
ĐT: 02383.514623
SỔ TAY
QUẢN LÝ DỊCH HẠI TRÊN CÂY LẠC
Sổ tay này được tài trợ bởi KOPIA Việt Nam
thuộc Tổng cục Phát triển nông thôn Hàn Quốc (RDA)
DỰ ÁN: PHỔ CẬP GIỐNG LẠC CHẤT LƯỢNG CAO CHO VÙNG KHÔ HẠN
VÀ NÂNG CAO GIÁ TRỊ GIA TĂNG CÂY LẠC Ở VIỆT NAM.
PHẠM VĂN LINH, VÕ VĂN TRUNG, CHO MYOUNG RAE
MANUAL
PESTS MANAGEMENT ON PEANUTS
Project: Dissemination of high-quality peanut
varieties in dry areas and improvement of peanut
added value in Vietnam
ĐT: 02383.514623
SỔ TAY
QUẢN LÝ DỊCH HẠI TRÊN CÂY LẠC
Sổ tay này được tài trợ bởi KOPIA Việt Nam
thuộc Tổng cục Phát triển nông thôn Hàn Quốc (RDA)
DỰ ÁN: PHỔ CẬP GIỐNG LẠC CHẤT LƯỢNG CAO CHO VÙNG KHÔ HẠN
VÀ NÂNG CAO GIÁ TRỊ GIA TĂNG CÂY LẠC Ở VIỆT NAM.
PHẠM VĂN LINH, VÕ VĂN TRUNG, CHO MYOUNG RAE
MANUAL
PESTS MANAGEMENT ON PEANUTS
Project: Dissemination of high-quality peanut
varieties in dry areas and improvement of peanut
added value in Vietnam


Sổ tay Quản lý dịch hại trên cây Lạc
3
Lạc (Arachis hypogaea L.) là một loại cây trồng cho giá trị kinh tế cao đã
được con người trồng cách đây khoảng 500 năm, song giá trị kinh tế của
lạc mới được xác định trong khoảng hơn 140 năm trở lại đây, khi công nghiệp ép
dầu lạc được phát triển tại Pháp.
Lạc là loại cây trồng cạn, có khả năng hấp dẫn rất nhiều loài sâu bệnh hại,
trong số đó phải kể đến các đối tượng như sâu xanh, sâu khoang, sâu cuốn lá, bệnh
héo rũ cây con, gỉ sắt, thối thân, thối rễ… Với quyển sổ tay quản lý dịch hại trên
cây lạc này sẽ giúp bà con nông có thêm kiến thức trong công tác quản lý dịch hại
trên cây lạc, giúp gia tăng năng suất, hiệu quả kinh tế với nghề trồng lạc.
Lời Tựa

Sổ tay Quản lý dịch hại trên cây Lạc
4
PHẦN I
CÁC LOẠI BỆNH HẠI VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ
1. Bệnh chết cây con (bệnh lở cổ rễ lạc)
* Tên khoa học: Rhizoctonia solani
* Nguyên nhân: Do nấm Rhizoctonia solani gây ra.
* Triệu chứng: Bệnh do nấm Rhizoctonia solani Kuhn gây hại chủ yếu vào
thời kỳ hạt nảy mầm đến khi cây lạc bắt đầu ra hoa. Nấm bệnh tấn công vào rất
nhiều bộ phận trên cây lạc bao gồm phần rễ phôi khi mới xuất hiện, trục phôi hạ
diệp, lá mầm khi còn ở trong đất hoặc khi lá mầm vừa lộ lên khỏi mặt đất. Lở loét
từ phần thân hạ diệp, nấm bệnh thường gây hại phần thân chìm trong đất, hiện
tượng thân bị teo thắt lại rất ít được biểu hiện trên lạc.
Ở cây con, bệnh biểu hiện cây đang xanh tươi đột nhiên đổ gục. Cây con khi
bị nhiễm bệnh, chỗ cổ rễ gần mặt đất có vết thâm, sau đó cổ rễ bị thối đen và teo
lại, cây đổ ngã và héo chết. Cây lớn cũng có thể bị nấm xâm nhập vào rễ chính, sau
đó lan sang các rễ phụ làm cả bộ rễ bị thối, cây sinh trưởng kém dần rồi héo chết.
* Điều kiện phát sinh phát triển bệnh: Bệnh thường phát sinh phát triển
trong các vùng trồng lạc, cây họ đậu và các cây rau màu. Hạt giống, cây giống
mang mầm bệnh và chưa được xử lý trước gieo trồng. Đất trồng có nhiều tàn dư
bệnh vụ trước, đất ít mùn và thấp trũng, ẩm ướt, và có nhiều loài sâu hại sống trong
đất như bọ nhảy sọc cong thì bệnh cũng dễ phát sinh phát triển mạnh.
* Biện pháp phòng trừ:
- Thường xuyên theo dõi đồng ruộng để nhổ bỏ cây bị bệnh, rồi tưới nước vôi
bột 4% vào đất nơi gốc cây bệnh nhằm hạn chế sự lây lan của mầm bệnh.
- Tránh gây vết thương ở gốc thân, rễ và cành lạc khi vun gốc hoặc khi chăm sóc.
- Luân canh lạc với các loại cây trồng khác như cây lúa, ngô,…
- Sử dụng phân hữu cơ đã ủ hoai để bón lót cho lạc.
- Chọn đất trồng lạc dễ thoát nước như loại đất thịt pha cát.
- Cày bữa kỹ làm tơi đất xốp.
- Xử lý hạt trước khi gieo.
- Bón phân cân đối N, P, K
- Có thể dùng một trong những loại thuốc trừ nấm sau đây để phun: Bonny
4SL Vimancoz, 80WP, Bionite WP, Anvil5SC, Benomyl 50WP, TilSuper 300EC,
Ridomil, Monceren hoặc Vicacben... phun hai lần cách nhau 7 ngày. Liều lượng

Sổ tay Quản lý dịch hại trên cây Lạc
5
và nồng độ theo hướng dẫn trên bao bì. Phun kỹ trên tán và xung quanh gốc, có thể
hỗn hợp 30g Ridomil MZ 72WP + 5cc Score 250EC pha với 10 lít nước để phun.
2. Bệnh gỉ sắt
* Tên khoa học: Puccinia Arachidis Speg
* Nguyên nhân: Do nấm Puccinia Arachidis gây ra
* Triệu chứng: Bệnh gỉ sắt có hình thù là những vết đốm tròn nhỏ có màu
vàng hoặc nâu đỏ như gỉ sắt. Bệnh gỉ sắt xuất hiện hầu trên các bộ phận như lá,
cuống lá, thân cành, hoa, tia củ của cây. Đối với các lá mới chớm bị nhẹ, chỉ có
những đốm nhỏ li ti xuất hiện, lâu dần các đốm này phát triển mạnh lan ra toàn
bộ mặt lá khiến lá trở nên hư hại, khô và rụng xuống. Bệnh có thể gây hại và ảnh
hưởng đến năng suất, chất lượng lên đến 50%, nếu bệnh kết hợp cùng các bệnh
khác thì tỉ lệ thiệt hại sẽ cao hơn thậm chí gây mất trắng.
* Điều kiện phát sinh phát triển bệnh: Bệnh gây hại phát triển mạnh trong
môi trường thời tiết có mưa nhiều, độ ẩm và nhiệt độ cao. Môi trường thích hợp
cho nấm bệnh phát triển là 22 - 250C. Bệnh thường gây hại và phát triển kèm theo
các bệnh khác nên gây ra tình trang khó phân biệt và nhận biết đúng bệnh. Bệnh
gây hại ở hầu hết giai đoạn và thường gây hại nặng nề ở giai đoạn cuối vụ.
* Biện pháp phòng trừ:
- Sử dụng giống kháng bệnh.
- Sau khi thu hoạch xong mùa vụ trước, bà con cần dọn sạch cây cũ và xử lý
đất để loại bỏ hết tàn dư của nấm bệnh còn sót lại. Đảm bảo an toàn cho mùa vụ
sau được phát triển thuận lợi.
- Trước khi trồng, bà con có thể sử dụng vôi bón vào đất để xử lý. Bón vôi
vừa giúp nâng độ pH giúp tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn cố định đạm vừa
Hình ảnh bệnh lỡ cổ rễ hại trên cây lạc

