Bài giảng Hội chứng bụng cấp - BS Lê Hùng

Chia sẻ: Vĩnh Yêu Bình | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST

Báo xấu

137
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tìm hiểu đặc điểm đau bụng cấp; đau bụng cấp; chẩn đoán nguyên nhân đau bụng cấp; kiểu đau bụng cấp;... được trình bày cụ thể trong "Bài giảng Hội chứng bụng cấp" do BS Lê Hùng biên soạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hội chứng bụng cấp - BS Lê Hùng

HỘI CHỨNG BỤNG CẤP Bs Lê Hùng
Đặc điểm • Diễn ra cấp tính • Mức độ đau thường dữ dội • Phần lớn BN được can thiệp bằng ngoại khoa 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 2
Đau bụng cấp… • …thường diễn tiến trong vòng 1 tuần • Hầu hết những cơn đau kéo dài quá 6 giờ đều cần được can thiệp bằng phẫu thuật • Thái độ chẩn đoán: không có đủ thời gian để chỉ định những phương tiện chẩn đoán cận lâm sàng có giá trị chẩn đoán cao nhưng mất nhiều thời gian (như CT) • Thái độ xử trí: cần nhanh chóng và chính xác 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 3
Đau bụng cấp, vì thế… …cần đến sự quyết đoán, cả trong chẩn đoán và xử trí 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 4
Để chẩn đoán nguyên nhân, cần phải dựa vào nhiều dữ kiện • Đặc điểm của cơn đau • Đặc điểm của BN • Các triệu chứng khác kèm theo 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 5
Đặc điểm của đau bụng cấp • Kiểu đau • Các tư thế hay • Loại đau biện pháp giảm • Vị trí đau đau • Tính chất khởi phát • Thời gian kéo dài của cơn đau • Mức độ • Các triệu chứng • Hướng lan kèm theo khi đau 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 6
Kiểu đau • Đau liên tục: tổn thương nằm ở tạng đặc hay phúc mạc bị viêm • Đau quặn cơn: ruột tăng co thắt – Đau quặn cơn có nhịp điệu: tắc ruột non – Đau quặn cơn không nhịp điệu: tắc đại tràng hay ruột bị kích thích (viêm ruột) • Đau quặn thắt: sự co thắt liên tục sợi cơ thành tạng rỗng (ruột, đường mật, niệu quản), gặp trong: cơn đau quặn mật, cơn đau quặn thận… • Đau “như đâm”: sỏi niệu quản, thủng ổ loét dạ dày-tá tràng 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 7
Loại đau • Trong ngoại khoa, đây là yếu tố quan trọng nhất • Có hai loại đau chính: đau thành và đau tạng • Trước khi hiểu thế nào là đau thành và đau tạng, cần hiểu về phúc mạc và sự phân bố thần kinh cảm giác của phúc mạc 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 8
Phúc mạc có hai lá… • Lá tạng: bao phủ các tạng trong khoang bụng • Lá thành: lót mặt trong thành bụng, vùng chậu và dưới hoành 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 9
Thần kinh chi phối cảm giác cho hai lá phúc mạc… • Lá tạng: thần kinh giao cảm T5-L3 • Lá thành: thần kinh thân thể (somatic) T6- L1 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 10
Đặc điểm của cảm nhận đau từ thần kinh giao cảm và thân thể • Thần kinh giao cảm: khi bị kích thích, cho cảm giác đau mơ hồ, không định khu rõ rệt • Thần kinh thân thể (somatic): cho cảm giác đau rõ ràng, có định khu rõ 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 11
Khi thần kinh giao cảm bị kích thích… BN có cảm giác mơ hồ về đau. BN không thể xác định chính xác vị trí đau Khi thần kinh thân thể bị kích thích… BN có cảm giác đau rất rõ ràng. BN có thể xác định chính xác vị trí đau 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 12
Đau tạng xảy ra khi… …phúc mạc tạng bị căng (thành ruột, đường mật, niệu quản bị căng; bao gan, lách bị căng trong viêm gan, áp-xe gan, tụ máu trong nhu mô… Đau thành xảy ra khi… …phúc mạc thành bị viêm do nhiễm trùng hay hoá chất 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 13
Khi tạng rỗng bị thủng hay hoại tử… …dịch dạ dày, ruột… tràn vào xoang bụng …làm cho phúc mạc thành bị viêm …vì thế đau thành đồng nghĩa với viêm phúc mạc …và đồng nghĩa với can thiệp ngoại khoa 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 14
Bạn đã hiểu đến đâu? 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 15
Để biết được đau bụng cấp xuất phát từ tạng nào và do tổn thương nào… …trước tiên, cần biết kiểu đau và loại đau …có hai loại đau: đau thành và đau tạng. Đau thành đồng nghĩa với viêm phúc mạc và can thiệp ngoại khoa …kế đến, cần biết vị trí đau Cần nhớ rằng vị trí đau không phải luôn luôn trùng với vị trí tạng bị tổn thương 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 16
Một biến thể đặc biệt của đau tạng… …là đau quy chiếu 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 17
Đau quy chiếu • Vị trí đau mà BN cảm nhận được không trùng với vị trí giải phẫu của tổn thương • Sự “lẫn lộn” về vị trí này là do hai dây thần kinh cảm giác của hai vị trí cùng truyền dẫn tín hiệu thần kinh về cùng một tầng tuỷ sống hay hai tầng tuỷ sống kề nhau • Thần kinh cảm giác nào truyền về tín hiệu “mơ hồ” (cảm giác tạng) thì vỏ não sẽ “hiểu lầm” là tín hiệu được truyền về từ một vùng khác (vùng quy chiếu) 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 18
Phần lớn đau tạng (thần kinh giao cảm bị kích thích)… …đều có vùng quy chiếu Nếu thần kinh giao cảm bị kích thích quá mạnh (sỏi niệu quản)… …BN cũng có thể có cảm giác đau rõ ràng và có định khu rõ Đau thành ở nơi mà sự phân bố thần kinh thân thể nghèo nàn… …cũng có thể có vùng quy chiếu 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 19
Đau xuất phát từ dạ dày-tá tràng, gan mật, tuỵ… …cho cảm giác đau ở (có vùng quy chiếu là): … vùng thượng vị 5/4/2016 copyright 2006 www.brainybetty.com; All Rights Reserved. 20