BÀI GIẢNG - CHƯƠNG VI - KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ

10/09/2010

KKẾẾ TOTOÁÁNN NGHI

NGHIỆPỆP VVỤỤ NGNGÂÂNN QUQUỸỸ TTKDTM VVÀÀ TTKDTM

A. KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ A. KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ

(cid:61550) Tiền mặt tại qũy là TSCó có tính thanh khoản cao nhất nhưng lại là TSCó không sinh lời nên luôn cần phải xác định mức tồn quỹ hợp lý

(cid:61550) Khi TTCK phát triển các NHTM có thể duy trì tiền mặt ở mức thấp phần còn lại đầu tư vào TSCó sinh lời có thanh khoản cao

(cid:61550) Quỹ tiền mặt do bộ phận ngân quỹ quản lý (cid:61550) Trường hợp thực hiện mô hình giao dịch một cửa theo chương trình ngân hàng bán lẻ thì quỹ tiền mặt còn bao gồm cả quỹ do các nhân viên giao dịch (Tellers) trực tiếp thu, chi tiền mặt theo hạn mức quy định

KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ

NHỮNG VĐC KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ NHỮNG VĐC KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ Nội dung nghiệp vụ ngân quỹ Nội dung nghiệp vụ ngân quỹ

(cid:61510) Thu chi tiền mặt (cid:61510) Điều chuyển tiền mặt (cid:61510) Đối chiếu tiền mặt

Tài khoản và chứng từ sử dụng Tài khoản và chứng từ sử dụng

Tài khoản Tài khoản (cid:61510) Tài khoản tiền mặt tại đơn vị - TK1011/ 1031 (cid:61510) Tài khoản tiền mặt đang vận chuyển – TK 1019 (cid:61510) Tài khoản thừa quỹ, tài sản chờ xử lý – TK 461 (cid:61510) Tài khoản tham ô, thiếu mất tiền, tài sản chờ xử lý – TK 361

1 10/09/2010

TK 1011/ 1031 Tài khoản tiền mặt tại quỹ -- TK 1011/ 1031 Tài khoản tiền mặt tại quỹ

Nội dung: Phản ánh các khoản thu, chi từ quỹ tiền mặt HTCT: Mở một tài khoản chi tiết Kết cấu: TK 1011/ 1031

Số (cid:84)(cid:77)(cid:32)(cid:116)(cid:104)(cid:117)(cid:32)(cid:118)(cid:224)(cid:111) Số (cid:84)(cid:77)(cid:32)(cid:99)(cid:104)(cid:105)(cid:32)(cid:114)(cid:97)

DN: Số (cid:116)(cid:105)ề(cid:110) (cid:109)ặ(cid:116)(cid:32)(cid:104)(cid:105)ệ(cid:110) có

1039 1019// 1039 Tài khoản tiền mặt đang vận chuyển -- TKTK 1019 Tài khoản tiền mặt đang vận chuyển Nội dung: Phản ánh số TM xuất khỏi quỹ nghiệp vụ của đơn vị để

chuyển cho đơn vị khác

HTCT: Mở tài khoản chi tiết theo từng đơn vị nhận tiền Kết cấu:

TK 1019/ 1039

Số TM đã vận chuyển đến đơn vị nhận

Số TM xuất quỹ để chuyển đến đơn vị nhận DN: Số TM đang trên đường vận chuyển

Tài khoản thừa quỹ, tài sản chờ xử lý –– TK 461 TK 461 Tài khoản thừa quỹ, tài sản chờ xử lý Nội dung: Phản ánh các khoản phải trả nội bộ khi thừa quỹ trong

quá trình thực hiện nghiệp vụ ngân quỹ HTCT: Mở tài khoản chi tiết theo từng đơn vị, cá nhân có quan hệ thanh toán TK 461 Kết cấu: Số tiền phải trả Số tiền phải trả đã được xử lý

DC: Số tiền còn phải trả

2 10/09/2010

TK 361 Tài khoản tham ô, thiếu mất tiền, tài sản chờ xử lý –– TK 361 Tài khoản tham ô, thiếu mất tiền, tài sản chờ xử lý Nội dung: Phản ánh các khoản phải thu nội bộ khi thiếu quỹ trong quá

trình thực hiện nghiệp vụ ngân quỹ HTCT: Mở tài khoản chi tiết theo từng đơn vị, cá nhân có quan hệ thanh

toán Kết cấu: TK 361 Số tiền phải thu Số tiền phải thu đã được xử lý

DN: Số tiền còn phải thu

Chứng từ và sổ sách tiền mặt Chứng từ và sổ sách tiền mặt Chứng từ kế toán tiền mặt - Chi tiền mặt: (cid:61656) Lệnh điều chuyển, phiếu chi (giao dịch nội bộ) (cid:61656) Séc tiền mặt, giấy lĩnh tiền mặt (giao dịch với KH) - Thu tiền mặt: (cid:61656) Biên bản nộp tiền, phiếu thu (giao dịch nội bộ) (cid:61656) Giấy nộp tiền (giao dịch với KH) Sổ sách kế toán tiền mặt - Bộ phận kế toán (cid:61656) Nhật ký quỹ (cid:61656) Sổ tài khoản chi tiết tiền mặt - Bộ phận ngân quỹ (cid:61656) Sổ quỹ (cid:61656) Sổ khác: Sổ theo dõi các loại tiền thu chi, sổ nháp…

KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ THU CHI TIỀN MẶT KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ THU CHI TIỀN MẶT

Kế toán nghiệp vụ thu tiền mặt Kế toán nghiệp vụ thu tiền mặt - Nguyên tắc: Thu tiền trước – Ghi sổ sau - Nội dụng thu tiền mặt: (cid:61656) Thu từ KH: KH nộp tiền gửi; trả nợ vay + lãi vay; trả phí (cid:61656) Nhận điều chuyển tiền mặt từ đơn vị khác (cid:61656) Nhận từ NHNN: Rút tiền gửi; vay NHNN Kế toán nghiệp vụ chi tiền mặt Kế toán nghiệp vụ chi tiền mặt - Nguyên tắc: Ghi sổ trước – Chi tiền sau - Nội dung chi tiền mặt: (cid:61656) Chi cho KH: KH rút tiền gửi; vay bằng tiền mặt + lấy lãi (cid:61656) Điều chuyển tiền mặt cho đơn vị khác (cid:61656) Nộp vào NHNN: Nộp tiền gửi; trả nợ vay NHNN (cid:61656) Chi nội bộ: lương, thưởng cho cán bộ, công nhân viên

3 10/09/2010

Thu tiền mặt Chi tiền mặt

Quy trình kế toán TK 1011

TK TG/KH

KH nộp tiền gửi KH rút tiền gửi

TK 5191

Nhận điều chuyển TM Điều chuyển TM đi đv khác

TK 1113

Rút tiền gửi tại NHNN Nộp tiền gửi tại NHNN

KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ ĐIỀU CHUYỂN TIỀN MẶT KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ ĐIỀU CHUYỂN TIỀN MẶT

NH điều chuyển NH nhận điều chuyển C1:NH điều chuyển vận chuyển & bàn giao tại NH nhận điều chuyển

TK 1011 TK 1019 TK 5191 TK 5191 TK 1011

(1) (3) (2)

C2:NH nhận điều chuyển đến nhận tại NH điều chuyển TK 1011 TK 5191 TK 5191 TK 1011 (1) (2)

KẾ TOÁN KIỂM KÊ, ĐỐI CHIẾU TIỀN MẶT KẾ TOÁN KIỂM KÊ, ĐỐI CHIẾU TIỀN MẶT

Nội dung: Bộ phận Quỹ và bộ phận Kế toán thực hiện đối chiếu với nhau để đảm bảo

Tổng thu = Tổng phát sinh Nợ TK TMặt Tổng chi = Tổng phát sinh Có TK TMặt Tồn quỹ = Dư Nợ TK TMặt = TM thực tế trong két

Thủ quỹ đọc trước - Kế toán đối chiếu theo

Trình tự đối chiếu:

4 10/09/2010

Trường hợp thừa quỹ tiền mặt: Trường hợp thừa quỹ tiền mặt: tồn quỹ thực tế > tồn quỹ trên sổ sách -> lập phiếu thu hạch toán số tiền thừa quỹ vào TK Thừa quỹ, TS chờ xử lý (TK461)

TK 1011/ 4211 TK 461 TK 1011

Thu thừa KH phải trả Số tiền thừa quỹ (1) (2) TK 719

Tiền lẻ/ không xác định được nguyên nhân

Trường hợp thiếu quỹ tiền mặt: Trường hợp thiếu quỹ tiền mặt: tồn quỹ thực tế < tồn quỹ trên sổ sách -> Lập phiếu chi hạch toán số tiền thiếu quỹ vào TK Tham ô, thiếu mất tiền tài sản chờ xử lý (TK361/ người gây sai) TK 1011 TK 361 TK 1011

Phiếu chi TM (1) Bồi hoàn 100% bằng TM (2) TK 851

Bồi hoàn bằng lương

KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ TTKDTM KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ TTKDTM

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TTKDTM MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TTKDTM - Sự cần thiết của TTKDTM - Ý nghĩa của TTKDTM - Các quy định có tính nguyên tắc trong TTKDTM

(cid:61656) Đối với chủ thể tham gia thanh toán (cid:61656) Đối với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán - Các tài khoản dùng trong kế toán TTKDTM

(cid:61656) Tài khoản tiền gửi thanh toán/ không kỳ hạn (TK 4211) (cid:61656) Tài khoản ký quỹ đảm bảo thanh toán (TK 427) (cid:61656) Tài khoản cho vay (cid:61656) Tài khoản ngoại bảng và sổ theo dõi

5 10/09/2010

- Các hình thức TTKDTM (cid:61656) Uỷ nhiệm thu (nhờ thu) (cid:61656) Uỷ nhiệm chi (Lệnh chi) (cid:61656) Séc thanh toán

(cid:61656) Thư tín dụng (cid:61656) Thẻ thanh toán

QUY TRÌNH KẾ TOÁN CÁC HÌNH THỨC TTKDTM QUY TRÌNH KẾ TOÁN CÁC HÌNH THỨC TTKDTM KẾ TOÁN THANH TOÁN UỶ NHIỆM CHI -- LỆNH CHI LỆNH CHI KẾ TOÁN THANH TOÁN UỶ NHIỆM CHI

- Khái niệm:

- Phạm vi thanh toán UNC:

UNC là lệnh của chủ TK uỷ nhiệm cho TCCƯDVTT phục vụ mình trích một số tiền nhất định từ TKTG của mình để thanh toán cho người thụ hưởng có TK tại cùng hoặc khác TCCƯDVTT.

- Đối tượng áp dụng:

Cùng hệ thống, cùng địa bàn; Khác hệ thống, cùng địa bàn; Cùng hệ thống, khác địa bàn; Khác hệ thống, khác địa bàn.

Thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ, công nợ và chuyển tiền -> hai bên tín nhiệm nhau hoặc người bán ở vị thế yếu hơn.

Thanh toán UNC cùng một TCCƯDVTT

TCCƯDVTT

(3) Báo Nợ

(3) Báo Có

(2) UNC

Hàng hoá

Người chi trả Người thụ hưởng

(1)

TK 4211/ người thụ hưởng TK 4211/ người chi trả

(3)

6 10/09/2010

Thanh toán UNC khác TCCƯDVTT

LCC

(3)

TCCƯDVTT phục vụ người mua TCCƯDVTT phục vụ người bán

(2)

(4) Báo Có

UNC

(3) Báo Nợ

Hàng hoá

Người mua Người bán

(1)

TK 4211

TK TTVGCNH

TK 4211

TK TTVGCNH

(4)

Nếu có TKTG

(3)

TK 1011/4211

TK 454

(4)

Trả tiền

Nếu không có TKTG

KẾ TOÁN THANH TOÁN UỶ NHIỆM THU KẾ TOÁN THANH TOÁN UỶ NHIỆM THU - Khái niệm:

UNT là chứng từ đòi tiền do người bán lập và nộp vào TCCƯDVTT phục vụ mình yêu cầu thu hộ số tiền từ người mua giá trị hàng hoá đã giao hay dịch vụ đã cung cấp có mở TK tại cùng hoặc khác TCCƯDVTT.

- Phạm vi thanh toán:

Cùng hệ thống, cùng địa bàn; Khác hệ thống, cùng địa bàn; Cùng hệ thống, khác địa bàn; Khác hệ thống, khác địa bàn.

- Đối tượng áp dụng:

Thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ -> áp dụng những khoản thanh toán có tính chất cố định và có căn cứ rõ ràng hay có dụng cụ đo chính xác.

- Thời hạn thanh toán

Không quy định thời hạn hiệu lực đối với UNT -> UNT đến TK của người mua không có tiền bị phạt chậm trả. Số tiền phạt chậm trả = Số tiền chậm trả * Số ngày chậm trả * Tỷ lệ phạt (Tỷ lệ phạt: 150% LS nợ quá hạn cho vay ngắn hạn theo ngày)

Thanh toán UNT cùng một TCCƯDVTT

TCCƯDVTT

(3) Báo Có

(3) Báo Nợ

(2) UNT

Hàng hoá

Người bán Người mua

(1)

TK 4211/ người bán

TK 4211/ người mua

(3)

7 10/09/2010

Thanh toán UNT khác TCCƯDVTT, không có UQCNợ LCC

(4)

UNT

TCCƯDVTT phục vụ người bán TCCƯDVTT phục vụ người mua

(3)

(2)

(5) Báo Có

UNT

(4) Báo Nợ

Hàng hoá

Người bán Người mua

(1)

STD “UNT gửi đi”

TK 4211

TK TTVGCNH

TK 4211

(4)

(5)

(3)

(5)

LCC

Thanh toán UNT khác TCCƯDVTT, có UQCNợ

TB “CNLCN”

(4)

LCN

TCCƯDVTT phục vụ người bán TCCƯDVTT phục vụ người mua

(3)

(2)

(5) Báo Có

UNT

(4) Báo Nợ

Hàng hoá

Người bán Người mua

(1)

TK 4211

TK 4599

TK TTVGCNH

TK 4211

(4)

(5)

(3)

LCN

KẾ TOÁN THANH TOÁN SÉC KẾ TOÁN THANH TOÁN SÉC Khái niệm:

Lệnh trả tiền của chủ TK được lập trên mẫu in sẵn yêu cầu TCCƯDVTT trích một số tiền từ TKTG của mình trả cho người thụ hưởng có tên trên Séc hoặc người cầm Séc.

Phân loại: Theo tính chất đảm bảo thanh toán:

(cid:61656) Séc chuyển khoản (cid:61656) Séc bảo chi (cid:61656) Séc bảo lãnh

(cid:61656) Người ký phát (cid:61656) Người được trả tiền (cid:61656) Người thụ hưởng (cid:61656) Người thực hiện thanh toán/ người bị ký phát (cid:61656) Người thu hộ

Chủ thể tham gia thanh toán Séc

8 10/09/2010

Thời hạn Séc:

(cid:61656) Ngày ký phát: ghi trên Séc

(cid:61656) Thời hạn xuất trình: 30 theo lịch từ ngày ký phát (cid:61656) Thời hạn thanh toán: 6 tháng theo lịch từ ngày ký phát Đình chỉ thanh toán: Người ký phát thông báo bằng VB yêu cầu người thực hiện thanh toán không thanh toán tờ Séc do mình đã ký phát.

Séc phát hành quá số dư:

Xuất trình trong thời hạn xuất trình mà số tiền trong TK của người ký phát không đủ tiền thanh toán toàn bộ số tiền trên tờ Séc.

Quy trình kế toán thanh toán Séc Quy trình kế toán thanh toán Séc

Kế toán thanh toán Séc chuyển khoản (SCK)

Khái niệm -> Vốn trong thanh toán là tiền gửi tại NH. -> Không chắc chắn về khả năng chi trả -> Dùng trong trường hợp 2 bên tín nhiệm nhau và người thanh toán phải tuân thủ nguyên tắc ghi Nợ trước, ghi Có sau.

Kế toán thanh toán SCK trong cùng một TCCƯDVTT

TCCƯDVTT

(3) Báo Có

(3) Báo Nợ

(2) SCK

Hàng hoá

Người ký phát Người thụ hưởng

SCK (1)

Kế toán thanh toán SCK khác TCCƯDVTT, không có UQCNợ

(4)

LCC (3)

TCCƯDVTT thanh toán TCCƯDVTT thu hộ

SCK

(2) SCK

(5) Báo Có

(4) Báo Nợ

Hàng hoá

Người ký phát Người thụ hưởng

SCK (1)

TK TTVGCNH

TK 4211

TK TTVGCNH

(4)

(5)

LCC

9 10/09/2010

Kế toán thanh toán SCK khác TCCƯDVTT, có UQCNợ

(4)

TB “CNLCN” (3)

TCCƯDVTT thanh toán TCCƯDVTT thu hộ

LCN

(2) SCK

(5) Báo Có

(4) Báo Nợ

Hàng hoá

Người ký phát Người thụ hưởng

SCK (1)

TK TTVGCNH

TK 4211

TK 4599

TK TTVGCNH

(4)

(5)

(3)

LCN

Kế toán thanh toán Séc bảo chi (SBC)

Khái niệm -> Vốn trong thanh toán là số tiền ký gửi trên TK TG đảm bảo TT Séc. -> Được đảm bảo về khả năng chi trả -> dùng trong trường hợp hai bên không tín

nhiệm nhau trong quan hệ TT.

-> TT SBC cùng hệ thống -> có ký hiệu mật -> có UQCNợ đương nhiên -> được

quyền lập LCN (ghi Có trước, ghi Nợ sau)

-> TT SBC khác hệ thống -> không có ký hiệu mật -> phải tuân thủ nguyên tắc

ghi Nợ trước, ghi Có sau (giống như SCK)

Thủ tục phát hành SBC KH phải lập “Giấy yêu cầu bảo chi Séc” kèm tờ Séc đến TCCƯDVTT phục vụ

mình -> kiểm tra Giấy yêu cầu bảo chi Séc và tờ Séc cùng số dư TKTGTT -> đủ điều kiện thì làm thủ tục bảo chi Séc: Trích TKTGTT lưu ký vào TKTG đảm bảo TT Séc hoặc phong toả số tiền ký phát Séc trên TKTGTT.

Nếu KH lưu ký tiền vào TKTG đảm bảo TT Séc, hạch toán:

Nợ: TK Tiền mặt hoặc TKTGTT Có: TK TG đảm bảo TT Séc – TK 4271 Sau đó, ký bảo chi Séc và giao Séc cho KH

Kế toán thanh toán SBC trong cùng một TCCƯDVTT

TCCƯDVTT

(4) Báo Có

(4) Báo Nợ

(1) SBC

(3) SBC

Hàng hoá

Người ký phát Người thụ hưởng

SBC (2)

TK 4271/người phát hành

TK 4211/người phát hành

TK 4211/người thụ hưởng

(4)

(1)

Có ký quỹ

Ký quỹ

(4)

Không ký quỹ

10 10/09/2010

Kế toán thanh toán SBC khác TCCƯDVTT cùng hệ thống hoặc có UQCNợ

(5)

TB “CNLCN” (4)

TCCƯDVTT thanh toán TCCƯDVTT thu hộ

LCN

(3) SBC

(1) SBC

(6) Báo Có

(5) Báo Nợ

Hàng hoá

Người ký phát Người thụ hưởng

SBC (2)

Kế toán thanh toán SBC khác TCCƯDVTT không có UQCNợ

(5)

LCC (4)

TCCƯDVTT thanh toán TCCƯDVTT thu hộ

SBC

(3) SCK

(1) SBC

(6) Báo Có

(5) Báo Nợ

Hàng hoá

Người ký phát Người thụ hưởng

SBC (2)

44. KẾ TOÁN THANH TOÁN THẺ . KẾ TOÁN THANH TOÁN THẺ

- Khái niệm:

- Phân loại thẻ: Theo nguồn vốn đảm bảo thanh toán:

(cid:61656) Thẻ ghi nợ (Loại A) – Debit Card (cid:61656) Thẻ trả trước (Loại B) – Prepaid Card (cid:61656) Thẻ tín dụng (Loại C) – Credit Card - Chủ thể tham gia thanh toán thẻ:

(cid:61656) NH phát hành thẻ (cid:61656) Chủ thẻ (cid:61656) Cơ sở chấp nhận thẻ (cid:61656) NH thanh toán thẻ 33

Thẻ NH là phương tiện do tổ chức phát hành thẻ phát hành để thực hiện giao dịch thẻ theo các điều kiện và điều khoản do các bên thoả thuận.

11 10/09/2010

Quy trình phát hành và thanh toán thẻ Quy trình phát hành và thanh toán thẻ

Kế toán giai đoạn phát hành thẻ:

+ Thẻ trả trước (loại B): Trích TKTG hoặc nộp tiền mặt lưu ký TKTG đảm bảo TT thẻ

Nợ: TK Thích hợp/ KH Có: TK Tiền gửi đảm bảo thanh toán thẻ (TK 4273/KH)

+ Thẻ tín dụng (Loại C): Nguồn vốn thanh toán là vốn vay -> tuân thủ chế độ tín dụng. + Thẻ ghi nợ (Loại A): Nguồn vốn thanh toán là số dư trên TKTG tại NH.

Kế toán giai đoạn thanh toán thẻ: Sử dụng thẻ rút tiền mặt: Rút tại máy ATM:

Nợ: TK Thích hợp/ Chủ thẻ Có: TK Tiền mặt tại ATM

Rút tại các điểm rút tiền: (cid:61656) Trh1: Thẻ cùng hệ thống NH

(cid:61656) Trh2: Thẻ khác hệ thống NH, không có uỷ quyền chuyển nợ

NH thanh toán trả tiền ngay cho CSCNT: Nợ: TK Điều chuyển vốn Có: TKTG/ CSCNT Căn cứ biên lai, NH phát hành thẻ: Nợ: TK Thích hợp/ chủ thẻ Có: TK Điều chuyển vốn 35

NH phát hành thẻ: Nợ: TK Thích hợp/ chủ thẻ

(cid:61656) Trh3: Thẻ khác hệ thống NH, có uỷ quyền chuyển nợ:

NH thanh toán: Có: TK TTVGCNH Nợ: TK TTVGCNH Có: TKTG/ CSCNT

NH thanh toán căn cứ biên lai:

Nợ: TK TTVGCNH Có: TK Các khoản chờ thanh toán khác Khi nhận được TB chấp nhận LCN từ NH phát hành:

Nợ: TK Các khoản chờ thanh toán khác Có: TK TG/ CSCNT NH phát hành nhận LCN từ NH thanh toán:

Nợ: TK Thích hợp/ chủ thẻ Có: TK TTVGCNH 36