Bài 2. Khuôn lõi thép, ghép lõi máy biến áp (4 giờ)
Bước 1. Chuẩn bị
a. Lý thuyết liên quan
Phân loại và công dụng
* Phân loại:
+ Theo công dụng: máy biến áp chia thành các loại sau:
- Máy biến ps điện lực: Gồm máy biiến áp truyền tải và máy biến áp phân phối
điện năng, dùng để tăng hoặc giảm điện áp trong nhà máy điện và trên lưới điện,
những máy biến áp này có công suất lớn và điện áp cao.
- Máy biến áp nguồn.
- Máy biến áp hàn
- Máy biến áp đo lường : Gồm có máy biến áp và máy biến dòng.
- Máy biến áp tự ngẫu : Dùng để điều chỉnh điện áp.
- Máy biến áp an toàn.
+ Theo số pha : Máy biến áp có thể là máy biến áp một pha, 2 pha, 3 pha tuỳ
theo nguồn điện xoay chiều mà nó có thể biến đổi.
+ Phân loại theo phương pháp làm mát có các loại máy biến áp sau:
- Máy biến áp kiểu khô: Là những máy biến áp được làm mát tự nhiên bằng
không khí, những máy biến áp loại này thường có công suất nhỏ, điện áp thấp.
- Máy biến áp làm mát trong dầu: Lỗi sắt và cuộn dây của biến áp được ngâm
trong dầu biến áp, nhiệt lượng toả ra sẽ truyền cho ống tản nhiệt của thùng dầunhờ sự
đối lưu của dầu biến áp có tính năng cách điện tốt.
- Máy biến áp kiểu dầu tuần hoàn cưỡng bức: Dỗu làm mát được bơm cưỡng bức
qua bộ phận làm mát có thểlàm mát dầu bằng nước lạnh hoặc làm mát bằng gió.
- Máy biến áp kiểu thông gió mạnh: Chung quanh vỏ máy biến áp kiểu ngâm dầu
có đặt quạt gió làm tăng sự đối lưu của không khí, làm tản nhiệt nhanh cho máy biến
áp.
Các kiểu làm mát bằng dàu trên thường dùng cho các máy biến áp điện lực công
suất lớn điện áp cao.
* Ứng dụng của máy biến áp
Máy biến áp có rất nhiều ứng dụng, trước hết, tong việc truyền tải điện năng.
máy biến áp đóng vai trò rất quan trọng khicần truyền tải công suất trên đường đây
dài từ nhà máy sản xuất điện đến nơi tiêu thụ, nếu tăng điện áp đường dây lên cao, thì
tổn thất công suất và tổn thất điện áp trên đường dây giảm đi và tiết diện dây dẫn nhỏ
đi thực vậy từ biểu thức tính công sút:
cos.3 dd IUP ta rút ra:
cos.3
d
U
P
Id
Như vậy nếu cùng công suất cần truyền tải mà điện áp Ud cao thì dòng điện chạy
trên đường dây sẽ giảm xuống, dòng điện giảm nên có thể chọn tiết diện dây nhỏ, từ
đó tiết kiệm kim loại màu, giảm chi phí vật tư, chi phí lắp đặt đường dây. Mặt khác, vì
dòng điện Id giảm, thì tổn hao công suất trên điện trở của đường dây giảm và điện áp
rơi trên đường dây cũng giảm.
Từ nhận xét đó, ở đầu đường dây đặt máy biến áp tăng áp và cuối đường dây đặt
máy biến áp giảm áp để cung cấp điện áp phug hợp với điện áp định mức sử dụng
của tải.
Ngoài ứng dụng của máy biến áp trong truyền tải điện năng, người ta còn chế tạo
nhiều loại máy biến áp đặc biệt dùng vàơ các mục đích khác nhau như biến áp hàn
điện, máy biến áp tự ngẫu để điều chỉnh điện áp, máy biến áp đo lường...
* Kiến thức về điện cơ sở
* Kiến thức về an toàn
b. Trình tự thực hiện
* Điều kiện thực hiện
- Thiết bị:
+ Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha hoàn chỉnh
- Dụng cụ:
+ Đồng hồ vạn năng.
+ Bộ dụng cụ cơ khí
+Ampe kìm.
+ Megaôm.
+ Dao, kéo.
+ Thước lá
+ Mỏ hàn.
+ Máy mài
+ Máy khoan.
- Vật tư:
+ Ghen.
+ Giấy ráp.
+ Thiếc hàn.
+ Nhựa thông.
+ Nguồn điện 220V-50Hz
+ Giấy, bút.
+ Dây súp.
+ Gỗ làm lõi, má ốp.
+ Mũi khoan gỗ 10.
Nội dung thực hiện bước 1
NỘI DUNG YÊU CẦU GHI CHÚ
Kiểm tra mỏ hàn, máy quấn
dây, máy khoan, máy mài
Mỏ hàn tay cầm không nứt vỡ
Mặt đồng hồ đếm số vòng dây của
máy quấn dây rõ ràng
Kiểm tra đồng hồ vạn năng Sạch sẽ, khô ráo
Vỏ, mặt không nứt vỡ
Nút điều chỉnh chắc chắn, không kẹt
Que đo chắc chắn, không đứt, gãy
Pin đủ điện áp
Kiểm tra Ampe kìm Sạch sẽ, khô ráo
Vỏ, mặt không nứt vỡ
Nút điều chỉnh chắc chắn, không kẹt
Bộ phận kìm đóng mở nhẹ nhàng, ăn
khớp chắc chẵn
Chập kim để kiểm tra
Que đo chắc chắn, không đứt, gãy
Pin đủ điện áp
Kiểm tra nguồn điện Điện áp 220V– 50Hz
Tiết diện dây dẫn đủ lớn, chiều dài
không quá lớn
Ổ cắm sạch sẽ, khô ráo, không nứt vỡ
Cầu chì của ổ cắm hoạt động tốt
Sắp xếp các dụng cụ cần dùng
tại vị trí thực hành
Theo từng nhóm 01 bộ dụng cụ cho
mỗi nhóm
c. Hình thức tổ chức
- Học viên luyện tập các nội dung được hướng dẫn theo nhóm, mỗi
nhóm 5 học viên.
- Giáo viên quan sát, uốn nắn và rút kinh nghiệm khi buổi luyện tập kết
thúc.
Bước 2. Chế tạo khuôn quấn
a. Lý thuyết liên quan
Khuôn quấn được chế tạo sẵn bằng nhựa hoặc chế tạo bằng bìa cứng có độ dày
khoảng 1mm dựa vào kích thước của lõi thép MBA và được chế tạo gồm 2 phần
chính:
b
h
c a c
- Phần thân khuôn: được chế tạo như hình vẽ sau:
a
b
a+ 1
b + 2
≤a
cao tai: 510 cm
- Phần mặt bích: 2 mặt bích dùng để định vị thân khuôn, được chế tạo như hình vẽ
sau:
b. Trình tự thực hiện
* Điều kiện thực hiện
- Thiết bị:
+ Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha
- Dụng cụ:
+ Thước lá
+ Dao
+ Kéo
- Vật tư:
+ Băng dính
+ Bìa cách điện
+ Giấy, bút
Nội dung thực hiện bước 2
h
c
(1,52) c
c
a+2
3a+4