Lý thuyết Xung đột MT trong nghiên cứu Dự báo tị nạn Môi trường

Trong bối cảnh BĐKH ở ĐBSCL

The Impacts of Climate Change on the Mekong Delta by Katie Padilla

The Inventory of Conflict & Environment (ICE) American University, Washington DC, USA 2011

NCS: Hồ Kim Thi

Cây trồng vật nuôi

Nước sinh hoạt Cơ sở hạ tầng

Hạn hán và XNM

Xung đột MT

Sức khỏe

Tị nạn môi trường

Nội dung trình bày

1. Lý thuyết về Xung đột môi trường

2. Biến đổi khí hậu ở ĐBSCL nhìn từ lý thuyết

Xung đột MT

3. Vấn đề tị nạn MT liên quan đến BĐKH ở

ĐBSCL

1. Lý thuyết về Xung đột MT

• Xung đột MT: tình trạng có ít nhất 2 bên xung khắc và dẫn đến 1 bên chịu thiệt hại do bên kia gây ra. (Manson 2004)

Đấu tranh để tiếp cận / kiểm soát TN (Giddens, 2009)

Xung khắc về mục đích sử dụng

Source: https://www.internationalrivers.org/

Source: http://www.dutchwatersector.com/

21%

21%

19%

3% 2%

25%

35%

Từ tranh cãi có thể

dẫn đến Xung đột

18%

22%

Chính trị giữa các

quốc gia.

18% 20%

11%

9%

• Theo Trường phái của Thomas Homer-Dixon của ĐH Toronto

CẤU TRÚC

1. Lý thuyết về Xung đột MT

Do phân bố Do tiếp cận

3 hình thức của XĐMT

CUNG

CẦU

• Theo Trường phái của Thomas Homer-Dixon của ĐH Toronto

1. Lý thuyết về Xung đột MT

• Theo Trường phái của Thomas Homer-Dixon của ĐH Toronto

1. Suy giảm DT đất NN

1. Lý thuyết về Xung đột MT

Xung đột bản sắc nhóm (group identity conflicts)

4. Đổ vỡ thiết chế XH

2. Suy giảm Kinh tế

Hậu quả quan trọng của Biến đổi MT

Di chuyển dân số qui mô lớn -> thù địch giữa các nhóm -> phân biệt/tấn công người khác nhóm

3. Tị nạn MT

2. Biến đổi khí hậu ở ĐBSCL nhìn từ lý thuyết Xung đột MT

Environment-Conflict Link and Dynamics

2. Biến đổi khí hậu ở ĐBSCL nhìn từ lý thuyết Xung đột MT

KV sẽ bị nhấn chìm và không còn người ở

2. Biến đổi khí hậu ở ĐBSCL nhìn từ lý thuyết Xung đột MT

Dự báo

• 70% Diện tích bị XNM vào 2030 • Lượng mưa ít hơn 20% vào 2030 • Sản lượng lúa gạo giảm 50% vào 2100

2. Biến đổi khí hậu ở ĐBSCL nhìn từ lý thuyết Xung đột MT

• Sản xuất 50% lượng gạo của quốc gia, • 80% trái cây của cả nước • 60% lượng cá

Tầm quan trọng

Trồng lúa là sinh kế chính của hơn 60% cư dân ĐBSCL

Đóng góp 27% GDP

Mật độ dân số tăng cao

Dạng xung đột: Intra-State

2. Biến đổi khí hậu ở ĐBSCL nhìn từ lý thuyết Xung đột MT

• Dân sự và quốc tế

3. Dự báo tị nạn MT

• Di cư đến các vùng khác – trong nước/

vùng khác – nước láng giềng

Theo một Báo cáo Hội nghị NIC từ tháng 1 năm 2010, "Việt Nam là đất nước có nhiều nguy cơ di cư nội địa hàng loạt. BĐKH ở đồng bằng sông Cửu Long sẽ đẩy hàng triệu người Việt di cư lên hướng bắc, như thành phố Hồ Chí Minh và xa hơn nữa vào khu vực Tây Nguyên, cũng như qua biên giới Campuchia. Một phong trào di cư lớn từ vùng thấp lên vùng cao trong cả nước có khả năng sẽ gây ra xung đột sắc tộc hoặc biến động trong cộng đồng dân tộc thiểu số "

3. Dự báo tị nạn MT

• Đe dọa đến cơ sở hạ tầng và các dịch vụ XH

• Căng thẳng chính trị/xã hội có liên quan đến ANLT và

sinh kế của vùng đến.

“Chạy trốn sự phá hủy môi trường có thể không nhất thiết

dẫn đến bạo lực, nhưng khi người di cư xâm phạm vào

lãnh thổ của vùng khác cũng có thể gia tăng tiềm năng

bạo lực“ (Ardiansyah and Putri, 8).

3. Dự báo tị nạn MT

• Tình trạng căng thẳng trong quá khứ giữa Việt Nam

và Khmers có thể dẫn đến dân tộc và xung đột

quốc tế nếu ĐBSCL tị nạn cố gắng để di chuyển

sang Campuchia (CENTRA Technology, Inc. and

Scitor Corporation, 47).

• Việt Nam có thể cảm nhận được các đập của Trung

Quốc là nguyên nhân suy giảm sản lượng nông nghiệp

của ĐBSCL, => một cuộc xung đột quốc tế giữa Trung

Quốc, Việt Nam và các nước khác có thể diễn ra.

4. Dự báo tị nạn MT

• Thời gian: còn nhiều tranh luận

• Dựa vào cơ sở KH: khả năng thấy rõ kết quả này

là từ năm 2050 trở đi – khi mực nước biển dâng

28-33 cm và nhấn chìm vào 25km nội địa.

4. Kết luận

• Việt Nam đang thực hiện rất nhiều giải pháp thích ứng

và giảm nhẹ tác động của BĐKH.

• Kêu gọi sự giúp đỡ của cộng đồng QT

=> Khả năng tị nạn MT vẫn tiềm tàng và có thể bùng

nổ bất cứ lúc nào – khi BĐKH tác động trầm trọng

đến sinh kế người dân.

Tài liệu tham khảo

• Nguyễn Tuấn Anh, 2011. Giáo trình XHH MT, NXB Đại

học Quốc gia Hà Nội

• Katie Padilla, 2011. The Impacts of Climate Change

on the Mekong Delta, American University,

Washington DC