CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG
Bộ môn
HÀN & CNKL Biên soạn:
ThS. Vũ Đình Toại
1. Các chuyển động để thực hiện việc cắt gọt:
Chương IX: Nguyên lý cắt gọt kim loại
I. Những khái niệm cơ bản về quá trình cắt gọt kim loại:
Bào ngang
Chuyển động cơ bản Chuyển động phụ
Chuyển động chính Chuyển động chạy dao
giường
CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG
Bộ môn
HÀN & CNKL Biên soạn:
ThS. Vũ Đình Toại
1.1. Chuyển động chính: là chuyển động cơ bản có tốc độ lớn hơn tất cả các chuyển động khác
1.2. Chuyển động chạy dao (chuyển động bước tiến): là chuyển động cơ bản có tốc độ nhỏ hơn
chuyển động chính
2. Các thông số cơ bản của chế độ cắt gọt:
Những thông số cơ bản của chế độ cắt gọt là: vận tốc cắt, lượng chạy dao (bước tiến), chiều sâu
cắt, diện tích lớp cắt (chiều rộng cắt và chiều dày cắt), thời gian để gia công một chi tiết và thời
gian máy
2.1. Vận tốc cắt - v: là đoạn đường đi trong một đơn vị thời gian của một điểm trên bề mặt gia
công hoặc một điểm trên lưỡi dụng cụ cắt
1000
πDn
v
Đối với máy có phôi hoặc dụng cụ cắt quay tròn (ví dụ: tiện) vận tốc cắt tính theo công thức:
m/ph D: Đường kính của phôi (mm);
n: Số vòng quay của phôi hoặc của dụng cụ cắt trong một phút
Đối với máy có dụng cụ cắt hoặc phôi chuyển động thẳng (ví dụ: bào), vận tốc cắt tính theo công
thức:
t
L
v
.1000
m/ph
L: Chiều dài hành trình (mm);
t: Thời gian của một hành trình (phút)
CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG
Bộ môn
HÀN & CNKL Biên soạn:
ThS. Vũ Đình Toại
2.2. Lîng ch¹y dao - S: Lîng ch¹y dao (bíc tiÕn) S khi tiÖn lµ kho¶ng di ®éng cña dông cô
c¾t theo chiÒu däc khi ph«i quay mét vßng [mm/vßng]
Lîng ch¹y dao khi phay lµ sù di chuyÓn cña ph«i (tÝnh b»ng mm) khi dao phay quay mét
vßng (So) hoÆc khi dao phay quay mét r¨ng (Sz), hoÆc lµ sù di chuyÓn cña ph«i (tÝnh b»ng
mm) trong mét phót (Sm)
So = Sz . Z
Sm = So . n = Sz . Z . n
Z: sè r¨ng cña dao phay
n: sè vßng quay cña dao phay trong mét phót
Lîng ch¹y dao khi khoan lµ kho¶ng di ®éng cña mòi khoan däc theo trôc trong 1 vßng quay
cña mòi khoan
2.3. ChiÒu s©u c¾t -
t:
lµ kho¶ng c¸ch gi÷a mÆt cÇn ®îc gia c«ng vµ mÆt ®· gia c«ng sau mét
lÇn dông cô c¾t ch¹y qua (lît c¾t)
Khi tiÖn ngoµi, chiÒu s©u c¾t ®o theo ®êng vu«ng gãc víi trôc ph«i vµ tÝnh theo c«ng thøc:
mm
dD
t
2
D: ®êng kÝnh cña mÆt cÇn ®îc gia c«ng (mm)
d: ®êng kÝnh cña mÆt ®· gia c«ng (mm)
CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG
Bộ môn
HÀN & CNKL Biên soạn:
ThS. Vũ Đình Toại
ChiÒu s©u c¾t khi phay ®o trong mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi trôc dao phay vµ b»ng chiÒu dµy
cña líp kim lo¹i bÞ hít ®i sau mét lÇn ch¹y dao
ChiÒu s©u c¾t khi khoan b»ng nöa ®êng kÝnh cña mòi khoan:
mm
D
t
2
D: ®êng kÝnh cña mòi khoan [mm]
2.4. DiÖn tÝch líp c¾t - f: lµ tÝch sè gi÷a bíc tiÕn S vµ chiÒu s©u c¾t hoÆc lµ tÝch sè gi÷a chiÒu
dµy c¾t a vµ chiÒu réng c¾t b
f = s. t = a. b
2.5. Thêi gian ®Ó gia c«ng mét chi tiÕt trªn m¸y gåm thêi gian m¸y, thêi gian phô, thêi gian
phôc vô vµ thêi gian nghØ ng¬i
CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG
Bộ môn
HÀN & CNKL Biên soạn:
ThS. Vũ Đình Toại
2.5.1. Thêi gian m¸y (cßn gäi lµ thêi gian chÝnh) lµ thêi gian trùc tiÕp dïng ®Ó c¾t gät kim lo¹i
Thêi gian m¸y Tm dïng ®Ó tiÖn mét chi tiÕt víi nhiÒu lÇn ch¹y dao ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
nS
iL
Tm.
.
[phót]
L: ChiÒu dµi hµnh tr×nh cña dao theo híng ch¹y dao (mm)
i: sè lÇn ch¹y dao (số lượt cắt)
S: lîng ch¹y dao cña dao (mm/vßng)
n: sè vßng quay cña ph«i trong mét phót
2.5.2. Thêi gian phô TP lµ thêi gian mµ ngêi thî dïng ®Ó b¶o ®¶m hoµn thµnh nhiÖm vô
c«ng nghÖ c¬ b¶n nh thêi gian ®Æt, kÑp vµ th¸o chi tiÕt, thêi gian ®iÒu khiÓn c¸c c¬ cÊu cña
m¸y, thêi gian di chuyÓn dông cô vµ thêi gian ®o chi tiÕt
2.5.3. Thêi gian phôc vô chç lµm viÖc Tpv lµ thêi gian ®Ó ngêi thî dïng ®Ó chuÈn bÞ chç
lµm viÖc (m¸y, dông cô, ®å g¸) trong vßng mét ca
2.5.4. Thêi gian nghØ ng¬i Tn gåm thêi gian h¹n ®Þnh bëi c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña m¸y vµ
cña s¶n xuÊt
Thêi gian ®Ó gia c«ng mét chi tiÕt trªn m¸y (møc thêi gian cho mét s¶n phÈm) ®îc tÝnh
theo c«ng thøc:
Tc = Tm + Tp + Tpv + Tn [phót ]
N¨ng suÊt trong mét phót cña m¸y cã thÓ tÝnh theo c«ng
thøc:
c
T
N1
[c¸i/phót]