Đại học Quốc gia Tp. HCM
Trường đại học Bách Khoa Tp. HCM
Khoa Cơ Khí
Bộ môn Kỹ thuật Dệt may
1
6.1 Đặc trưng chất lượng xơ
Giới thiệu
Xơ có vai trò quan trọng từ ngàn xưa kể từ khi nền nhân loại
hình thành.
Bông (cotton), len (wool), tơ tằm (silk), lanh (linen/flax) đã được
biết đến cả ngàn năm nay.
Xơ nhân tạo, tuy chỉ xuất hiện khoảng 70 năm trở lại đây nhưng
có ảnh hưởng to lớn đến xã hội.
Bên cạnh quần áo, vải trải giường, vải gia dụng, một số sản phẩm
có xơ dệt lại không phổ biến, ví dụ:vỏ xe hơi, vải địa chất, các bộ
phận của xe hơi, tàu lửa, máy báy, xe buýt, tàu thủy…
2
Định nghĩa xơ
Xơ (fiber/fibre) – một đơn vị vật chất được đặc trưng bởi sự dễ
uốn (flexibility), độ mảnh (fineness) và có tỉ số (ratio) giữa chiều
dài và đường kính rất lớn (l/d >>).
Xơ ngắn (staple fiber) –xơ có chiều dài hạn định (thường từ 10 –
500 mm).
Filament –xơ có chiều dài vô tận.
Định nghĩa này được dùng rộng rãi. Nhưng tính chất chung của
xơ là gì?
3
Tỷ lệ giữa chiều dài và đường kính (l/d)
Xơ thường có đường kính rất nhỏ và kích thước chiều dài rất lớn
so với đường kính.
Bông –2000:1, len –5000:1, các xơ này bản chất có chiều dài
giới hạn,gọi là xơ ngắn (staple fiber), bông (10 –50 mm) và len
(50 –200mm).
Xơ nhân tạo có chiều dài nhiều km và tỉ số giữa chiều dài và
đường kính là vô hạn,được gọi là filament liên tục.Tơ tằm là dạng
filament liên tục tự nhiên duy nhất.
Một vài loại xơ nhân tạo được cắt thành xơ ngắn, các xơ này
được sản xuất với chiều dài liên tục và gồm hàng trăm ngàn xơ
trong một bó,gọi là bó xơ (tow).
4
Lưu ý Các tính chất của xơ
Khi lựa chọn sản phẩm dệt may, cần phải xem xét các yêu cầu sử
dụng.
Để đáp ứng các yêu cầu, vật liệu cần phải phù hợp.
Không có xơ nào “hoàn hảo”.
Mỗi xơ dùng cho từng trường hợp cụ thể.
5