Bài giảng Khoa học quản lý ứng dụng: Chương 1 - ThS. Huỳnh Đỗ Bảo Châu

2/12/2017<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP<br /> .HCM<br /> KHOA HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ<br /> <br /> Mục tiêu bài học<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC QUẢN LÝ ỨNG DỤNG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phát biểu ý nghĩa của KHQL<br /> Mô tả được các ứng dụng của KHQL<br /> Trình bày được qui trình của KHQL<br /> Trình bày được các vấn đề ra quyết định<br /> Mô tả được vai trò của mô hình toán<br /> <br /> CHƯƠNG 1<br /> TỔNG QUAN VỀ KHOA HỌC QUẢN LÝ<br /> GV. ThS. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 1<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 2<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> Nội dung chính<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> <br /> Cách tiếp cận KHQL trong giải quyết vấn đề.<br /> Các kỹ thuật của khoa học quản lý và ứng dụng<br /> trong kinh doanh.<br /> KHQL và hệ thống hỗ trợ ra quyết định.<br /> Mô hình phân tích điểm hòa vốn.<br /> <br /> 3<br /> <br /> GV. ThS. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 1. Cách tiếp cận khoa học quản lý<br /> trong giải quyết vấn đề<br /> <br /> 4<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2/12/2017<br /> <br /> Một số khái niệm KHQL<br /> Management science is the discipline that adapts the<br /> scientific approach for problem solving to executive<br /> decision making in order to accomplish the goal of<br /> “doing the best you can with what you’ve got”<br /> <br /> <br /> <br /> Một số khái niệm KHQL trong lịch sử<br /> Scientific methods of providing executive departments<br /> with a quantitative basis for decisions regarding operations<br /> under their control<br /> <br /> <br /> <br /> (Morse & Kimball – 1951)<br /> <br /> (Laurence & Pasternack)<br /> <br /> Operations research is an interdisciplinary branch of<br /> applied mathematics and formal science using<br /> mathematical modeling, statistical analysis, and<br /> mathematical optimization, … to arrive at optimal or nearoptimal solutions to complex decision-making problems<br /> <br /> <br /> <br /> The use of techniques such as statistical inference and<br /> decision theory, mathematical programming, probabilistic<br /> models, network and computer science [to solve complex<br /> operational and strategic issues]<br /> <br /> <br /> <br /> (US Army Pamphlet 600-3)<br /> <br /> (wiki)<br /> <br /> 5<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 1.1 Khái niệm & Nguồn gốc của KHQL<br /> Khái niệm: KHQL là phương pháp khoa học dùng<br /> các công cụ định lượng để hỗ trợ ra quyết định.<br /> Các thuật ngữ về Khoa học quản lý<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khoa học quản lý<br /> Phân tích định lượng<br /> Phương pháp định lượng<br /> Nghiên cứu tác vụ, Vận trù học<br /> <br /> Nguồn gốc (lịch sử): từ đầu Thế kỷ 20, trong thế<br /> chiến thứ hai (1939 – 1945).<br /> <br /> <br /> <br /> 7<br /> <br /> GV. ThS. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 6<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 1.2 Quy trình của KHQL<br /> KHQL bắt đầu từ dữ liệu và vai trò chính của phương pháp này<br /> là xử lý dữ liệu để đưa ra kết quả là thông tin.<br /> <br /> <br /> <br /> Dữ liệu<br /> <br /> Xử lý<br /> <br /> Thông tin<br /> <br /> KHQL bao gồm các ứng dụng của thống kê, toán học, mô hình<br /> tối ưu, mô phỏng… vào việc giải quyết các bài toán Ra quyết<br /> định.<br /> <br /> <br /> <br /> KHQL xem xét cả 2 yếu tố Định tính và Định lượng.<br /> <br /> <br /> <br /> 8<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2/12/2017<br /> <br /> 1.2 Quy trình của KHQL (tt)<br /> Quan sát & Xác định vấn đề<br /> <br /> 1.2 Quy trình của KHQL<br /> Quan sát<br /> <br /> <br /> <br /> Quan sát:<br /> <br /> <br /> <br /> Xác định vấn đề<br /> <br /> <br /> <br /> Xác định vấn đề:<br /> <br /> <br /> Xây dựng mô hình<br /> <br /> Các kỹ thuật<br /> Khoa học<br /> Quản lý<br /> <br /> Xác định một vấn đề tồn tại trong tổ chức<br /> Thường được thực hiện bởi nhà khoa học, quản lý.<br /> Cần xác định rõ ràng và chính xác để tìm giải pháp phù<br /> hợp nhất.<br /> Phải phân biệt Triệu chứng – Nguyên nhân.<br /> Liên quan đến vấn đề khác.<br /> <br /> <br /> <br /> Xây dựng giải pháp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phản hồi<br /> <br /> Đúng, rõ ràng (mục tiêu cụ thể, đo được  định lượng)<br /> <br /> Thông tin<br /> <br /> Thực hiện<br /> 9<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 10<br /> <br /> 1.2 Quy trình của KHQL (tt)<br /> Xây dựng mô hình & giải pháp<br /> Xây dựng mô hình:<br /> <br /> <br /> Đại diện/biểu diễn thực tế.<br /> <br /> <br /> <br /> Nhiều thành phần liên quan.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Thu thập dữ liệu:<br /> <br /> <br /> $ Advertising<br /> <br /> <br /> <br /> Mô hình toán: tập các mối quan hệ toán học được biểu diễn dưới các<br /> phương trình hoặc bất phương trình, nhằm tối ưu hóa một hàm mục<br /> tiêu nào đó.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1.2 Quy trình của KHQL (tt)<br /> Thực hiện<br /> $ Sales<br /> <br /> <br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> Dữ liệu chính xác, đầy đủ, tin cậy (GIGO).<br /> Nguồn dữ liệu<br /> <br /> Garbage<br /> In<br /> <br /> Tồn tại một/nhiều biến số (biến kiểm soát được – biến QĐ và biến không<br /> kiểm soát được) và tham số.<br /> <br /> Process<br /> <br /> Hiểu được, có thể giải được, điều chỉnh, cập nhật.<br /> <br /> Garbage<br /> Out<br /> <br /> Xây dựng giải pháp<br /> <br /> <br /> Ứng dụng mô hình vào thực tế vấn đề<br /> <br /> 11<br /> <br /> GV. ThS. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 12<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2/12/2017<br /> <br /> 1.2 Quy trình của KHQL (tt)<br /> Thực hiện<br /> <br /> <br /> Tìm lời giải:<br /> <br /> <br /> <br /> 1.2 Quy trình của KHQL (tt)<br /> Thực hiện<br /> Kiểm nghiệm lời giải:<br /> <br /> <br /> <br /> Lời giải tối ưu, thực tiễn, khả dụng.<br /> Tìm lời giải từ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phương trình/Hệ phương trình/Bất phương trình<br /> Phương pháp thử sai (Trial & Error)<br /> Chạy mọi giá trị<br /> Giải thuật (Algorithm)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Kiểm tra dữ liệu (so với nguồn dữ liệu khác).<br /> Kiểm tra mô hình (thể hiện đúng thực tế).<br /> <br /> Phân tích kết quả:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ý nghĩa lời giải (các hành động ngầm hiểu, hệ quả)<br /> <br /> <br /> <br /> Phân tích độ nhạy<br /> <br /> Thực hiện lời giải:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> Theo dõi kết quả.<br /> <br /> <br /> 13<br /> <br /> Đưa vào áp dụng.<br /> <br /> <br /> <br /> Thuyết phục nhà quản lý.<br /> <br /> 14<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> Các kỹ thuật của khoa học quản lý<br /> 1.<br /> <br /> 2. Các kỹ thuật của khoa học quản lý<br /> và ứng dụng trong kinh doanh<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> 6.<br /> 7.<br /> <br /> 15<br /> <br /> GV. ThS. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 16<br /> <br /> Linear & Integer programming<br /> LP/IP Modeling<br /> Network models<br /> Project scheduling<br /> Forecasting / Dự báo<br /> Queuing models<br /> Simulation models / Mô phỏng<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2/12/2017<br /> <br /> Một số ứng dụng KHQL<br /> trong doanh nghiệp thực tế trên thế giới<br /> <br /> <br /> Producing Hamburgers at Burger King<br /> <br /> <br /> Queuing models<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Inventory modeling<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Decision analysis<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Shortest path network<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Integer linear programming<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Linear programming<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Simulation model<br /> <br /> Scheduling Crews at American Airlines<br /> <br /> Planning Environmental Policy in Finland<br /> Cooking at Mrs. Fields<br /> Designing Attractions at Disneyland<br /> Transporting Trash in New York City<br /> <br /> 17<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> Khoa học quản lý<br /> và hệ thống hỗ trợ ra quyết định<br /> <br /> <br /> 3. Khoa học quản lý<br /> và hệ thống hỗ trợ ra quyết định<br /> <br /> Planning the Sony Advanced Traveler Information System<br /> <br /> 18<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> Khoa học quản lý<br /> và hệ thống hỗ trợ ra quyết định<br /> <br /> Decision variables & decision makers<br /> <br /> <br /> <br /> Hệ thống hỗ trợ ra quyết định được phân loại theo “Mô hình hóa<br /> quyết định” bao gồm:<br /> <br /> <br /> Inputs<br /> <br /> Manager<br /> <br /> <br /> PRODUCTION<br /> PROCESS<br /> <br /> $<br /> <br /> Owner<br /> <br /> GV. ThS. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> Mô hình khoa học quản lý (management science - MS): mô tả toán học<br /> về một số bối cảnh kinh doanh<br /> <br /> <br /> <br /> Ý tưởng của các mô hình hệ thống hỗ trợ ra quyết định: kết hợp<br /> các mô hình dạng MS (phù hợp ít nhiều, với các giả thiết khác<br /> nhau về bài toán nghiệp vụ) với phân giải của người ra quyết<br /> <br /> “Controllable” or “uncontrollable” depend on who has control<br /> 19<br /> <br /> Mô hình nhận thức (mental model) – về bối cảnh kinh doanh – như là lý<br /> thuyết của người ra quyết định về kinh doanh tốt/xấu.<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> định .<br /> 20<br /> <br /> GV. Huỳnh Đỗ Bảo Châu<br /> <br /> 5<br /> <br />