Bài giảng Autocad 2014

Ch­¬ng 1 Bµi më ®Çu

1.1 giíi thiÖu vÒ AutoCAD

AutoCAD lµ ch÷ viÕt t¾t cña Automatic Computer Aided Drafing, nghÜa lµ vÏ thiÕt kÕ nhê sù trî gióp cña m¸y tÝnh.

Nã lµ phÇn mÒm cña h·ng Autodesk, mét h·ng phÇn mÒm lín nhÊt thÕ giíi, dïng ®Ó vÏ c¸c b¶n vÏ x©y dùng, c¬ khÝ, kiÕn tróc, giao th«ng, b¶n ®å vµ c¸c ngµnh kü thuËt kh¸c.

Dïng c¸c phÇn mÒm AutoCAD, ng­êi vÏ cã thÓ vÏ ®­îc c¸c b¶n vÏ ph¼ng (2D), b¶n vÏ kh«ng gian (3D), t« bãng vËt

thÓ … víi tèc ®é nhanh, chÝnh x¸c vµ cã thÓ dÔ dµng trao ®æi d÷ liÖu víi c¸c phÇn mÒm kh¸c.

Cã nhiÒu phÇn mÒm CAD, nh­ng th«ng dông, tiÖn lîi h¬n c¶ lµ CAD 14 vµ c¸c release CAD 2000 ®Õn CAD 2006. V× vËy c¸c phÇn mÒm ®ã ®­îc dïng gi¶ng d¹y trong c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng kü thuËt. Bµi gi¶ng nµy tr×nh bµy c¸ch sö dông phÇn mÒm AutoCAD 2004. C¸c phiªn b¶n tõ CAD 2000 còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm t­¬ng tù .

Muèn sö dông tèt phÇn mÒm AutoCAD 2004, ng­êi häc cÇn ph¶i n¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc vÒ VÏ kü thuËt , ®äc thªm tµi

liÖu tham kh¶o “sö dông AutoCAD 2004” do TS NguyÔn H÷u Léc, c¸n bé gi¶ng d¹y §¹i häc b¸ch khoa thµnh phè Hå liÖu tham kh¶o “sö dông AutoCAD 2004” do TS NguyÔn H÷u Léc, c¸n bé gi¶ng d¹y §¹i häc b¸ch khoa thµnh phè Hå ChÝ Minh, biªn so¹n. §©y lµ m«n häc cã tÝnh thùc hµnh cao, v× vËy ng­êi häc cÇn ph¶i vÏ, lµm c¸c bµi tËp nhiÒu ë trªn m¸y vµ tèt nhÊt lµ trang bÞ cho m×nh mét m¸y tÝnh c¸ nh©n cã tÝnh n¨ng thÝch hîp ®Ó cµi ®Æt c¸c phÇn mÒm CAD.

1.2 khëi ®éng AutoCAD 2004

Cã hai c¸ch ®Ó khëi ®éng AutoCAD 2004

 Khëi ®éng b»ng biÓu t­îng : KÝch ®óp chuét tr¸i vµo biÓu t­îng cña AutoCAD 2004 trªn mµn h×nh Desktop

 Khëi ®éng theo ®­êng dÉn : Programs / Autodes / AutoCAD 2004 / AutoCAD 2004 .

1.3 mµn h×nh AutoCAD 2004

Sau khi khëi ®éng xong, sÏ xuÊt hiÖn mµn h×nh ®å häa nh­ h×nh 1.1, gåm

 Thanh tiªu ®Ò (Title bar) : Tªn cña ch­¬ng tr×nh ®ang më, n»m ë phÝa trªn cïng.  Thanh danh môc (Menu bar) gåm c¸c môc : File , Edit , View , Insert … ®Æt n»m ngang s¸t d­íi thanh tiªu ®Ò

01

 C¸c thanh c«ng cô (Toolbars) : §­îc ®Æt ë phÝa trªn hoÆc 2 bªn mµn h×nh, dïng ®Ó gäi c¸c lÖnh khi vÏ. Mçi thanh gåm nhiÒu nót lÖnh, mçi nót cã mét biÓu t­îng ®Æc tr­ng riªng. C¸c thanh c«ng cô ®­îc lÊy ra tõ View / Toolbars / Toolbars . Th­êng dïng c¸c thanh Standard, Layers, Draw, Modify . C¸c thanh kh¸c, cÇn sö dông thanh nµo ta ®­a thanh Êy ra .

Crosshair

Title bar

Menu bar

Toolbars

Toolbars

Graphic Area

UCSicon

Command line

Status bar

H×nh 1 .1

 Vïng ®å häa (Graphic Area): Lµ vïng ®Ó vÏ c¸c b¶n vÏ, cã diÖn tÝch lín nhÊt trªn mµn h×nh. Mµu cña vïng nµy mÆc ®Þnh lµ mµu ®en, ta cã thÓ thay ®æi mµu cña nã b»ng c¸ch chän tõ Tools /Options / Colors

 BiÓu t­îng hÖ täa ®é (UCSicon) : n»m phÝa d­íi bªn tr¸i mµn h×nh, nã cho ta biÕt hÖ täa ®é hiÖn hµnh. Ta cã thÓ t¾t, më biÓu t­îng nµy b»ng lÖnh UCSicon  Giao ®iÓm cña 2 sîi tãc (Crosshair) theo ph­¬ng trôc X vµ Y. Täa ®é cña giao ®iÓm ®­îc hiÖn ra ë phÝa d­íi, bªn tr¸i mµn h×nh. §é dµi cña hai sîi tãc ®­îc chän tõ Tools / Options / Display / Crosshair size, th­êng lÊy b»ng 5% kÝch th­íc mµn h×nh.  Con ch¹y (Cursor) cã d¹ng h×nh vu«ng. §é lín cña con ch¹y ®­îc chän tõ Tools / Options / Selection / Pickbok size .

 Dßng lÖnh (Command line) n»m d­íi vïng ®å häa, lµ n¬i nhËp c¸c lÖnh vÏ, lµ n¬i xuÊt hiÖn lêi nh¾c, khi gäi lÖnh tõ menu bar hoÆc tõ toolbars.

 Dßng tr¹ng th¸i (Status bar) n»m ë phÝa d­íi vïng ®å häa, biÓu thÞ c¸c tr¹ng th¸i lµm viÖc cña AutoCAD nh­ SNAP, GRID, ORTHO, POLAR … Cã thÓ t¾t, më c¸c nót tr¹ng th¸i nµy b»ng c¸ch kÝch chuét vµo ®ã.

1.4 c¸c lÖnh tiÖn Ých vÒ file 1.4 c¸c lÖnh tiÖn Ých vÒ file

1.4.1 C¸c c¸ch gäi lÖnh trong AutoCAD

Khi cÇn thùc hiÖn mét ®éng t¸c vÏ hoÆc lùa chän mét tiÖn Ých, th­êng dïng 4 c¸ch sau :

 Gäi lÖnh tõ “Thanh danh môc” (Pull-down menu): kÝch chuét tr¸i vµo danh môc

 Gäi lÖnh tõ “Thanh c«ng cô” (Toolbars): kÝch chuét tr¸i vµo nót lÖnh thanh c«ng cô

 Gäi lÖnh tõ bµn phÝm (NhËp lÖnh vµo Command line): Gâ tªn lÖnh råi Ên phÝm Enter ( )  Gäi lÖnh tõ c¸c phÝm t¾t : Ên ®ång thêi c¸c phÝm quy ®Þnh .

1.4.2 T¹o mét b¶n vÏ míi

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : File / New

SÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Create New Drawing nh­ h×nh 1.2

- Toolbars : Nót trªn thanh Standard - NhËp lÖnh : New - PhÝm t¾t : Ctrl + N

03

Open a Drawing  C¸c lùa chän

Start from Scratch

Use a Template

- Open a Drawing : më b¶n vÏ cã s½n - Start from Scratch : NÕu Ên nót Metric  ®¬n vÞ ®o cña b¶n vÏ lµ mm, nÕu Ên nót Imperial  ®¬n vÞ ®o lµ inches. - Use a Template : cho phÐp sö dông b¶n vÏ mÉu cã s½n cña AutoCAD 2004.

- Use a Wizard : cho phÐp tù x¸c lËp ®¬n vÞ ®o vµ kÝch th­íc riªng cho b¶n vÏ. Use a Wizard

H×nh 1.2 H×nh 1.2

1.4.3 Më b¶n vÏ ®· cã  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : File / Open - Toolbars : Nót trªn thanh Standard - NhËp lÖnh : Open - PhÝm t¾t : Ctrl + O SÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Select File nh­ h×nh 1.3

H×nh 1.3

 C¸c lùa chän - Look in : T×m th­ môc, æ ®Üa ®Ó chän file, råi kÝch vµo file cÇn më. - File name : NhËp tªn file b¶n vÏ cÇn më cã c¶ ®­êng dÉn - Files of type: d¹ng file ®­îc xÕp theo cïng phÇn më réng nh­ *.dwg, *.dws, *d.wt … - NhÊn nót Open sÏ më b¶n vÏ

Ta cã thÓ më b¶n vÏ b»ng c¸ch kÝch ®óp chuét tr¸i vµo file cÇn më ë trong khung hiÓn thÞ tªn c¸c file . - Preview: Khung hiÓn thÞ b¶n vÏ s¾p më . L­u ý NÕu hép tho¹i Creae New Drawing kh«ng xuÊt hiÖn, h·y vµo Toolls / Options / System råi chän « “Show Startup dialog box” 1.4.4 CÊt gi÷ b¶n vÏ Khi vÏ xong, ®Ó l­u b¶n vÏ thµnh file trong m¸y, ta  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : File / Save

- Toolbars : Nót trªn thanh Standard - NhËp lÖnh : Save - PhÝm t¾t : Ctrl + S

H×nh 1.4

Lóc ®ã xuÊt hiÖn hép tho¹i Save Drawing As (h×nh 1.4).  C¸c lùa chän - Ta ghi tªn b¶n vÏ vµo môc File name vµ chän kiÓu file ë môc Files of type råi nhÊn nót Save . - NÕu cÇn ®Æt password cho b¶n vÏ, nhÊn nót Tools ë phÝa trªn bªn ph¶i hép tho¹i, sau ®ã chän Security Options / Password or phrase to open this drawing ®Ó gâ password . - NÕu gäi lÖnh Save As sÏ ghi b¶n vÏ thµnh mét file kh¸c - §Ó m¸y tù ®éng ghi b¶n vÏ sau mét thêi gian lµm viÖc, ta chän Tools / Options / Open an Save / Automatic save, råi nhËp thêi gian gi÷a c¸c lÇn tù ®éng ghi vµo « Minutes between saves ( h×nh 1.5 )

H×nh 1.5

05

1.4.5 Tho¸t khái AutoCAD  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : File / Exit

- Toolbars : Nót dÊu nh©n (X) ë phÝa trªn bªn ph¶i trªn thanh tiªu ®Ò - NhËp lÖnh : Exit hoÆc Quit (C¸ch nµy Ýt dïng) - PhÝm t¾t : Alt + F4

1.5 c¸c b­íc chuÈn bÞ tr­íc khi vÏ

1.5.1 §Þnh ®¬n vÞ ®o cho b¶n vÏ Lµ quy ®Þnh c¸c ®¬n vÞ ®o chiÒu dµi, ®o gãc, h­íng ®­êng chuÈn, chiÒu quay d­¬ng cña cña gãc vµ sè c¸c sè thËp ph©n cña c¸c ®¬n vÞ ®o.

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Fomat / Units

- NhËp lÖnh : Units hoÆc Ddunit

H×nh 1.6

 C¸c lùa chän trªn hép tho¹i Drawing Units (h×nh 1.6) - Length (®o chiÒu dµi) chän kiÓu Decimal (hÖ mÐt), - Length (®o chiÒu dµi) chän kiÓu Decimal (hÖ mÐt), cã Precision (sè c¸c sè thËp ph©n) lµ 0 - Drag-and- drop scale (®¬n vÞ ®o chiÒu dµi) chän lµ Milimeters (milimÐt) - Angle (®o gãc) chän kiÓu Decimal Degrees (®é) hoÆc Deg / Min / Sec (®é / phót / gi©y) cã Precision (sè thËp ph©n) lµ 0 - Clockwise (chiÒu quay kim ®ång hå). Ng­êi ta quy ®Þnh chiÒu quay d­¬ng cña gãc lµ ng­îc chiÒu kim ®ång hå. NÕu chän nót nµy th× chiÒu quay d­¬ng cña gãc cïng chiÒu kim ®ång hå. Kh«ng nªn chän nót nµy. - Direction (h­íng ®­êng chuÈn cña gãc) chän lµ East (h­íng ®«ng, tõ tr¸i sang ph¶i theo ph­¬ng ngang) - Sau khi chän xong, nhÊn nót OK .

1.5.2 §Þnh giíi h¹n b¶n vÏ Lµ quy ®Þnh vïng thùc hiÖn b¶n vÏ, ®­îc x¸c ®Þnh bëi mét h×nh ch÷ nhËt cã c¸c c¹nh b»ng kÝch th­íc khæ giÊy vÏ.

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Fomat / Drawing Limits

- NhËp lÖnh : Limits

Sau khi gäi lÖnh, xuÊt hiÖn dßng nh¾c Specify lower left corner or [ON / OFF] <0,0>: ta nhËp täa ®é ®iÓm gãc bªn tr¸i khæ giÊy vÏ (mÆc ®Þnh lµ 0,0 trïng víi gèc täa ®é)  ; Specify upper right corner < 420,297>: nhËp täa ®é ®iÓm gãc ph¶i (mÆc ®Þnh lµ 420, 297) - NÕu nhËp ON  : kh«ng cho phÐp vÏ ngoµi vïng giíi h¹n - NÕu nhËp OFF  : cho phÐp vÏ c¶ ngoµi vïng giíi h¹n  LÖnh nµy Ýt dïng. Khi vÏ th­êng vÏ tr­íc mét h×nh ch÷ nhËt cã kÝch th­íc b»ng khæ giÊy, råi vÏ b¶n vÏ trong h×nh ch÷ nhËt ®ã .

1.5.3 Chän c¸c thanh c«ng cô C¸c thanh c«ng cô gióp ng­êi vÏ gäi lÖnh mét c¸ch nhanh chãng mµ kh«ng cÇn gâ lÖnh tõ bµn phÝm, nã rÊt tiÖn lîi ®èi víi nh÷ng ng­êi kh«ng sµnh ®iÖu tiÕng Anh. Cã rÊt nhiÒu thanh c«ng cô, nh­ng ta chØ lÊy ra nh÷ng thanh chñ yÕu, cÇn dïng nh­ Standard, Layers, Draw, Modify, Properties, Dimension…  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : View / Toolbars …  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : View / Toolbars … - NhËp lÖnh : Toolbar

H×nh 1.7  C¸c lùa chän. Sau khi gäi lÖnh sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Customize. Trong trang Toolbars ta ®¸nh dÊu vµo « cña c¸c thanh mµ ta muèn chän hoÆc bá. Sau khi chän xong ta dïng chuét ®Ó ®­a c¸c thanh vÒ vÞ trÝ phÝa trªn hoÆc hai bªn mµn h×nh (h×nh 1.7)

1.5.4 Chän tr¹ng th¸i lµm viÖc Thanh tr¹ng th¸i cña AutoCAD 2004 cã 8 nót, mçi nót cã mét øng dông riªng. NhÊn chuét vµo mçi nót sÏ lµ më / t¾t mét chÕ ®é lµm viÖc.  Nót SNAP ®­îc bËt, t¾t b»ng phÝm F9, dïng ®Ó t¹o b­íc nh¶y cho con trá. NÕu bËt - con trá chØ dõng ë c¸c vÞ trÝ cña b­íc nh¶y, nÕu t¾t – con trá dõng ë vÞ trÝ bÊt kú. Gi¸ trÞ b­íc nh¶y ®­îc ®Æt theo ph­¬ng x, y trong hép tho¹i Drafting Setting b»ng c¸ch gäi lÖnh Ddrmodes .  Nót GRID bËt / t¾t b»ng phÝm F7, dïng ®Ó t¹o l­íi trªn mµn h×nh thay cho c¸c dßng kÎ nh­ khi vÏ trªn giÊy. §é dµy cña l­íi ®­îc chän trong hép tho¹i Drafting Setting b»ng c¸ch gäi lÖnh Ddrmodes (h×nh 1.8)

07

 Nót ORTHO, bËt / t¾t b»ng phÝm F8, dïng ®Ó vÏ ®­êng th¼ng theo ph­¬ng x, y.  Nót POLAR còng dïng ®Ó vÏ c¸c ®o¹n th¼ng theo ph­¬ng x, y mµ kh«ng cÇn bËt ORTHO. Khi ®o¹n th¼ng ë vÞ trÝ song song víi x, y sÏ xuÊt hiÖn ®­êng chÊm chÊm vµ gi¸ trÞ ®é dµi cña ®o¹n th¼ng còng hiÖn ngay c¹nh con trá. H×nh 1.9 diÔn t¶ c¸ch vÏ ®o¹n dµi 94.5 theo ph­¬ng x, vÏ tõ ph¶i sang tr¸i, khi nót POLAR bËt .

H×nh 1. 8 H×nh 1. 9 H×nh 1. 9

 Nót OSNAP, bËt / t¾t b»ng phÝm F3, dïng ®Ó truy b¾t c¸c ®iÓm khi vÏ. Nhê cã chÕ ®é truy b¾t nµy mµ viÖc vÏ trë nªn chÝnh x¸c, nhanh vµ tiÖn lîi rÊt nhiÒu. C¸c lo¹i ®iÓm truy b¾t ®­îc chän trong Tools / Drafting settings / Object Snap (h×nh 1.10). Mµu s¾c c¸c Marker cña ®iÓm truy b¾t ®­îc chän ë « Options trong thÎ Drafting . - Sau khi chän xong, nhÊn nót OK . Lóc nµy c¸c ®iÓm truy b¾t ë chÕ ®é th­êng tró. Ta chØ viÖc ®­a con trá ®Õn gÇn ®iÓm cÇn truy b¾t lµ Marker cña nã tù ®éng xuÊt hiÖn. - Ta còng cã thÓ ®­a thanh c«ng cô Object Snap (h×nh 1.11) ra mµn h×nh ®Ó chän c¸c ®iÓm truy b¾t .

H×nh 1. 11 H×nh 1. 10

 Nót OTRACK, bËt / t¾t b»ng phÝm F11, dïng ®Ó kiÓm tra sù truy b¾t c¸c ®iÓm.  Nót LWT, dïng ®Ó t¾t, më chÕ ®é hiÓn thÞ c¸c nÐt vÏ cã bÒ dµy kh¸c nhau .  Nót MODEL, dïng ®Ó chuyÓn ®æi chÕ ®é kh«ng gian m« h×nh (3D) hoÆc kh«ng gian giÊy vÏ ®Ó in .

Ch­¬ng 2 C¸c lÖnh vÏ c¬ b¶n

2.1 c¸c ®èi t­îng vÏ trong AutoCAD

point line

circle circle arc

H×nh 2.1

 Thµnh phÇn nhá nhÊt cña mét h×nh vÏ nh­ ®iÓm, ®o¹n th¼ng, cung trßn, ®­êng trßn, elÝp… gäi lµ ®èi t­îng (object). Mçi ®èi t­îng ®­îc thùc hiÖn b»ng mét lÖnh vÏ. C¸c ®èi t­îng ®­îc chia thµnh 2 lo¹i - §èi t­îng ®¬n lµ nh÷ng ®èi t­îng kh«ng thÓ ph¸ vì ra nhiÒu phÇn nhá h¬n b»ng lÖnh Explode nh­ point, line, arc, circle (h×nh 2.1) . - §èi t­îng phøc lµ nh÷ng ®èi t­îng cã thÓ ph¸ vì ra nhiÒu phÇn nhá h¬n b»ng lÖnh Explode hoÆc do nhiÒu ®èi t­îng ®¬n t¹o thµnh nh­ h¬n b»ng lÖnh Explode hoÆc do nhiÒu ®èi t­îng ®¬n t¹o thµnh nh­ ellipse, h×nh ch÷ nhËt (rectangle), ®a gi¸c ®Òu (poligon), ®­êng ®a tuyÕn (pline), ®­êng l­în sãng (spline), ®­êng kÐp (mline), ®­êng ký hiÖu vËt liÖu (hatch), ghi kÝch th­íc (dim), c¸c khèi trô, cÇu, xuyÕn… (h×nh 2.2). Mçi ®èi t­îng khi ®­îc chän th× tÊt c¶ c¸c nÐt cña nã ®Òu trë thµnh nÐt ®øt .

ellipse poligon

 C¸c lÖnh vÏ cña AutoCAD 2004 n»m trong môc Draw cña thanh danh môc hoÆc trong thanh c«ng cô Draw (h×nh 2.3) . Ng­êi vÏ cã thÓ dïng chuét ®Ó gäi c¸c lÖnh vÏ ë trong hai thanh danh môc ®ã .

torus spline mline

H×nh 2.2

09

2.2 c¸c ph­¬ng ph¸p nhËp täa ®é ®iÓm

Pull down Menu Draw

2.2.1 Täa ®é tuyÖt ®èi. Mét ®iÓm trong mÆt ph¼ng ®­îc x¸c ®Þnh b»ng to¹ ®é vu«ng gãc hoÆc to¹ ®é cùc. PhÝa d­íi bªn tr¸i mµn h×nh 2D cã biÓu t­îng täa ®é gèc X  Y, cã chiÒu d­¬ng nh­ h×nh 2.4. Täa ®é tuyÖt ®èi cña ®iÓm lµ to¹ ®é cña ®iÓm so víi to¹ ®é gèc.

Toolbar Draw

(0,0)

H×nh 2.4

H×nh 2.3

C:@80<120

A(50,50) B(130,50)

NÕu dïng to¹ ®é vu«ng gãc ta nhËp c¸c gi¸ trÞ “X,Y” tõ bµn phÝm. NÕu dïng to¹ ®é cùc ta nhËp “D < ”, trong ®ã D lµ chiÒu dµi ®o¹n th¼ng,  lµ gãc nghiªng cña ®o¹n th¼ng so víi chiÒu d­¬ng cña trôc X, gi÷a c¸c gi¸ trÞ D vµ  cã dÊu gãc “< ”. Khi nhËp xong c¸c to¹ ®é ta nhÊn phÝm Enter . 2.2.2 Täa ®é t­¬ng ®èi. Lµ täa ®é so víi täa ®é cña ®èi t­îng ®· x¸c ®Þnh tr­íc ®ã. Th«ng th­êng lÊy täa ®é cña ®iÓm võa vÏ gÇn nhÊt lµm gèc täa ®é t­¬ng ®èi. Ph­¬ng vµ chiÒu cña täa ®é t­¬ng ®èi còng gièng ph­¬ng, chiÒu cña täa ®é tuyÖt ®èi. Khi nhËp to¹ ®é t­¬ng ®èi ph¶i thªm dÊu hiÖu “@” vµo tr­íc gi¸ trÞ to¹ ®é. VÝ dô VÏ tam gi¸c ®Òu ABC biÕt to¹ ®é A(50,50), B(130,50) nh­ ë h×nh 2.5. - Gäi lÖnh Line råi nhËp to¹ ®é ®iÓm ®Çu A: 50,50  ; - NhËp to¹ ®é ®iÓm B: 130,50  , hoÆc: @80,0  , hoÆc: @80<0  ; - NhËp to¹ ®é ®iÓm C: @80<120  ; - NhËp to¹ ®é ®iÓm A: Close  , hoÆc: @80<240  , hoÆc @80<-120  . H×nh 2.5

2.2.3 NhËp to¹ ®é b»ng pick chuét. Lµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®iÓm b»ng c¸ch rª chuét ®Õn vÞ trÝ cÇn chän råi nhÊn phÝm tr¸i. Khi dïng c¸ch nµy ta ph¶i quan s¸t to¹ ®é cña ®iÓm ë d­íi gãc tr¸i mµn h×nh hoÆc kÕt hîp víi chÕ ®é truy b¾t ®iÓm (Osnap: ON). 2.2.4 NhËp ®é dµi ®o¹n th¼ng. Lµ ph­¬ng ph¸p dïng ®Ó vÏ c¸c ®o¹n song song víi X, Y b»ng c¸ch nhËp ®é dµi cña chóng tõ bµn phÝm, råi rª chuét theo ph­¬ng t­¬ng øng vµ nhÊn Enter. Khi dïng c¸ch nµy ta ph¶i më chÕ ®é ORTHO , t¾t GRID vµ SNAP (xem c¸ch vÏ ®o¹n th¼ng 140 vµ 80 ë h×nh 2.6 ).

80

2.3 vÏ ®o¹n th¼ng

 Gäi lÖnh

: Nót trªn thanh Draw

- Pull-dow menu : Draw / Line - Toolbars - NhËp lÖnh : Line hoÆc L

P1

140

H×nh 2.6

180

48

24

30

2 1

6 3

8 0 1

51

40

H×nh 2.7  C¸c lùa chän. Trªn dßng lÖnh xuÊt hiÖn lêi nh¾c + Line specify first point :  + Specify next point or [Undo] :  + Specify next point or [Close /Undo] :   - NÕu ®¸p C : ®ãng kÝn ®­êng gÊp khóc ; - NÕu ®¸p U : Huû bá ®o¹n th¼ng võa vÏ VÝ dô VÏ h×nh thang c©n cã ®¸y lín =140, ®¸y bÐ = 80 ,c¹nh bªn = 60 - Gäi lÖnh Line , dïng chuét chän ®iÓm P1 bÊt kú (h×nh 2.6) ; - Specify next point or [Undo]: 140 (rª chuét sang ph¶i vµ ); - Specify next point or [Undo]: @60<120  ; - Specify next point or [Undo]: 80 (rª chuét sang tr¸i vµ ); - Specify next point or [Undo]: C , hoÆc: @60<240  .  Më réng. Ngoµi lÖnh vÏ ®o¹n th¼ng cßn cã lÖnh Xline ®Ó vÏ c¸c ®­êng th¼ng dµi v« tËn, lÖnh Ray ®Ó vÏ nöa ®­êng th¼ng, lÖnh Mline ®Ó vÏ c¸c ®o¹n th¼ng song song víi nhau. Khi dïng lÖnh Mline ta ph¶i chän mµu, kiÓu ®­êng, sè ®­êng, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®­êng… trong lÖnh Mlstyle . (§Ò nghÞ c¸c b¹n tù t×m hiÓu vµ thùc hµnh bµi tËp ë h×nh 2.7).

11

2.4 vÏ h×nh ch÷ nhËt

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Rectangle

- Toolbars - NhËp lÖnh : Nót trªn thanh Draw : Rectangle hoÆc Rec

Rectangle cã v¸t nÐt ®Ëm

Rectangle

vª trßn nÐt ®Ëm

Rectangle th­êng Rectangle cã v¸t

H×nh 2.8  C¸c lùa chän trªn dßng lÖnh + Specify first corner point or [Chamfer / Elevation / Fillet / Thickness / Width] : < chän ®iÓm gãc thø nhÊt cña ch÷ nhËt > (1) + Specify other corner point or [Dimensions] : < chän ®iÓm gãc thø 2 cña ch÷ nhËt > (2) Trong lùa chän ®Çu (1), nÕu ®¸p - Chamfer (hoÆc C ): vÏ h×nh ch÷ nhËt cã v¸t ë 4 gãc  . Specify first chamfer distance for rectangle <0.00>: < nhËp ®o¹n v¸t thø nhÊt > . Specify second chamfer distance for rectangle <0.00>: < nhËp ®o¹n v¸t thø hai > - Elevation hoÆc Thickness <0.00>:  - Fillet : vÏ h×nh ch÷ nhËt cã l­în trßn 4 gãc  Specify radius for rectangle <0.00>: < nhËp b¸n kÝnh cung l­în > Specify radius for rectangle <0.00>: < nhËp b¸n kÝnh cung l­în > - Width <0.00>: < nhËp bÒ réng nÐt vÏ > Sau mçi lÇn ®¸p vµ nhÊn , trªn dßng lÖnh vÉn xuÊt hiÖn lùa chän (1) . NÕu chän ®iÓm gãc thø nhÊt sÏ xuÊt hiÖn lùa chän (2)  yªu cÇu chän ®iÓm gãc thø 2 hoÆc chän ®é dµi cña mçi c¹nh. H×nh 2.8 lµ c¸c ch÷ nhËt ®­îc vÏ theo nh÷ng lùa chän kh¸c nhau.

2.5 vÏ h×nh ®a gi¸c ®Òu

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Polygon

- Toolbars : Nót trªn thanh Draw - NhËp lÖnh : Polygon hoÆc Pol

 C¸c lùa chän trªn dßng lÖnh + Enter number of side <4 >: < nhËp sè c¹nh ®a gi¸c > ( mÆc ®Þnh lµ 4 c¹nh – h×nh vu«ng ) + Specify center of polygon or [Edge] : < chän t©m ®a gi¸c >  sÏ xuÊt hiÖn dßng nh¾c: Enter an option [Inscribed in circle [Circumscribed about circle] < I >. §Õn ®©y ta cã 3 lùa chän ®Ó vÏ ®a gi¸c ®Òu . NÕu

P2

P1

c: ®¸p E a: ®¸p I b: ®¸p C - §¸p I (Incribed)  sÏ vÏ ®a gi¸c néi tiÕp ®­êng trßn cã b¸n kÝnh R ®­îc chän b»ng c¸ch kÝch chuét hoÆc nhËp tõ bµn phÝm (h×nh 2.9.a) ; - §¸p C (Circumcribed)  sÏ vÏ ®a gi¸c ngo¹i tiÕp ®­êng trßn cã b¸n kÝnh R ®­îc chän b»ng c¸ch kÝch chuét hoÆc nhËp tõ bµn phÝm (h×nh 2.9.b) ; T¹i dßng nh¾c Specify center of polygon or [Edge], nÕu ®¸p E  sÏ vÏ ®a gi¸c ®Òu b»ng c¸ch nhËp to¹ ®é ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña mét c¹nh (h×nh 2.9.c). H×nh 2.9

2.6 vÏ ®­êng trßn

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Circle

- Toolbars : Nót trªn thanh Draw - NhËp lÖnh : Circle hoÆc C P1 P1

P2 P2 P3

H×nh 2.10.a

 C¸c lùa chän trªn dßng lÖnh Specify center point for circle or [3P / 2P / Ttr] : + NÕu chän ®iÓm t©m  Specify radius of circle or [Diameter] : ; + NÕu chän ®iÓm t©m  Specify radius of circle or [Diameter] : ; + NÕu ®¸p 3P  vÏ vßng trßn ®i qua 3 ®iÓm P1, P2, P3 . Sau mçi lÇn nhÊn Enter sÏ xuÊt hiÖn lêi nh¾c ®Ó chän to¹ ®é c¸c ®iÓm P1, P2, P3 (h×nh 2.10.a) + NÕu ®¸p 2P  vÏ vßng trßn ®i qua 2 ®iÓm P1, P2 . Sau mçi lÇn Ên Enter sÏ xuÊt hiÖn lêi nh¾c ®Ó chän to¹ ®é c¸c ®iÓm P1, P2 . Kho¶ng c¸ch P1 P2 lµ ®­êng kÝnh vßng trßn (h×nh 2.10.a) + NÕu ®¸p Ttr (hoÆc T)  vÏ vßng trßn tiÕp xóc víi c¸c ®èi t­îng. Sau mçi lÇn Ên Enter sÏ xuÊt hiÖn lêi nh¾c ®Ó chän ®èi t­îng tiÕp xóc, lêi nh¾c thø ba: chän b¸n kÝnh. VÝ dô 1 VÏ ®­êng R35 tiÕp xóc víi cung R30 vµ R40 nh­ h×nh 2.10.b. C¸ch vÏ nh­ sau : - C   Specify center point for circle or [3P / 2P / Ttr] : T  - Specify point on object for first tangent of circle: chän ®èi t­îng tiÕp xóc thø nhÊt ; - Specify point on object for second tangent of circle: chän ®èi t­îng tiÕp xóc thø hai ; - Specify radius of circle <…> : 35 .

H×nh 2.10.b  C¸c lùa chän trªn Pull-dow menu . - Vµo Draw  Circle  cã 6 c¸ch ®Ó vÏ ®­êng trßn.

13

- CÇn vÏ theo c¸ch nµo, ta ®­a chuét vµo « ®ã. Khi chuét ë trong « nµo, « ®ã ®æi sang mµu nÒn xanh. Sau ®ã ta clik phÝm tr¸i chuét (h×nh 2.12). - Trªn dßng lÖnh xuÊt hiÖn lêi nh¾c vµ ta ®¸p c¸c lêi nh¾c nh­ ®· lµm khi chän trªn dßng lÖnh . VÝ dô 2 VÏ ®­êng trßn néi tiÕp tam gi¸c ABC (h×nh 2.13) và c¸c ®­êng trßn nh­ ë h×nh 2.14

B

A

C

H×nh 2.13 H×nh 2.14

H×nh 2.12

2.7 vÏ cung trßn

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Arc

- Toolbars : Nót trªn thanh Draw - NhËp lÖnh : Arc hoÆc A

 C¸c lùa chän trªn command : Arc  + Specify start point of arc or [Center] : < chän ®iÓm ®Çu cña cung trßn >  (1) + Specify second point of arc or [Center / ENd] : < chän ®iÓm thø hai cña cung trßn >  (2) + Specify end point of arc :  T¹i c¸c dßng nh¾c (1) vµ (2), nÕu ®¸p Ce hoÆc EN, ta ph¶i chän ®iÓm t©m hoÆc ®iÓm cuèi cña cung trßn råi míi vÏ tiÕp.

 C¸c lùa chän trªn Pull-dow menu (h×nh 2.15) Vµo Draw / Arc  cã 11 c¸ch ®Ó vÏ c¸c cung trßn vµ ®­îc chän nh­ khi vÏ vßng trßn . + 3 ®iÓm (3Points) ; + §iÓm ®Çu, ®iÓm t©m, ®iÓm cuèi (Start, Center, End) ;

+ §iÓm ®Çu, ®iÓm t©m, gãc ë t©m (Starts, Center, Angle) ; + §iÓm ®Çu, ®iÓm t©m, ®é dµi cung (Starts, Center, Length); + §iÓm ®Çu, ®iÓm cuèi, gãc ë t©m (Starts, End, Angle) ; + §iÓm ®Çu, ®iÓm cuèi, h­íng tiÕp tuyÕn víi cung t¹i ®iÓm ®Çu (Starts, End, Diection) ; + §iÓm ®Çu, ®iÓm cuèi, b¸n kÝnh (Starts, End, Radius) ; + §iÓm t©m, ®iÓm ®Çu, ®iÓm cuèi (Center, Starts, End) ; + §iÓm t©m, ®iÓm ®Çu, gãc ë t©m (Center, Starts, Angle) ; + §iÓm t©m, ®iÓm ®Çu, ®é dµi cung (Center, Starts, Length) . + VÏ cung trßn nèi tiÕp víi ®o¹n th¼ng hoÆc cung trßn kh¸c (Continue). Khi ®· chän ®­îc c¸ch vÏ, ta dïng chuét hoÆc gâ vµo bµn phÝm ®Ó ®¸p c¸c lêi nh¾c . §èi víi c¸ch vÏ thø 11 ta ph¶i vÏ tr­íc ®o¹n th¼ng hoÆc cung trßn cÇn nèi tiÕp råi míi vÏ cung nèi tiÕp . §Ò nghÞ c¸c b¹n thùc hµnh vÏ c¸c h×nh cho ë h×nh 2.16. C¸c kÝch th­íc §Ò nghÞ c¸c b¹n thùc hµnh vÏ c¸c h×nh cho ë h×nh 2.16. C¸c kÝch th­íc ®o trùc tiÕp ngay trªn h×nh vÏ .

H×nh 2.15

H×nh 2.16

15

2.8 vÏ ®­êng elÝp

P3

P2 P1 Tr­íc khi vÏ elip ta ®Æt biÕn Pellipse tõ lÖnh Pellipse. Th­êng chän Pellipse = 0 ®Ó elip lµ mét ®èi t­îng cã thÓ truy b¾t ®­îc c¸c ®iÓm cña nã.  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Ellipse

O

- Toolbars : Nót trªn thanh Draw - NhËp lÖnh : Ellipse hoÆc EL

H×nh 2.17.a

P1

P2 O

Rotasion

H×nh 2.17.b

 C¸c lùa chän trªn command : EL  . Specify axit endpoint of ellipse or [Arc / Center] : () Tõ ®©y ta cã 3 c¸ch vÏ mét elÝp + VÏ elip theo ®é dµi trôc chÝnh thø nhÊt vµ 1/ 2 trôc chÝnh cßn l¹i (h×nh 2.17.a) - Chän to¹ ®é ®iÓm mót (P1) cña trôc chÝnh thø nhÊt  - Specify other endpoint of axit : Chän to¹ ®é ®iÓm mót thø hai (P2) cña trôc thø nhÊt  - Specify distance to other axit or [Rotasion]: Chän ®é dµi cña nöa trôc thø hai (OP3)  - Cã thÓ chän Rotasion ®Ó ®Þnh gãc quay cña elip råi  + VÏ elip theo t©m vµ ®é dµi c¸c trôc (h×nh 2.17.b) - T¹i dßng nh¾c () gâ Center  - Specify center of ellipse: Chän to¹ ®é ®iÓm t©m cña elip  - Specify endpoint of axit : Chän to¹ ®é ®iÓm mót (P1) cña trôc chÝnh thø nhÊt  - Specify disance to other axit or [Rotasion]: Chän to¹ ®é ®iÓm mót (P2) cña trôc chÝnh thø hai 

Trôc dµi Trôc ng¾n

ElÝp thø nhÊt a b

a/2 b ElÝp thø hai

a/2 b/2 ElÝp thø ba + VÏ cung elip ( C¸ch vÏ nµy Ýt dïng ) - Chän Arc , sau dßng nh¾c () - Specify axit endpoint of elliptical arc or [Center]: Chän ®iÓm mót trôc chÝnh thø nhÊt  - Specify other endpoint of axit: Chän ®iÓm mót cßn l¹i cña trôc chÝnh thø nhÊt  - Specify distance to other axit or [Rotasion]: Chän ®é dµi cña nöa trôc chÝnh thø hai  - Specify start angle or [Parameter] : Chän ®iÓm ®Çu cña gãc cung elip  - Specify end angle or [Parameter / Icluded angle] : Chän ®iÓm cuèi cña gãc cung elip  Thùc hµnh VÏ c¸c elÝp ®ång t©m cã c¸c trôc chÝnh cho ë b¶ng sau, víi a = 240, b = 160 .

2.9 vÏ ®­êng ®a tuyÕn

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Polyline

- Toolbars : Nót trªn thanh Draw - NhËp lÖnh : Pline hoÆc PL

H×nh 2.18

 §Æc ®iÓm: - Lµ lÖnh kÕt hîp gi÷a lÖnh Line vµ Arc  c¸c ph©n ®o¹n cña nã ®­îc t¹o bëi ®o¹n th¼ng vµ cung trßn (h×nh 2.18) - C¸c ph©n ®o¹n cña Pline kÕt thµnh mét ®èi t­îng, c¸c ®o¹n cña Line lµ nhiÒu ®èi t­îng. - Khi vÏ c¸c ph©n ®o¹n cña Pline cã thÓ thay ®æi bÒ réng nÐt (Width), cßn khi vÏ c¸c ®o¹n cña Line, bÒ réng ®· ®­îc chän tr­íc kh«ng thay ®æi ®­îc.

 C¸c lùa chän trªn dßng lÖnh vµ c¸ch vÏ gièng nh­ khi vÏ Line vµ Arc (®Ò nghÞ c¸c b¹n tù t×m hiÓu vµ thùc hµnh)

2.10 vÏ ®­êng Spline

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Spline  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Draw / Spline

- Toolbars : Nót trªn thanh Draw - Nh©p lÖnh : Spine hoÆc Sp

tolerance = 0

tolerance = 8

H×nh 2.19

Spline lµ lÖnh ®Ó vÏ c¸c ®­êng cong bÊt kú ®i qua c¸c ®iÓm chän tr­íc nh­ ®­êng l­în sãng, ®­êng ®ång møc, ®­êng v©n gç, ®­êng b¶n ®å…  C¸c lùa chän trªn dßng lÖnh. Sau khi gäi lÖnh xuÊt hiÖn dßng nh¾c - Specify first point or [Object]: chän ®iÓm ®Çu cña Spline  ; (1) - Specify next point : chän ®iÓm tiÕp theo  (2) - Specify next point or [Close / Fit tolerance]: chän ®iÓm tiÕp theo  (3) - NÕu kh«ng chän ®iÓm tiÕp theo ta nhÊn Enter hai lÇn ®Ó kÕt thóc lÖnh ; - NÕu ®¸p O sau lêi nh¾c (1)  chän ®èi t­îng hiÖu chØnh nã thµnh Spline ; - NÕu ®¸p C sau lêi nh¾c (3)  ®ãng kÝn ®­êng Spline ; - NÕu ®¸p F sau lêi nh¾c (3)  cho phÐp lµm mÞn ®­êng Spline. Khi chän tolerance = 0  ®­êng cong sÏ ®i qua c¸c ®iÓm ®· chän , khi tolerance > 0  ®­êng cong kh«ng ®i qua c¸c ®iÓm ®· chän, nã sÏ tr¬n mÞn h¬n. H×nh 2.19 vÏ ®­êng Spline ®i qua c¸c ®Ønh cña ®­êng Pline víi gi¸ trÞ tolerance b»ng 0 vµ 8.

17

50

0 3

Thùc hµnh VÏ ®­êng sin, ®­êng th©n khai, ®­êng xo¾n èc c«n theo kÝch th­íc ®o trùc tiÕp ë h×nh 2.20. H×nh 2.20

2.11 vÏ ®iÓm vµ Chia c¸c ®èi t­îng thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau

Tr­íc khi vÏ ®iÓm ta ph¶i chän kiÓu ®iÓm trong hép tho¹i Point style tõ thanh menu Fomat / Point style (h×nh 2.21) tõ thanh menu Fomat / Point style (h×nh 2.21)

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu: Draw / Point

- Toolbars : Nót trªn thanh Draw - NhËp lÖnh : Point hoÆc Po

H×nh 2.21

 C¸c lùa chän trªn Pull-dow menu (h×nh 2.22) Vµo Draw / Point  cã c¸c c¸ch : + Chän Single Point  vÏ mét ®iÓm sau mçi lÇn chän ; + Chän Multile Point  vÏ nhiÒu ®iÓm trong mét lÇn chän ; + Chän Divide  chia mét ®­êng ra nhiÒu phÇn b»ng nhau - Select object to divide: < chän ®èi t­îng cÇn chia>   - Enter the number of segments or [Block] < nhËp sè ®o¹n cÇn chia råi nhÊn Enter> H×nh 2.22

+ Chän Measure  chia mét ®èi t­îng ra nhiÒu phÇn cã ®é dµi b»ng nhau cho tr­íc - Select object to measure: < chän ®èi t­îng cÇn chia>   - Select length of segments or [Block]: < nhËp chiÒu dµi mçi ®o¹n chia råi nhÊn Enter> §Ò nghÞ c¸c b¹n tù thùc hµnh môc nµy.

Ch­¬ng 3 C¸c lÖnh hiÖu chØnh b¶n vÏ

3.1 Lùa chän ®èi t­îng

Pickbox

Khi thùc hiÖn c¸c lÖnh hiÖu chØnh, lÖnh di chuyÓn, sao chÐp, c¾t xÐn... c¸c ®èi t­îng, ta ph¶i lùa chän ®èi t­îng. Sau lêi nh¾c “Select object ”, con trá vµ c¸c sîi tãc biÕn mÊt, trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn mét « vu«ng, gäi lµ “« chän” (Pickbox). Ta dïng « vu«ng nµy ®Ó chän c¸c ®èi t­îng. Cã nhiÒu c¸ch chän ®èi t­îng, ë ®©y chØ ®­a ra 3 c¸ch: 1. Chän tÊt c¶ (All). Víi c¸ch nµy, toµn bé c¸c ®èi t­îng cã trªn b¶n vÏ, kÓ c¶ c¸c ®ãi t­îng cña líp bÞ t¾t, ®Òu ®­îc chän, c¸c ®èi t­îng cña líp ®ãng b¨ng kh«ng ®­îc chän. Sau lêi nh¾c “Select object” ta gâ All vµ nhÊn Enter .

2. Chän b»ng Pickbox

- §­a « chän ®Õn ®èi t­îng sao cho ®èi t­îng c¾t qua « chän; - Clik chuét tr¸i vµo tõng ®èi t­îng - C¸c ®èi t­îng ®­îc chän sÏ trë thµnh nÐt ®øt ; - NÕu ®èi t­îng bÞ chän nhÇm, ta Ên Shift råi ®­a « chän ®Õn ®ã vµ clik chuét tr¸i; - Chän xong c¸c ®èi t­îng nhÊn Enter (h×nh 3.1) H×nh 3.1 Cöa sæ chän

P2 P1

P1 P2

3. Chän b»ng cöa sæ Window - Dïng « chän ®Ó chän hai ®iÓm gãc ®èi nhau cña h×nh ch÷ nhËt ; - NÕu ®iÓm gãc ®Çu tiªn bªn tr¸i, ®iÓm gãc thø hai bªn ph¶i th× tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng trong ch÷ nhËt ®Òu ®­îc chän (h×nh 3.2.a). - NÕu ®iÓm gãc ®Çu tiªn bªn ph¶i, ®iÓm gãc thø hai bªn tr¸i th× c¸c ®èi t­îng trong ch÷ nhËt vµ ®èi t­îng c¾t c¹nh ch÷ nhËt ®Òu ®­îc chän (h×nh 3.2.b). H×nh 3.2.a H×nh 3.2.b

19

3.2 huû bá vµ phôc håi ®èi t­îng

3.2.1 LÖnh xo¸ ®èi t­îng  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Erase : Nót trªn thanh Draw

- Toolbars - NhËp lÖnh : Erase hoÆc E

 Sau khi gäi lÖnh, xuÊt hiÖn dßng nh¾c Select object, ta chän c¸c ®èi t­îng cÇn xo¸ vµ nhÊn Enter .  Cã thÓ gäi lÖnh Clear tõ Edit / Clear vµ còng lµm t­¬ng tù nh­ ®èi víi lÖnh Erase ®Ó xo¸ c¸c ®èi t­îng .  Cã thÓ dïng Crosshair vÏ mét h×nh ch÷ nhËt. C¸c ®èi t­îng trong h×nh ch÷ nhËt xuÊt hiÖn c¸c nót mµu xanh vµ ta nhÊn phÝm Delete sÏ xo¸ ®­îc c¸c ®èi t­îng ®ã .

3.2.2 LÖnh huû bá dïng ®Ó huû bá kÕt qu¶ c¸c lÖnh ®­îc thùc hiÖn tr­íc ®ã.  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Edit / Undo : Nót trªn thanh Standard

- Toolbars - NhËp lÖnh : Undo hoÆc U - PhÝm t¾t : Ctrl + Z

H×nh 3.3  C¸c lùa chän trªn nót cña thanh c«ng cô Standard - Mçi lÇn clik chuét tr¸i vµo nót ta thùc hiÖn huû bá mét lÖnh - Cã thÓ clik vµo tam gi¸c bªn ph¶i nót nµy ®Ó chän c¸c lÖnh cÇn huû bá  C¸c lùa chän trªn command : Undo  - Enter the number of operations to undo or [Auto / Control / Begin / End / Mark / Back] <1> : NhËp sè c«ng ®o¹n cÇn huû bá  - NÕu ®¸p c¸c lùa chän trong [Auto / Control / Begin / End / Mark / Back] sÏ ®­îc c¸c c¸ch huû bá kh¸c nhau ( §Ò nghÞ c¸c b¹n ®äc thªm tµi liÖu )  Chó ý Mét sè lÖnh nh­ New, Open, Save, Qsave, Help, Plot , Status, Hide, Regen… kh«ng huû bá ®­îc !

3.2.3 LÖnh phôc håi dïng ®Ó phôc håi c¸c lÖnh võa huû bá tr­íc ®ã  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Edit / Redo

- Toolbars : Nót trªn thanh Standard - NhËp lÖnh : Redo hoÆc R - PhÝm t¾t : Ctrl + Y

 C¸c lùa chän trªn nót cña thanh c«ng cô - Mçi lÇn clik chuét tr¸i vµo nót ta thùc hiÖn phôc håi mét lÖnh - Clik chuét vµo tam gi¸c bªn ph¶i nót nµy ®Ó chän c¸c lÖnh cÇn phôc håi. Thùc hµnh H·y lÇn l­ît vÏ tam gi¸c, h×nh vu«ng, ch÷ nhËt, ®­êng trßn, elÝp, ®­êng spline nh­ ë h×nh 3.3, råi dïng c¸c lÖnh Undo, Redo ®Ó huû bá vµ phôc håi chóng.

3.3 c¸c lÖnh hiÖu chØnh ®èi t­îng

§T giao

3.3.1 LÖnh c¾t xÐn mét phÇn ®èi t­îng a) LÖnh “Trim” dïng ®Ó c¾t xÐn c¸c ®o¹n cña c¸c §T c¾t nhau.  Gäi lÖnh

: Nót trªn thanh Modify

- Pull-dow menu : Modify / Trim - Toolbars - NhËp lÖnh : Trim hoÆc TR

§T trim §T trim

H×nh 3.4

Sau khi trim b»ng lùa chän Egde

H×nh 3.5  C¸c lùa chän. Khi gäi TR  còng nh­ khi clik chuét tr¸i vµo nót trªn thanh c«ng cô ®Òu xuÊt hiÖn dßng nh¾c + Selech object : chän ®èi t­îng giao víi ®o¹n mµ ta muèn c¾t xÐn. Tïy theo tr­êng hîp, ta cã thÓ chän mét hoÆc nhiÒu ®èi t­îng, råi Ên Enter. NÕu chän tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng ta Ên Enter 2 lÇn. + Selech object to trim or [Project / Egde / Undo] : chän c¸c ®o¹n cÇn c¾t xÐn H×nh 3.4 lµ c¸ch vÏ r·nh then cã dïng lÖnh trim. Ta cã thÓ thùc hiÖn theo 2 b­íc hoÆc chän toµn bé c¸c ®èi t­îng, sau ®ã c¾t xÐn tõng ®o¹n . + Lùa chän Project dïng c¾t xÐn c¸c ®o¹n trong m« h×nh 3D sÏ häc ë phÇn sau + Lùa chän Egde dïng c¾t xÐn c¸c ®èi t­îng sÏ giao víi ®­êng kÐo dµi cña ®èi t­îng kh¸c. + Lùa chän Undo ®Ó phôc håi l¹i c¸c ®èi t­îng võa xÐn. VÝ dô 1 Sö dông lùa chän Egde ®Ó c¾t xÐn c¸c cung trßn n»m d­íi ®­êng th¼ng d (h×nh3.5).

21

- Gäi lÖnh : Tr ; - Selech object : chän ®èi t­îng kÐo dµi sÏ c¾t ®èi t­îng cÇn trim  (chän ®­êng d) ; - Enter an implied edge extension mode [Extend / No extend] < No extend>: E  - Selech object to trim or [Project / Egde / Undo] : chän c¸c cung trßn cÇn c¾t xÐn . VÝ dô 2 Tõ h×nh vÏ gåm h×nh vu«ng vµ c¸c ®­êng trßn, dïng lÖnh trim t¹o c¸c h×nh kh¸c nhau nh­ h×nh 3.6.

b) LÖnh “Break” dïng ®Ó c¾t xÐn mét ®o¹n gi÷a hai ®iÓm cña ®èi t­îng .

 Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Break

H×nh 3.6

P2

P1 P1

P2

P2

P2 P1

- Toolbars : Nót trªn thanh Mod×fy - NhËp lÖnh : Break hoÆc BR  C¸c lùa chän. Sau khi gäi lÖnh ®¸p c¸c lêi nh¾c sÏ thùc hiÖn ®­îc lÖnh. Cã 3 c¸ch lùa chän. + Chän 2 ®iÓm, gåm 2 b­íc : - Chän ®èi t­îng t¹i mét ®iÓm, ®ång thêi lµ ®iÓm ®Çu tiªn cña ®o¹n cÇn c¾t bá ; - Chän ®iÓm cuèi cña ®o¹n cÇn c¾t bá ; + Chän ®èi t­îng vµ 2 ®iÓm, gåm c¸c b­íc : - Dïng chuét chän ®èi t­îng ; - Specify second break point or [First point] : F  - Specify first break point : chän ®iÓm ®Çu (P1) - Specify second break point : chän ®iÓm cuèi (P2) H×nh 3.7 m« t¶ c¸ch dïng lÖnh Break ®Ó c¾t xÐn c¸c ®o¹n th¼ng, cung trßn, ®­êng trßn . C¸c ®iÓm ®Çu (P1) vµ ®iÓm cuèi (P2) kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i n»m trªn ®èi t­îng ®­îc chän. P1 H×nh 3.7

+ Chän ®èi t­îng vµ 1 ®iÓm. §©y lµ c¸ch chia c¾t mét ®èi t­îng thµnh 2 ®èi t­îng ®éc lËp. Nhê vËy mµ trªn mét ®èi t­îng ta cã thÓ vÏ c¸c nÐt cã mµu s¾c vµ ®é dµy kh¸c nhau nh­ elip ë h×nh 3.8. Cã thÓ dïng nót trªn thanh c«ng cô Modify ®Ó thùc hiÖn c¸ch nµy.

3.3.2 LÖnh kÐo dµi mét ®èi t­îng

H×nh 3.8

a) LÖnh “Extend” dïng ®Ó kÐo dµi mét ®èi t­îng (gäi lµ object extend) ®Õn ®èi t­îng kh¸c (gäi lµ boundary edges - ®­êng biªn). LÖnh nµy ng­îc víi lÖnh “Trim”.

 Gäi lÖnh §ang kÐo dµi

: Nót trªn thanh Modify

- Pull-dow menu : Modify / Extend - Toolbars - NhËp lÖnh : Extend hoÆc EX

KÐo dµi xong

H×nh 3.9

 C¸ch thùc hiÖn - Gäi lÖnh : EX ; - Selech boundary edges: chän c¸c ®­êng biªn  ; Select object to extend or Shift -select to trim or [Project / Edge / Undo] : Select object to extend or Shift -select to trim or [Project / Edge / Undo] : Chän c¸c ®èi t­îng cÇn kÐo dµi. + Lùa chän Project dïng ®Ó kÐo c¸c ®èi t­îng trong m« h×nh 3D sÏ häc ë phÇn sau ; + Lùa chän Egde dïng ®Ó kÐo dµi c¸c §T kh«ng c¾t ®­êng biªn ; + Lùa chän Undo ®Ó phôc håi l¹i c¸c §T võa kÐo dµi . H×nh 3.9 m« t¶ c¸ch kÐo dµi c¸c ®o¹n th¼ng b»ng lÖnh Extend, h×nh 3.10 lµ øng dông lùa chän Egde ®Ó kÐo dµi c¸c ®o¹n th¼ng, cung trßn.

b) LÖnh “Lengthen” dïng ®Ó kÐo dµi ®èi t­îng thªm mét ®é lín vÒ chiÒu dµi hoÆc gãc do ng­êi vÏ yªu cÇu  Gäi lÖnh

- Pull-dow menu : Modify / Lengthen - NhËp lÖnh : Lengthen hoÆc Len

 C¸ch thùc hiÖn (§Ò nghÞ c¸c b¹n tham kh¶o tµi liÖu vµ tù thùc hµnh) H×nh 3.10: KÐo dµi cã lùa chän Egde

23

8

5

3.3.3 LÖnh v¸t mÐp, vª trßn c¸c ®èi t­îng a) LÖnh “Chamfer” dïng ®Ó v¸t chç giao nhau cña 2 ®­êng th¼ng hoÆc ®Ønh cña c¸c ®a gi¸c .  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Chamfer

5

- Toolbars : Nót trªn thanh Modify - NhËp lÖnh : Chamfer

5

5

8

30°

Lùa chän Distance cã D1 = 5 , D2 = 8 Lùa chän Angle cã D1 = 5 , A = 30°

 C¸c lùa chän. Trªn dßng nh¾c Select first line or [Polyline /Distance / Angle / Trim / Method / mUltiple] nªn lùa chän theo thø tù sau : + Distance : lÇn l­ît nhËp ®é dµi tõng ®o¹n v¸t trªn mçi c¹nh, nÕu ®é dµi 2 ®o¹n b»ng nhau th× Ên Enter, kh«ng cÇn nhËp ®o¹n thø 2. Sau ®ã lÆp l¹i lÖnh Chamfer ®Ó chän hai c¹nh cÇn v¸t. + Angle  : nhËp ®é dµi ®o¹n v¸t thø nhÊt vµ gãc gi÷a ®o¹n v¸t ®ã víi ®­êng v¸t, sau ®ã lÆp l¹i lÖnh Chamfer ®Ó chän hai c¹nh cÇn v¸t. + Polyline  : dïng ®Ó v¸t tÊt c¶ c¸c ®Ønh cña ®­êng Polyline. + Trim (Notrim)  : C¾t xÐn hoÆc kh«ng c¾t xÐn phÇn bÞ v¸t, mÆc + Trim (Notrim)  : C¾t xÐn hoÆc kh«ng c¾t xÐn phÇn bÞ v¸t, mÆc ®Þnh lµ c¾t xÐn . H×nh 3.10 vÏ v¸t c¹nh h×nh vu«ng theo c¸c lùa chän kh¸c nhau. H×nh 3.10.

Lùa chän Notrim vµ P cã D1 = D2 = 5

b) LÖnh “Fillet” dïng ®Ó nèi tiÕp hai ®èi t­îng b»ng cung trßn (gäi lµ lÖnh “vª trßn”). LÖnh nµy ®­îc dïng nhiÒu khi vÏ c¸c tr­êng hîp nèi tiÕp vµ vÏ c¸c chi tiÕt m¸y…  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Fillet

: Nót trªn thanh Modify

- Toolbars - NhËp lÖnh : Fillet hoÆc F

 C¸c lùa chän trªn dßng nh¾c Select first object or [Polyline / Radius / Trim / mUltiple] còng t­¬ng tù nh­ ®èi víi lÖnh Chamfer. Khi dïng Fillet víi lùa chän R = 0 ta cã thÓ thay thÕ 2 lÖnh Trim vµ Extend ®Ó vÏ nhanh mét sè h×nh nh­ h×nh 3.11

H×nh 3.11.

110

5 1

5 4

§Ò nghÞ c¸c b¹n øng dông lÖnh Fillet thùc hµnh vÏ h×nh 3.12

15

50

0 1

0 1

45

120

H×nh 3.12.

Ch­¬ng 4 C¸c phÐp biÕn h×nh vµ sao chÐp

4.1 PhÐp dêi h×nh

4.1.1 LÖnh “Move” dïng ®Ó di chuyÓn c¸c ®èi t­îng tõ vÞ trÝ nµy ®Õn vÞ trÝ kh¸c trªn mÆt ph¼ng b¶n vÏ.  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Move - Toolbars : Nót trªn thanh Modify - NhËp lÖnh : Move hoÆc M

 C¸ch thùc hiÖn : Sau khi gäi lÖnh  dßng nh¾c . - Select object : Chän c¸c ®èi t­îng cÇn di chuyÓn  .

25

- Specify base point or displacement: Chän ®iÓm c¬ së (®iÓm mèc) hoÆc nhËp kho¶ng di chuyÓn  . - Specify second point of displacement : Chän ®iÓm dêi ®Õn . Chó ý C¸c ®iÓm c¬ së, ®iÓm dêi ®Õn cã thÓ chän bÊt kú. NÕu yªu cÇu chÝnh x¸c th× dïng chÕ ®é truy b¾t ®iÓm hoÆc nhËp kho¶ng c¸ch theo to¹ ®é t­¬ng ®èi . VÝ dô VÏ c¸c ®Çu bu l«ng, råi dïng lÖnh Move ®­a chóng ®Õn vÞ trÝ nh­ h×nh 4.1.

H×nh 4.1.

4.1.2 LÖnh “Rotate” dïng ®Ó quay c¸c ®èi t­îng quanh mét ®iÓm trªn mÆt ph¼ng b¶n vÏ. LÖnh nµy ®­îc dïng khi vÏ c¸c h×nh chiÕu phô, h×nh c¾t xoay…  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Rotate

: Nót trªn thanh Modify

- Toolbars - NhËp lÖnh : Rotate hoÆc Ro

 C¸ch thùc hiÖn Sau khi gäi lÖnh  dßng nh¾c - Select object : Chän c¸c ®èi t­îng ®Ó quay  . - Specify base point : Chän t©m quay  . - Specify base point : Chän t©m quay  . - Specify rotation angle or [Reference]: NhËp gãc quay  . Thùc hµnh H·y vÏ elÝp, råi dïng lÖnh Rotate vµ Move ®Ó ®­a chóng vÒ vÞ trÝ song song víi c¸c mÆt ph¼ng h×nh chiÕu trong HCT§ vu«ng gãc ®Òu (h×nh 4.2). - T¹i dßng nh¾c thø hai, nÕu ®¸p R   yªu cÇu ta nhËp gãc tham chiÕu (gãc chuÈn ban ®Çu), sau ®ã míi nhËp gãc ®Ó quay. Lùa chän nµy Ýt dïng. H×nh 4.2

4.2 PhÐp biÕn ®æi h×nh vÏ

4.2.1 LÖnh “Scale” dïng ®Ó phãng to, thu nhá (thay ®æi tû lÖ) h×nh vÏ theo 2 ph­¬ng X, Y.  Gäi lÖnh

- Pull-dow menu : Modify / Scale - Toolbars : Nót trªn thanh Modify - NhËp lÖnh : Scale hoÆc Sc

 C¸ch thùc hiÖn Sau khi gäi lÖnh  dßng nh¾c - Select object : Chän ®èi t­îng cÇn thay ®æi tû lÖ  .

M4

M13

M6

M8

- Specify base point : Chän ®iÓm c¬ së (®iÓm cè ®Þnh khi thay ®æi tû lÖ)  - Specify scale factor or [Reference] : NhËp gi¸ trÞ tû lÖ  . - NÕu ®¸p R   yªu cÇu ta nhËp ®é dµi tham chiÕu (®é dµi chuÈn ban ®Çu), sau ®ã míi nhËp ®é dµi míi vµ Ên Enter. Tû lÖ h×nh vÏ = (®é dµi míi / ®é dµi chuÈn). Lùa chän nµy rÊt tiÖn lîi khi vÏ c¸c chi tiÕt cïng lo¹i nh­ng cã kÝch th­íc kh¸c nhau . VÝ dô Tõ bu l«ng M8, dïng lùa chän Reference  vÏ ®­îc c¸c bu l«ng kh¸c nhau cã ®­êng kÝnh bÊt kú nh­ h×nh 4.3.

M15

M5

H×nh 4.3.

4.2.2 LÖnh “Stretch” dïng ®Ó kÐo gi·n ®èi t­îng theo mét ph­¬ng tuú chän, th­êng lµ X, Y .  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Stretch

KÐo gi·n bªn ph¶i

- Toolbars : Nót trªn thanh Modify - NhËp lÖnh : Stretch hoÆc Str

Bu l«ng gèc

Khung chän

 C¸ch thùc hiÖn Sau khi gäi lÖnh  dßng nh¾c  C¸ch thùc hiÖn Sau khi gäi lÖnh  dßng nh¾c - Select object : Chän c¸c ®èi t­îng cÇn kÐo gi·n (ph¶i chän b»ng Crossing window – khung ch÷ nhËt)  - Specify base point or displacement : Chän ®iÓm c¬ së (®iÓm b¾t ®Çu kÐo gi·n) hoÆc kho¶ng kÐo gi·n  . - Specify second point of displacement : Chän ®iÓm ®Ých kÐo tíi hoÆc  . Thùc hµnh Dïng lÖnh Stretch ®Ó vÏ c¸c bu l«ng cã chiÒu dµi kh¸c nhau (h×nh 4.4).

KÐo gi·n bªn tr¸i

H×nh 4.4

4.3 lÖnh vÏ nhanh c¸c ®èi t­îng gièng nhau

4.3.1 LÖnh “Offset” dïng ®Ó t¹o mét ®èi t­îng míi song song vµ c¸ch ®Òu theo ph­¬ng vu«ng gãc víi ®èi t­îng cò.  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Offset

- Toolbars : Nót trªn thanh Modify - NhËp lÖnh : Offset

27

o

 C¸c lùa chän trªn dßng lÖnh. Sau khi gäi lÖnh  dßng nh¾c Specify offset distance or [Through]: NhËp kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®èi t­îng song song . Kho¶ng c¸ch nµy cã thÓ chän bëi hai ®iÓm trªn h×nh vÏ . - Select object to offset : Chän ®èi t­îng gèc  . - Specify point on side to offset : Chän mét ®iÓm tuú ý vÒ phÝa cÇn offset  . NÕu lùa chän Through  ®èi t­îng míi sÏ ®i qua mét ®iÓm chän tr­íc. §iÓm nµy cã thÓ chän b»ng c¸ch truy b¾t hoÆc nhËp gi¸ trÞ chiÒu dµi tõ bµn phÝm. VÝ dô Dïng lÖnh Offset ®Ó vÏ c¸c ®­êng trßn ®ång t©m, c¸c ®­êng ë h×nh 4.5.

H×nh 4.5

4.3.2 LÖnh “Copy” dïng ®Ó sao chÐp c¸c ®èi t­îng vµ ®Æt chóng ë vÞ trÝ míi trong khi vÞ trÝ cò cña chóng vÉn gi÷ nguyªn .  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Copy hoÆc Edit / Copy

: Nót trªn thanh Modify

- Toolbars - NhËp lÖnh : Copy hoÆc CP - PhÝm t¾t : Ctrl + C

H×nh 4.6

 C¸ch thùc hiÖn : Gièng nh­ lÖnh Move  C¸ch thùc hiÖn : Gièng nh­ lÖnh Move - Select object : Chän c¸c ®èi t­îng cÇn sao chÐp  . - Specify base point or displacement or [Miltiple] : Chän ®iÓm c¬ së (®iÓm mèc) hoÆc nhËp kho¶ng di chuyÓn  . - Specify second point of displacement : Chän ®iÓm ®Æt míi cña ®èi t­îng ®­îc sao chÐp  - NÕu lùa chän Miltiple sÏ sao chÐp ®­îc nhiÒu b¶n trong mét lÇn gäi lÖnh. C¸c b¶n ®­îc ®Æt t¹i c¸c vÞ trÝ theo yªu cÇu cña ng­êi vÏ. Thùc hµnh VÏ mét ®ai èc, råi copy ®Õn 6 vÞ trÝ nh­ ë h×nh 4.6. 4.3.3 LÖnh “Array” dïng ®Ó sao chÐp c¸c ®èi t­îng vµ s¾p xÕp chóng thµnh m¶ng theo hµng, cét hoÆc c¸ch ®Òu quanh mét ®iÓm t©m. C¸c ®èi t­îng míi ®­îc ph©n bè ®Òu, c¸c d·y còng c¸ch ®Òu nhau. §©y lµ lÖnh gióp ta vÏ nhanh c¸c ®èi t­îng gièng mhau, ph©n bè ®Òu.  Gäi lÖnh - Pull-dow menu : Modify / Array

: Nót trªn thanh Modify

- Toolbars - NhËp lÖnh : - Array hoÆc Array

H×nh 4.7

 C¸ch thùc hiÖn : Gåm c¸c c¸ch sau :  NhËp lÖnh -Array tõ bµn phÝm  xuÊt hiÖn lêi nh¾c nh­ trong c¸c phiªn b¶n AutoCAD ra ®êi tõ tr­íc n¨m 2000. Cô thÓ lµ - Command: -Array  . - Select object : Chän c¸c ®èi t­îng cÇn sao chÐp  . - Enter the type of [Rectangular / Polar]: Chän kiÓu sao chÐp theo (R) hay theo (P)  . + NÕu chän R  - Enter the number of rows <1> nhËp sè hµng  . - Enter the number of columns <1> nhËp sè cét  . - Enter the distance between rows or specify unit cell < > nhËp kho¶ng c¸ch c¸c hµng  . - Enter the distance between columns: < > nhËp kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c cét  . + NÕu chän P  - Specify center point of array or [Base] : Chän ®iÓm t©m cña m¶ng  . - Enter the number of items in the array: nhËp sè phÇn tö cña m¶ng  . - Specify the angle to fill: nhËp gi¸ trÞ gãc cña m¶ng  . - Rotate arrayed object ? [Yes /No] : cã quay c¸c ®èi t­îng cña m¶ng kh«ng ? NÕu quay ta nhÊn Enter, nÕu kh«ng quay ta gâ N  . m¶ng kh«ng ? NÕu quay ta nhÊn Enter, nÕu kh«ng quay ta gâ N  . Thùc hµnh VÏ mét ®ai èc M10, dïng lÖnh Array ®Ó xÕp thµnh 2 hµng c¸ch nhau 120 vµ 4 cét c¸ch nhau 80. VÏ biªn d¹ng mét b¸nh r¨ng cã m = 5, Z = 12 nh­ h×nh 4.7.  NhËp lÖnh Array tõ bµn phÝm, tõ nót hoÆc tõ Modify / Array xuÊt hiÖn hép tho¹i nh­ h×nh 4.8.

C¸c lùa chän ë ®©y thuËn tiÖn h¬n so víi c¸ch gäi lÖnh –Array

H×nh 4.8 + NÕu t¹o m¶ng theo h×nh ch÷ nhËt : - Chän nót Rectangular Array, sau ®ã chän nót Selech objects . - Lóc nµy hép tho¹i Array biÕn mÊt, ta chän ®èi t­îng cÇn t¹o m¶ng, råi Ên Enter. - Hép tho¹i Array l¹i xuÊt hiÖn. Ta nhËp sè hµng, sè cét, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng, c¸c cét vµ gãc nghiªng cña m¶ng. Mçi lÇn nhËp c¸c gi¸ trÞ trªn, h×nh ¶nh cña m¶ng hiÖn ra ë khung nh×n bªn ph¶i. NhËp xong Ên OK.

29

H×nh 4.10 H×nh 4.9.

+ NÕu t¹o m¶ng theo gèc cùc (Polar) : - Chän nót Polar Array. Hép tho¹i Array biÕn ®æi nh­ h×nh 4.9 vµ ta chän Select object. - Lóc nµy hép tho¹i Array biÕn mÊt, ta chän ®èi t­îng cÇn t¹o m¶ng råi Ên Enter. - Hép tho¹i Array l¹i xuÊt hiÖn. Ta nhËp to¹ ®é t©m cña m¶ng, sè phÇn tö, gãc giíi h¹n m¶ng. Mçi lÇn nhËp c¸c gi¸ trÞ trªn, h×nh ¶nh cña m¶ng hiÖn ra ë khung nh×n bªn ph¶i. NhËp xong ta Ên OK . Thùc hµnh Dïng lÖnh Array vÏ h×nh chiÕu c¹nh nhÞp cÇu thang 8 bËc, cã gãc nghiªng 30° nh­ h×nh 4.10.

4.3.4 LÖnh “Mirror” dïng ®Ó t¹o c¸c ®èi t­îng míi ®èi xøng víi ®èi t­îng ®­îc chän qua mét ®­êng th¼ng.  Gäi lÖnh

- Pull-dow menu : Modify / Mirror - Toolbars : Nót trªn thanh Modify - NhËp lÖnh : Mirror

 C¸ch thùc hiÖn Sau khi gäi lÖnh  dßng nh¾c - Selech object : Chän c¸c ®èi t­îng ®Ó thùc hiÖn phÐp ®èi xøng ; - Specify first point of mirror line: chän ®iÓm thø nhÊt cña trôc ®èi xøng  ;

- Specify second point of mirror line: chän ®iÓm thø hai cña trôc ®èi xøng  - Delete source objects? [Yes / No]: Xo¸ c¸c ®èi t­îng ®­îc chän hay kh«ng ?  §Ó c¸c dßng ch÷ trªn h×nh vÏ kh«ng bÞ ng­îc khi dïng phÐp ®èi xøng ta ph¶i ®Æt biÕn Mirrtext = 0, mÆc ®Þnh Mirrtext = 1 (h×nh 4.11).

Khoa C¬ khÝ - §¹i häc KTCN

Khoa C¬ khÝ - §¹i häc KTCN

Khoa C¬ khÝ - §¹i häc KTCN

Mirrtext = 0 Mirrtext = 1

H×nh 4.11. Thùc hµnh Dïng lÖnh Mirror ®Ó vÏ hoµn chØnh 2 h×nh chiÕu ®øng vµ b»ng cña vËt thÓ cho ë h×nh 4.12. H×nh 4.12

Ch­¬ng 5 Ch­¬ng 5 C¸c lÖnh qu¶n lý b¶n vÏ

§Ó qu¶n lý b¶n vÏ ng­êi ta nhãm c¸c ®­êng nÐt, c¸c ®èi t­îng cïng thuéc tÝnh thµnh líp (layer) nh­ líp nÐt ®Ëm, líp nÐt m¶nh, líp ®­êng t©m, líp kÝch th­íc, líp ghi v¨n b¶n… Mçi líp cã thÓ coi lµ mét mµn trong suèt, kh«ng cã bÒ dµy, dïng ®Ó vÏ c¸c ®èi t­îng cïng thuéc tÝnh. Mét b¶n vÏ cã thÓ ®­îc t¹o thµnh bëi nhiÒu líp kh¸c nhau cã cïng hÖ täa ®é, cïng tû lÖ vµ cïng giíi h¹n vÏ gièng nhau, ®­îc chång khÝt lªn nhau. C¸c líp ®­îc g¸n c¸c tÝnh chÊt vÒ mµu s¾c, d¹ng nÐt, bÒ réng nÐt, tr¹ng th¸i lµm viÖc nh­ t¾t (OFF), më (ON), kho¸ (LOOK), më kho¸ (UNLOCK), ®ãng b¨ng (FREEZE) ... §Æc biÖt trong AutoCAD 2004 ta cã thÓ g¸n kiÓu in (plot style) cho líp .

Khi vÏ, ta cã thÓ cho hiÖn ra hoÆc t¾t ®i bÊt cø líp nµo, kh«ng thÓ vÏ trªn nhiÒu líp cïng mét lóc. Líp ®ang vÏ gäi lµ líp

hiÖn hµnh (current layer).

5.1 T¹o vµ g¸n c¸c ®Æc tÝnh cho líp

5.1.1 T¹o líp  Gäi lÖnh

- Pull-dow menu : Format / Layer… - Toolbars : Nót trªn thanh Properties Manager - NhËp lÖnh : Layer

31

H×nh 5.1

 C¸ch t¹o líp. Sau khi gäi lÖnh, xuÊt hiÖn hép tho¹i Layer Properties Manager (h×nh 5.1). - Trªn hép tho¹i nµy ®· cã líp 0, cã nÐt liÒn, mµu tr¾ng do m¸y ngÇm ®Þnh t¹o ra cho mäi b¶n vÏ. Ta cã thÓ thay ®æi d¹ng ®­êng, mµu s¾c, bÒ réng… nh­ng kh«ng thÓ xãa hoÆc ®æi tªn líp nµy ®­îc. Líp nµy th­êng dïng ®Ó vÏ nÐt ®Ëm (nÐt c¬ b¶n) trªn b¶n vÏ. - Khi t¹o líp míi ta nhÊp chuét vµo « New, sÏ xuÊt hiÖn dßng ®Ó thiÕt lËp c¸c ®Æc tÝnh cña líp míi ngay d­íi líp 0. Sè líp trªn b¶n vÏ kh«ng h¹n chÕ. - T¹i cét Name, ta ®Æt tªn líp. Nªn ®Æt tªn líp theo tªn gäi nÐt vÏ nh­ nÐt ®øt, ®­êng t©m, ®­êng kÝch th­íc … (h×nh 5.1).

5.1.2 G¸n c¸c tÝnh chÊt cho líp 5.1.2 G¸n c¸c tÝnh chÊt cho líp Lµ thiÕt lËp mµu s¾c, d¹ng ®­êng, bÒ réng… nÐt vÏ cña líp. Tr­íc khi g¸n c¸c tÝnh chÊt cho líp ph¶i dïng chuét ®Ó chän líp cÇn g¸n. Líp ®­îc chän sÏ ®æi thµnh mµu xanh nh­ líp nÐt m¶nh trªn h×nh 5.1 .

a) G¸n mµu. Cã 2 c¸ch g¸n vµ thay ®æi mµu nÐt vÏ : - NhÊp chuét vµo « mµu ë cét Color trªn líp cÇn chän cña hép tho¹i Layer Properties Manager ; - Gâ lÖnh Color tõ bµn phÝm SÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Select Color (h×nh 5.2). T¹i ®©y dïng chuét cã thÓ chän ®­îc mµu tïy ý cho líp. Chän xong nhÊp OK . b) G¸n d¹ng ®­êng cho líp. §Ó g¸n ®­îc d¹ng ®­êng cho líp, ta thùc hiÖn theo c¸c b­íc sau :  T¶i c¸c d¹ng ®­êng vµo b¶n vÏ H×nh 5.2

+ Gäi lÖnh

- Pull-dow menu : Format / Linetype … - Toolbars : Nót Linetype Control trªn thanh c«ng cô Properties - NhËp lÖnh : Linetype hoÆc - Linetype

H×nh 5.3

+ C¸ch thùc hiÖn Sau khi gäi lÖnh xuÊt hiÖn hép tho¹i Linetype Manager (h×nh 5.3). T¹i hép tho¹i nµy ta nhÊp chuét vµo « Load… sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Load or Reload Linetypes (h×nh 5.4). ë ®©y cã 45 d¹ng ®­êng nÐt kh¸c nhau. Ta cã thÓ chän tÊt c¶ hoÆc mét sè d¹ng ®­êng ®Ó t¶i vµo b¶n vÏ. Chän xong nhÊp OK .

 G¸n d¹ng ®­êng cho líp - NhÊp chuét vµo « “d¹ng ®­êng” ë cét Linetype trªn líp cÇn chän cña hép tho¹i Layer Properties Manager sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Select Linetype (h×nh 5.5).

H×nh 5.4

H×nh 5.5 - T¹i hép tho¹i nµy ta dïng chuét ®Ó g¸n d¹ng ®­êng thÝch hîp cho líp. G¸n xong Ên OK. - NÕu c¸c d¹ng ®­êng t¶i ra ch­a ®ñ ta nhÊp chuét vµo nót Load ®Ó t¶i thªm vµ g¸n tiÕp d¹ng ®­êng cho c¸c líp. G¸n xong Ên OK .

c) G¸n bÒ réng nÐt vÏ thùc hiÖn theo c¸c b­íc sau :

33

- Chän tªn líp trªn hép tho¹i ë h×nh 5.1 - NhÊp chuét vµo cét Lineweight  hép tho¹i Lineweight (h×nh 5.6) - Dïng chuét chän bÒ réng nÐt vÏ, råi Ên OK.

NhÊp chuét vµo ®©y ®Ó chän líp hiÖn hµnh

H×nh 5.7

d) G¸n líp hiÖn hµnh. Khi vÏ ta chØ vÏ ®­îc c¸c nÐt trªn líp hiÖn hµnh. §Ó mét líp trë thµnh líp hiÖn hµnh cã 2 c¸ch :  C¸ch 1 - NhÊp chuét vµo nót trªn thanh c«ng cô Layers H×nh 5.6

- Chän tªn líp hiÖn hµnh trªn thùc ®¬n kÐo xuèng (h×nh 5.7). - Chän tªn líp hiÖn hµnh trªn thùc ®¬n kÐo xuèng (h×nh 5.7).  C¸ch 2 - Gäi hép tho¹i Layer Properties Manager råi chän líp cÇn ®­a vÒ hiÖn hµnh (h×nh 5.1) ; - NhÊp chuét vµo nót Current. Lóc nµy trªn « Current Layer xuÊt hiÖn tªn líp hiÖn hµnh ta võa chän.

5.2 Thay ®æi c¸c ®Æc tÝnh cña líp

5.2.1 Thay ®æi tr¹ng th¸i líp C¸c tr¹ng th¸i lµm viÖc cña líp nh­ t¾t, më, khãa, ®ãng b¨ng, tan b¨ng.... ®­îc ®iÒu khiÓn b»ng c¸c nót trªn thanh c«ng cô Layers (h×nh 5.7). a) T¾t, më líp ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch nhÊp chuét vµo biÓu t­îng . Líp bÞ t¾t biÓu t­îng cã mµu xanh ( ), líp ®­îc më biÓu t­îng cã mµu vµng ( ). Mét líp bÞ t¾t th× c¸c ®èi t­îng n»m trªn líp ®ã kh«ng hiÖn ra trªn mµn h×nh. Tuy nhiªn c¸c ®èi t­îng cña líp bÞ t¾t vÉn ®­îc chän, nÕu dïng lùa chän All khi thùc hiÖn c¸c lÖnh Modify b) §ãng b¨ng (FREEZE) vµ làm tan b¨ng (THAW) mét líp ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch nhÊp chuét vµo biÓu t­îng. Líp bÞ ®ãng b¨ng biÓu t­îng cã mµu xanh ( ), líp ®­îc lµm tan b¨ng biÓu t­îng cã mµu vµng ( ) .

c) Khãa (LOCK) vµ më khãa (UNLOCK) mét líp ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch nhÊp chuét vµo biÓu t­îng . Líp bÞ khãa biÓu t­îng cã mµu xanh ( ), líp ®­îc më khãa biÓu t­îng cã mµu vµng ( ) . Mét líp bÞ ®ãng b¨ng th× c¸c ®èi t­îng n»m trªn líp ®ã kh«ng hiÖn ra trªn mµn h×nh vµ ta kh«ng thÓ hiÖu chØnh ®­îc c¸c ®èi t­îng Êy. Líp hiÖn hµnh kh«ng thÓ ®ãng b¨ng. Mét líp bÞ khãa th× c¸c ®èi t­îng n»m trªn líp ®ã vÉn hiÖn ra trªn mµn h×nh. Ta cã thÓ tiÕp tôc vÏ trªn líp ®ã nh­ng kh«ng thÓ hiÖu chØnh ®­îc c¸c ®èi t­îng ®· vÏ. Líp hiÖn hµnh vÉn bÞ khãa nh­ c¸c líp kh¸c.

d) §æi líp. Trong qu¸ tr×nh thiÕt lËp c¸c b¶n vÏ cã tr­êng hîp ta ph¶i ®æi tõ líp nµy sang líp kh¸c hoÆc chuyÓn c¸c líp kh¸c nhau vÒ cïng mét líp . Khi chuyÓn ®æi nh­ vËy c¸c ®Æc tÝnh cña líp bÞ di chuyÓn sÏ cã ®Æc tÝnh cña líp ®­îc chuyÓn ®Õn.

e) Xãa líp. Muèn xãa mét líp ta vµo hép tho¹i Layer Properties Manager ®Ó chän líp, råi nhÊp nót Delete. Líp 0 vµ líp hiÖn hµnh kh«ng thÓ xãa ®­îc.

35

H×nh 5.8

5.2.2 Thay ®æi c¸c tÝnh chÊt cña líp C¸c tÝnh chÊt cña líp tuy ®· ®­îc thiÕt lËp, nh­ng trong qu¸ tr×nh sö dông ta cã thÓ thay ®æi linh ho¹t nhê thanh c«ng cô Properties (h×nh 5.8)  Thay ®æi mµu cho líp : chän nót Color Control . NÕu chän Select Color sÏ xuÊt hiÖn b¶ng mµu ®Ó chän.  Thay ®æi d¹ng ®­êng cho líp : chän nót Linetype Control . NÕu chän Other… sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i Linetype Manager ®Ó chän.  Thay ®æi bÒ réng nÐt vÏ : chän nót Lineweight Control .

5.2.3 Thay ®æi tÝnh chÊt cña đối tượng b»ng lệnh Match Proferties C¸c ®èi t­îng trªn b¶n vÏ ®­îc vÏ b»ng nhiÒu kiÓu ®­êng nÐt , mµu s¾c, bÒ réng kh¸c nhau. Ta cã thÓ thay ®æi tÝnh chÊt cña ®èi t­îng nµy theo ®èi tượng kh¸c ®· cã trªn b¶n vÏ + Gäi lÖnh

- Pull-dow menu : Modify / Match Proferties - Toolbars : Nót trªn thanh c«ng cô Standard

+ C¸ch thùc hiÖn Sau khi gäi lÖnh , trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn « vu«ng ®Ó chän ®èi t­îng mÉu . Chän xong ®èi t­îng mÉu, bªn c¹nh « vu«ng xuÊt hiÖn thªm biÓu t­îng cã h×nh d¹ng nh­ c¸i chæi ( ) Dïng biÓu t­îng ®ã ®Ó chän c¸c ®èi t­îng cÇn thay ®æi tÝnh chÊt theo ®èi t­îng mÉu .

Sö dông c¸ch nµy rÊt tiÖn lîi. Ta cã thÓ vÏ tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng gièng nhau vÒ ®­êng nÐt, mµu s¾c … sau ®ã vÏ mÉu c¸c

®­êng nÐt cÇn vÏ, råi dïng c¸c mÉu nµy ®Ó thay ®æi c¸c ®èi t­îng kh¸c theo yªu cÇu cña b¶n vÏ .