Bài giảng Kiểm toán 2: Chuyên đề 2

6/13/2013

Chuyên đề 2

Các bằng chứng kiểm toán đặc biệt

Caùc cô sôû daãn lieäu thoâng thöôøng

Soá dö ñaàu naêm

Öôùc tính keá toaùn

Söï kieän tieáp theo

BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH

Tính hoaït ñoäng lieân tuïc

Giaûi trình cuûa GÑ

Baèng chöùng kieåm toaùn ñaëc bieät

Caùc beân lieân quan

Chöùng kieán kieåm keâ

Xaùc nhaän nôï phaûi thu

Trình bày: Nguyễn Trí Tri

Nôï tieàm taøng

Söû duïng coâng vieäc beân khaùc

Söï kieän sau ngaøy khoùa soå

 Nguoàn tham chieáu: VSA/ISA 560, VAS 23,

IAS 10  Khaùi nieäm  Phaân loaïi  Thuû tuïc kieåm toaùn

1 6/13/2013

VAS 23

(*)

Söï kieän sau ngaøy khoùa soå keá toaùn laäp BCTC

31.12.200X Ngaøy keát thuùc nieân ñoä

1.2.200X+1 Ngaøy phaùt haønh BCTC

(*)Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy khoùa soå keá toaùn laäp BCTC

Ngày phát hành báo cáo tài chính: Là ngày, tháng, năm ghi trên báo cáo tài chính mà Giám đốc (hoặc người được ủy quyền) của đơn vị kế toán ký duyệt báo cáo tài chính để gửi ra bên ngoài doanh nghiệp.

IAS 10 Events after the balance sheet date

Events after the balance sheet date are those events, favourable and unfavourable, that occur between the balance sheet date and the date when the financial statements are authorised for issue.

Be careful with the date of authorisation for issue!!!

IAS 10

Date of authorisation for issue

In some cases, an entity is required to submit its financial statements to its shareholders for approval after the financial statements have been issued. In such cases, the financial statements are authorised for issue on the date of issue, not the date when shareholders approve the financial statements. Example The management of an entity completes draft financial statements for the year to 31 December 20X1 on 28 February 20X2. On 18 March 20X2, the board of directors reviews the financial statements and authorises them for issue. The entity announces its profit and selected other financial information on 19 March 20X2. The financial statements are made available to shareholders and others on 1 April 20X2. The shareholders approve the financial statements at their annual meeting on 15 May 20X2 and the approved financial statements are then filed with a regulatory body on 17 May 20X2. The financial statements are authorised for issue on 18 March 20X2 (date of board authorisation for issue).

2 6/13/2013

IAS 10

Date of authorisation for issue (con’t)

In some cases, the management of an entity is required to issue its financial statements to a supervisory board (made up solely of non-executives) for approval. In such cases, the financial statements are authorised for issue when the management authorises them for issue to the supervisory board.

Example On 18 March 20X2, the management of an entity authorises financial statements for issue to its supervisory board. The supervisory board is made up solely of non-executives and may include representatives of employees and other outside interests. The supervisory board approves the financial statements on 26 March 20X2. The financial statements are made available to shareholders and others on 1 April 20X2. The shareholders approve the financial statements at their annual meeting on 15 May 20X2 and the financial statements are then filed with a regulatory body on 17 May 20X2. The financial statements are authorised for issue on 18 March 20X2 (date of management authorisation for issue to the supervisory board).

Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy khoùa soå laäp BCTC

Thí duï

Yeâu caàu

Loaïi söï kieän

Ñieàu chænh baùo caùo taøi chính

Baùn taøi saûn hay thu hoài coâng nôï sau ngaøy keát thuùc nieân ñoä khaùc vôùi soá lieäu soå saùch

Nhöõng söï kieän cung caáp theâm baèng chöùng veà caùc söï vieäc ñaõ toàn taïi vaøo ngaøy khoaù soå keá toaùn laäp baùo caùo taøi chính

Phaùt haønh coå phieáu sau ngaøy khoùa soå

Khoâng caàn ñieàu chænh, nhöng coù theå yeâu caàu khai baùo

Nhöõng söï kieän cung caáp daáu hieäu veà caùc söï vieäc ñaõ phaùt sinh tieáp sau ngaøy khoaù soå keá toaùn laäp Baùo caùo taøi chính

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh

 Kết luận của Toà án sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm, xác nhận doanh nghiệp có những nghĩa vụ hiện tại vào ngày kết thúc kỳ kế toán năm, đòi hỏi doanh nghiệp điều chỉnh khoản dự phòng đã được ghi nhận từ trước; ghi nhận những khoản dự phòng mới hoặc ghi nhận những khoản nợ phải thu, nợ phải trả mới.

toán năm cung cấp bằng chứng về một tài sản bị tổn thất trong kỳ kế toán năm, hoặc giá trị của khoản tổn thất được ghi nhận từ trước đối với tài sản này cần phải điều chỉnh,

 Thông tin nhận được sau ngày kết thúc kỳ kế

3 6/13/2013

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh (tt)

 Việc xác nhận sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm về giá gốc của tài sản đã mua hoặc số tiền thu được từ việc bán tài sản trong kỳ kế toán năm.

 Việc phát hiện những gian lận và sai

sót chỉ ra rằng báo cáo tài chính không được chính xác.

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh

 Việc hợp nhất kinh doanh hoặc việc thanh lý công ty

con của tập đoàn;

 Việc công bố kế hoạch ngừng hoạt động, việc thanh lý tài sản hoặc thanh toán các khoản nợ liên quan đến ngừng hoạt động; hoặc việc tham gia vào một hợp đồng ràng buộc để bán tài sản hoặc thanh toán các khoản nợ;

 Mua sắm hoặc thanh lý tài sản có giá trị lớn;  Nhà xưởng sản xuất bị phá hủy vì hỏa hoạn, bão lụt;  Thực hiện tái cơ cấu chủ yếu;

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh (tt)

 Các giao dịch chủ yếu và tiềm năng của cổ phiếu

thường;

 Thay đổi bất thường, quan trọng về giá bán tài sản

hoặc tỷ giá hối đoái.

 Thay đổi về thuế có ảnh hưởng quan trọng đến tài

sản, nợ thuế hiện hành hoặc thuế hoãn lại;

 Tham gia những cam kết, thỏa thuận quan trọng

hoặc những khoản nợ tiềm tàng;  Xuất hiện những vụ kiện tụng lớn./.

4 6/13/2013

Minh họa -Trích Thuyết minh BCTC hợp nhất FPT 2008

Minh họa

Trích Thuyết minh BCTC hợp nhất FPT 2008

Minh họa

Preliminary Agreement with SANYO On February 14, 2006, the Group and SANYO Electric Co., Ltd announced a preliminary agreement with intent to form a new global company comprised of their respective CDMA mobile phone businesses – separate from the parent companies. The relevant assets from both companies will be contributed or made available for the new entity. Final agreements are expected to be signed in the second quarter of 2006, with the new business expected to commence operations in the third quarter 2006, provided that the due diligence has been completed and all necessary regulatory approvals obtained.

Nguồn: Nokia’s financial statements for year ended 31.12.2005

5 6/13/2013

VSA 560

(T1)

(T2)

(T3)

Söï kieän sau ngaøy khoùa soå keá toaùn laäp BCTC

31.12.200X Ngaøy keát thuùc nieân ñoä

1.2.200X+1 Ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn

15.2.200X+1 Ngaøy coâng boá BCTC

(1) Söï kieän phaùt sinh ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn

(2) Caùc söï kieän ñöôïc phaùt hieän sau ngaøy kyù baùo caùo kieåm

toaùn nhöng tröôùc ngaøy coâng boá baùo caùo taøi chính

(3) Caùc söï kieän xaûy ra sau ngaøy coâng boá BCTC

VSA 560

Caùc moác thôøi gian quan troïng

Ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn: Laø ngaøy, thaùng, naêm ghi treân baùo caùo kieåm toaùn tröôùc phaàn kyù teân kieåm toaùn vieân, kyù teân Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöôïc uyû quyeàn) vaø ñoùng daáu cuûa coâng ty kieåm toaùn. (VSA 560)

Ngaøy phaùt haønh baùo caùo taøi chính: Laø ngaøy, thaùng, naêm ghi treân baùo caùo taøi chính maø Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn) cuûa ñôn vò keá toaùn kyù duyeät baùo caùo taøi chính ñeå göûi ra beân ngoaøi doanh nghieäp. (VAS 23)

Ngaøy coâng boá BCTC: Laø ngaøy tính theo daáu böu ñieän hoaëc laø ngaøy kyù nhaän sôùm nhaát khi noäp BCTC vaø BCKT (VSA 560)

“Date the financial statements are issued” is the date that the auditor’s report and audited financial statements are made available to third parties, which may be, in many circumstances, the date that they are filed with a regulatory authority. (ISA 560)

Söï kieän phaùt sinh ñeán ngaøy kyù BCKT (T1)

Events Occurring Up to the Date of the Auditor’s Report

Kieåm toaùn vieân phaûi thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp ñeå xaùc ñònh taát caû nhöõng söï kieän ñaõ phaùt sinh ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn xeùt thaáy coù theå aûnh höôûng ñeán BCTC, vaø phaûi yeâu caàu ñôn vò ñieàu chænh hoaëc thuyeát minh trong BCTC.

Caùc thuû tuïc:

Xem xeùt caùc thuû tuïc cuûa ñôn vò

Xem xeùt caùc bieân baûn hoïp HÑQT, ÑHCÑ, BKS...

Xem xeùt caùc BCTC, baùo caùo quaûn lyù gaàn nhaát

Trao ñoåi vôùi luaät sö cuûa ñôn vò

Trao ñoåi vôùi Giaùm ñoác

6 6/13/2013

Phỏng vấn Ban giám đốc

 Những số liệu tạm tính hoặc chưa được xác nhận;  Những cam kết, khoản vay hay bảo lãnh mới được ký kết;  Bán hay dự kiến bán tài sản;  Những cổ phiếu hay trái phiếu mới phát hành;  Thoả thuận sáp nhập hay giải thể đã được ký kết hay dự

kiến;

 Những tài sản bị trưng dụng hay bị phá huỷ do hoả hoạn

hay lụt bão,...

 Những rủi ro hay sự kiện có thể xảy ra;  Những điều chỉnh kế toán bất thường đã thực hiện hay dự

định thực hiện;

 Những sự kiện đã xảy ra hoặc có khả năng xảy ra làm cho các chính sách kế toán đã được sử dụng để lập báo cáo tài chính không còn phù hợp. Ví dụ: Phát sinh sự kiện nợ phải thu khó đòi làm cho giả thiết về tính liên tục hoạt động kinh doanh không còn hiệu lực.

Söï kieän ñöôïc phaùt hieän sau ngaøy kyù BCKT nhöng tröôùc ngaøy coâng boá BCTC (T2)

[Facts Discovered After the Date of the Auditor’s Report but Before the Financial Statements are Issued]

 Tröôøng hôïp kieåm toaùn vieân bieát ñöôïc coù söï kieän coù khaû naêng aûnh höôûng troïng yeáu ñeán BCTC phaùt sinh sau ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn nhöng tröôùc ngaøy coâng boá BCTC, thì kieåm toaùn vieân phaûi caân nhaéc xem coù neân söûa laïi BCTC vaø baùo caùo kieåm toaùn hay khoâng vaø phaûi thaûo luaän vaán ñeà naøy vôùi Giaùm ñoác cuûa ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn ñeå coù nhöõng bieän phaùp phuø hôïp trong töøng tröôøng hôïp cuï theå.

Khi KTV phaùt hieän söï kieän coù khả năng ảnh hưởng trọng yếu ñến BCTC

 Ñôn vò chấp nhận sửa BCTC: KTV sẽ phaùt haønh BCKT mới vôùi

ngaøy kyù cuøng hay sau ngaøy kyù BCTC ñaõ sửa ñổi.

 Ñơn vị khoâng chấp nhận sửa BCTC:

 BCKT chưa ñược gửi ñến ñơn vị ñược kiểm toaùn: phaùt haønh BCKT môùi với yù kiến chấp nhận từng phần hay khoâng chấp nhận.

 BCKT ñaõ ñược gửi ñến ñơn vị ñược kiểm toaùn: yeâu cầu khoâng coâng bố BCTC vaø BCKT cho beân thứ 3. Nếu vẫn coâng bố, KTV söû duïng bieän phaùp thích hợp.

7 6/13/2013

Söï kieän ñöôïc phaùt hieän sau ngaøy coâng boá BCTC (T3)

[Facts Discovered After the Financial Statements have been Issued]

 KTV khoâng coù traùch nhieäm xem xeùt baát cöù soá lieäu hay söï lieân quan ñeán BCTC sau ngaøy coâng boá

kieän naøo coù BCTC vaø baùo caùo kieåm toaùn

 Sau ngaøy coâng boá baùo caùo taøi chính vaø baùo caùo kieåm

toaùn neáu kieåm toaùn vieân nhaän thaáy vaãn coøn söï kieän xaåy ra ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn caàn phaûi söûa ñoåi baùo caùo kieåm toaùn, thì kieåm toaùn vieân phaûi caân nhaéc xem coù neân söûa laïi baùo caùo taøi chính vaø baùo caùo kieåm toaùn hay khoâng; phaûi thaûo luaän vaán ñeà naøy vôùi Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn vaø coù nhöõng bieän phaùp thích hôïp tuyø theo töøng tröôøng hôïp cuï theå.

Söï kieän ñöôïc phaùt hieän sau ngaøy coâng boá BCTC (T3)

[Facts Discovered After the Financial Statements have been Issued]

 Neáu KTV phaùt hieän vaø neáu:

- Ñôn vò chấp nhận ñieàu chænh BCTC vaø - Đảm bảo việc thoâng baùo ñeán caùc beân nhaän BCTC vaø

BCKT ñaõ coâng boá  Coâng bố BCKT mới căn cứ treân BCTC ñöôïc sửa ñổi

- Ñôn vò khoâng chấp nhận sửa BCTC cũng khoâng thoâng baùo cho caùc beân nhận BCTC vaø BCKT: KTV seõ aùp duïng bieän phaùp thích hôïp ñeå ngaên chặn việc sử dụng.

Tính hoaït ñoäng lieân tuïc

 Nguoàn: VSA/ISA 570, VAS 01, 21, IAS 1  Khaùi nieäm  Caùc daáu hieäu  Traùch nhieäm cuûa KTV  Caùc thuû tuïc kieåm toaùn  Baùo caùo kieåm toaùn

8 6/13/2013

VAS 01

KHAÙI NIEÄM

THEO CHUAÅN MÖÏC CHUNG

Baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc vaø seõ tieáp tuïc hoaït ñoäng kinh doanh bình thöôøng trong töông lai gaàn* nghóa laø doanh nghieäp khoâng coù yù ñònh cuõng nhö khoâng buoäc phaûi ngöøng hoaït ñoäng hoaëc phaûi thu heïp ñaùng keå quy moâ hoaït ñoäng cuûa mình. Tröôøng hôïp thöïc teá khaùc vôùi giaû ñònh hoaït ñoäng lieân tuïc thì baùo caùo taøi chính phaûi laäp treân moät cô sôû khaùc vaø phaûi giaûi thích cô sôû ñaõ söû duïng ñeå laäp baùo caùo taøi chính.

* Theo VSA 570 laø ít nhaát 1 naêm keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä

VAS 21

Chuaån möïc veà trình baøy BCTC

 Khi laäp vaø trình baøy BCTC, Giaùm ñoác doanh nghieäp caàn phaûi ñaùnh giaù veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc cuûa doanh nghieäp. BCTC phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc.

 Khi ñaùnh giaù, neáu Giaùm ñoác doanh nghieäp bieát ñöôïc coù nhöõng ñieàu khoâng chaéc chaén lieân quan ñeán caùc söï kieän hoaëc caùc ñieàu kieän coù theå gaây ra söï nghi ngôø lôùn veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc cuûa DN thì nhöõng ñieàu khoâng chaéc chaén ñoù caàn ñöôïc neâu roõ.

 Neáu BCTC khoâng ñöôïc laäp treân cô sôû hoaït ñoäng lieân tuïc, thì söï kieän naøy caàn ñöôïc neâu roõ, cuøng vôùi cô sôû duøng ñeå laäp BCTC vaø lyù do khieán cho doanh nghieäp khoâng ñöôïc coi laø ñang hoaït ñoäng lieân tuïc.

VSA 570

Caùc daáu hieäu

Daáu hieäu veà maët taøi chính

• Nôï phaûi traû > taøi saûn hoaëc nôï ngaén haïn > taøi saûn löu ñoäng; • Caùc khoaûn nôï daøi haïn saép ñeán haïn traû maø khoâng coù khaû naêng ñöôïc giaõn nôï hoaëc khoâng coù khaû naêng thanh toaùn, hoaëc phuï thuoäc quaù nhieàu vaøo caùc khoaûn vay ngaén haïn ñeå taøi trôï caùc taøi saûn daøi haïn;

• Daáu hieäu veà vieäc caét boû caùc hoã trôï taøi chính cuûa khaùch

haøng vaø chuû nôï;

• Luoàng tieàn töø hoaït ñoäng kinh doanh bò aâm theå hieän treân baùo

caùo taøi chính hay döï baùo trong töông lai;

• Ñôn vò coù caùc chæ soá taøi chính xaáu döôùi möùc bình thöôøng; •

9 6/13/2013

Caùc daáu hieäu

Daáu hieäu veà maët taøi chính (tt)

Loã hoaït ñoäng kinh doanh lôùn hoaëc coù söï suy giaûm lôùn veà giaù trò cuûa caùc taøi saûn ñöôïc duøng ñeå taïo ra caùc luoàng tieàn; •Nôï toàn ñoïng hoaëc ngöøng thanh toaùn coå töùc;

•Khoâng coù khaû naêng thanh toaùn nôï khi ñeán haïn; •Khoâng coù khaû naêng tuaân thuû caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng tín duïng; •Chuyeån ñoåi töø caùc giao dòch mua chòu sang mua thanh toaùn ngay vôùi caùc nhaø cung caáp; •Khoâng coù khaû naêng tìm kieám caùc nguoàn taøi trôï cho vieäc phaùt trieån caùc saûn phaåm môùi thieát yeáu hoaëc caùc döï aùn ñaàu tö thieát yeáu.

Caùc daáu hieäu

Daáu hieäu veà maët hoaït ñoäng • Ñôn vò bò thieáu thaønh phaàn laõnh ñaïo chuû choát maø khoâng

ñöôïc thay theá;

• Ñôn vò bò maát moät thò tröôøng lôùn, maát giaáy pheùp baûn

quyeàn hoaëc maát moät nhaø cung caáp quan troïng;

• Ñôn vò gaëp khoù khaên veà tuyeån duïng lao ñoäng hoaëc thieáu

huït caùc nguoàn cung caáp quan troïng.

Caùc daáu hieäu

Caùc daáu hieäu khaùc • Khoâng tuaân thuû theo caùc quy ñònh veà voán cuõng nhö caùc

quy ñònh khaùc cuûa phaùp luaät;

• Ñôn vò ñang bò kieän vaø caùc vuï kieän naøy chöa ñöôïc xöû lyù maø neáu ñôn vò thua kieän coù theå daãn ñeán caùc khoaûn boài thöôøng khoâng coù khaû naêng ñaùp öùng ñöôïc;

• Thay ñoåi veà luaät phaùp hoaëc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc

laøm aûnh höôûng baát lôïi tôùi ñôn vò;

• Caùc daáu hieäu khaùc.

10 6/13/2013

Traùch nhieäm cuûa KTV

 Tính HÑLT laø 1 giaû ñònh cô baûn cuûa BCTC (trong keá toaùn VN, laø 1 nguyeân taéc cô baûn)

 Tuy nhieân, yù kieán cuûa KTV treân BCTC

khoâng phaûi laø söï baûo ñaûm veà söï toàn taïi trong töông lai cuûa ñôn vò.

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn

sau khi BGÑ ñôn vò ñaõ ñaùnh giaù.*  Caùc thuû tuïc boå sung khi coù nghi vaán: o Soaùt xeùt laïi keá hoaïch cuûa BGÑ o Thu thaäp baèng chöùng ñeå loaïi boû nghi vaán o Yeâu caàu BGÑ xaùc nhaän baèng vaên baûn veà keá hoaïch

töông lai

* Neáu BGÑ khoâng cung caáp ñaùnh giaù, KTV phaûi xem xeùt lieäu phaïm vi kieåm toaùn coù bò giôùi haïn khoâng

 Xem xeùt caùc söï kieän gaây nghi ngôø veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc khi laäp keá hoaïch vaø trong suoát quaù trình kieåm toaùn  Xem xeùt caùc ñaùnh giaù cuûa BGÑ ñôn vò vaø caùc söï kieän xaûy ra

Caùc thuû tuïc cuï theå khi coù nghi vaán

Phaân tích vaø trao ñoåi vôùi Ban giaùm ñoác veà caùc döï baùo luoàng tieàn, lôïi nhuaän vaø caùc döï baùo khaùc

Phaân tích vaø trao ñoåi veà baùo caoù taøi chính môùi nhaát

Xem xeùt caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng vay

Tham khaûo Bieân baûn Hoäi nghò coå ñoâng, hoïp Hoäi ñoàng quaûn trò

Trao ñoåi vôùi chuyeân gia tö vaán phaùp lyù cuûa ñôn vò

Xaùc ñònh caùc cam keát hoã trôï töø Nhaø nöôùc hoaëc beân thöù ba

Caân nhaéc tình hình thieáu huït ñôn ñaët haøng

Xem xeùt caùc söï kieän sau ngaøy keát thuùc nieân ñoä

11 6/13/2013

Giaû thieát vaãn thích hôïp Khoâng caàn ñieàu chænh baùo caùo kieåm toaùn

Khai baùo ñaày ñuû : YÙ kieán chaáp nhaän toaøn boä nhöng theâm moät ñoaïn nhaán maïnh trong baùo caùo

Giaû thieát thích hôïp nhöng khoâng chaéc chaén Yeâu caàu khai baùo

Khoâng khai baùo ñaày ñuû : YÙ kieán loaïi tröø hoaëc khoâng chaáp nhaän

Thu thaäp baèng chöùng ñeå giaûi quyeát

Giaû thieát khoâng thích hôïp : BCTC coù laäp treân cô sôû thay theá thích hôïp khoâng?

Khoâng YÙ kieán khoâng chaáp nhaän

Coù

YÙ kieán chaáp nhaän toaøn phaàn coù ñoaïn nhaán maïnh

Minh họa

Note 1 Going Concern  The accompanying Consolidated Financial Statements have

been prepared assuming we will continue as a going concern. In the course of our development activities, we have incurred significant losses in every year since inception, except for fiscal 2001, and we will likely incur additional operating losses at least through fiscal 2010 as we continue our drug development efforts. As of June 30, 2007, we had negative cash flows from operations, negative net working capital of $4.0 million, an accumulated deficit of $109.3 million, and total stockholders’ deficit of $22.1 million.

Minh họa (tt)

equivalents and investments held at June 30, 2007, along with the reimbursement of ongoing development costs for XERECEPT, anticipated royalties from sales of memantine, and the proceeds from the Company’s September 2007 debt financing, which matures on January 15, 2008, will provide adequate liquidity to fund the Company’s operations through December 2007. In order for the Company to continue as a going concern for the next 12 months, the Company will be required to obtain capital from external sources, which include a planned sale of up to $65 million of common stock in an underwritten public offering. The offering, if successful, is expected to close in October 2007. If we are unable to complete the equity offering or otherwise obtain sufficient funding by entering into arrangements with collaborative partners or others and our revenues are lower than expected or our operating expenses are higher than expected, we may be required to delay, scale back, or terminate our clinical trials or may not be able to continue as a going concern entity (see Note 13).

 Management believes that the Company’s cash, cash

12 6/13/2013

Minh họa (tt)

 Report of Odenberg, Ullakko, Muranishi & Co. LLP, Independent

Registered Public Accounting Firm

 In our opinion, the consolidated financial statements audited by us present fairly, in all material respects, the consolidated financial position of Neurobiological Technologies, Inc. at June 30, 2007 and 2006, and the consolidated results of its operations and its cash flows for the years then ended, in conformity with U.S. generally accepted accounting principles.

 The accompanying consolidated financial statements at June 30, 2007 have

been prepared assuming that the Company will continue as a going concern. As discussed in Note 1 to the consolidated financial statements, the Company has suffered recurring operating losses and negative cash flows from operations, and has a negative working capital position and a stockholders’ deficit. Management believes that the Company’s cash resources will be sufficient to sustain its operations through December 2007 without additional financing. These conditions raise substantial doubt about the Company’s ability to continue as a going concern. Management’s plan in regard to these matters is also described in Note 1. The accompanying consolidated financial statements do not include any adjustments that might result from the outcome of these uncertainties.

Nguồn: Neurobiological Technologies’ financial statements for year ended 30.6.2007 37

Caùc beân lieân quan

 Nguoàn: VSA/ISA 550, VAS 26, IAS 24  Khaùi nieäm  Traùch nhieäm cuûa Giaùm ñoác  Traùch nhieäm cuûa KTV  Caùc thuû tuïc kieåm toaùn

VAS 26

Caùc beân lieân quan

Khaùi nieäm

Caùc beân coù khaû naêng kieåm soaùt hoaëc taùc ñoäng quan troïng ñeán ñôn vò trong vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh taøi chính vaø hoaït ñoäng.

Giao dòch giöõa CBLQ laø vieäc chuyeån giao nguoàn löïc hay nghóa vuï giöõa CBLQ, khoâng xeùt ñeán vieäc coù tính giaù hay khoâng.

13 6/13/2013

VAS 26

Caùc beân lieân quan

 (a) Nhöõng doanh nghieäp kieåm soaùt, hoaëc bò kieåm soaùt tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua moät hoaëc nhieàu beân trung gian, hoaëc döôùi quyeàn bò kieåm soaùt chung vôùi doanh nghieäp baùo caùo

 (b) Caùc coâng ty lieân keát  (c) Caùc caù nhaân coù quyeàn tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp bieåu

quyeát ôû caùc doanh nghieäp baùo caùo daãn ñeán coù aûnh höôûng ñaùng keå tôùi doanh nghieäp naøy, keå caû caùc thaønh vieân maät thieát trong gia ñình cuûa caùc caù nhaân naøy.

VAS 26

Caùc beân lieân quan

 d) Caùc nhaân vieân quaûn lyù chuû choát coù quyeàn vaø traùch nhieäm veà vieäc laäp keá hoaïch, quaûn lyù vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp baùo caùo, bao goàm nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo, caùc nhaân vieân quaûn lyù cuûa coâng ty vaø caùc thaønh vieân maät thieát trong gia ñình cuûa caùc caù nhaân naøy;  (ñ) Caùc doanh nghieäp do caùc caù nhaân ñöôïc neâu ôû ñoaïn

(c) hoaëc (d) naém tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp phaàn quan troïng quyeàn bieåu quyeát hoaëc thoâng qua vieäc naøy ngöôøi ñoù coù theå coù aûnh höôûng ñaùng keå tôùi doanh nghieäp.

Xác định ảnh hưởng

Công ty con

Kiểm soát

Quyền biểu quyết > 50%

Công ty liên doanh

Đồng kiểm soát

50%

Công ty liên kết

Ảnh hưởng đáng kể

20% - dưới 50%

Đầu tư dài hạn khác Không ảnh hưởng đáng kể

< 20%

14 6/13/2013

Xác định quyền kiểm soát

 Xác định quyền kiểm soát

 Quyền biểu quyết và thỏa thuận khác  Đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp

 Xác định tỷ lệ lợi ích  Đầu tư trực tiếp  Đầu tư gián tiếp

Đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp

Công ty A

Công ty B

60% 80%

Công ty C

Công ty D

70%

Quyền kiểm soát

 Đầu tư trực tiếp vào công ty con

 Quyền KS = Tỷ lệ QBQ

 Đầu tư gián tiếp vào công ty con

 Quyền KS = Tỷ lệ QBQ Con/Cty gián tiếp

 Quyền KS = Tỷ lệ QBQ Con/Cty đầu tư + Tỷ lệ QBQ

Mẹ/Cty đầu tư

15 6/13/2013

Tỷ lệ lợi ích

 Đầu tư trực tiếp vào công ty con

 Tỷ lệ lợi ích = Tỷ lệ QBQ

 Đầu tư gián tiếp vào công ty con

 Tỷ lệ lợi ích = Tỷ lệ QBQ Mẹ/Con x Tỷ lệ QBQ

Con/Cty đầu tư gián tiếp

Thí dụ 1

Cty A

40%

70%

60%

Cty G

Cty B

Cty D

45%

60%

30%

Cty H

Cty C

Cty E

Thí dụ 1

Quan hệ với công ty A

Quyền KS

TL Lợi ích

Quan hệ

16 6/13/2013

Thí dụ 2

Cty X

30%

60%

Cty Y

Cty R

21%

30%

60%

31%

Cty Z

Cty T

Cty S

Thí dụ 2

Quan hệ với công ty X

Quyền KS

TL Lợi ích

Quan hệ

VAS 26

Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan

 Các giao dịch của những người lãnh đạo, đặc biệt là khoản lương bổng và khoản tiền vay của họ do họ có quyền hạn đối với công ty.

 Các giao dịch lớn có tính chất liên công ty. Các giao dịch chủ yếu phải trình bày : mua hay bán hàng hay TSCĐ, cung cấp, nhận dịch vụ, giao dịch đại lý, giao dịch thuê tài sản, chuyển giao về nghiên cứu triễn khai, bảo lãnh và thế chấp…

17 6/13/2013

VAS 26

Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan (tt)

 Những mối quan hệ giữa các bên liên quan có tồn tại sự kiểm soát đều phải được trình bày trong BCTC, bất kể là có các giao dịch giữa các bên có liên quan hay không.

 Trong trường hợp có các giao dịch giữa các bên hữu quan, DN phải trình bày bản chất các mối quan hệ của các bên hữu quan cũng như các loại giao dịch và các yếu tố của giao dịch.

 Các khoản mục có cùng bản chất có thể được trình bày gộp, trừ trường hợp việc trình bày riêng biệt là cần thiết để hiểu được ảnh hưởng của giao dịch giữa các bên hữu quan đối với BCTC của DN báo cáo.

Minh họa Trích Thuyết minh BCTC hợp nhất FPT 2008)

Minh họa - Trích Thuyết minh BCTC hợp nhất FPT 2008

18 6/13/2013

Minh họa

34. Related party transactions  Nokia Pension Foundation is a separate legal entity that

manages and holds in trust the assets for the Group’s Finnish employee benefi t plans; these assets include 0.009 % of Nokia shares.

EUR 62 million (EUR 62 million in 2004) from Nokia Unterstützungskasse GmbH, the Group’s German pension fund, which is a separate legal entity.

 At December 31, 2005, the Group had borrowings amounting to

Executive Board and Board of Directors at December 31, 2005 or 2004.

 The Group recorded net rental expense of EUR 2 million in 2005 (EUR 2 million in 2004 and EUR 2 million in 2003) pertaining to a sale-leaseback transaction with the Nokia Pension Foundation involving certain buildings and a lease of the underlying land.  There were no loans granted to the members of the Group

Nguồn: Nokia’s financial statements for year ended 31.12.2005 55

Minh họa (tt)

2005 2004 2003

10 1 – 26 2 – 18 3

EURm Transactions with associated companies Share of results of associated companies Dividend income Share of shareholders’ equity of associated companies Liabilities to associated companies 33 14 37 3 18 3

Nguồn: Nokia’s financial statements for year ended 31.12.2005 56

Minh họa (tt)

Management remuneration CEO and Chairman, and President  The following table depicts the base salary and cash incentive payments information awarded to the Chief Executive Officer and Chairman, and the President of Nokia Corporation for fiscal years 2003-2005 as well as the share-based compensation expense relating to equity-based awards, expensed by the Group.

Nguồn: Nokia’s financial statements for year ended 31.12.2005 57

19 6/13/2013

Minh họa (tt)

VSA 550

Nguồn: Nokia’s financial statements for year ended 31.12.2005 58

Caùc beân lieân quan

Traùch nhieäm cuûa BGÑ

Xaùc ñònh vaø trình baøy thoâng tin veà CBLQ thoâng qua vieäc toå chöùc vaø duy trì KSNB

Traùch nhieäm KTV Thu thaäp baèng chöùng ñaày ñuû vaø thích hôïp lieân quan ñeán vieäc xaùc ñònh vaø thuyeát minh cuûa BGÑ veà CBLQ, cuõng nhö caùc giao dòch giöõa CBLQ coù aûnh höôûng troïng yeáu ñeán baùo caùo taøi chính.

Caùc beân lieân quan

Thuû tuïc kieåm toaùn

1. Kieåm tra thoâng tin veà CBLQ do ñôn vò cung caáp vaø tính ñaày

ñuû cuûa thoâng tin naøy

•

Xem HSKT naêm tröôùc, xem caùc thuû tuïc cuûa ñôn vò, thaåm tra moái quan heä cuûa BGÑ vaø HÑQT vôùi caùc ñôn vò khaùc …

2. Kieåm tra caùc giao dòch giöõa CBLQ do ñôn vò cung caáp vaø

chuù yù caùc giao dòch khaùc.

3. Chuù yù caùc giao dòch baát thöôøng

4. Tieán haønh caùc thuû tuïc phaùt hieän caùc giao dòch chöa cung caáp (kieåm tra chi tieát, xem xeùt bieân baûn hoïp HÑQT vaø BGÑ, xem xeùt caùc xaùc nhaän coâng nôï…)

5. Yeâu caàu thö giaûi trình

20 6/13/2013

Nôï tieàm taøng

 Nguoàn: VAS 18,

VSA 501  Khaùi nieäm  Traùch nhieäm ñôn vò

vaø KTV

 Caùc thuû tuïc kieåm

toaùn

Moät thí duï

Thí duï : Vaøo thaùng 10.2006, Coâng ty myõ phaåm ALAMA bò khaùch haøng kieän vì saûn phaåm gaây thieät haïi cho ngöôøi tieâu duøng, soá tieàn ñoøi boài thöôøng leân ñeán 10 trieäu USD. Toaø seõ xöû vaøo thaùng 8.2007. Söï kieän naøy seõ phaûn aûnh theá naøo treân baùo caùo taøi chính ngaøy 31.12.2006?

VAS 18

Khaùi nieäm

Nợ tiềm tàng là:

 Nghĩa vụ nợ có khả năng phát sinh từ các sự kiện đã xảy ra và sự tồn tại của nghĩa vụ nợ này sẽ chỉ được xác nhận bởi khả năng hay xảy ra hoặc không hay xảy ra của một hoặc nhiều sự kiện không chắc chắn trong tương lai mà doanh nghiệp không kiểm soát được; hoặc

 Nghĩa vụ nợ hiện tại phát sinh từ các sự kiện đã xảy ra

nhưng chưa được ghi nhận vì:

 (i) Không chắc chắn có sự giảm sút về lợi ích kinh tế

do việc phải thanh toán nghĩa vụ nợ; hoặc

 (ii) Giá trị của nghĩa vụ nợ đó không được xác định

một cách đáng tin cậy.

21 6/13/2013

VAS 18

Phân biệt DP phải trả với Nợ tiềm tàng

Nợ tiềm tàng DP phải trả Nợ phải trả

Xử lý Thuyết minh Ghi nhận vào nợ phải trả Phản ảnh như 1 ước tính kế toán vào nợ phải trả

Điều kiện Đã xảy ra Số tiền xác định một cách chính xác Chắc chắn xảy ra Số tiền xác định một cách đáng tin cậy Chắc chắn xảy ra nhưng số tiền chưa xác định một cách đáng tin cậy hoặc Có thể xảy ra

Mức độ chắc chắn và độ tin cậy của số tiền

VAS 18

Yeâu caàu trình baøy BCTC

 Trừ khi khó xảy ra khả năng phải chi trả, doanh

nghiệp phải trình bày tóm tắt bản chất của khoản nợ tiềm tàng tại ngày kết thúc kỳ kế toán năm cùng với các thông tin sau:  Ước tính về ảnh hưởng tài chính của khoản nợ tiềm

tàng này

 Dấu hiệu không chắc chắn liên quan đến giá trị hoặc

thời gian của các khoản chi trả có thể xảy ra; và

 Khả năng nhận được các khoản bồi hoàn.

Traùch nhieäm

 Ñôn vò coù traùch nhieäm khai baùo veà caùc

khoaûn nôï tieàm taøng

 KTV coù traùch nhieäm phaùt hieän vaø yeâu caàu

khai baùo

22 6/13/2013

Minh họa

 We filed an appeal of the decision to the Court of First Instance on

NOTE 17 - CONTINGENCIES  On March 25, 2004, the European Commission issued a decision in its competition law investigation of us. The Commission concluded that we infringed European competition law by refusing to provide our competitors with licenses to certain protocol technology in the Windows server operating systems and by including streaming media playback functionality in Windows desktop operating systems. The Commission ordered us to make the relevant licenses to our technology available to our competitors and to develop and make available a version of the Windows desktop operating system that does not include specified software relating to media playback. The decision also imposed a fine of €497 million, which resulted in a charge in the third quarter of fiscal year 2004 of €497 million ($605 million). June 6, 2004.

Nguồn: Microsoft’s financial statements for year ended 31.6.2006 67

Minh họa (tt)

 On December 22, 2004, the Court ordered that we must comply

with the decision pending review on appeal and we are taking steps to ensure we are in compliance. The hearing on the appeal occurred in April 2006. We continue to contest the conclusion that European competition law was infringed and will defend our position vigorously.

 In December 2005, the Commission issued a Statement of Objections that preliminarily concluded we were not in full compliance with the 2004 decree.

 In March 2006, the Commission conducted an oral hearing on the

Statement of Objections and our response to the Statement.  On July 12, 2006, the European Commission announced its determination that we had not complied with the technical documentation requirements of the 2004 Decision, and levied a fine of €281 million ($351 million).

 We will appeal this fine to the Court of First Instance.

VSA 501

Nguồn: Microsoft’s financial statements for year ended 31.6.2006 68

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn

 Xaùc ñònh caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp:

 Trao ñoåi vôùi Giaùm ñoác vaø yeâu caàu cung caáp baûn giaûi

trình;

 Xem xeùt caùc bieân baûn hoïp Hoäi ñoàng quaûn trò vaø caùc thö töø trao ñoåi vôùi chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò;

 Kieåm tra caùc khoaûn phí tö vaán phaùp luaät;  Söû duïng moïi thoâng tin coù lieân quan ñeán caùc vuï kieän

tuïng, tranh chaáp.

23 6/13/2013

VSA 501

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn (tt)

 Khi caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp ñaõ ñöôïc xaùc ñònh hoaëc khi kieåm toaùn vieân nghi ngôø coù kieän tuïng, tranh chaáp thì phaûi yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò tröïc tieáp cung caáp thoâng tin.  Thö yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò cung caáp thoâng tin veà caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp phaûi do ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn kyù vaø do kieåm toaùn vieân göûi ñi.

VSA 501

Thö xaùc nhaän

 Danh saùch caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp;  Ñaùnh giaù cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn veà haäu quaû cuûa caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp vaø öôùc tính aûnh höôûng veà maët taøi chính cuûa vuï vieäc ñoù, keå caû caùc chi phí phaùp lyù coù lieân quan;

 Yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò

xaùc nhaän tính hôïp lyù trong caùc ñaùnh giaù cuûa Giaùm ñoác vaø cung caáp cho kieåm toaùn vieân caùc thoâng tin boå sung.

VSA 501

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn (tt)

 Kieåm toaùn vieân phaûi xem xeùt dieãn bieán cuûa caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp cho ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn. Khi caàn thieát, kieåm toaùn vieân coù theå thu thaäp theâm thoâng tin caäp nhaät töø phía chuyeân gia tö vaán phaùp luaät.

 Tröôøng hôïp vuï vieäc raát phöùc taïp hoaëc khoâng coù söï nhaát trí giöõa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn vaø chuyeân gia tö vaán phaùp luaät thì kieåm toaùn vieân phaûi gaëp tröïc tieáp chuyeân gia tö vaán phaùp luaät ñeå trao ñoåi veà haäu quaû cuûa vuï vieäc. Cuoäc trao ñoåi naøy phaûi coù söï ñoàng yù cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn vaø caàn coù ñaïi dieän Ban Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn tham döï.

24 6/13/2013

VSA 501

Baùo caùo kieåm toaùn

 Tröôøng hôïp Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn khoâng cho pheùp kieåm toaùn vieân trao ñoåi vôùi chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò seõ laø söï giôùi haïn veà phaïm vi kieåm toaùn vaø kieåm toaùn vieân phaûi ñöa ra yù kieán chaáp nhaän töøng phaàn hoaëc yù kieán töø choái ñöa ra yù kieán.

 Tröôøng hôïp chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa

khaùch haøng töø choái traû lôøi vôùi lyù do thoûa ñaùng vaø kieåm toaùn vieân cuõng khoâng theå thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thoâng qua thuû tuïc thay theá, thì kieåm toaùn vieân phaûi xaùc ñònh xem ñieàu naøy coù taïo neân söï giôùi haïn trong phaïm vi kieåm toaùn vaø coù theå phaûi ñöa ra yù kieán chaáp nhaän töøng phaàn hoaëc yù kieán töø choái ñöa ra yù kieán.

Xeùt ñoaùn cuûa KTV

 Baûn chaát cuûa vuï kieän

 Tieán ñoä xeùt xöû

 Giaù trò khoaûn tieàn boài thöôøng

lieân quan

 Kinh nghieäm cuûa luaät sö

 YÙù kieán cuûa ban giaùm ñoác

 Caùc baèng chöùng khaùc