B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B Y T
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN HNG LP
ẢNH HƯỞNG THUC BO V THC VT
NHÓM PHOSPHO HỮU CƠ
ĐẾN CHẤT LƯỢNG TINH TRÙNG
NGƯỜI PHUN THUC TI TNH AN GIANG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
THÀNH PH H CHÍ MINH, năm 2024
ii
B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B Y T
ĐẠI HỌC Y DƯC THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN HNG LP
ẢNH HƯỞNG THUC BO V THC VT
NHÓM PHOSPHO HỮU CƠ
ĐẾN CHẤT LƯỢNG TINH TRÙNG
NGƯỜI PHUN THUC TI TNH AN GIANG
NGÀNH: KỸ THUẬT XÉT NGHIỆM Y HỌC
MÃ SỐ: 9720601
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS.TS. LÂM VĨNH NIÊN
2. PGS.TS. TRẦN THIỆN THUẦN
TP. H CHÍ MINH, năm 2024
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng được bảo v
ở bất kỳ học vị nào.
Tác giả luận án
Nguyễn Hồng Lập
ii
MUC LUC
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. I
MUC LUC ............................................................................................................. II
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ THUẬT NGỮ ANH-VIỆT .............. IV
DANH MỤC BẢNG .......................................................................................... VII
DANH MỤC HÌNH ............................................................................................. IX
DANH MỤC SƠ ĐỒ VÀ BIỂU ĐỒ ..................................................................... X
ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 4
1.1 Định nghĩa, phân loại, cấu trúc hoá học, đường phơi nhiễm, thời gian bán huỷ
thuốc BVTV ............................................................................................................ 4
1.2 Tình hình sử dụng thuốc BVTV trên thế giới và ở Việt Nam ......................... 7
1.3 Tác hại thuốc BVTV nhóm OP đến sức khoẻ con người ............................ 11
1.4 Tổng quan xét nghiệm đánh giá mức độ phơi nhiễm thuốc BVTV và nguy cơ
ảnh hưởng đến sức khoẻ nam giới qua xét nghiệm tinh dịch đồ ............................. 16
1.5 Tổng quan các nghiên cứu đánh giá mối liên quan giữa yếu tố phơi nhiễm thuốc
BVTV nhóm OP vi chất lượng tinh trùng ............................................................ 31
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................. 39
2.1 Thiết kế nghiên cứu ..................................................................................... 39
2.2 Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 39
2.3 Thời gian và địa điểm nghiên cứu ................................................................ 41
2.4 Cỡ mẫu nghiên cứu ..................................................................................... 41
2.5 Định nghĩa biến số ....................................................................................... 43
2.6 Phương pháp, công cụ đo lường và thu thập số liệu ..................................... 49
2.7 Quy trình nghiên cứu ................................................................................... 59
2.8 Phương pháp phân tích dữ liệu .................................................................... 63
2.9 Đạo đức trong nghiên cứu ........................................................................... 64
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ ...................................................................................... 65
iii
3.1 Kết quả xây dựng quy trình định lượng chất chuyển hoá DAP trong nước tiểu
bằng kỹ thuật sắc ký lỏng ghép khối phổ (LC-MS/MS) ......................................... 65
Điều kiện sắc ký: ............................................................................................... 74
3.2 Kết quả đánh giá phơi nhiễm thuốc BVTV nhóm OP qua các chỉ số PChE
6 chất chất chuyển hóa DAP của đối tượng nghiên cứu tại tỉnh An Giang ............. 77
3.3 Kết quả đánh giá tác động thuốc BVTV nhóm OP đến các thông số tinh dịch
đồ của đối tượng nghiên cứu tại tỉnh An Giang ...................................................... 83
3.4 Kết quả so sánh DAP, PChE các thông số tinh dịch đồ bước đầu thăm
các hoạt động giáo dục sức khoẻ, hướng dẫn thực hành đúng và bảo hộ lao động của
đối tượng nghiên cứu tại tỉnh An Giang ................................................................. 89
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN ................................................................................... 94
4.1. Xây dựng quy trình định lượng chất chuyển hoá DAP trong nước tiểu bằng k
thuật sắc ký lỏng ghép khối phổ (LC-MS/MS)....................................................... 94
4.2 Đánh giá phơi nhiễm thuốc BVTV nhóm OP qua các chỉ số PChE, 6 chất chất
chuyển hóa DAP của đối tượng nghiên cứu tại An Giang .................................... 101
4.3 Đánh gtác động thuốc BVTV ảnh hưởng đến các thông số tinh dịch đồ của
đối tượng nghiên cứu tại tỉnh An Giang ............................................................... 110
4.4 So sánh DAP, PChE và các thông số tinh dịch đồ bước đầu thăm các hoạt
động giáo dục sức khoẻ, hướng dẫn thực hành đúng của người dân phun thuốc BVTV
tại An Giang ........................................................................................................ 114
ĐIỂM MẠNH VÀ HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU ....................................... 120
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 122
KIẾN NGHỊ ....................................................................................................... 124
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN
TÀI LIỆU THAM KHẢO