Giới thiệu tài liệu
Tài liệu trình bày về chấn thương cột sống - tủy sống (CS-TS), một bệnh lý gây hậu quả nghiêm trọng với tỷ lệ tàn phế và tử vong cao, đồng thời tạo gánh nặng chi phí điều trị lớn. Đặc biệt, chấn thương CS chiếm phần lớn ở nam giới trẻ tuổi. Phòng ngừa tai nạn và điều trị kịp thời, đúng phương pháp là biện pháp tốt nhất để giảm thiểu hậu quả.
Đối tượng sử dụng
Bài trình bày này hướng đến các bác sĩ, sinh viên y khoa và những người quan tâm đến chấn thương cột sống và tủy sống, cung cấp kiến thức cơ bản và nâng cao về bệnh lý này.
Nội dung tóm tắt
Bài trình bày cung cấp thông tin tổng quan và chi tiết về chấn thương cột sống và tủy sống (CS-TS), bao gồm:
1. **Nguyên nhân và cơ chế chấn thương:** Trình bày các nguyên nhân phổ biến như tai nạn giao thông, tai nạn lao động, chấn thương thể thao và hành hung. Mô tả chi tiết các cơ chế chấn thương cột sống cổ (cúi, cúi-xoay, dồn dọc trục, ngửa) và cột sống lưng-thắt lưng (ép dọc trục, ép bên, cúi, cúi căng, cúi xoay, ngữa, cắt).
2. **Giải phẫu cột sống và tủy sống:** Tóm tắt giải phẫu cột sống (đốt sống, đĩa gian đốt, dây chằng), giải phẫu đốt sống cổ, ngực, lưng và giải phẫu tủy sống (khoanh tủy, rễ thần kinh, chất trắng, chất xám, bó dẫn truyền, mạch máu).
3. **Phân loại chấn thương:** Phân loại gãy cột sống cổ cao (C0-C2) và thấp (C3-C7) theo cơ chế chấn thương (cúi, ngửa, nén, xoay). Phân loại gãy cột sống ngực-thắt lưng theo Denis (thương tổn nhỏ và lớn). Đánh giá mức độ vững cột sống dựa trên thuyết 3 cột của Denis.
4. **Phân loại tổn thương tủy sống:** Phân biệt tổn thương tủy hoàn toàn và không hoàn toàn. Mô tả các hội chứng tủy không hoàn toàn (Brown-Sequard, tủy trung tâm, tủy sau, tủy trước, nón tủy) và bảng phân loại Frankel.
5. **Xử trí và điều trị:** Hướng dẫn xử trí ban đầu (ABCDE), bất động cột sống, chẩn đoán hình ảnh (X-quang, CT scan, MRI). Nêu các nguyên tắc điều trị (bất động, truyền dịch, thuốc, hội chẩn), mục tiêu phẫu thuật và phòng ngừa biến chứng thứ phát (thuyên tắc tĩnh mạch sâu, loét tì đè, viêm phổi, nhiễm trùng tiết niệu, vấn đề tâm thần).
6. **Sốc tủy và sốc thần kinh:** Phân biệt sốc tủy (mất tạm thời trương lực cơ và phản xạ) và sốc thần kinh (mất trương lực vận mạch giao cảm, tụt huyết áp, nhịp chậm).
