BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VĂN PHÒNG SPS VIỆT NAM
ATTP & Kiểm dịch trái cây tươi xuất khẩu Trung Quốc
Trình bày: Ths. Vũ Thị Hải Yến Văn phòng SPS ViệtNam
CẦN THƠ, 7/2020
NỘI DUNG
I. Yêu cầu và quy định của thị trường
II.Mở cửa thị trường
III.Kiểm dịch trái cây tươi
IV.Giấy chứng nhận kiểm dịch
V. Thông báo SPS của Trung Quốc
VI.Khuyến nghị
I.1 Thị trường nhập khẩu số 1 về Rau quả
1. Thị trường nhập khẩu quan trọng số 1 cho rau quả Việt Nam (năm 2019 kim ngạch XNK là 2.47 tỷ USD, chiếm 67%).
2. Chủng loại trái cây bao gồm 09 loại quả tươi: thanh long, dưa hấu, vải, nhãn, chuối, xoài, mít, chôm chôm và măng cụt
3. Tiếp tục đàm phán mở cửa thị trường:
Ưu tiên thực hiện đối với: Sầu riêng, Khoai lang tím,
Thạch đen đang chuẩn bị cho việc tiếp đón đoàn TCHQ TQ sang kiểm tra thực địa
Đã gửi hồ sơ gồm Chanh leo, Bưởi, Dừa, Na, Roi Đang xây dựng hồ sơ đối với quả Bơ & các loại cây dược
liệu như Thảo quả, Hồi và Quế v.v...
I.2 Cảnh báo từ thị trường
Năm 2018, nhập khẩu trái cây qua khu vực Nam
Ninh có 140 lô/3049 tấn bị trả hàng
9 tháng đầu năm 2019, Việt Nam có có 388 lô hang trái cây không đạt yêu cầu bị trả lại Nguyên nhân: có sinh vật gây hại thuộc diện
kiểm dịch, sulfur dioxide vượt ngưỡng, chứng thư không hợp lệ, có cành, lá cây, lót rơm ... không hợp lệ
Gửi thư thông báo yêu cầu khắc phục đến các
cơ quan chức năng của Việt Nam.
I.3 Nhận định thị trường
Chất lượng sản phẩm sẽ ngày một nâng cao và tăng cường kiểm soát chặt chẽ tại cửa khẩu nhập Kiểm soát nhập khẩu thông qua chuỗi
Xu thế bảo hộ nên các quy định về SPS ngày càng nghiêm ngặt
Đòi hỏi có qui trình giám sát ATTP, truy xuất nguồn gốc và triệu hồi sản phẩm (mất ATTP)
I.4 Chính sách quản lý kiểm soát nông sản Việt Nam
Đánh giá lại rủi ro hàng hóa nông sản Việt Nam lần đầu tiên nhập khẩu và chưa có trong danh mục đã công bố
Quản lý danh mục nông sản Việt Nam nhập khẩu
Thực hiện quản lý nhập khẩu theo cửa khẩu chỉ định
Quản lý truy xuất nguồn gốc bắt buộc đối với nông sản nhập khẩu từ Việt Nam (áp dụng từ 01/4/2018)
Quản lý đăng ký cho phép các doanh nghiệp Việt Nam đủ điều kiện xuất khẩu vào Trung Quốc
I.5 Tái kiểm soát giám sát hàng hóa hộ cư dân biên giới
Tăng cường quản lý an toàn cấp phép nhập khẩu Tăng cường quản lý truy xuất nguồn gốc Xác minh nghiêm ngặt giấy chứng nhận của cơ quan Việt Nam Quản lý nghiêm ngặt việc phê duyệt và cấp phép kiểm dịch
Quản lý chặt chẽ các hồ sơ đăng ký của các DN sản xuất và xuất khẩu nước ngoài
I.5 Tái kiểm soát giám sát hàng hóa hộ cư dân biên giới
Quản lý chuẩn hóa cửa khẩu chỉ định
Thực hiện cơ chế rà soát và thu hồi hàng năm của các cửa khẩu được chỉ định
Thực hiện quản lý bắt buộc đối với nhập khẩu thực phẩm và nông sản phải thực hiện qua cửa khẩu được chỉ định
Nghiêm cấm khu vực biên mậu (điểm) chưa nằm trong phạm vi quản lý của cửa khẩu chỉ định thực hiên nhập khẩu thực phẩm và nông sản
I.5 Tái kiểm soát giám sát hàng hóa hộ cư dân biên giới
Kiểm tra ngặt kiểm dịch động thực vật tại chỗ
Tăng cường áp dụng các biện pháp kỹ thuật (2/8 Bp)
Tăng cường kiểm tra bao bì, nhãn mác và xác minh hàng hóa
II.3 Trình tự mở cửa thị trường
Ký Nghị định thư
Tổng cục Hải quan Trung Quốc
•Các yêu cầu, điều kiện kiểm dịch
•Gửi hồ sơ đề nghị xem xét mở cửa cho mỗi loại sản phẩm
•Phổ biến các quy định cụ thể •Hướng dẫn thực hiên
Đàm
Triển
phán
Bộ NN&PTNT Việt Nam
khai
•Thành lập tổ chuyên gia •Đánh giá và phân tích rủi ro •Kiểm tra thực tế
•Cụ thể hóa các điều kiện theo nghị định và hướng dẫn ban hành thực hiện
II.3 Nguyên tắc đánh giá khi mở cửa thị trường
An toàn, nguy cơ thấp
Cho phép nhập khẩu
Hàng hóa TMQT NƯỚC XUẤT KHẨU NƯỚC NHẬP KHẨU
Có biện pháp quản lý KDTV, xử lý ngăn chặn nguy cơ Nguy cơ cao
Không có giải pháp xử lý Cấm nhập khẩu
III. Trái cây tươi
Nhãn
Thanh long
1. Thực hiện quản lý cấp phép nghiêm về kiểm dịch
Xoài
Vải
TRÁI CÂY VIỆT
(Mã vùng trồng, doanh nghiệp đóng gói… phải được đăng ký với TCHQ Trung Quốc)
TRUNG QUỐC
Mít
Chuối
2. Đáp ứng yêu cầu về đóng gói, tem mác
Chôm chôm Dưa hấu
Măng cụt
3. Thực hiện nhập khẩu và kiểm nghiệm tại cửa khẩu được chỉ định
III.1 KHUNG
Đều là thành viên của các tổ chức WTO & cùng tham gia hiệp định hợp tác kinh tế toàn diện Trung Quốc – ASIAN nên đều phải tuân thủ:
Các quy định về kiểm dịch thực vật của hiệp định SPS và Công ước quốc tế Bảo vệ thực vật-IPPC
Tuân thủ và thực hiện nghiêm các Hiệp định, biên bản hợp tác, biên bản ghi nhớ đa phương, song phương mà hai bên cùng tham gia ký kết trong lĩnh vực kiểm dịch thực vật
III.2 Thỏa thuận song phương và luật pháp Trung Quốc
• Luật vệ sinh An toàn thực phẩm và các văn bản hướng dẫn thực
hiện luật an toàn thực phẩm Trung quốc
• Luật kiểm dịch động thực vật xuất nhập cảnh và các văn bản
hướng dẫn thực hiện
• Luật và biện pháp hành chính quản lý kiểm tra hàng hóa nhập
LUẬT&VĂN BẢN HƯỚNG DẪN
khẩu vào Trung quốc
• Hiệp định về hợp tác trong lĩnh vực bảo vệ và KDTV đã ký
30/05/2008
• Thỏa thuận kiểm soát an toàn nông sản thực phẩm xuất nhập
khẩu giữa VN –TQ ký tháng 6/2013
• Thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực an toàn thực phẩm và kiểm
dịch động thực vật (SPS) tháng 9/2016
• Biên bản ghi nhớ về thiết lập cơ chế ngăn chặn và kiểm soát sâu
bệnh thực vật tại khu vực biên giới tháng 4/2019
• Nghị định thư về điều kiện kiểm dịch đối với măng cụt nhập
HIỆP ĐỊNH/BIÊN BẢN GHI NHỚ/THỎA THUẬN HỢP TÁC
khẩu từ VN tháng 4/2019
III.4 Kiểm dịch xuất nhập khẩu nông sản
Quy tắc “kép” trong kiểm dịch
NÔNG SẢN (TMQT)
Nước nhập khẩu (Người mua) Kiểm dịch khi nhập khẩu Do cơ quan thẩm quyền nước nhập khẩu Chấp thuận
Nước xuất khẩu (Người bán) Kiểm dịch khi xuất khẩu Do cơ quan thẩm quyền nước xuất khẩu Ban hành
III.5 Kiểm dịch thực vật xuất khẩu
Lô hàng phải được cơ quan kiểm dịch thực vật của Việt Nam (PPD) kiểm tra, cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật xuất khẩu
Không bị nhiễm đối tượng kiểm dịch thực vật của nước nhập khẩu; không mang theo đất, cành lá
Yêu cầu chung
Quy định trình tự, thủ tục kiểm dịch thực vật tuân thủ theo hướng dẫn tại Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT ngày 30/10/2014 quy định trình tự, thủ tục kiểm dịch thực vật nhập khẩu, xuất khẩu,quá cảnh và sau nhập khẩu vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật.
a. Thực hiện thủ tục đăng ký
Cơ sở trồng, đóng gói nước xuất khẩu
Đăng ký
Danh sách được phê duyệt
Nông sản được phép nhập khẩu
Đăng ký với Hải quan Trung Quốc
b. Quy trình kiểm dịch nông sản nhập khẩu từ VN
Nhập khẩu
Nhập khẩu (Cửa khẩu chỉ định)
Kiểm dịch nước ngoài
Phê duyệt Kiểm dịch
Đạt
KIỂM NGHIỆM (Tại nơi được chỉ định) Khai báo nhập khẩu
Thông quan
Không đạt Cách li kiểm dịch Quản lý giám sát
Tái xuất/xử phạt
c. Yêu cầu kiểm tra kiểm dịch tại cửa khẩu nhập
(2) Ghi nhãn bằng tiếng Trung hoặc tiếng Anh trên hộp;
(5 ) Phải đáp ứng các yêu cầu liên quan của thỏa thuận với Trung Quốc
(1) Không nhập khẩu trái cây không được liệt kê trong giấy chứng nhận KDTV; (3) Kiểm dịch phát hiện có các sinh vật gây hại, đất, cành, lá và các tàn dư thực vật khác sẽ bị cấm vào Trung Quốc; (4) Lượng chất độc hại & có hại được phát hiện không vượt quá tiêu chuẩn an toàn và sức khỏe theo quy định;
d. Quy trình kiểm tra kiểm dịch tại chỗ
(1) Kiểm tra xem giấy chứng nhận hàng hóa có phù hợp hay không;
(3) Kiểm tra xem quả có mang côn trùng, triệu chứng, cành, lá, đất và sâu bệnh hay không (4) Mẫu được lấy theo quy định và tiêu chuẩn có liên quan; Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm
(2) Kiểm tra thông tin liên quan trên giấy chứng nhận KDTV và hộp đóng gói theo các yêu cầu, Dấu kiểm dịch chính thức;
III.6 Yêu cầu về chỉ tiêu ATTP cho trái cây tươi
Chỉ tiêu an toàn vệ sinh thực phẩm đảm bảo theo quy định của Tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm (GB 2760-2007) của Trung Quốc:
+ Chất 2,4- diclorophenoxy axetic axid (tác dụng chống thối), lượng sử dụng tối đa 0.01g/kg, dư lượng ≤ 2.00mg/kg.
+ Các hợp chất: sunfur dioxide, potassium metabisulphite, sodium metabisulphite, sodium hydrogen sulfite, sodium hyposulfite sử dụng đối với hoa quả tươi qua xử lý bề mặt, lượng sử dụng tối đa 0.05g/kg.
III.7 Yêu cầu bao bì đóng gói
Đóng gói, dán nhãn phải phù hợp với các quy định pháp luật có liên quan của Trung Quốc
III.8 Yêu cầu truy xuất nguồn gốc
Yêu cầu tem nhãn
Lưu ý:
- Mọi thông tin trên tem nhãn phải phù hợp với vùng trồng/xưởng đóng gói ;
- Tem nhãn có thể dán lên trái cây/dán/in bên ngoài thùng/hộp đóng gói;
- Thông tin tem nhãn phải rõ ràng, chính xác & dễ hiểu; Ngôn ngữ sử dụng là tiếng Trung/tiếng Anh
Mẫu nhãn trái cây xuất khẩu Trung Quốc
产品名称 鲜火龙果
原产地 越南苹顺省潘切市
果园
VN-BTHOR-0043
包装厂 VN-BTHPH-050
出口商名 称
越南果缘贸易责任有限 公司
目的地 中华人民共和国
III.8 Yêu cầu truy xuất nguồn gốc
Theo dõi vườn/xưởng đóng gói
Địa chỉ
Quốc gia
Chú thích
Diện tích (ha)
Sản lượng (kg)
Chủn g loại hoa quả
Người liên lạc/ điện thoại
Tên nhà vườn/ xưởng đóng gói
Xuất đến quốc gia/ vùng lãnh thổ
Sử dụng thuốc BVTV trong thời gian trồng
Nhãn
10
20.000
Việt Nam
Trung Quốc
Ông Nguyễ n Văn A…
Xưởng gia công hoa quả ABC
Số; khu; đường ; thôn; xóm
Giấy phép gia công số…
Liệt kê thuốc BVTV sử dụng
Ghi chú: - Tên nhà vườn/xưởng đóng gói viết bằng cả tiếng Trung và tiếng Anh - Địa chỉ ghi cụ thể đến thôn, huyện, quận, thành phố/tỉnh - Nhà vườn trồng nhiều loại hoa quả thì ghi lần lượt từng loại, sản lượng… - Tình hình sử dụng thuốc BVTV trong thời gian trồng: ghi rõ các loại thuốc đã sử dụng
Vườn trồng/cơ sở đóng gói đã đăng ký
Tra cứu thông tin
Danh sách
Địa chỉ
Danh sách các đơn vị (xông hơi khử trùng, xử lý nước nóng, xử lý nhiệt, chiếu xạ)
https://www.ppd.gov.vn/xuat- khau-nhap-khau-63/danh-sach- cac-cong-ty-xu-ly-kdtv-xuat- nhap-khau.html
Danh sách vùng trồng, đơn vị đóng gói
https://www.ppd.gov.vn/tin- moi-nhat-289/danh-sach-ma- so-vuon-trong-va-co-so-dong- goi-cua-viet-nam-xuat-khau- sang-trung-quoc-cap-nhat- ngay-2952020.html http://dzs.customs.gov.cn/dzs/2 747042/2754195/index.html
III.9 Chuẩn hóa chỉ định cửa khẩu nhập khẩu
Trái cây được nhập khẩu tại tất cả các CK, Cảng mà GACC đã phê duyệt, trong đó khu vực biên giới gồm
Khu vực Vân Nam
Khu Vực Quảng Tây
Sân bay Trường Thủy
Cửa khẩu Bằng Tường (Hữu Nghị Quan & Pò Chài);
Cửa khẩu Thụy Lệ (Rui li)
Cửa khẩu Đại Lạc (Da luo)
Cửa khẩu Phòng Thành
Cửa khẩu Mohan
Cửa khẩu Đông Hưng
Cửa khẩu Hà Khẩu
Sân bay Lưỡng Giang – Quế Lâm;
Cửa khẩu Quan Lũy (Guan lei)
Cửa khẩu Thủy Khẩu
Cảng Khâm Châu
III.9 Măng cụt
Yêu cầu cụ thể
Phân loại, chọn lựa và sử dụng súng thổi khí hoặc súng nước áp xuất cao khi thanh trùng bề mặt hoa quả
Phát hiện 02 loại (bọ Bactrocera correcta) và (ruồi giấm Bactrocera Zonata) 2 lần trong vùng sẽ tạm đình chỉ tư cách xuất khẩu của vùng nguyên liệu và chờ khắc phục,
Kiểm tra thực địa vùng trồng/cơ sở đóng gói trước khi tiến hành trao đổi thương mại, thời gian kiểm tra là trong suốt năm đầu tiên tiến hành nhập khẩu Tạm dừng xuất khẩu hoặc dừng toàn bộ hoạt động xuất khẩu
V. Giấy chứng nhận kiểm dịch
Giấy chứng nhận KDTV
Trình tự
Đăng ký kiểm dịch thực vật
Do Chi cục kiểm dịch thực vật tại địa phương cấp và tái kiểm tại cửa khẩu, hoặc lấy tại cửa khẩu nếu là hàng rời
Tiếp nhận và kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ
Hồ sơ đăng ký kiểm dịch theo Phụ lục IV (Mẫu giấy đăng ký kiểm dịch thực vật xuất khẩu hoặc tái xuất khẩu),
Kiểm tra vật thể (gồm (a) kiểm tra sơ bộ và (b) kiểm tra chi tiết bên trong và lấy mẫu lô hàng theo quy định tại QCVN 01-141:2013/BNNPTNT)
Cấp/từ chối cấp Giấy chứng nhận KDTV cho lô vật thể (trong vòng 24 giờ)
Mẫu giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật theo Phụ lục V và yêu cầu bản gốc (original) khi làm thủ tục nhập khẩu tại cửa khẩu Trung Quốc
Giấy chứng nhận kiểm dịch (mẫu)
V. Thông báo SPS của Trung Quốc
1. Số G/SPS/N/CHN1146 về thay đổi mức dư lượng tối đa
mycotoxins trong thực phẩm;
2. Số G/SPS/N/CHN/1148, dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia về thiết lập 390 mức dư lượng đối với 125 loại thuốc trừ sâu trong thực phẩm;
3. Thông báo số 140 ngày 27/8/2019 của Trung quốc về danh sách 9 loại gây hại cần chú ý khi thực hiện kiểm dịch đối với Măng cụt
4. Phát hiện Thanh long nhập khẩu từ Việt Nam bị nhiễm Dysmicoccus neobrevipes, Pseudococcus jackbeardsleyi là đối tượng kiểm dịch của Trung Quốc
VI. Khuyến nghị
Ngắn hạn
Hạn chế tối đa các sai sót, đặc biệt là thông tin trên giấy chứng nhận kiểm dịch.
Sản phẩm phải phù hợp với giấy phép nhập khẩu, chứng thư kiểm dịch, số lượng không được vượt;
Không được nhập khẩu kèm các sản phẩm chưa được phép nhập khẩu chính thức, từ vùng, cơ sở chưa có trong danh mục công bố
Khi đã xác lập giao dịch thương mại với đối tác Trung Quốc cần phối hợp chặt chẽ trong công tác chuẩn bị bao bì nhãn mác, đóng gói và cập nhật về tình hình xử lý hàng hóa thông quan tại cửa khẩu
VI. Khuyến nghị
Dài hạn
Kết hợp nghiên cứu về thị trường (thị hiếu, phân khúc ..) một cách sâu rộng và nhận thức rõ quy định của thị trường Trung Quốc
Cần giám sát an toàn thực phẩm ngay từ ban đầu và kiểm tra trong toàn bộ các khâu của chuỗi sản xuất (giống, gieo trồng, thu hoạch, bảo quản....)
Định hướng cho sản xuất nông sản (Trái cây) theo mô hình an toàn bền vững;
Thiết lập cơ chế hợp tác chặt chẽ chủ động trong các khâu của chuỗi cung cứng, giữa nhà quản lý - doanh nghiệp - người sản xuất
