Ch¬ng 6 C¸c lÖnh quan s¸t b¶n vÏ
6.1 LÖnh Zoom LÖnh Zoom dïng ®Ó phãng to hoÆc thu nhá h×nh ¶nh c¸c ®èi tîng trªn mµn h×nh vÏ. LÖnh nµy lµm thay ®æi sù hiÓn thÞ c¸c ®èi tîng mµ kh«ng lµm thay ®æi kÝch thíc cña chóng. Gäi lÖnh - Pull-dow menu : View / Zoom
- Toolbars : C¸c nót trªn thanh Standard hoÆc c¸c nót trªn thanh Zoom - NhËp lÖnh : Zoom hoÆc Z
Lùa chän c¸c nót trªn thanh Standard
+ NÕu click chuét tr¸i vµo nót thø nhÊt trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn biÓu tîng d¹ng kÝnh lóp. Dïng chuét tr¸i “rª”
biÓu tîng nµy lªn trªn hoÆc xuèng díi sÏ phãng to hoÆc thu nhá mµn h×nh. §Ó tho¸t khái kiÓu Zoom nµy ta Ên Esc hoÆc
click chuét ph¶i lªn mµn h×nh råi chän Exit . §©y lµ kiÓu Zoom mÆc ®Þnh, thêng dïng trong khi vÏ.
+ NÕu click chuét tr¸i vµo nót thø hai , trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn biÓu tîng 2 sîi tãc vu«ng gãc víi nhau. Dïng 2 sîi
tãc nµy chän mét h×nh ch÷ nhËt th× h×nh vÏ trong ch÷ nhËt ®ã ®îc phãng to võa kÝn mµn h×nh. KiÓu Zoom nµy gäi lµ
tãc nµy chän mét h×nh ch÷ nhËt th× h×nh vÏ trong ch÷ nhËt ®ã ®îc phãng to võa kÝn mµn h×nh. KiÓu Zoom nµy gäi lµ
Zoom window.
+ NÕu click chuét tr¸i vµo nót thø ba sÏ phôc håi c¸c chÕ ®é Zoom tríc ®ã.
Lùa chän c¸c nót trªn thanh Zoom.
+ Nót sÏ phãng to mµn h×nh lªn 2 lÇn sau mçi lÇn clich chuét vµo nã.
+ Nót sÏ thu nhá mµn h×nh 2 lÇn sau mçi lÇn clich chuét vµo nã.
+ Hai nót sÏ phãng to hoÆc thu toµn bé h×nh vÏ cho võa kÝn mµn h×nh.
+ C¸c nót cßn l¹i Ýt dïng, ®Ò nghÞ c¸c b¹n tù t×m hiÓu .
Lùa chän trªn Command: Zoom
- [All /Center /Dynamic /Extents /Previous /Scale /Window]
6.2 LÖnh Pan
LÖnh Pan dïng ®Ó di chuyÓn (trît) b¶n vÏ trªn mµn h×nh mµ kh«ng lµm thay ®æi ®é lín vµ h×nh d¹ng cña h×nh vÏ. Gäi lÖnh - Pull-dow menu : View / Pan
- Toolbars : Nót trªn thanh Standard - NhËp lÖnh : Pan hoÆc P hoÆc -Pan
H×nh 6.1. H×nh 6.1.
Lùa chän trªn command: Pan . Sau khi gäi lÖnh, trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn biÓu tîng d¹ng “bµn tay”. Ta click vµ rª chuét tr¸i ®Ó di chuyÓn h×nh vÏ theo híng bÊt kú. §©y còng lµ c¸ch thao t¸c khi gäi lÖnh b»ng nót trªn thanh c«ng cô. Muèn tho¸t khái lÖnh nµy, Ên Esc hoÆc click chuét ph¶i lªn mµn h×nh råi chän Exit . Lùa chän trªn Command: –Pan - Specify base point or displacement: chän ®iÓm gèc hoÆc nhËp kho¶ng di chuyÓn ; - Specify second point : chän ®iÓm thø hai, ®iÓm dêi ®Õn . Lóc nµy mµn h×nh ®îc dêi mét kho¶ng tõ ®iÓm ®Çu ®Õn ®iÓm thø hai. Lùa chän trªn Pull-dow menu. Khi vµo View / Pan cã 6 c¸ch lùa chän : - Realtime : t¬ng øng víi lÖnh Pan (h×nh 6.1) ; - Realtime : t¬ng øng víi lÖnh Pan (h×nh 6.1) ; - Point : t¬ng øng víi lÖnh -Pan ; - C¸c lùa chän Left, Right, Up, Down dïng ®Ó xem phÇn bªn tr¸i, bªn ph¶i, phÝa trªn, phÝa díi b¶n vÏ.
6.3 LÖnh “Aerial View”
LÖnh nµy dïng ®Ó quan s¸t b¶n vÏ tõ xa mét c¸ch tæng qu¸t, trong khi c¸c lÖnh Zoom vµ Pan chØ quan s¸t ®îc tõng bé phËn . Gäi lÖnh - Pull-dow menu : View / Aerial View
- NhËp lÖnh : Dsviewer
H×nh 6.2. C¸c lùa chän: Sau khi gäi lÖnh trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn khung cöa sæ Aerial View (h×nh 6.2). - Click chuét tr¸i vµo khung sÏ xuÊt hiÖn h×nh ch÷ nhËt cã dÊu “ x ” ë gi÷a (nh Zoom Dynamic). KÐo ch÷ nhËt nµy ®Õn ®©u h×nh vÏ trªn mµn h×nh ë ®ã ®îc phãng to.
37
- Click chuét mét lÇn n÷a ®Ó ®iÒu chØnh kÝch thíc h×nh ch÷ nhËt, sÏ phãng to hoÆc thu nhá h×nh vÏ theo ý muèn. Sau ®ã kÐo ch÷ nhËt ®Õn chç cÇn quan s¸t. LÖnh nµy ®îc dïng nhiÒu ®Ó quan s¸t c¸c b¶n vÏ lín, phøc t¹p… nh b¶n ®å, b¶n vÏ l¾p, b¶n vÏ mÆt b»ng x©y dùng, giao th«ng, thñy lîi…
Ch¬ng 7 VÏ Ký hiÖu vËt liÖu trªn b¶n vÏ
C¸c b¶n vÏ c¬ khÝ, x©y dùng, giao th«ng… thêng sö dông kÕt hîp h×nh chiÕu víi h×nh c¾t hoÆc mÆt c¾t. C¸c bÒ mÆt s¶n phÈm thêng ®îc t« mµu hoÆc vÏ hoa v¨n trang trÝ. Trong AutoCAD c¸c ®êng ký hiÖu vËt liÖu, c¸c hoa v¨n trang trÝ ®ã ®îc vÏ b»ng lÖnh Hatch hoÆc Bhatch hoÆc -Bhatch.
7.1 LÖnh vÏ ký hiÖu vËt liÖu
Gäi lÖnh
LÖnh “ hatch” dïng ®Ó vÏ c¸c ®êng ký hiÖu vËt liÖu vµ t« mµu c¸c bÒ mÆt, c¸c mÆt c¾t.
C¸c lùa chän khi gäi tõ Draw / Hatch hoÆc nót lÖnh C¶ hai c¸ch gäi nµy ®Òu lµm xuÊt hiÖn hép tho¹i Boundary Hatch and Fill gåm 3 trang: Hatch, Advanced, Gradient (h×nh 7.1).
- Pull-dow menu : Draw / Hatch - Toolbars : Nót trªn thanh Draw - NhËp lÖnh : Hatch - NhËp lÖnh : Hatch
a) C¸c lùa chän trªn trang Hatch
Chän kiÓu KHVL ë « Tyle. Cã 3 kiÓu chän: - Thêng chän kiÓu Fredefined, KHVL theo ®êng biªn ; - KiÓu U ser defined gåm c¸c mÉu cã ®êng KHVL song song ; - KiÓu Custom do ngêi vÏ tù s¸ng lËp riÖng . Chän mÉu ký hiÖu vËt liÖu. + Pick chuét vµo nót trong « Pattern sÏ cho mét lo¹t gåm 73 mÉu KHVL. CÇn chän mÉu nµo ta pick chuét vµo tªn mÉu ®ã vµ h×nh ¶nh cña mÉu xuÊt hiÖn ngay trªn « Swatch. H×nh 7.1.
+ Pick chuét vµo nót trong « Pattern sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Hatch pattern Palette cã h×nh ¶nh c¸c mÉu KHVL. CÇn chän mÉu nµo, pick chuét vµo ®ã råi Ên OK (h×nh 7.2) . Chän gãc nghiªng ®êng KHVL trong « Angle b»ng nót hoÆc nhËp trùc tiÕp gi¸ trÞ gãc.
Chän tû lÖ ®êng KHVL trong « Scale b»ng nót hoÆc nhËp trùc tiÕp tõ bµn phÝm.
H×nh 7.3. H×nh 7.3. H×nh 7.2. H×nh 7.2.
b) C¸c lùa chän trªn trang Advanced. Khi chän trang nµy sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Boundary Hatch (h×nh 7.3) gåm c¸c môc : Môc Island Detection Style cho ta c¸ch chän miÒn KHVL. Cã 3 c¸ch chän: Normal, Outer, Ignore t¬ng øng víi 3 h×nh ¶nh trong hép tho¹i. Thêng chän Normal. Môc Object type: nÕu chän Retain Boundary cho phÐp ®êng biªn cña miÒn Boundary cho phÐp ®êng biªn cña miÒn KHVL ®îc gi÷ l¹i sau khi thùc hiÖn lÖnh Hatch, nÕu kh«ng chän th× ngîc l¹i. Môc Boundary Set: thiÕt lËp c¸c §T lµm ®êng biªn, thêng chän Current viewport (®êng biªn nh×n thÊy trªn mµn h×nh). Môc Island detection method: chän c¸ch dß t×m vïng riªng biÖt khi dïng Pick piont. Thêng chän Flood.
c) C¸c lùa chän trªn trang Gradient. §©y lµ mét néi dung míi trong phiªn b¶n AutoCAD 2004 dïng ®Ó t« mµu c¸c bÒ mÆt. C¸c mµu ®îc t« cã thÓ cïng mµu hoÆc pha trén víi nhau. Khi chän trang nµy hép tho¹i Boundary Hatch and Fill sÏ thay ®æi nh h×nh 7.4. Chän nót One color : vïng t« chØ dïng mét mµu. Mµu ®ã ®îc hiÖn ra trong khung h×nh ch÷ nhËt. Pick chuét vµo nót bªn ph¶i cña khung sÏ chän ®îc mµu cÇn t«. H×nh 7.4
39
- Dïng con trît, trît tõ Shade sang Tint hoÆc ngîc l¹i sÏ thay ®æi ®îc ®é s¸ng tèi cña mµu. - NÕu chän Centered th× miÒn ®îc t« sÏ ®èi xøng, nÕu kh«ng chän th× ngîc l¹i. - NÕu chän Angle th× bãng ®æ cña miÒn ®îc t« sÏ nghiªng mét gãc ®îc chän .
Chän nót Two color : vïng t« ®îc pha trén hai mµu víi nhau (h×nh 7.5). - C¸c mµu ®îc chän hiÓn thÞ trªn dßng Color 1 vµ Color 2. - Pick chuét vµo nót bªn ph¶i cña thanh mµu sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Select Color (h×nh 7.6). T¹i ®©y ta cã thÓ chän l¹i mµu vµ thay ®æi ®é s¸ng tèi cña tõng mµu. Chän xong Ên nót OK. - C¸c lùa chän Centered vµ Angle còng t¬ng tù nh trªn.
T¹i vïng Gradient Patterns hiÓn thÞ 9 mÉu mµu ®· pha trén. Muèn chän mÉu nµo, pick chuét vµo mÉu ®ã xuÊt hiÖn ®êng bao b»ng nÐt ®øt .
H×nh 7.5
H×nh 7.7 vÏ h×nh trô vµ c¸nh hoa cã øng dông Gradient ®Ó t« mµu.
H×nh 7.7
H×nh 7.6
d) C¸c lùa chän ®êng biªn mÆt c¾t .
): cho phÐp chän mét ®iÓm trong vïng cÇn KHVL hoÆc t« mµu.
): cho phÐp chän c¸c §T t¹o thµnh ®êng biªn kÝn cho vïng cÇn H×nh 7.8
Bªn ph¶i hép tho¹i Boundary Hatch and Fill dïng ®Ó x¸c ®Þnh vïng KHVL hoÆc t« mµu cho h×nh vÏ . Cã hai c¸ch x¸c ®Þnh. Nót Pick Point ( - Sau khi pick chuét vµo nót nµy, hép tho¹i Boundary Hatch and Fill biÕn mÊt ; - Dïng chuét tr¸i pick vµo mét ®iÓm trong vïng cÇn KHVL ë trªn h×nh vÏ. Lóc ®ã ®êng biªn mÆt c¾t trë thµnh nÐt ®øt vµ ta Ên Enter hai lÇn ®Ó kÕt thóc lÖnh Hatch . - NÕu ®iÓm chän n»m ngoµi biªn hoÆc ®êng biªn kh«ng kÝn sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Boundary Definition Error, ta Ên OK ®Ó chän l¹i hoÆc kiÓm tra l¹i ®êng biªn (h×nh 7.8). Nót Select Objects ( KHVL hoÆc t« mµu. Chän xong Ên Enter hai lÇn ®Ó kÕt thóc lÖnh. - NÕu trong vïng ®êng biªn võa chän cã mét sè ®êng biªn kÝn mµ ta kh«ng cÇn KHVL th× pick vµo nót Remuve Island ®Ó trõ c¸c ®êng biªn ®ã.
e) C¸c lùa chän kh¸c. e) C¸c lùa chän kh¸c.
): dïng ®Ó vÏ c¸c vïng
H×nh 7.9.a H×nh 7.9.b
VÏ kü thuËt
Nót Inherit Properties ( KHVL gièng nhau theo mÉu ®· cã trªn b¶n vÏ. Khi chän nót nµy xuÊt hiÖn dßng nh¾c - Select associative hatch object : chän mÉu KHVL ®· cã trªn b¶n vÏ (h×nh 7.9.a) ; - Select internal point : chän ®iÓm trong vïng míi cÇn KHVL (h×nh 7.9.b) råi Ên Enter hai lÇn.
H×nh 7.10
M12x2
Trong môc Composition, nÕu chän nót Associative c¸c ®êng KHVL ®îc liªn kÕt víi nhau. Khi dïng c¸c lÖnh Scale, Stretch… th× diÖn tÝch vïng KHVL sÏ ®îc thay ®æi theo. Khi chän nót nµy, nÕu trong ®êng bao kÝn cã dßng ch÷ hoÆc cã ghi kÝch thíc, th× ®êng KHVL sÏ kh«ng kÎ qua ch÷, kh«ng kÎ qua kÝch thíc (h×nh 7.10).
41
7.2 c¸c LÖnh hiÖu chØnh ký hiÖu vËt liÖu
C¸c lÖnh hiÖu chØnh ký hiÖu vËt liÖu dïng ®Ó hiÖu chØnh c¸c th«ng sè cña ký hiÖu vËt liÖu liªn kÕt .
7.2.1 HiÖu chØnh b»ng lÖnh “Hatchedit ” Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Object / Hatch…
- Toolbars : Nót trªn thanh ModifyII - NhËp lÖnh : Hatchedit
H×nh 7.11
C¸ch thùc hiÖn. Khi gäi lÖnh dßng nh¾c - Select associative hatch object : Chän ®èi tîng KHVL cÇn hiÖu chØnh. - Chän xong xuÊt hiÖn hép tho¹i Hatch Edit t¬ng tù hép tho¹i Boundary Hatch (h×nh 7.11). ë ®©y ta cã thÓ chän l¹i c¸c th«ng sè nh kiÓu, gãc ®é, tû lÖ, mµu s¾c … cña KHVL råi Ên OK. Ta cã thÓ pick chuét hai lÇn vµo KHVL cÇn hiÖu chØnh sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Hatch Edit hép tho¹i Hatch Edit
7.2.2 HiÖu chØnh b»ng c«ng cô “Properties” Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Properties
- Toolbars : Nót trªn thanh Standard - NhËp lÖnh : Properties hoÆc Pr .
H×nh 7.12
C¸ch thùc hiÖn. Khi gäi lÖnh hép tho¹i Properties (h×nh.7.12) - Dïng chuét pick vµo nót Select object ®Ó chän ®èi tîng cÇn hiÖu chØnh KHVL råi ; - Chän c¸c th«ng sè cÇn hiÖu chØnh trong hép tho¹i nh Tyle, Pattern, Angle, Scanle ... HiÖu chØnh xong ®a chuét ra ngoµi hép tho¹i råi Ên Enter ®Ó kÕt thóc lÖnh ;
7.3 LÖnh chÌn c¸c mÉu Ký hiÖu vËt liÖu.
LÖnh nµy cã tªn lµ Tooll Paletties , dïng ®Ó vÏ ký hiÖu vËt liÖu b»ng c¸ch chÌn c¸c mÉu ®îc chän vµo vïng cÇn vÏ.
Gäi lÖnh - Toolbars : Nót trªn thanh Standard
- PhÝm t¾t : Ctrl + 3
C¸ch thùc hiÖn. Khi gäi lÖnh xuÊt hiÖn hép tho¹i Tool palettes nh h×nh 7.13. Cã 3 môc ®Ó chän : ISO Hatches, Imperial Hatches vµ Sample office project. - T¹i mét môc tïy ý, ta pick chuét vµo mÉu KHVL cã s½n ®Ó ®a ra ngoµi hép tho¹i, råi l¹i pick chuét vµo vïng cÇn chÌn ; - Cã thÓ pick chuét ph¶i vµo mÉu KHVL cã s½n råi chän Properties ®Ó hiÖu chØnh c¸c th«ng sè cña mÉu KHVL sÏ ®îc mét mÉu míi. - NÕu cã nhiÒu vïng KHVL gièng nhau, ta thiÕt lËp mét mÉu ®¹i diÖn råi dïng nã ®Ó chÌn vµo c¸c chç gièng nhau. H×nh 7.14 tr×nh bµy c¸c bíc chÌn mét mÉu KHVL vµo h×nh vÏ
§ang chÌn ChÌn xong H×nh 7.13 Chän xong mÉu KHVL
H×nh 7.14
Ch¬ng 8 Ghi vµ hiÖu chØnh v¨n b¶n
8.1 Giíi thiÖu chung
Trªn c¸c b¶n vÏ kü thuËt nhiÒu khi ta ph¶i ghi lêi thuyÕt minh vÒ nguyªn lý lµm viÖc, c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt, c¸c yªu cÇu vÒ chÊt lîng vµ ph¬ng ph¸p gia c«ng, c¸ch vËn hµnh, b¶o qu¶n, lËp khung tªn, lËp b¶ng thèng kª vËt liÖu … C¸c kiÓu ch÷, ph«ng ch÷, c¸ch gâ dÊu, c¸ch chÌn c¸c ký tù, c¸ch canh lÒ, t¹o d¸ng, chän mµu ch÷ … gièng nh trong phÇn mÒm so¹n th¶o Microsoft word. C¸c dßng ch÷ so¹n th¶o trong AutoCAD ®îc thùc hiÖn b»ng c¸c lÖnh Text, Mtext, chóng lµ mét ®èi tîng vÏ nh line, circle, ellipse, hatch(cid:0) Do ®ã ta cã thÓ dïng c¸c lÖnh Move, Copy, Rotate, Array, Properties, Change… ®Ó hiÖu chØnh.
43
C¸c dßng ch÷ vµ sè trªn ®êng kÝch thíc, ®îc viÕt bëi lÖnh ghi kÝch thíc, chóng kh«ng ph¶i lµ ®èi tîng cña c¸c lÖnh ghi v¨n b¶n .
8.2 LÖnh t¹o kiÓu ch÷
Lµ lÖnh gäi ®Çu tiªn khi ghi c¸c dßng v¨n b¶n, ®Ó chän kiÓu ch÷ thêng, ch÷ hoa, viÕt ®øng, nghiªng, m¶nh hay ®Ëm…
a) Gäi lÖnh
- Pull-dow menu : Format / Text Style… - Toolbars : Nót trªn thanh Standard, Text - NhËp lÖnh : Style hoÆc -Style
H×nh 8.1
b) C¸c lùa chän khi gäi lÖnh Style: Trªn hép tho¹i Text Style (h×nh 8.1), ta lÇn lît Vµo môc Font ®Ó chän c¸c ph«ng ch÷, kiÓu ch÷ (®øng, nghiªng, ®Ëm, m¶nh). Sau mçi lÇn chän, h×nh ¶nh cña ph«ng ch÷ xuÊt hiÖn ë môc Preview. Chän xong mét kiÓu ch÷ ta pick nót New sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i New Text Style (h×nh 8.2). Ta nhËp tªn kiÓu hép tho¹i New Text Style (h×nh 8.2). Ta nhËp tªn kiÓu ch÷ vµo « Style Name, råi pick OK. Nªn nhËp theo tªn cña ph«ng ch÷ ®Ó dÔ sö dông sau nµy. Cã thÓ ®æi tªn hoÆc xo¸ mét kiÓu ch÷ nµo ®ã b»ng c¸ch chän nót Rename hoÆc Delete Vµo c¸c lùa chän trong môc Effects cho ta c¸c ch÷ ®èi xøng theo ph¬ng ngang, th¼ng ®øng, cã bÒ réng hoÆc gãc nghiªng cña kh¸c nhau nh h×nh díi ®©y.
AutoCAD 2004
H×nh 8.2
Cuèi cïng ta pick chuét vµo nót Apply vµ nót Close.
c) C¸c lùa chän khi gäi lÖnh -Style tõ bµn phÝm: Trªn dßng lÖnh ta ®¸p c¸c lêi nh¾c theo thø tù : tªn kiÓu ch÷, tªn ph«ng ch÷, chiÒu cao ch÷, bÒ réng ch÷, gãc nghiªng ch÷, ch÷ cã ®èi xøng kh«ng… t¬ng tù nh c¸c lùa chän trªn hép tho¹i Text Style .
8.3 LÖnh nhËp ch÷ vµo b¶n vÏ
8.3.1 LÖnh “Text” dïng ®Ó nhËp c¸c dßng ch÷ vµo vÞ trÝ bÊt kú cña b¶n vÏ. Cã thÓ nhËp nhiÒu kiÓu ch÷ víi khæ ch÷, bÒ réng, gãc nghiªng kh¸c nhau. Gäi lÖnh
- Pull-dow menu : Draw / Text / Single Line Text - Toolbars : Nót trªn thanh Text - NhËp lÖnh : Text hoÆc Dtext
S C¸c lùa chän khi gäi lÖnh Text : - Specify start point of text or [Justify / Style] : Chän ®iÓm ®Çu dßng ch÷ hoÆc [kiÓu canh lÒ / kiÓu ch÷ ] : chän ®iÓm ®Çu ; - Specify height < (cid:0)> : nhËp chiÒu cao khæ ch÷ ; - Specify rotation angle of text < (cid:0)> : chän gãc nghiªng cña dßng ch÷ ; - Enter text : nhËp dßng ch÷ vµo b¶n vÏ ; - Enter text : nhËp dßng ch÷ kh¸c vµo b¶n vÏ . T¹i dßng nh¾c ®Çu nÕu chän J yªu cÇu chän kiÓu canh lÒ. ViÖc nµy kh«ng cÇn thiÕt v× sau khi nhËp xong dßng ch÷ ta cã thÓ di chuyÓn b»ng lÖnh Move. NÕu chän S yªu cÇu g¸n mét kiÓu ch÷ hiÖn hµnh mµ ta ®· ®Æt tªn khi gäi lÖnh Style.
- Ký tù ° (®é) ®îc nhËp bëi %%d - Ký tù g¹ch trªn nhËp bëi %%o C¸ch nhËp c¸c ký tù ®Æc biÖt - Ký tù ®îc nhËp bëi %%c ; - Ký tù ± ®îc nhËp bëi %%p ; - Ký tù g¹ch díi nhËp bëi %%u .
Lêi khuyªn : Khi nhËp c¸c dßng ch÷, do ph«ng tiÕng ViÖt kh«ng t¬ng thÝch víi phÇn mÒm AutoCAD, nªn ta chØ nhËp vµi ch÷ kh«ng cÇn ®óng, sau ®ã dïng lÖnh Move, Copy, Ddedit, Properties ®Ó hiÖu chØnh toµn bé c¸c dßng ch÷.
8.3.2 LÖnh “Mtext” dïng ®Ó nhËp mét ®o¹n v¨n b¶n vµo b¶n vÏ. §o¹n v¨n b¶n ®ã lµ mét ®èi tîng, ®îc giíi h¹n trong khung h×nh ch÷ nhËt. LÖnh nµy Ýt dïng h¬n lÖnh Text. Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Text / Multiline Text
- Toolbars : Nót trªn thanh Draw, Text - NhËp lÖnh : Mtext
H×nh 8.3
C¸c lùa chän: Khi gäi lÖnh xong trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn con trá cã 3 ký tù “abc” ë bªn ph¶i phÝa díi nh h×nh 8.3 vµ lêi nh¾c: - Specify first corner : Chän ®iÓm gãc thø nhÊt cña ®o¹n v¨n b¶n ; - Specify opposite corner or [Height /Justify / Line spacing / Rotation / Style / Width] : Chän ®iÓm gãc cuèi v¨n b¶n hoÆc ®¸p c¸c lùa chän trong ngoÆc xuÊt hiÖn hép tho¹i Text formatting nh h×nh 8.4.
45
T¹i ®©y ta cã thÓ chän c¸c kiÓu ch÷, ph«ng ch÷, cì ch÷, mµu s¾c… ®Ó nhËp ®o¹n v¨n b¶n vµ pick chuét ph¶i ®Ó canh lÒ, chÌn c¸c biÓu tîng, ký tù…
NhËp xong v¨n b¶n pick OK ®Ó kÕt thóc lÖnh.
H×nh 8.4
H×nh 8.5 H×nh 8.5
8.3.3 LÖnh “Ddedit” dïng ®Ó hiÖu chØnh néi dung còng nh c¸c ®Æc tÝnh kh¸c cña ®o¹n v¨n b¶n. LÖnh nµy chØ gäi tõ bµn phÝm. C¸ch thùc hiÖn nh sau : - Command : Ddedit - Select an annotation object or [Undo] : chän dßng ch÷ cÇn hiÖu chØnh ; - NÕu dßng ch÷ cÇn hiÖu chØnh ®îc t¹o bëi lÖnh Text th× xuÊt hiÖn hép tho¹i Edit text. T¹i ®©y ta chØ thay ®æi ®îc néi dung dßng ch÷ mµ kh«ng thay ®æi ®îc c¸c ®Æc tÝnh kh¸c nh khæ ch÷, nÐt ch÷… (h×nh 8.5). - NÕu dßng ch÷ cÇn hiÖu chØnh ®îc t¹o bëi lÖnh Mtext th× xuÊt hiÖn hép tho¹i Text formatting (h×nh 8.4). T¹i ®©y ta thay ®æi ®îc néi dung vµ c¸c ®Æc tÝnh cña dßng ch÷. c¸c ®Æc tÝnh cña dßng ch÷.
8.3.4 LÖnh “Properties” dïng ®Ó hiÖu chØnh néi dung còng nh c¸c ®Æc tÝnh kh¸c cña ®o¹n v¨n b¶n. LÖnh nµy cßn dïng ®Ó hiÖu chØnh c¸c ®èi tîng vÏ kh¸c nh ®êng nÐt, mµu s¾c, KHVL, ghi kÝch thíc… Dïng lÖnh nµy, c¸c dßng ch÷ hiÖu chØnh ®îc tÊt c¶ c¸c ®Æc tÝnh. §©y lµ lÖnh hiÖu chØnh tiÖn lîi vµ thêng dïng nhiÒu h¬n c¶. Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Properties
Ngêi vÏ NguyÔn V¨n Hµo
10 / 03 /05
- Toolbars : Nót trªn thanh Standard - NhËp lÖnh : Properties hoÆc Pr .
g¸ kÑp chi tiÕt
KiÓm tra
Phan V¨n S¬n
Tû lÖ 1:1
Trêng §HKTCN Th¸i Nguyªn
C¸ch thùc hiÖn gåm c¸c bíc t¬ng tù nh khi hiÖu chØnh c¸c ®èi tîng kh¸c ®· tr×nh bµy ë môc 7.4.2 .
Líp K38MA – Khoa C ¬ khÝ
BVL sè 2
Ngoµi 2 lÖnh hiÖu chØnh v¨n b¶n ë trªn cßn cã mét sè lÖnh hiÖu chØnh kh¸c. §Ò nghÞ c¸c b¹n tù ®äc thªm.
VÝ dô 1 VÏ khung tªn theo ®óng quy c¸ch vµ viÕt ®Çy ®ñ c¸c néi dung bªn trong nh mÉu trªn. VÝ dô 2 LËp b¶ng kª khai c¸c lo¹i ®êng nÐt vµ c¸ch vÏ chóng (h×nh 8.6).
Tªn nÐt
C¸ch vÏ
BÒ réng
NÐt ®Ëm b
NÐt liÒn m¶nh b/ 3
NÐt ®øt 2b/ 3
G¹ch chÊm m¶nh b/ 3
2b/ 3 G¹ch chÊm ®Ëm
G¹ch hai chÊm b/ 3
b/ 3 NÐt lîn sãng
b/ 3 NÐt dÝch d¾c
NÐt c¾t NÐt c¾t 1.5 b 1.5 b
H×nh 8.6
H×nh 8.7 VÝ dô 3 VÏ kÕt cÊu l¾p nh ë h×nh 8.7 .
Ch¬ng 9 ghi kÝch thíc trªn b¶n vÏ
Ghi kÝch thíc lµ kh©u quan träng cña qu¸ tr×nh lËp b¶n vÏ. C¸c thµnh phÇn cña kÝch thíc, c¸ch ghi vµ c¸c quy íc vÒ
ghi kÝch thíc… ®· ®îc tr×nh bµy ë ch¬ng ®Çu cña m«n VÏ kü thuËt. PhÇn nµy giíi thiÖu c¸c bíc ghi kÝch thíc trªn b¶n vÏ, vÏ b»ng phÇn mÒm AutoCAD .
9.1 t¹o kiÓu vµ ®Æt biÕn ghi kÝch thíc.
9.1.1 LÖnh Dimension Style dïng ®Ó t¹o c¸c kiÓu ghi kÝch thíc theo tiªu chuÈn quèc tÕ, Mü, NhËt, §øc, ViÖt Nam ... ë ®©y, ta chØ thiÕt lËp kiÓu ghi kÝch thíc theo TCVN 5705-1993.
47
a) Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Format / Dimension Style…
hoÆc Dimension / Style… - Toolbars : Nót trªn thanh Dimension - NhËp lÖnh : Dimstyle .
b) C¸c lùa chän trªn hép tho¹i Dimension Style Manager (h×nh 9.1). Chän nót New sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i t¹o kiÓu kÝch thíc míi Create New Dimension Style (h×nh 9.2)
H×nh 9.1
H×nh 9.2
- T¹i « New Style Name ta nhËp kiÓu ghi kÝch thíc nh TCVNMEX , TCVNARC… dïng trong c¬ khÝ hoÆc x©y dùng … - T¹i « Use for chän All dimension ; - Chän Continue hép tho¹i New Dimension Style (h×nh 9.3).
9.1.2 T¹o kiÓu kÝch thíc
Trªn hép tho¹i New Dimension Style ta thiÕt lËp kiÓu ghi kÝch thíc. Cã 6 trang ®Ó ®Æt c¸c biÕn cho mét kiÓu ghi kÝch thíc. Sù thay ®æi c¸c biÕn ®îc hiÓn thÞ ë phÝa trªn bªn ph¶i hép tho¹i. a) Trang Lines and Arrowsdïng ®Ó ®Æt biÕn cho ®êng kÝch thíc, ®êng dãng, mòi tªn vµ dÊu hiÖu t©m c¸c cung trßn . Môc Dimension Lines (®êng kÝch thíc) - Color : g¸n mµu cho ®êng kÝch thíc ; - Lineweight : g¸n bÒ réng ®êng kÝch thíc ; H×nh 9.3
- Extend beyond ticks : g¸n ®é dµi nÐt g¹ch chÐo thay cho mòi tªn ; - Baseline Spaccing : ®Æt kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®êng kÝch thíc song song víi nhau ; - Suppress : chän sù Èn, hiÖn c¸c mòi tªn. Môc Extension Lines (®êng dãng) - Color vµ Lineweight : g¸n mµu vµ g¸n bÒ réng nÐt cho ®êng dãng ; - Extend beyond dim lines : g¸n kho¶ng kÐo dµi thªm cña ®êng dãng ; - Offset from origin : ®Æt ®é hë gi÷a ®êng dãng víi gèc kÝch thíc ; - Suppress : chän sù Èn, hiÖn c¸c ®êng dãng. Môc Arrowheads dïng ®Ó g¸n kiÓu mòi tªn vµ kÝch cì mòi tªn. Môc Center maks for circles : chän kiÓu ®¸nh dÊu t©m cung trßn.
H×nh 9.4 H×nh 9.4
b) Trang Tex dïng ®Ó ®Æt biÕn cho con sè kÝch thíc vµ ch÷ viÕt Môc Appearance cã c¸c lùa chän (h×nh 9.4) - Text style : g¸n kiÓu ch÷ sè kÝch thíc ; - Text color : g¸n mµu ch÷ sè kÝch thíc ; - Text color : g¸n mµu ch÷ sè kÝch thíc ; - Text height : chiÒu cao ch÷ sè kÝch thíc ; - Fraction height scale: g¸n tû lÖ gi÷a chiÒu cao con sè dung sai vµ con sè kÝch thíc ; - Draw frame around text : vÏ (hoÆc kh«ng) ®êng khung cho ch÷ sè kÝch thíc. Môc Text Placement dïng ®Ó ®Þnh vÞ trÝ vµ kho¶ng c¸ch gi÷a con sè kÝch thíc so víi ®êng kÝch thíc. Môc Text Alignment dïng ®Ó g¸n c¸ch viÕt con sè KT theo - Ph¬ng n»m ngang (Horizontal) ; - Ph¬ng cña ®êng kÝch thíc (Alligned with dimension line) ; - Tiªu chuÈn quèc tÕ (ISO Standard).
c) Trang Fit dïng ®Ó ®iÒu chØnh mòi tªn, con sè kÝch thíc so víi ®êng dãng. Theo TCVN nªn chän c¸c biÕn nh h×nh 9.5. H×nh 9.5
49
Môc Fit Option chän Either the text or arrow, whichever fits best :ch÷ sè kÝch thíc vµ mòi tªn ®Æt sao cho hîp lý nhÊt ; Môc Text Placement chän Beside the dimension line : ®Æt con sè kÝch thíc bªn c¹nh ®êng kÝch thíc ;
Môc Scale for Dimension Features chän Use orveall scale of : tû lÖ chung cho c¸c biÕn, mÆc ®Þnh lµ 1 Môc Fine Tuning chän Always draw dim beteween ext line : lu«n vÏ ®êng kÝch thíc gi÷a c¸c ®êng dãng.
d) Trang Primary Units dïng ®Ó ®Æt ®¬n vÞ ®o ®é dµi, ®o gãc vµ ®é chÝnh x¸c cho c¸c kÝch thíc. Nªn chän c¸c biÕn nh h×nh 9.6. Môc Linear Dimension -Unit format : g¸n ®¬n vÞ ®o ®é dµi chän lµ Decimal ; - Precision : ®Þnh sè ch÷ sè thËp ph©n, chän lµ 0.00 ; - Decimal Separator : g¸n dÊu c¸ch gi÷a sè nguyªn vµ thËp ph©n, chän lµ period - Round off : quy ®Þnh c¸ch lµm trßn c¸c con sè kÝch thíc, - Prefix / Sufix : g¸n tiÒn tè vµ hËu tè cho ch÷ sè kÝch thíc. Môc Measurement Scale : g¸n tû lÖ ®o chiÒu dµi cho c¸c kÝch thíc. T¹i « Scale factor nÕu g¸n lµ 1 kÝch thíc ghi b»ng kÝch thíc vÏ, nÕu g¸n lµ 10 kÝch thíc ghi b»ng 10 lÇn kÝch thíc vÏ. Môc Angular Dimension - Unit format : g¸n ®¬n vÞ ®o gãc chän lµ Decimal Degrees ; - Precision : ®Þnh sè ch÷ sè thËp ph©n, chän lµ 0 ; Môc Zero Suppression , chän Trailing : bá qua c¸c sè 0 kh«ng cã nghÜa sau ch÷ sè thËp ph©n.
e) Trang Alternate Units dïng ®Ó g¸n c¸c ®¬n vÞ ®o liªn kÕt chiÒu dµi nh hÖ mÐt víi inch, c¸c hÖ ®o gãc vµ tû lÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ ®o liªn kÕt. Theo TCVN, trang nµy ta kh«ng chän nót Display Alternate Units.
H×nh 9.6
f ) Trang Tolerances dïng ®Ó ®Æt biÕn khi ghi dung sai cho c¸c kÝch thíc (h×nh 9.7). T¹i « Method, nÕu c¸c kÝch thíc kh«ng yªu cÇu ghi dung sai ta chän None ;
NÕu c¸c kÝch thíc yªu cÇu ghi dung sai ta chän - Summetrical ghi dung sai ®èi xøng ; - Deviation ghi dung sai trªn, díi kh¸c nhau ; - Limits ghi dung sai theo kÝch thíc giíi h¹n max vµ min ; « Precision dïng ®Ó chän sè ch÷ sè thËp ph©n cña dung sai. « Upper / Loper Value dïng ®Ó nhËp gi¸ trÞ sai lÖch trªn vµ díi « Scaling for Height dïng ®Ó ®Þnh tû sè chiÒu cao gi÷a ch÷ sè dung sai vµ ch÷ sè kÝch thíc. « Vertical position dïng ®Ó ®Æt vÞ trÝ ch÷ sè dung sai ë trªn, gi÷a hoÆc díi ch÷ sè kÝch thíc.
Sau khi ®Þnh c¸c biÕn cho mét kiÓu ghi kÝch thíc ë trªn 6 trang cña hép tho¹i New Dimension Style, ta Ên OK ®Ó trë vÒ hép tho¹i Dimension Style Manager, råi Ên nót Set Current. T¬ng tù nh vËy ta lËp ®îc nhiÒu kiÓu ghi kÝch thíc kh¸c nhau, phï hîp víi tõng lo¹i b¶n vÏ trong c¸c ngµnh x©y dùng, nhau, phï hîp víi tõng lo¹i b¶n vÏ trong c¸c ngµnh x©y dùng, c¬ khÝ, giao th«ng, b¶n ®å … H×nh 9.7
9.1.3 G¸n mét kiÓu kÝch thíc thµnh hiÖn hµnh §Ó ®a mét kiÓu ghi kÝch thíc thµnh kiÓu hiÖn hµnh, cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c c¸ch sau : a) Më hép tho¹i Dimension Style Manager, chän kiÓu ghi kÝch thíc cÇn dïng trong « Style, råi Ên nót Set Current. b) Pick chuét vµo ch÷ V bªn ph¶i nót , sÏ chän ®îc kiÓu ghi kÝch thíc cÇn dïng (h×nh 9.8).
H×nh 9.8
9.1.4 Thay ®æi kiÓu ghi kÝch thíc Khi cÇn thay ®æi c¸c biÕn mét kiÓu ghi kÝch thíc ®· cã s½n ta lµm nh sau : a) Më hép tho¹i Dimension Style Manager, chän kiÓu ghi kÝch thíc cÇn thay ®æi trong « Style, sau ®ã Ên nót Modify hép tho¹i Modify Dimension Style (h×nh 9.9). b) Trªn hép tho¹i Modify Dimension Style chän l¹i c¸c biÕn kÝch thíc ë c¸c trang nh ®· tr×nh bµy. Cuèi cïng Ên OK sÏ ®îc kiÓu ghi kÝch thíc cÇn söa ®æi.
51
9.2 c¸c lÖnh ghi kÝch thíc.
Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Dimension
- Toolbars : C¸c nót trªn thanh Dimension
- NhËp lÖnh : Dimlinear , Dimalined , Dimradius ...
C¸c lùa chän Tïy theo lo¹i kÝch thíc, tïy theo c¸ch ghi kÝch thíc… mµ sö dông lÖnh ghi kÝch thíc hîp lý. Nªn dïng chuét ®Ó gäi c¸c lÖnh ghi kÝch thíc trªn menu Dimension hoÆc thanh c«ng cô Dimension (h×nh 9.10).
9.2.1 C¸c lÖnh ghi kÝch thíc th¼ng a) LÖnh “Dimlinear” ®Ó ghi c¸c kÝch thíc n»m ngang, th¼ng ®øng hoÆc nghiªng. Sau khi gäi lÖnh dßng nh¾c
H×nh 9.9
- Specify start extension line origin or < select object > : chän ®iÓm gèc cña ®êng dãng thø nhÊt, hoÆc Ên Enter ®Ó chän ®èi tîng ; - Specify second extension line origin : chän ®iÓm gèc cña ®êng dãng thø 2, råi dïng chuét ®Ó ®Æt vÞ trÝ ®êng kÝch thíc. T¹i dßng nh¾c [Mtex / Tex / Angle / Horizontal / Ventical / Rotated] - NÕu ®¸p M hoÆc T ghi kÝch thíc theo gi¸ trÞ nhËp tõ bµn phÝm ; - NÕu ®¸p A ch÷ sè kÝch thíc ®îc viÕt nghiªng ®i mét gãc ; - NÕu ®¸p H hoÆc V chØ ghi kÝch thíc theo ph¬ng ngang hoÆc th¼ng ®øng ; - NÕu ®¸p R ®êng kÝch thíc ®îc xoay ®i mét gãc. C¸c lùa chän A vµ R Ýt dïng. H×nh 9.11 lµ vÝ dô vÒ ghi kÝch thíc c¸c ®o¹n th¼ng theo c¸c lùa chän kh¸c nhau.
H×nh 9.10 b) LÖnh “Dimaligned” thêng dïng ®Ó ghi c¸c kÝch thíc nghiªng víi ph¬ng ngang. §êng kÝch thíc lu«n song song víi ®o¹n th¼ng nèi 2 ®iÓm gèc.
21.1
C¸ch thùc hiÖn vµ c¸c lùa chän gièng nh lÖnh Dimliner
33.2
c) LÖnh “Dimbaseline” vµ “Dimcontinue” dïng ®Ó ghi c¸c kÝch thíc song song vµ nèi tiÕp cã cïng gèc chuÈn (h×nh 9.12).
9 . 1 2
4 . 8
6 . 1 3
5 . 1 1
5 . 8 3
1 . 0 3
9 . 7
6 . 8 1
7 . 0 1
7 . 0 1
H×nh 9.12
68
9.2.2 C¸c lÖnh ghi kÝch thíc híng t©m
H×nh 9.11
a) LÖnh “Dimradius” vµ “Dimdiameter” ®Ó ghi kÝch thíc b¸n kÝnh c¸c cung trßn vµ ®êng kÝnh vßng trßn (h×nh 9.11). Sau khi gäi lÖnh dßng nh¾c - Select arc or circle : chän cung trßn hoÆc ®êng trßn - Specify dimension line location or [Mtext / Text / Angle] : chän vÞ trÝ ®êng kÝch thíc. C¸c lùa chän Mtext / Text / Angle gièng nh ®èi víi lÖnh “Dimlinear”
®Ó ghi kÝch thíc gãc t¹o bëi 3 ®iÓm, gãc c¸c
b) LÖnh “Dimangular” hoÆc nót cung trßn, gãc gi÷a c¸c ®êng th¼ng … (h×nh 9.11). Sau khi gäi lÖnh dßng nh¾c + Select arc, circle, line or < speccify vertex >: - NÕu Ên Enter cho phÐp ghi kÝch thíc gãc t¹o bëi 3 ®iÓm : ®Ønh vµ 2 ®iÓm mót trªn 2 c¹nh - NÕu chän ®èi tîng lµ cung trßn cho phÐp ghi kÝch thíc gãc cung trßn ®ã. - NÕu chän ®èi tîng lµ ®êng trßn cho phÐp ghi kÝch thíc gãc cã ®Ønh lµ t©m ®êng trßn, mét c¹nh ®i qua ®iÓm chän trªn ®êng trßn, c¹nh cuèi ®i qua ®iÓm chän sau cïng. - NÕu chän ®èi tîng lµ ®o¹n th¼ng cho phÐp ghi kÝch thíc gãc gi÷a c¸c ®o¹n th¼ng ®ã. + Specify dimension arc line location or < Mtext / Text / Angle >: chän vÞ trÝ ®Æt ®êng kÝch thíc
53
C¸c lùa chän Mtext / Text / Angle gièng nh ®èi víi lÖnh “Dimlinear”.
9.2.3 LÖnh Leader dïng ®Ó ghi kÝch thíc, ghi chó thÝch theo ®êng dÉn. C¸c thµnh phÇn cña leader gåm mòi tªn, ®êng dÉn, gi¸ ngang vµ dßng text. TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trªn lµ mét ®èi tîng. a) Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Dimension / Leader
- NhËp lÖnh : Leader hoÆc Led
b) C¸ch thùc hiÖn . Sau khi gäi lÖnh, xuÊt hiÖn dßng nh¾c
- Specify leader start point or [Settings]
Trang Annotation dïng ®Ó g¸n c¸c lêi chó gi¶i theo c¸c c¸ch kh¸c nhau. + Môc Annotation Tupe cã c¸c lùa chän - Mtext : lêi ghi chó lµ ®o¹n v¨n b¶n ; - Mtext : lêi ghi chó lµ ®o¹n v¨n b¶n ; - Copy an Object : cho phÐp sao chÐp c¸c ®èi tîng ; - Tolerance : cho phÐp ghi lêi chó theo kiÓu dung sai ; - Block Relerence : cho phÐp chÌn khèi vµo lêi ghi chó ; - None : Kh«ng cã lêi ghi chó. + Môc Annotation Reuse dïng ®Ó sö dông l¹i lêi ghi chó ®· thiÕt lËp, thêng chän None . Trang Leader line & Arrow dïng ®Ó g¸n d¹ng ®êng dÉn vµ mòi tªn. C¸c môc ë trang nµy chän nh ë h×nh 9.14. H×nh 9.13
9.2.4 LÖnh ghi dung sai h×nh häc dïng ®Ó ghi dung sai h×nh d¹ng vµ vÞ trÝ c¸c bÒ mÆt chi tiÕt m¸y. LÖnh nµy ®îc kÕt hîp víi lÖnh Leader ®Ó t¹o ®êng dÉn cho ký hiÖu dung sai.
Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Dimension / Tolerance
- Toolbars : Nót trªn thanh Dimension - NhËp lÖnh : Tolerance hoÆc TOL
Sau khi gäi lÖnh, xuÊt hiÖn hép tho¹i Geometric Tolerance (h×nh 8.15). T¹i ®©y ta nhËp c¸c gi¸ trÞ dung sai vµ mÆt chuÈn.
C¸c lùa chän + « Sym hép tho¹i Symbol dïng ®Ó chän c¸c lo¹i dung sai (h×nh 9.16). + C¸c « Tolerance dïng ®Ó hiÓn thÞ c¸c lo¹i dung sai ®· chän tõ hép tho¹i Symbol vµ nhËp gi¸ trÞ dung sai.
H×nh 9.14
H×nh 9.15
0.02
H×nh 9.16 + C¸c « Datum dïng ®Ó ký hiÖu c¸c mÆt chuÈn, c¸c ®èi tîng cÇn so s¸nh dung sai. + C¸c « cßn l¹i kh«ng lùa chän v× kh«ng phï hîp víi TCVN. Ta cã thÓ dïng lÖnh Leader ®Ó t¹o ®êng dÉn tríc råi ghi dung sai h×nh häc sau hoÆc ngîc l¹i ghi dung sai tríc, vÏ ®êng dÉn sau.
0.02 0.04 E
Thùc hµnh H·y vÏ vµ ghi dung sai h×nh häc c¸c bÒ mÆt ë h×nh 9.17 vµ 9.1 .
E
H×nh 9.17 H×nh 9.18