Bài giảng dòng điện xoay chiều - bài toán biện luận hộp kín
lượt xem 64
download
Tham khảo tài liệu 'bài giảng dòng điện xoay chiều - bài toán biện luận hộp kín', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Bài giảng dòng điện xoay chiều - bài toán biện luận hộp kín
- Khóa h c Dòng i n xoay chi u và Dao ng i n t BÀI GI NG DÒNG I N XOAY CHI U Bài gi ng 8: Bµi kÝn Bµi to¸n biÖn luËn hép kÝn I. KI N TH C V DÒNG I N M T CHI U Dòng i n m t chi u không qua t i n. Dòng i n m t chi u có qua cu n c m nhưng ZL = 0. Dòng i n m t chi u qua ư c i n tr , khi ó i n tr có giá tr xác nh b i R = U/I. Ví d 1: Cho dòng i n m t chi u có i n áp U = 12 V ch y qua m t cu n dây, khi ó cư ng dòng i n o ư c là 0,4 A. Cho dòng i n xoay chi u có i n áp hai u m ch 100 V, t n s 50 Hz ch y qua cu n dây trên thì cư ng dòng i n o ư c là 2 A. Tính h s t c m c a cu n dây. Hư ng d n gi i: Khi cho dòng m t chi u ch y qua cu n dây thì ch có i n tr r c a cu n dây có tác d ng. Giá tr c a r xác nh b i r = U/I = 12/0,4 = 30 . Khi cho dòng xoay chi u ch y qua cu n dây, thì cu n dây óng vai trò như m t o n m ch xoay chi u Lr thu nh . U 100 T ng tr c a cu n dây là ZLr = r 2 + Z2 = = = 50 ZL = Z2 − r 2 = 502 − 302 = 40 → L Lr I 2 Z Z 0, 4 T ó ta ư c h s t c m c a cu n dây là L = L = L = (H). ω 2 πf π Ví d 2: Cho dòng i n m t chi u có i n áp U = 20 V ch y qua m t cu n dây, khi ó cư ng dòng i n o ư c là 0,5 A. Cho dòng i n xoay chi u có i n áp hai u m ch 120 V, t n s 50 Hz ch y qua cu n dây trên thì cư ng dòng i n o ư c là 2,4 A. a) Tính h s t c m c a cu n dây. b) Tính công su t t a nhi t trên cu n dây khi m c dòng m t chi u và dòng xoay chi u tương ng. Hư ng d n gi i: a) Tính L: Khi cho dòng m t chi u ch y qua cu n dây thì ch có i n tr r c a cu n dây có tác d ng. Giá tr c a r xác nh b i r = U/I = 20/0,5 = 40 . Khi cho dòng xoay chi u ch y qua cu n dây thì ta có U 120 0,3 ZLr = r 2 + ZL = = = 50 ZL = ZLr − r 2 = 502 − 302 = 30 ← L = → → 2 2 (H). π I 2, 4 b) Tính công su t t a nhi t trên cu n dây: - Khi cho dòng m t chi u ch y qua thì P = I2 r = 0,52.40 = 10W. - Khi cho dòng xoay chi u ch y qua thì P = I2 r = 2,42.40 = 230, 4W. I LƯ NG TRONG M CH I N XOAY CHI U II. M I QUAN H V PHA C A CÁC - M ch ch có R thì u và i cùng pha. - M ch ch có L thì u nhanh pha hơn i góc π/2. - M ch ch có t C thì u ch m pha hơn i góc π/2. ZL nh b i công th c tan φ = - M ch có R và L thì u nhanh pha hơn i góc φ xác R − ZC - M ch có R và C thì u ch m pha hơn i góc φ xác nh b i công th c tan φ = R - M ch có L và C thì u nhanh pha hơn i góc π/2 khi ZL > ZC và u ch m pha hơn i góc π/2 khi ZL < ZC Chú ý: Các d ng bài toán v h p en òi h i kh năng bi n lu n và suy lu n cao (gi ng bi n lu n s nghi m c a phương trình b c hai ch a tham s ó) nên chúng ta c g ng phân chia h t các trư ng h p có th x y ra (nh ck h t bài vì có th m t d ki n ph n sau bài s giúp lo i tr i m t trư ng h p nào ó). D NG TOÀN V H P KÍN THƯ NG G P III. M T S 1) M ch i n có 1 h p kín π π l ch pha gi a u và i, v i − ≤ φ ≤ . Ta có m t s các trư ng h p i n hình: G i φ là 2 2 N u φ = 0: + h p kín ch ch a R n u nó ch a 1 ph n t . + h p kín ch a 3 ph n t R, L, C v i ZL = ZC. - Trang | 1 - T ng ài tư v n: 1900 58-58-12 Hocmai.vn – Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t
- Khóa h c Dòng i n xoay chi u và Dao ng i n t BÀI GI NG DÒNG I N XOAY CHI U π N u φ= : 2 + h p kín ch ch a L n u nó ch a 1 ph n t . + h p kín ch a 2 ph n t (L, C) v i ZL > ZC. π N u φ=− : 2 + h p kín ch ch a C n u nó ch a 1 ph n t . + h p kín ch a 2 ph n t (L, C) v i ZL < ZC. π N u 0 ZC. π N u − < φ < 0:: 2 + h p kín ch a 2 ph n t (R, C). + h p kín ch a 3 ph n t (R, L, C) v i ZL < ZC. Chú ý: + N u m ch i n không cho dòng m t chi u ch y qua thì m ch ó ph i có ch a t i n. i n có tiêu th i n năng thì m ch i n ph i có R, ho c cu n dây không thu n c m. + N u m ch Ví d 1. Cho m ch i n xoay chi u như hình v . u m ch là uAB = 200cos(100πt) V, bi t ZC = 100 Ω, i n áp hai ZL = 200 Ω, cư ng hi u d ng c a m ch là I = 2 2 A, cosφ = 1. X là o n m ch g m hai trong ba ph n t (Ro, Lo, Co) m c n i ti p. H i X ch a nh ng linh ki n gì? Xác nh giá tr c a các linh ki n ó. Hư ng d n gi i: T cosφ = 1 → m ch x y ra c ng hư ng. Khi ó u và i cùng pha. o n AN ch a C và L v i ZL > ZC nên u và i cùng pha thì X ph i ch a Ro và Co v i ZCo = ZL − ZC = 100 . 100 2 U R o = U AB = 100 2V R o = → = 50 22 ó ta ư c T 10−4 ZCo = 100 C = → (F) π Ví d 2. (Trích Tuy n sinh i h c 2004) Cho m t m ch i n xoay chi u g m i n tr thu n R có th thay i ư c m c n i ti p v i m t h p kín X (ch ch a m t ph n t L ho c C). i n áp hi u d ng hai u m ch là UAB = 200V, f = 50 Hz. Khi công su t trong m ch t giá tr c c i Pmax thì I = 2A và i nhanh pha hơn u. Tìm ph n t trong h p X và tính giá tr c a chúng. Hư ng d n gi i: Do i nhanh pha hơn u nên h p X ch a t C. U2 U2R U2 U2 U2 ( PAB ) max = Ta có PAB = I2 R = 2 R = 2 = ≤ → khi R = ZC R + ZC 2 Z2 2ZC 2ZC Z R+ C R 10−4 U AB 200 Khi ó, ZAB = R 2 + ZC = 2ZC = = = 100 2 R = ZC = 100 ← C = → → 2 (F) π I max 2 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2) M ch i n có 2 h p kín Gi s hai h p kín ta c n xác nh ph n t ch a trong chúng là X và Y. TH1: M i h p ch ch a m t ph n t . G i φ′ là l ch pha gi a i n áp c a X và Y ( ϕ′ = ϕu X − ϕuY , v i 0 ≤ φ′ ≤ π). Ta có m t s các kh năng có th x y ra: - Trang | 2 - T ng ài tư v n: 1900 58-58-12 Hocmai.vn – Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t
- Khóa h c Dòng i n xoay chi u và Dao ng i n t BÀI GI NG DÒNG I N XOAY CHI U N u φ′ = 0: Khi ó, các h p kín hoàn toàn gi ng nhau các ph n t . π N u φ′ = : 2 + H p 1 ch a L, h p 2 ch a R. + H p 1 ch a R, h p 2 ch a C. N u φ′ = π: Khi ó, h p 1 ch a L, h p 2 ch a C. π N u 0 < φ′ < : 2 + H p 1 ch a cu n dây không thu n c m (r, L); h p 2 ch a R. + H p 1 ch a L, h p 2 ch a cu n dây không thu n c m (r, Lo). π < φ′ < π : Khi ó, h p 1 ch a cu n dây không thu n c m (r, L); h p 2 ch a C. Nu 2 TH2: M i h p ch a 2 trong 3 ph n t . G i φ′ là l ch pha gi a i n áp c a X và Y ( ϕ′ = ϕu X − ϕuY , v i 0 ≤ φ′ ≤ π). X ch a hai ph n t R, L: L L′ N u φ′ = 0: Khi ó Y ch a R′, L′ v i=. R R′ R′ π Z L ⇔ R.R ′ = ZL .ZC ⇔ R.R ′ = N u φ′ = : Khi ó Y ch a R′, C v i L = R ZC C 2 π N u 0 < φ′ < : Có m t s kh năng sau x y ra: 2 + H p 2 ch a (L′, C) v i ZL′ > ZC + H p 2 ch a (L′, R′). + H p 2 ch a (R′, C). π N u < φ′ < π : Có m t s kh năng sau x y ra: 2 + H p 2 ch a (L′, C) v i ZL′ < ZC + H p 2 ch a (R′, C). X ch a hai ph n t R, C: N u φ′ = 0: Khi ó Y ch a R′, C′ v i CR = C′R ′. π Z R L N u φ′ = − : Khi ó Y ch a R′, L v i L = ⇔ R.R ′ = ZL .ZC ⇔ R.R ′ = R ′ ZC 2 C π N u 0 < φ′ < : Có m t s kh năng sau x y ra: 2 + H p 2 ch a (L, C′) v i ZL < ZC′ + H p 2 ch a (R′, C′). π N u − π < φ′ < − : Có m t s kh năng sau x y ra: 2 + H p 2 ch a (L, C′) v i ZL > ZC′ + H p 2 ch a (R′, L). Ví d 3. H p X, Y m i h p ch a hai trong 3 ph n t R, L, C. N i AM v i ngu n i n m t chi u thì vôn k V1 ch 60 V và ampe k ch 2 A. N i AB v i ngu n i n xoay chi u có t n s f = 50 Hz thì các vôn k V1 và V2 cùng ch 60 V còn ampe k ch 1 A và U AM ⊥ U MB . Xác nh các ph n t trong các h p X, Y và xác nh giá tr c a chúng. Hư ng d n gi i: - Trang | 3 - T ng ài tư v n: 1900 58-58-12 Hocmai.vn – Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t
- Khóa h c Dòng i n xoay chi u và Dao ng i n t BÀI GI NG DÒNG I N XOAY CHI U Khi n i AM v i ngu n m t chi u thì trong X ph i có i n tr R1. Do dòng i n m t chi u không th ch y qua t i n, ng th i X ch a 2 trong 3 ph n t R, L, C nên ph n t còn l i là L. Do X là R1L nên i n áp hai u AM nhanh pha hơn dòng U AM ⊥ U MB thì i n áp hai u MB ph i ch m pha i n, hơn i, suy ra Y ph i ch a R2 và t C. Khi n i AM v i dòng i n m t chi u thì i n áp hai u AB cũng chính là i n áp hai u AM do Y ch a t C nên dòng i n không ch y qua. Khi ó, UAM = 60 V; I1 = 2 A → R1 = 60/2 = 30 . Khi n i AB v i dòng i n xoay chi u thì theo bài ta có UAM = UMB = 60 V; I2 = 1 A → ZAM = ZMB = 60 . ZAM = R 1 + Z2 = 302 + Z2 ⇒ Z L = 602 − 302 = 30 3 2 L L l ch pha gi a uAM và i khi ó th a mãn Z π 30 3 tan φ AM = L = = 3 φ AM = → R1 30 3 0 Hay uAM nhanh pha hơn i góc 60 . π Do U AM ⊥ U MB , mà uAM nhanh pha hơn i góc 600 nên uMB ch m pha hơn i góc 300, hay φ MB = − 6 π R2 cosφ MB = Z R 2 = ZMB cosφ MB = 60.cos − 6 = 30 3 → MB Ta có tan φ = − ZC Z = −R tan φ = −30 3.tan − π = 30 →C MB 2 MB 6 R2 Ví d 3. Cho m ch i n xoay chi u như hình v , i n áp hai u m ch là u AB = 100 2 cos (100πt ) V. L,r M Khi khóa K óng thì I1 = 2A và i l ch pha π/6 v i uAB X A B Khi khóa K m thì I2 = 1A và U AM ⊥ U MB . Bi t h p X có K ch a 2 trong 3 ph n t R, L, C. Xác nh các ph n t trong h p X và tính giá tr c a chúng. Hư ng d n gi i: Khi khóa K óng: o n m ch MB b o n m ch nên m ch i n ch có r, L và M ≡ B, khi ó UAM = UAB = 100 V. Do m ch có r và L nên uAM nhanh pha hơn i góc π/6. U AM ZAM = I = 50 π 3 r = ZAM cos = 50. → = 25 3 1 T cos π = r 6 2 6 ZAM πZ π 1 ng th i, tan = L ZL = r.tan = 25 3. → = 25 6 r 6 3 Khi khóa K m thì m ch i n g m có r, L và h p X. - Trang | 4 - T ng ài tư v n: 1900 58-58-12 Hocmai.vn – Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t
- Khóa h c Dòng i n xoay chi u và Dao ng i n t BÀI GI NG DÒNG I N XOAY CHI U Do U AM ⊥ U MB và uAM ã nhanh pha hơn i góc π/6 nên uMB ch m pha hơn i góc π/3 (hay φMB = –π/3). → o n m ch MB có ch a m t i n tr R và m t t C. U AB = U AM + U MB U 2 = U 2 + U 2 → AB Ta có AM MB U AM ⊥ U MB ⇔ Z2 = Z2 + Z2 ZMB = ZAB − ZAM → 2 2 AB AM MB U AB 100 ZAB = = = 100 ZMB = 1002 − 502 = 50 3 → I2 1 Khi ó π R cos φ MB = ⇒ R = 50 3.cos − = 25 3 3 Z MB − ZC ( ) π tan φ MB = ⇒ ZC = −R tan − = −25 3. − 3 = 75 3 R Ví d 5. Cho m ch i n xoay chi u như hình v . H p X ch a 2 trong 3 ph n t . Cho bi t 10−3 π F, u AM = 180 2cos 100 πt − V, u MB = 60 2cos (100 πt ) V C= 9π 2 a) Cho RX = 90 , vi t bi u th c i n áp hai u m ch uAB và tính giá tr các ph n t trong h p X. b) Tìm giá tr c a Rx công su t t a nhi t trong m ch t giá tr c c i. Hư ng d n gi i: a) Vi t uAB và xác nh ph n t trong X. Vi t bi u th c i n áp hai u m ch uAB T gi th t ta th y uAM và uMB vuông pha v i nhau. U AB = U AM + U MB U 2 = U 2 + U 2 ⇔ U oAB = U oAM + U oMB ⇔ U oAB = U oAM + U oMB = 120 5 V → AB 2 2 2 2 2 T ó AM MB U AM ⊥ U MB B ng phép t ng h p véc tơ (như t ng h p hai dao ng i u hòa) ta ư c U sin φ AM + U oMB sin φ MB 180 2. ( −1) + 60 2.0 tan φ AB = oAM = = −3 φ AB = −1, 25rad. → U oAM cosφ AM + U oMB cosφ MB 180 2.0 + 60 2.1 u AB = 120 5cos (100 πt − 1, 25 ) V. → Xác nh các ph n t trong h p X 1 Ta có ZC = = 90 ZAM = R 2 + ZC = 90 2 → 2 ωC x − ZC −90 π l ch pha c a uAM v i i th a mãn tan φ AM = = = −1 φ AM = − → Rx 90 4 0 Hay uAM ch m pha hơn i góc 45 . Do U AM ⊥ U MB , mà uAM ch m pha hơn i góc 450 nên uMB nhanh pha hơn i góc 450 (hay φMB = π/4). → o n m ch MB ch a m t i n tr R và cu n c m L, hay h p X có ch a R và L. Ta có U oAM = 3U oMB ⇔ ZAM = 3ZMB Z MB = 30 2 . → π R cosφ MB = R = ZMB .cosφ MB = 30 2.cos = 30 → 4 ZMB π Z tan φ MB = L ZL = R.tan φ MB = 30.tan = 30 → 4 R b) Xác nh R công su t t a nhi t c c i U2 U2 U2 U2 Ta có P = I2 ( R + r ) = 2 ( R x + r ) = 2( x R + r) = ≤ ( R x + r ) + ( ZL − ZC ) ( ZL − ZC ) 2 Z L − ZC 2 2 Z (Rx + r) + (Rx + r) - Trang | 5 - T ng ài tư v n: 1900 58-58-12 Hocmai.vn – Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t
- Khóa h c Dòng i n xoay chi u và Dao ng i n t BÀI GI NG DÒNG I N XOAY CHI U ( ) 2 120 5 2 U2 U2 Uo P ≤ → Pmax = → = = = 300 W. 2 ZL − ZC 4 ZL − ZC 4 ( 30 − 90 ) 2 ZL − ZC Pmax khi R x + r = ZL − ZC R x = ZL − ZC − r = 60 − 30 = 30 → Giáo viên : ng Vi t Hùng Ngu n : Hocmai.vn - Trang | 6 - T ng ài tư v n: 1900 58-58-12 Hocmai.vn – Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Luyện thi ĐH KIT 1 (Đặng Việt Hùng) - Đại cương về dòng điện xoay chiều P1 (Bài tập tự luyện)
7 p | 735 | 191
-
Bài giảng dòng điện xoay chiều - máy biến áp, sự truyền tải điện năng
4 p | 226 | 63
-
Bài giảng Vật lý 12 bài 12: Đại cương về dòng điện xoay chiều
24 p | 493 | 60
-
Luyện thi ĐH KIT 1 (Đặng Việt Hùng) - Đại cương về dòng điện xoay chiều P1 (Tài liệu bài giảng)
7 p | 326 | 57
-
Bài giảng: Mạch điện xoay chiều RLC - phần 1
5 p | 259 | 54
-
Bài giảng Vật lý 9 bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều . Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều - Lý 9
36 p | 391 | 47
-
Bài giảng: Mạch điện xoay chiều RLC - phần 2
6 p | 225 | 45
-
Bài giảng Vật lý 9 bài 33: Dòng điện xoay chiều
20 p | 288 | 17
-
Bài giảng chuyên đề luyện thi đại học Vật lý – Chương 4 (Chủ đề 1): Đại cương về dòng điện xoay chiều
0 p | 61 | 8
-
Bài giảng Vật lí 12 - Bài 12: Đại cương về dòng điện xoay chiều
18 p | 67 | 8
-
Đề 2: Bài tập dòng điện xoay chiều
0 p | 75 | 7
-
Bài giảng Vật lý 9 - Bài 33: Giới thiệu Dòng điện xoay chiều
11 p | 84 | 6
-
Vật lý 12 Phân ban: BÀI 36 + 37 : DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU VẬT DẪN CÓ ĐIỆN TRỞ THUẦN TRONG MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU CÁC GIÁ TRỊ HIỆU DỤNG
0 p | 133 | 5
-
Bài giảng Vật lí 9 bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều
20 p | 17 | 4
-
Bài giảng chuyên đề luyện thi đại học Vật lý – Chương 4 (Chủ đề 7): Ôn tập dòng điện xoay chiều – Đề thi đai học + cao đẳng các năm
35 p | 34 | 4
-
Bài giảng Vật lí lớp 9 bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều
21 p | 20 | 4
-
Bài giảng chuyên đề luyện thi đại học Vật lý – Chương 4 (Chủ đề 3): Công suất dòng điện xoay chiều
13 p | 56 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn