Bài giảng Đường đưa thuốc và cách sử dụng

Tài liệu này thuộc bộ môn Dược lâm sàng của Đại học Dược Hà Nội, cung cấp kiến thức về đường đưa thuốc và cách sử dụng thuốc. Tài liệu này dùng cho mục đích học tập và tham khảo, bao gồm các nội dung về đường tiêu hóa (dưới lưỡi, trực tràng, uống) và ngoài đường tiêu hóa (tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch, tiêm dưới da, hệ trị liệu qua da, đường hô hấp).

Tài liệu này dành cho sinh viên dược, dược sĩ lâm sàng và các chuyên gia y tế quan tâm đến việc sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả thông qua các đường dùng khác nhau.

Tài liệu này cung cấp thông tin chi tiết về các đường đưa thuốc khác nhau và cách sử dụng chúng một cách an toàn và hiệu quả, bao gồm:

1. **Đường tiêu hóa:**
* **Đường dưới lưỡi:** Lưu ý khi sử dụng, không nhai nuốt viên thuốc, không ăn uống khi ngậm thuốc, không súc miệng sau khi thuốc tan.
* **Đường trực tràng:** Cách đặt thuốc, bảo quản, và các chống chỉ định (tiêu chảy, viêm da vùng hậu môn).
* **Đường uống:** Thời điểm uống thuốc, cách sử dụng các dạng bào chế đặc biệt, và các trường hợp cần tránh bẻ, nhai, nghiền thuốc. Đặc biệt chú ý tới các dạng viên bao tan trong ruột, viên giải phóng biến đổi và các dạng viên đặt dưới lưỡi.
2. **Đường tiêm:**
* **Tiêm dưới da:** Thể tích tiêm, vị trí tiêm, và các lưu ý khi sử dụng (không tiêm vào vùng da bị tổn thương, thay đổi vị trí tiêm thường xuyên).
* **Tiêm bắp:** Vị trí tiêm, thể tích tiêm giới hạn, và các trường hợp không được tiêm bắp (chất kích ứng mạnh, bệnh nhân dùng thuốc chống đông máu, bệnh nhân sốc).
* **Tiêm tĩnh mạch:** Các hình thức tiêm, tốc độ tiêm truyền, và các nguy cơ (tương kỵ, quá tải dịch, thoát mạch).
3. **Hệ trị liệu qua da:**
* So sánh với đường tĩnh mạch và đường uống về ưu điểm (tránh chuyển hóa qua gan lần đầu, nồng độ thuốc ổn định, bệnh nhân tự sử dụng được, dừng điều trị khi quá liều).
* Cách sử dụng: Chọn vùng da để dán, làm sạch và khô da trước khi dán, thay đổi vị trí dán.
4. **Đường hô hấp:**
* Các dụng cụ hít: Bình xịt định liều (MDI), bình hít bột khô (DPI), máy khí dung.
* Hướng dẫn sử dụng MDI và DPI, kèm theo buồng đệm (spacer).