An toàn người bệnh, một trong những ưu tiên của WHO
Bs Vũ Đình Huy Chuyên gia tư vấn của TCYTTG tại Việt Nam
Nội dung trình bày
• An toàn người bệnh – một vấn đề toàn cầu • Vì sao chăm sóc y tế không an toàn • Cải thiện an toàn người bệnh – sự tham gia
• Hành động của WHO vì sự an toàn người bệnh • Một vài hướng dẫn lâm sàng của WHO về an
của nhiều tổ chức, cá nhân
toàn người bệnh
Không để ai bị tổn thương trong quá trình chăm sóc y tế, nhưng…
Ít nhất 5 người bệnh chết mỗi phút do chăm sóc y tế không an toàn
4 trong 10 người bệnh
bị ảnh hưởng có hại do chăm sóc ban đầu và điều trị ngoại trú
Trên toàn thế giới, tai biến trong quá trình chăm sóc y tế là một trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế
Ảnh hưởng về kinh tế do chăm sóc y tế không an toàn
Chi phí cho người bệnh, hệ thống y tế và xã hội là đáng kể
15% tổng chi phí cho hoạt động bệnh viện tại các nước OECD là chi trả trực tiếp cho tai biến điều trị
Vì sao chăm sóc y tế không an toàn
hướng mắc lỗi
• Hệ thống y tế là một hệ thống phức tạp, có xu
• Trang thiết bị ngày càng hiện đại, thuốc men
nhiều và phức tạp trong sử dụng • Nhân viên y tế chịu nhiều áp lực • Xu hướng chuyên khoa hóa quá sâu • Và nhiều nguyên nhân khác
Những nguy cơ chính bệnh nhân gặp phải khi được chăm sóc y tế
• Dùng thuốc không an toàn • Chẩn đoán không chính xác hoặc chẩn đoán
chậm
• Nhiễm khuẩn bệnh viện • Tai biến phẫu thuật • Ngoài ra: phơi nhiễm phóng xạ, tai biến truyền
máu,…
Những nguy cơ thêm vào ở các nước thu nhập trung bình và thấp
• Quá tải bệnh viện • Cơ sở hạ tầng chưa tốt • Thiếu nhân lực • Điều kiện vệ sinh kém • Thiếu trang thiết bị và vật tư tiêu hao
Để giải quyết vấn đề cần sự tham gia của nhiều thành phần
1. Đối với người bệnh và người nhà: • Tham gia tích cực vào quá trình điều trị • Giao tiếp với nhân viên y tế bằng các câu hỏi • Cung cấp đầy đủ và chính xác tiền sử và bệnh
sử của người bệnh
Người bệnh tham gia để đảm bảo an toàn cho họ
Hàng ngày có hàng ngàn người bệnh bị ảnh hưởng có hại từ chăm sóc y tế
Hỏi để có thông tin
Tích cực tham gia vào quá trình chữa bệnh của chính mình
Cung cấp thông tin chính xác vể bệnh sử của bản thân
Để giải quyết vấn đề cần sự tham gia của nhiều thành phần
2. Đối với nhân viên và lãnh đạo ngành y tế: • Đưa người bệnh và người nhà người bệnh tham
gia vào quá trình chăm sóc
• Làm việc cùng nhau vì an toàn người bệnh • Thường xuyên học tập nâng cao kỹ năng nghề nghiệp và kiến thức về an toàn người bệnh
• Tạo nên một môi trường văn hóa an toàn cởi mở
và minh bạch trong chăm sóc bệnh nhân
• Không đổ lỗi khi báo cáo sự cố và học hỏi từ sự cố
Hệ thống y tế là phức tạp và có thể mắc lỗi
Để giảm mắc lỗi
Đơn giản hóa và chuẩn hóa các quy trình
Đào tạo nhân viên y tế
Đưa người bệnh tham gia vào quá trình chăm sóc y tế
Tạo môi trường sạch sẽ và văn hóa an toàn
Báo cáo sai lầm và học hỏi từ sai lầm
Xây dựng văn hóa an toàn người bệnh
Nhân viên y tế tham gia
Báo cáo và học hỏi từ sự cố
Lãnh đạo cam kết một môi trường không đổ lỗi
Làm việc nhóm
Trao đổi cởi mở giữa các tuyến
Để giải quyết vấn đề cần sự tham gia của nhiều thành phần
3. Người làm chính sách • Nhìn nhận đầu tư vào đảm bảo an toàn người
bệnh là mang lại lợi ích kinh tế
không những cứu sống người bệnh mà còn tạo niềm tin của công chúng
• Đầu tư vào đảm bảo an toàn người bệnh
gia
• Coi an toàn người bệnh là ưu tiên cấp quốc
Để giải quyết vấn đề cần sự tham gia của nhiều thành phần
4. Với người nghiên cứu khoa học, sinh viên y khoa: • Khuyến khích nghiên cứu chủ đề an toàn
• Dùng bằng chứng khoa học để cải thiện an
người bệnh
toàn người bệnh
học, nghiên cứu
• Đưa an toàn người bệnh vào chương trình dạy
Để giải quyết vấn đề cần sự tham gia của nhiều thành phần
5. Các hội chuyên khoa, các tổ chức quốc tế: • Ủng hộ an toàn người bệnh nhằm đạt được
người bệnh
mục tiêu Bao phủ sức khỏe toàn dân • Hỗ trợ các khóa học, tập huấn về an toàn
WHO đã và đang làm gì
• An toàn người bệnh và chất lượng điều trị lần đầu tiên được WHO đưa ra bàn thảo trong Hội đồng Sức khỏe Thế giới năm 2002 và đưa ra nghị quyết đề nghị các nước thành viên “ quan tâm ở mức cao nhất đối với vấn đề an toàn người bệnh”
• Năm 2004, liên minh toàn cầu về an toàn người bệnh (World Alliance for Patient Safety) được thành lập; WHO thành lập đơn vị An toàn người bệnh và kiểm soát nguy cơ (Patient Safety and Risk Management Unit)
WHO đã và đang làm gì
• WHO đưa ra các chủ đề: 1. Chăm sóc sạch là chăm sóc an toàn (Clean
Care is Safe Care) 2005
Saves Lives); và
2. Phẫu thuật an toàn cứu người (Safe Surgery
3. Dùng thuốc an toàn (Medication Without
Harm) 2017
WHO đã và đang làm gì
• Các cuộc họp thượng đỉnh cấp bộ trưởng toàn cầu (Global Ministerial Summits on Patient Safety) về an toàn người bệnh, bắt đầu từ 2016 đến nay là cuộc họp thứ 4 năm 2109
• Mạng lưới an toàn người bệnh toàn cầu (Global Patient Safety Nework – GPSN) • Nền tảng chia sẻ kiến thức toàn cầu về an
toàn người bệnh (Global Knowledge Sharing Platform on Patient Safety – GKPS)
WHO đã và đang làm gì
• Đào tạo về an toàn người bệnh: Chương trình
đào tạo 11 chủ đề về an toàn người bệnh, gồm cả các chủ đề lâm sàng: phòng và chống nhiễm khuẩn, an toàn thủ thuật phẫu thuật, và an toàn dùng thuốc.
• Hướng dẫn xây dựng hệ thống báo cáo sự cố y
khoa
• Các hướng dẫn lâm sàng như: Bảng kiểm sinh đẻ an toàn, Bảng kiểm phẫu thuật an toàn, Bảng kiểm giao tiếp bệnh nhân phẫu thuật,…
Một vài hướng dẫn của WHO về ATNB
Những điều cần biết trước và sau phẫu thuật
Trước phẫu thuật
Sau phẫu thuật
Bảng kiểm phẫu thuật
Trước khi gây mê
Trước khi rạch da
Trước khi NB rời phòng mổ
Bảng kiểm sinh đẻ an toàn
Bảng kiểm sinh đẻ an toàn
Bảng kiểm sinh đẻ an toàn
Bảng kiểm sinh đẻ an toàn
Xin trân trọng cảm ơn
