ ng t ọ đồ ng l c; ướ ậ c; t ng p n
ướ
ả
ằ
ươ
ử 3.4. X lý n
c th i b ng ph
ng
pháp sinh h cọ
ọ
ệ
Các công trình x lý sinh h c trong ử ạ
ồ
ể ọ ạ ọ
đ ề i u ki n nhân t o g m có: B l c sinh h c các lo i; Quá trình bùn ho t tính (aerotank); ạ L c sinh h c ti p xúc d ng tr ng quay
ế ạ ọ ố ọ
(RBC);
ồ ổ
H sinh h c th i khí; ọ M
ươ ng oxy hóa…
ướ
c th i m c
cao
ử 3.5. X lý n ổ ử
(x lý b sung)
ả ở ứ độ
ợ
ấ
độ
ụ ấ
ử
ướ
c ng d ng trong các tr ồ ọ
ườ ng h p yêu ẩ ch t b n sau khi ả c khi x vào
ầ ã x lý sinh h c tr c .
ỏ ở ứ độ ấ ơ lo i b m c
ạ ứ ụ
ể ể ổ ổ
ử ụ ạ ỏ
Đượ ứ ả c u gi m th p n ng đ ồ ướ ngu n n M c tiêu: ụ Để cao các ch t l ấ ể ọ ử l ng, ng d ng các b l c c u trúc khác ự nhau, tuy n n i áp l c hay tuy n n i khí hòa tan; Để ph
ấ lo i b các t p ch t oxy hóa, s d ng ươ ụ ấ
Kh nit và phospho trong tr
ạ ụ ng pháp keo t và h p ph ; ườ ử ợ ơ ng h p gây
ệ ượ ưỡ ra hi n t ng phú d ng;
2
3
ướ
c th i m c
cao
ử 3.5. X lý n ổ ử
(x lý b sung)
ả ở ứ độ
ụ
M c tiêu (tt):
ỏ ạ Để ơ ạ
lo i b nit d ng NO ố ướ , NO ả và các ử
mu i amonia trong n ọ ườ c th i sau khi x ử ụ ươ lý sinh h c, th ng s d ng các ph ng
đổ ấ ụ ằ pháp hóa lý (trao
ạ i ion, h p ph b ng ặ ươ than ho t tính …) ho c ph ng pháp sinh
ử ọ h c (quá trình nitrat hóa và kh
nitrat);
Để ế ạ ỏ lo i các liên k t phospho ra kh i
ướ ả ườ ụ ươ n c th i, th ng áp d ng ph ng pháp
ọ hóa h c (dùng vôi, sulfat nhôm, sulfat
s t)ắ
ướ
ả
ử 3.6. Kh trùng n
c th i
ệ ử
đ ạ
ủ
ố
Là giai o n cu i cùng c a công ngh x
ướ
ả
ạ
ằ
ỏ
lý n
c th i nh m lo i b vi trùng và
ứ
ệ
ướ
ả
c th i
virus gây b nh ch a trong n ướ
ướ
ả
ồ
c khi x vào ngu n n
tr
c.
ướ
ể
ả
Để
c th i có th dùng clo
kh trùng n ử ấ
ể
ế
ợ
ứ và các h p ch t ch a clo. Có th ti n
ử
ằ
ồ
hành kh trùng b ng ozon, tia h ng
ư
ắ
ả
ạ
ạ
ầ
ngo i, ion b c… nh ng c n ph i cân nh c
ỹ ề ặ
ế
k v m t kinh t .
ử
ủ
ặ
ướ
ả
3.7. X lý c n c a n
c th i
ệ
ử
ụ ủ
ả
ạ c t o c th i) là:
Nhi m v c a x lý c n (c n ặ ặ đượ ướ ử nên trong quá trình x lý n Làm gi m th tích và ặ
độ ẩ ể ả ặ ủ m c a c n
Ổ đị
Kh trùng và s d ng l i c n cho các m c
ử ụ ụ ạ ặ n nh c n ử
đ ích khác nhau
ử
ủ
ặ
ướ
ả
3.7. X lý c n c a n
c th i
ươ
ặ
ử ng pháp x lý c n: ặ
c hay nén c n;
Các ph Cô đặ
Ổ đị
ặ
ủ
ế
n nh c n: Phân h y hi u khí;
ỵ
ủ Phân h y k khí;
Ổ đị
ề
n nh ki m;
Ủ
phân compost;
n nh nhi t;
ằ
Ổ đị ệ Sân ph i bùn; ơ Làm khô b ng c h c (thi t b l c chân không, máy ế
ả
ơ ọ ọ
ị ọ ă
nén ly tâm, máy l c ép trên b ng t i);
Đố
ặ
t c n trong lò thiêu.
