Bài giảng kháng sinh part 3

Chia sẻ: Dasjhd Akdjka | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

242
lượt xem 73
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tác dụng tương tự như Erythromycin 2.3. Clarithromycin (250 - 500 mg uống 12h/lần) Là 1 Macrolide bán tổng hợp, phổ tác dụng tương tự như Erythromycin nhưng tăng cường tác dụng với H. influenza, M. catarrhalis. Dùng để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp và nhiễm trùng phần mềm, viêm dạ dày do Helicobacter pylori, các nhiễm trùng do Mycobacterium avium complex (MAC) trong bệnh nhân AIDS. Chống chỉ định cho phụ nữ có thai, giảm liều khi suy thận...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng kháng sinh part 3

T¸c dông t¬ng tù nh Erythromycin 2.3. Clarithromycin (250 - 500 mg uèng 12h/lÇn) Lµ 1 Macrolide b¸n tæng hîp, phæ t¸c dông t¬ng tù nh Erythromycin nhng t¨ng cêng t¸c dông víi H. influenza, M. catarrhalis. Dïng ®Ó ®iÒu trÞ nhiÔm trïng ®êng h« hÊp vµ nhiÔm trïng phÇn mÒm, viªm d¹ dµy do Helicobacter pylori, c¸c nhiÔm trïng do Mycobacterium avium complex (MAC) trong bÖnh nh©n AIDS. Chèng chØ ®Þnh cho phô n÷ cã thai, gi¶m liÒu khi suy thËn 2.4. Azithromycin (250 - 500 mg uèng/ngµy trong 3 ngµy) lµ 1 Azalide, cã thêi gian b¸n huû kÐo dµi. Thuèc ngÊm vµo tæ chøc tèt, cã phæ t¸c dông t¬ng tù nh clarithromycin. Dïng ®Ó ®iÒu trÞ nhiÔm trïng ®êng sinh dôc tiÕt niÖu bao gåm Chlamydia trachomatis vµ N.gonorrhoeae. §iÒu trÞ c¸c nhiÔm trïng ®êng h« hÊp, viªm niÖu ®¹o, nhiÔm trïng do Legionella, dù phßng vµ ®iÒu trÞ MAC. Uèng thuèc khi ®ãi 2.5. Clindamycin (150 - 450 mg uèng 6h/lÇn hoÆc 600 - 900 tiªm tÜnh m¹ch 8h/lÇn) Clindamycin lµ 1 lincoide cã t¸c dông chèng l¹i vi khuÈn Gram (+) vµ hÇu hÕt vi khuÈn kÞ khÝ bao gåm c¶ B. fragilis vµ viªm phæi do Pneumocystis carinii. Thuèc hÊp thu tèt qua ®êng uèng T¸c dông phô thêng gÆp nhÊt lµ ph¸t ban vµ Øa ch¶y, cã thÓ gÆp viªm ®¹i trµng cã mµng gi¶. 3. Vancomycin (1g truyÒn tÜnh m¹ch 12h/lÇn) Vancomycin lµ 1 kh¸ng sinh Tricyclic glycopeptide lo¹i diÖt khuÈn chèng l¹i hÇu hÕt vi khuÈn Gram (+). Khi chèng l¹i Entercoccus n ã chØ cã t¸c dông k×m khuÈn. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ph¸t triÓn c¸c chñng Enterococcus kh¸ng Vancomycin (VRE). C¸c chñng Staphylococcus coagulase ©m tÝnh kh¸ng Vancomycin còng ®îc b¸o c¸o, nã lµm t¨ng sù ®Ò kh¸ng cña tô cÇu vµng. 3.1. ChØ ®Þnh - §iÒu trÞ nhiÔm trïng nÆng do vi khuÈn Gram (+) kh¸ng beta lactam (ORSA) - §iÒu trÞ nhiÔm trïng nÆng do vi khuÈn Gram (+) ë bÖnh nh©n dÞ øng víi penicillin - §iÒu trÞ viªm ®¹i trµng do Clostridiu m difficile mµ kh¸ng metronidazol, dù phßng viªm néi t©m m¹c ë nh÷ng bÖnh nh©n dÞ øng víi penicillin Dù phßng trong ngo¹i khoa mµ cã nguy c¬ nhiÔm trïng coa víi ORSA hoÆc tô cÇu tr¾ng kh¸ng Oxacillin - §iÒu trÞ viªm mµng n·o do phÕ cÇu kh¸ng penicillin 3.2. C¸ch dïng 11
Vancomycin nªn truyÒn tÜnh m¹ch víi tèc ®é Ýt nhÊt 1g/h ®Ó tr¸nh héi chøng ®á ngêi. LiÒu Vancomycin nªn gi¶m khi bÖnh nh©n suy thËn. 3.3. T¸c dông phô NÕu truyÒn nhanh Vancomycin cã thÓ dÉn ®Õn ph¶n øng trung gian víi histamine lµm ®á mÆt vµ ngêi, ®«i khi h¹ huyÕt ¸p. Vancomycin lµm t¨ng nguy c¬ ®éc víi thËn cña aminoglycosid. 4. Tetracyclin Lµ 1 thuèc k×m khuÈn cã phæ réng chèng l¹i c¸c t¸c nh©n nh Rickettsia, Chlamydia, Mycoplasma, Nocardia, Actinomyces, Yesina pestis, Vibrio cholera, Leptospira 4.1. ChØ ®Þnh Tetracyclin ®îc chØ ®Þnh ®iÒu trÞ viªm niÖu ®¹o kh«ng do lËu, bÖnh Rickettsia, viªm phÕ qu¶n m·n, bÖnh Lyme, bÖnh trøng c¸. 4.2. Dîc ®éng häc Tetracyclin hÊp thu tèt vµo lóc ®ãi 4.3. C¸ch dïng vµ liÒu lîng Tetracyclin 250 - 500 mg uèng 6h/lÇn Th¶i trõ qua thËn Doxycycline 100 mg uèng 12h/lÇn. Th¶i trõ qua gan. 4.4. T¸c dông phô Bao gåm kÝch øng d¹ dµy, nh×n ®«i, t¨ng ure m¸u. Tetracycline kh«ng dïng cho phô n÷ cã thai vµ trÎ em
Suy tuû víi tû lÖ 1/25 000 trêng hîp. Cã thÓ h¹ b¹ch cÇu, tan m¸u ë bÖnh nh©n thiÕu G6PD. Ph¶n øng dÞ øng vµ viªm thÇn kinh ngo¹i vi. 6. Aminoglycosid Nhãm thuèc nµy lµ thuèc diÖt khuÈn, t¸c dông víi c¶ vi khuÈn Gram (+) vµ Gram (-), kÐm t¸c dông ë m«i trêng nghÌo oxy vµ pH thÊp. Nªn thö ®é nh¹y c¶m cña thuèc víi vi khuÈn. 6.1. ChØ ®Þnh. Aminoglycosid ®îc chØ ®Þnh ®Ó ®iÒu trÞ nhiÔm trïng nÆng do trùc khuÈn Gram (-) cßn nh¹y c¶m. ®îc phèi hîp víi penicillin, ampicillin hoÆc vancomycin ®Ó ®iÒu trÞ Streptococcus ®Æc biÖt lµ Enterococcus. Streptomycin ®îc dïng ®Ó ®iÒu trÞ bÖnh dÞch h¹ch, lao, bÖnh do Brucella. 6.2. Dîc ®éng häc Aminoglycosid th¶i trõ nhanh khi chøc n¨ng thËn b×nh thêng. Nh÷ng yÕu tè g©y t¨ng thÓ ph©n bè (phô n÷ cã thai, báng, cæ chíng, sèc nhiÔm khuÈn) lµm t¨ng nång ®é a minoglycosid ®Ó ®¹t nång ®é ®Ønh trong huyÕt t¬ng. Suy thËn kÐo dµi thêi gian b¸n huû cña thuèc nªn ph¶i kÐo dµi kho¶ng c¸ch gi÷a 2 lÇn dïng thuèc 6.3. LiÒu lîng Gentamycin, Tobramycin vµ netromycin 3 - 4mg/kg c©n nÆng, tiªm b¾p hoÆc truyÒn tÜnh m¹ch 1 lÇn/ngµy Amikacin vµ kanamycin 15 mg/kg c©n nÆng, tiªm b¾p hoÆc truyÒn tÜnh m¹ch 1 lÇn/ngµy 6.4. T¸c dông phô T¸c dông phô chÝnh lµ g©y ®éc cho thËn vµ tai trong, cÇn theo dâi chøc n¨ng thËn trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ. 7. C¸c chÊt øc chÕ chuyÓn ho¸ acid folic. - Sulfonamid §îc sö dông ®Ó ®iÒu trÞ bÖnh do Toxoplasma, Nocardia... - Trimethoprim - Trimethoprim - sulfamethoxazole (Co-trimoxazol, TMP/SMX) Lµ 1 lo¹i thuèc chèng l¹i vi khuÈn Gram (-) vµ gram (+) 7.1. ChØ ®Þnh §Ó ®iÒu trÞ nhiÔm trïng ®êng tiÕt niÖu, viªm tiÒn liÖt tuyÕn, viªm phÕ qu¶n cÊp vµ m·n, viªm xoang, bÖnh do Nocardia, viªm phæi do Pneumocystis carinii, bÖnh do Toxoplasma. 7.2. C¸ch dïng 13
160 mg TMP/ 800 mg SMX uèng 12h/lÇn 7.3. T¸c dông phô ThiÕu m¸u, h¹ b¹ch cÇu, h¹ tiÓu cÇu, ph¶n øng dÞ øng, t¨ng creatinin m¸u. 8. Fluoroquinolon. Fluoroquinolon lµ kh¸ng sinh diÖt khuÈn, hÊp thu tèt qua ®êng uèng, dung n¹p tèt, cã hiÖu qu¶ chèng l¹i c¸c trùc khuÈn Gram (-) bao gåm c¶ P. aeruginosa vµ nhiÒu cÇu khuÈn Gram (+) bao gåm c¶ S .aureus. §Æc biÖt t¸c dông tèt víi c¸c chñng Salmonella, Shigella, lËu cÇu, Ýt t¸c dông víi phÕ cÇu. C¸c kh¸ng sinh Levofloxacin, Moxifloxacine, gatifloxacine cßn cã t¸c dông tèt víi c¸c vi khuÈn gram (+) vµ kh«ng ®iÓn h×nh. Nªn gi¶m liÒu khi suy thËn. T¸c dông phô bao gåm buån n«n, Øa ch¶y, ph¸t ban, nh×n ®«i vµ nh÷ng biÓu hiÖn víi thÇn kinh trung ¬ng nh ®au ®Çu, mÖt mái. Nªn tr¸nh dïng Fluoroquinolon cho trÎ em, phô n÷ cã thai vµ ®ang cho con bó v× nã ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn cña sôn. - Norfloxacin 400 mg uèng 12h/lÇn - Ciprofloxacin 250 - 500 mg uèng 12h/lÇn hoÆc 200 - 400 mg truyÒn tÜnh m¹ch 12h/lÇn - Ofloxacin 200 - 400 mg uèng hoÆc truyÒn tÜnh m¹ch 12h/lÇn - Pefloxacin 400 mg uèng hoÆc truyÒn tÜnh m¹ch 12h/lÇn - Levofloxacin 250 - 400 mg uèng hoÆc truyÒn tÜnh m¹ch 24h/lÇn - Lomefloxacin 400 mg uèng 24h/lÇn - Gatifloxacin 400 mg uèng 24h/lÇn - Moxifloxacin 500 mg uèng 24h/lÇn 9. Metronidazol. LiÒu dïng 250 - 500 mg uèng hoÆc truyÒn tÜnh m¹ch 8 - 12h/lÇn. Metronidazol lµ c¸c nitroimidazol ho¹t ®éng chèng l¹i vi khuÈn kÞ khÝ Gram (- ) bao gåm Bacteroides spp vµ Clostridium spp. NhiÒu liªn cÇu kÞ khÝ kh¸ng víi thuèc nµy. Metronidazol cã t¸c dông chèng nhiÒu lo¹i ®¬n bµo vµ ký sinh trïng bao gåm Trichomonas vaginalis, Giardia lamblia, Entamoeba histolytica. 9.1. ChØ ®Þnh. §iÒu trÞ c¸c nhiÔm trïng do vi khuÈn kÞ khÝ bao gåm nhiÔm trïng æ bông vµ tö cung, apxe gan, apxe n·o. Thêng ®îc dïng phèi hîp ®Ó ®iÒu trÞ nhiÔm trïng do vi khuÈn kÞ khÝ vµ ¸i khÝ. 9.2. Dîc ®éng häc HÊp thu qua d¹ dµy ruét rÊt tèt, ngÊm vµo trong tæ chøc tèt bao gåm c¶ dÞch n·o tuû. CÇn gi¶m liÒu khi bÖnh nh©n suy gan. 14
9.3. T¸c dông phô Kh« miÖng, thay ®æi vÞ gi¸c. 10. C¸c thuèc chèng lao §iÒu trÞ cã hiÖu qu¶ nhiÔm trïng lao cÇn ph¶i phèi hîp nhiÒu thuèc ®Ò phßng c¸c vi khuÈn ®Ò kh¸ng. 10.1. Isoniazid (INH 300mg uèng 24h/lÇn) Lµ thuèc diÖt khuÈn chèng l¹i M. tuberculosis, M. kansasii vµ M. bovis. Thuèc cã t¸c dông trªn vi khuÈn ®ang nh©n nªn c¶ trong vµ ngoµi tÕ bµo kÓ c¶ trong m«i trêng nu«i cÊy.  Dîc ®éng häc. - Thuèc hÊp thu tèt b»ng ®êng uèng. Sau khi uèng 1 - 2h nång ®é thuèc trong m¸u ®¹t 3 - 5g/ml. Thøc ¨n vµ c¸c thuèc chøa nh«m lµm gi¶m hÊp thu thuèc. - INH khuÕch t¸n nhanh vµo c¸c tÕ bµo vµ c¸c dÞch mµng phæi, dÞch cæ chíng vµ dÞch n·o tuû, chÊt b· ®Ëu, níc bät, da, c¬. Nång ®é thuèc trong dÞch n·o tuû t¬ng ®¬ng víi nång ®é trong m¸u - INH cã thÓ dïng 2 lÇn/tuÇn (15 mg/kg c©n nÆng). LiÒu tèi ®a 900 mg/lÇn.  T¸c dông phô. - NhiÔm ®éc gan (Hepatotoxicity) T¨ng men gan, ë nh÷ng bÖnh nh©n nghiÖn rîu th× t¨ng nguy c¬ nhiÔm ®éc gan - Viªm d©y thÇn kinh ngo¹i vi Do gi¶m thu nhËn vitamin B6. CÇn bæ sung vitamin B6 10.2. Rifamycin (RIF, 600 mg uèng 24h/lÇn) RIF lµ kh¸ng sinh diÖt khuÈn chèng l¹i c¸c cÇu khuÈn Gram (+) vµ nhiÒu trùc khuÈn Gram (-), hÇu hÕt c¸c chñng Mycobacterium. RIF còng ®îc cho 600 mg uèng 2 lÇn/tuÇn. HÊp thu vµ ph©n bè tèt c¶ trong mµng n·o. RIF ®îc chuyÓn ho¸ bëi gan, th¶i ra níc tiÓu mµu vµng. §éc tÝnh bao gåm ph¸t ban, c¸c ¶nh hëng ®Õn thÇn kinh trung ¬ng, rèi lo¹n d¹ dµy ruét. 10.3. Pyrazinamide (PZA 15 - 30 mg/kg c©n nÆng/ngµy, uèng tèi ®a 2g/ngµy) Lµ kh¸ng sinh diÖt khuÈn ngÊm tèt vµo vi khuÈn, ph©n bè tèt vµo dÞch vµ tæ chøc bao gåm c¶ dÞch n·o tuû. Thuèc ®îc chuyÓn ho¸ ë gan. T¸c dông phô chÝnh lµ nhiÔm ®éc gan vµ t¨ng ure m¸u. 10.4. Ethambutol (EMB 15mg/kg c©n nÆng uèng ngµy) 15