zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Công Nghệ Thông Tin

» An ninh - Bảo mật

Bài giảng môn An toàn và bảo mật thông tin Doanh nghiệp - Nguyễn Thị Hội

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Báo xấu

431
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng môn An toàn và bảo mật thông tin Doanh nghiệp có nội dung trình bày các vấn đề: Tổng quan về mã hóa dữ liệu, Độ an toàn của một thuật toán mã hóa, phương pháp mã hóa đối xứng, phương pháp mã hóa công khai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng môn An toàn và bảo mật thông tin Doanh nghiệp - Nguyễn Thị Hội

Bài giảng An toàn dữ liệu Nội dung chương IV CÁC HỆ MÃ HÓA Bài giảng môn: An toàn và bảo mật thông tin 4.1. Tổng quan về mã hóa dữ liệu 4.1.1. Khái niệm Doanh nghiệp 4.1.2. Lịch sử phát triển của khoa học mã hóa 4.2. Độ an toàn của một thuật toán mã hóa ộ ộ ậ 4.2.1. Các kỹ thuật phá mã 4.2.2. Đánh giá độ an toàn Bộ môn CNTT Khoa Hệ thống thông tin Kinh tế 8/14/2012 Bộ môn CNTT 1 8/14/2012 Bộ môn CNTT 2 Nội dung chương IV I. Tổng quan về mã hóa MÃ HÓA 4.3. Phương pháp mã hóa đối xứng 1. Khái niệm 4.3.1. Đặc điểm Mã hóa là phương thức biến đổi thông tin từ định dạng 4.3.2.Mô hình mã hóa đối xứng thông thường thành một dạng khác (mã hóa) không 4.3.3. Ưu, nhược điểm của mã hóa đối xứng giống như ban đầu nhưng có thể khôi phục lại được 4.3.4. Một số hệ mã hóa đối xứng cổ điển (giải mã) 4.3.5. Mã hóa DES 2. Mục đích 4.4. Phương pháp mã hóa công khai Đảm bảo tính bảo mật của thông tin khi chúng được 4.4.1.Đặc điểm truyền trong những môi trường có độ an toàn không 4.4.2. Nguyên tắc hoạt động cao 4.4.3 Ưu, nhược điểm và phạm vi sử dụng Trong quá trình mã hóa thông tin có sử dụng một giá trị 4.4.4. Hệ mã hóa RSA đặc biệt gọi là khóa mã (key) 8/14/2012 Bộ môn CNTT 3 8/14/2012 Bộ môn CNTT 4 3. Quá trình mã hóa 4. Quá trình truyền bảo mật Mã hóa Người gửi Giai đoạn chuyển thông tin nguyên gốc ban đầu thành các dạng thông tin được mã hóa (gọi Mã hóa là bản mã). Giải mã (hay phá mã) Kênh thông tin Giải mã Người nhận Thực hiện biến đổi bản mã để thu lại thông tin nguyên gốc như trước khi mã hóa. Thông tin đã mã hóa Kẻ tấn công 8/14/2012 Bộ môn CNTT 5 8/14/2012 Bộ môn CNTT 6 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 1
Bài giảng An toàn dữ liệu 4. Quá trình truyền bảo mật (T) 5. Ứng dụng của mã hóa Đối với chính phủ: Bảo mật thông tin trong quân sự và ngoại giao, bảo vệ các lĩnh vực thông tin mang tầm cỡ quốc gia, Các tổ chức: Bảo vệ các thông tin nhạ cảm mang tính chiến l ợc ệ nhạy lược của các tổ chức, Cá nhân: Bảo vệ các thông tin riêng tư trong liên lạc với thế giới bên ngoài thông qua các kênh truyền tin, đặc biệt là Người gửi mã hóa văn bản cần gửi theo một khóa K sau đó gửi bản trên mạng Internet. mã đến cho người nhận. Người nhận giải mã theo khóa K đã biết và đọc được bản gốc 8/14/2012 Bộ môn CNTT 7 8/14/2012 Bộ môn CNTT 8 6. Vài nét về lịch sử mã hóa 7. Các yêu cầu đối với mã hóa dữ liệu Trước năm 1949 Mã hóa được coi là một ngành mang tính nghệ thuật (1) Tính hỗn loạn (Confusion): Các phép mã hóa còn đơn giản, chủ yếu là một phép thay thế ký Sự phụ thuộc của bản ciphertext vào plaintext tự nào đó. là thực sự phức tạp, Sau năm 1949 Bùng nổ trong lý thuyết về mã hóa, mã hoá đã được coi là một ổ ế ề (2) Tính khuếch tán (Diffusion): ngành khoa học thực sự. Ra đời phương pháp mã hoá khóa công khai Cân bằng tỉ lệ xuất hiện các ký tự trong văn Ra đời của khái niệm về chữ ký điện tử. bản sau khi được mã hóa 8/14/2012 Bộ môn CNTT 9 8/14/2012 Bộ môn CNTT 10 II. Độ an toàn của một thuật toán mã hóa 2. Phá mã Là nỗ lực giải mã văn bản đã được mã hóa không 1. Tổng quan biết trước khóa bí mật Các thuật toán mã hóa đều sử dụng một loại Có hai phương pháp phá mã khóa bí mật trong quá trình mã hóa và giải mã. Vét cạn Độ an toàn của giải thuật mã hóa phụ thuộc ủ ả Thử tất cả các khó có thể ả á khóa ó vào sự đảm bảo bí mật của khóa mã Thám mã Khai thác những nhược điểm của giải thuật Dựa trên những đặc trưng chung của nguyên bản hoặc một số cặp nguyên bản - bản mã mẫu 8/14/2012 Bộ môn CNTT 11 8/14/2012 Bộ môn CNTT 12 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 2
Bài giảng An toàn dữ liệu a) Phương pháp vét cạn Ví dụ phương pháp vét cạn Phương pháp: Cho sơ đồ như hình Thử tất cả các khóa có thể cho đến khi xác bên định được nguyên bản từ bản mã Yêu cầu : Ưu điểm: Tìm tất cả các đường đi từ A đến D4 ế Thử qua tất cả các trường hợp Sử dụng PP vét cạn Nhược điểm: như sau: Tốn thời gian, nhiều động tác thừa, tốn không gian nhớ Không thể hiện tư duy khoa học 8/14/2012 Bộ môn CNTT 13 8/14/2012 Bộ môn CNTT 14 Hoạt động tìm đường b) Phương pháp thám mã Đi theo thứ tự trên xuống ta có: Tại A =>có 2 đường đi đến B1 và B2 => đi đến điểm Phương pháp: B1. Khai thác những nhược điểm của giải thuật + Tại B1 có 2 đường đi =>đi đến C1 + Tại C1 không có đường đi => quay lại B1 Dựa trên những đặc trưng chung của nguyên bản hoặc + Tại B1 có 2 đường đi điểm C1 đẫ đi qua nên đi tiếp đi, một số cặp nguyên bản - bản mã mẫu =>C2 Thám mã thường thực hiện bởi những kẻ tấn công ác + Tại B1 có 2 đường đi nhưng cả 2 đều đã đi qua ý, nhằm làm hỏng hệ thống; hoặc bởi những người =>quay lai điểm A thiết kế ra hệ thống với ý định đánh giá độ an toàn của + Tại A có 2 đường để đi, đường qua B1 đã đi => B2 hệ thống. + ............. Cứ thế cho đến khi tìm được đường đi từ A-> D4 8/14/2012 Bộ môn CNTT 15 8/14/2012 Bộ môn CNTT 16 Ví dụ khai thác nhược điểm GT Các tần số chữ cái tiếng Anh Khai thác những nhược điểm của giải thuật Biết rõ tần số các chữ cái tiếng Anh Có thể suy ra các cặp chữ cái nguyên bản - chữ cái bản mã Tần số tươn đối (%) Ví dụ : chữ cái xuất hiện nhiều nhất có thể tương ứng với các nguyên âm: ‘a’, 'e‘, ‘i’, ‘o’, ‘u’ ng Có thể nhận ra các bộ đôi và bộ ba chữ cái Ví dụ bộ đôi : 'th', 'an', 'ed‘, ‘wh’ Ví dụ bộ ba : 'ing', 'the', 'est' 8/14/2012 Bộ môn CNTT 17 8/14/2012 Bộ môn CNTT 18 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 3
Bài giảng An toàn dữ liệu Ví dụ phá mã hệ đơn bảng 3. Đánh giá độ an toàn An toàn vô điều kiện Cho bản mã “ “UZQSOVUOHXMOPVGPOZPEVSGZWSZOPFPESXUDBMETSXAI Bản mã không chứa đủ thông tin để xác định duy nhất Z VUEPHZHMDZSHZOWSFPAPPDTSVPQUZWYMXUZUHSX nguyên bản tương ứng EPYEPOPDZSZUFPOMBZWPFUPZHMDJUDTMOHMQ” Bất kể với số lượng bao nhiêu và tốc độ máy tính thế nào Chỉ hệ mã hóa độn (stuff) một lần là an toàn vô điều kiện Tính tần số chữ cái tương đối: An toàn tính toán Đoán P là e, Z là t Thỏa mãn một trong hai điều kiện Đoán ZW là th và ZWP là the ... Chi phí phá mã vượt quá giá trị thông tin mang lại Tiếp tục đoán và thử, cuối cùng được Thời gian phá mã vượt quá tuổi thọ thông tin “it was disclosed yesterday that several informal but Thực tế thỏa mãn hai điều kiện direct contacts have been made with political Không có nhược điểm representatives of the viet cong in moscow” Khóa có quá nhiều giá trị không thể thử hết 8/14/2012 Bộ môn CNTT 19 8/14/2012 Bộ môn CNTT 20 III. Phương pháp mã hóa đối xứng 2. Hệ thống mã hóa đối xứng 1. Khái niệm: (1) Nguyên bản Hệ thống mã hóa mà bên gửi và bên nhận tin (2) Giải thuật mã hóa cùng sử dụng chung 1 khóa => Mã hóa và giải mã đều dùng một khóa chung (3) Khóa bí mật Kỹ thuật mã hóa duy nhất trước 1970 và hiện ấ (4) Bả mã Bản ã rất phổ biến (5) Giải thuật giải mã Còn gọi là mã hóa khóa riêng, khóa bí mật 8/14/2012 Bộ môn CNTT 21 8/14/2012 Bộ môn CNTT 22 3. Mô hình mã hóa đối xứng 3. Mô hình mã hóa đối xứng (T) Bẻ khóa Người gửi A Mã hóa Giải mã Người nhận B x x y k k Khóa mã Kênh truyền 8/14/2012 Bộ môn CNTT 23 8/14/2012 Bộ môn CNTT 24 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 4
Bài giảng An toàn dữ liệu 4. Ưu điểm của mã hóa đối xứng 5. Nhược điểm của mã hóa đối xứng Mô hình khá đơn giản. Dùng chung khóa nên nhiều nguy cơ mất Dễ dàng tạo ra thuật toán mã hóa đối xứng an toàn cho cá nhân. Khóa dùng chung rất dễ bị hóa giải (bị “bẻ Dễ cài đặt và hoạt động hiệu quả. quả khóa”). Do cũng phải truyền trên kênh truyên tin đến bên nhận ế Hoạt động nhanh và hiệu quả do tốc độ mã hoá và giải mã cao. Việc gửi thông tin cùng khóa cho số lượng lớn là khó khăn. => Được sử dụng khá phổ biến nhiều hiện nay. 8/14/2012 Bộ môn CNTT 25 8/14/2012 Bộ môn CNTT 26 6. Các hệ mã hóa đối xứng cổ điển Ví dụ Monophabetic ciphers a) Monophabetic ciphers Với bảng chữ cái tiếng Anh: Thuật toán mã hóa theo phương pháp này dựa trên phép hoán vị trong một bảng chữ cái nào Ký tự cần mã a b c d ………. x y z đó Ký tự thay thế F G N T ………. ý ự y K P L Ví dụ: Bản chữ cái tiếng Anh, Với thuật toán mã hoá này, ta có: Bản mã nhị phân, Văn bản gốc: a Bad day Bản ký tự số, … Văn bản sau khi mã hóa: F GFT TFP 8/14/2012 Bộ môn CNTT 27 8/14/2012 Bộ môn CNTT 28 b) Mã hoá cộng tính Hệ mã hóa Caesar Mã hóa được thực hiện bằng cách dịch Là hệ mã hóa thay thế xuất hiện sớm nhất và chuyển chuỗi ký tự trong bản plaintext ban đơn giản nhất đầu đi một giá trị cố định nào đó theo trình Sử dụng đầu tiên bởi Julius Caesar vào mục đích tự của một bảng chữ cái. quân sự Với phương pháp này, khóa mã chính là số ố Dịch h ể Dị h chuyển xoay vòng th thứ t chữ cái ò theo tự hữ ái được sử dụng để dịch chuyển. Khóa k là số bước dịch chuyển Với mỗi chữ cái của văn bản Đặt p = 0 nếu chữ cái là a, p = 1 nếu chữ cái là b,... Mã hóa : C = E(p) = (p + k) mod 26 Giải mã : p = D(C) = (C - k) mod 26 8/14/2012 Bộ môn CNTT 29 8/14/2012 Bộ môn CNTT 30 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 5
Bài giảng An toàn dữ liệu Ví dụ phương pháp mã hóa Caesar Ví dụ mã hóa Công thức sử dụng để mã hóa trong phương A –B–C– D–E–F–G–H–I – J– K– L – M– N pháp này là: 0 – 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 – 10 – 11 – 12 – 13 Y = X ⊕ Z, X : ký tự cần mã hóa, O – P – Q –R– S– T – U– V– W – X– Y– Z Z: giá trị khóa g á ị óa 14 – 15 – 16 – 17 – 18 – 19 – 20 – 21 – 22 – 23 – 24 - 25 Y: bản ciphertext, phép tính là phép cộng đồng dư modun 26. Ví dụ : Mã hóa văn bản "meet me after Ưu điểm class » bằng hệ mã hóa Cesae với k = 3 => Bãn mã Y=X⊕ 3 mod 26 = Đơn giản, dễ sử dụng. «PHHWPHDIWHUFODVV» Nhược điểm: Không gian khóa nhỏ => dễ bị tấn công 8/14/2012 Bộ môn CNTT 31 8/14/2012 Bộ môn CNTT 32 Phá mã hệ mã hóa Caesar c) Mã hóa nhân tính Phương pháp vét cạn Tương tự phép cộng tính nhưng thay thế Khóa chỉ là một chữ cái (hay một số giữa 1 và 25) phép cộng bằng phép nhân đồng dư: Thử tất cả 25 khóa có thể Y=X⊗Z Dễ dàng thực hiện C Chú ý Ba yếu tố quan trọng Chỉ có 12 khóa mà thôi. Biết trước các giải thuật mã hóa và giải mã Cùng một ký tự c trong bản ciphertext chúng ta Chỉ có 25 khóa để thử có hai giá trị tương ứng trong bản plaintext => Biết và có thể dễ dàng nhận ra được ngôn ngữ của rất khó giải mã được. nguyên bản Ví dụ : Phá mã "GCUA VQ DTGCM" 8/14/2012 Bộ môn CNTT 33 8/14/2012 Bộ môn CNTT 34 Ví dụ mã hóa nhân tính Hạn chế của mã hóa nhân tính A –B–C– D–E–F–G–H–I – J– K– L – M– N Số lượng khóa dùng là rất ít => dễ dàng bị phá bằng thuật toán vét cạn. 0 – 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 – 10 – 11 – 12 – 13 O – P – Q –R– S– T – U– V– W – X– Y– Z Khắc phục: 14 – 15 – 16 – 17 – 18 – 19 – 20 – 21 – 22 – 23 – 24 - 25 Kết hợp phương pháp mã hoá cộng tính và phương pháp mã hoá nhân tính làm một. Ví dụ : Mã hóa "meet me after class" với k = 3 Dùng công thức: Nguyên bản: « meet me after class» Y= X⊗Z⊕ K Khóa k=3 Bãn mã Y=X⊗3 mod 26= «KMMFKMAPFMZGHACC » 8/14/2012 Bộ môn CNTT 35 8/14/2012 Bộ môn CNTT 36 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 6
Bài giảng An toàn dữ liệu Giải pháp kết hợp d) Hệ mã hóa Vigenère A –B–C– D–E–F–G–H–I – J– K– L – M– N Là một hệ mã hóa đa bảng Sử dụng nhiều bảng mã hóa 0 – 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 – 10 – 11 – 12 – 13 Khóa giúp chọn bảng tương ứng với mỗi chữ cái O – P – Q –R– S– T – U– V– W – X– Y– Z Kết hợp 26 hệ Ceasar (bước dịch chuyển 0 - 25) 14 – 15 – 16 – 17 – 18 – 19 – 20 – 21 – 22 – 23 – 24 - 25 Khóa K = k1k2...kd gồm d chữ cái sử dụng lặp đi lặp lại Ví dụ : Mã hóa "meet me after class" với k = 3 với các chữ cái của văn bản Nguyên bản: « meet me after class» Chữ cái thứ i tương ứng với hệ Ceasar bước chuyển i Khóa k=3 Bãn mã Y=X⊗3 ⊕4 mod 26= « qssl qs gvlsf megi» 8/14/2012 Bộ môn CNTT 37 8/14/2012 Bộ môn CNTT 38 Ví dụ về mã hóa Vigenère Phá mã hệ mã hóa Vigenère A –B–C– D–E–F–G–H–I – J– K– L – M– N Phương pháp vét cạn 0 – 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 – 10– 11 – 12 – 13 Khó thực hiện, nhất là nếu khóa gồm nhiều chữ cái O – P – Q –R– S– T – U– V– W – X– Y– Z Khai thác những nhược điểm của giải thuật 14 – 15 – 16 – 17 – 18 – 19 – 20 – 21 – 22 – 23 – 24 - 25 Cấu trúc của nguyên bản được che đậy tốt hơn hệ Playfair nhưng không hoàn toàn biến mất ế ấ Ví dụ Chỉ việc tìm độ dài khóa sau đó phá mã từng hệ Ceasar Khóa : deceptive Cách tìm độ dài khóa Nếu độ dài khóa nhỏ so với độ dài văn bản, có thể phát hiện 1 Nguyên bản: WEAREDISCOVEREDSAVEYOURSELF dãy văn bản lặp lại nhiều lần Bản mã : ZICVTWQNGRZGVTWAVZHCQYGLMGJ Khoảng cách giữa 2 dãy văn bản lặp là 1 bội số của độ dài khóa Từ đó suy ra độ dài khóa 8/14/2012 Bộ môn CNTT 39 8/14/2012 Bộ môn CNTT 40 e) Hệ mã hóa khóa tự động f) Mã hóa hoán vị cổ điển Vigenère đề xuất từ khóa không lặp lại mà được Che đậy nội dung văn bản bằng cách sắp xếp lại gắn vào đầu nguyên bản trật tự các chữ cái Nếu biết từ khóa sẽ giải mã được các chữ cái đầu tiên Không thay đổi các chữ cái của nguyên bản Sử dụng các chữ cái này làm khóa để giải mã các chữ cái tiếp theo,... Bản mã có tần số xuất hiện các chữ cái giống như nguyên bản Ví dụ : Khóa : deceptive(wearediscoveredsav) nguyên bản : wearediscoveredsaveyourself Mã hóa : ZICVTWQNGKZEIIGASXSTSLVVWLA Vẫn có thể sử dụng kỹ thuật thống kê để phá mã Khóa và nguyên bản có cùng tần số các chữ cái 8/14/2012 Bộ môn CNTT 41 8/14/2012 Bộ môn CNTT 42 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 7
Bài giảng An toàn dữ liệu Hệ mã hóa hàng rào Hệ mã hóa hàng Viết các chữ cái theo đường chéo trên một số Viết các chữ cái theo hàng vào 1 số cột nhất định hàng nhất định, số hàng chính là khóa hay độ sâu Sau đó hoán vị các cột trước khi đọc theo cột Sau đó đọc theo từng hàng một Khóa là thứ tự đọc các cột Ví dụ Ví dụ Nguyên bản : attack at midnight Khóa : 4 3 1 2 5 6 7 Mã hóa với độ cao hàng rào là 2 Nguyên bản : a t t a c k p a t c a m d i h o s t p o n e t a k t i n g t d u n t i l t Bản mã : ATCAMDIHTAKTINGT w o a m x y z Bản mã : TTNAAPTMTSUOAODWCOIXKNLYPETZ 8/14/2012 Bộ môn CNTT 43 8/14/2012 Bộ môn CNTT 44 g) Mã hóa tích hợp i) Mã hóa khối Các hệ mã hóa thay thế và hoán vị không an toàn Mã hóa khối là mã hóa từng khối ký tự. Mỗi khối vì những đặc điểm của ngôn ngữ là một đơn vị dùng để mã hóa Kết hợp sử dụng nhiều hệ mã hóa sẽ khiến việc Các tham số trong mã hóa khối: phá mã khó hơn Độ dài khối: Độ dài của một đơn vi mã hóa Hai thay thế tạo nên một thay thế phức tạp hơn Kích h ớ khó Kí h thước khóa: Độ dài của chuỗi dù để mà hó ủ h ỗi dùng à hóa Hai hoán vị tạo nên một hoán vị phức tạp hơn Yêu cầu: Một thay thế với một hoán vị tạo nên một hệ mã hóa Kích thước khối đủ lớn => Hạn chế P2 thống kê phức tạp hơn nhiều Không gian khóa phải đủ lớn => Hạn chế P2 vét cạn Là cầu nối từ các hệ mã hóa cổ điển đến các hệ mã hóa hiện đại 8/14/2012 Bộ môn CNTT 45 8/14/2012 Bộ môn CNTT 46 Ví dụ về mã hóa khối j) Mã hóa với thế đồng âm Khóa 000 001 010 011 100 101 110 111 Mỗi chữ cái trong bản Plaintext có một tập các ký tự thay thế trong bản Ciphertext 0 001 111 110 000 100 010 101 011 1 001 110 111 100 011 010 000 101 Ưu điểm: 2 001 000 100 101 110 111 010 011 Khó bị phá khóa 3 100 101 110 111 000 001 010 011 Nhược điểm: 4 101 110 100 010 011 001 011 111 Yêu cầu độ dài khóa lớn - Chuỗi plaintext: 010 100 110 111 => Sử dụng khóa 1 ta được 111 011 000 101 => Sử dụng khóa 4 ta đươc 100 011 011 111 8/14/2012 Bộ môn CNTT 47 8/14/2012 Bộ môn CNTT 48 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 8
Bài giảng An toàn dữ liệu Ví dụ 7. Các hệ mã hóa đối xứng hiện nay Ký tự cần Tập thế đồng âm Sử dụng bảng bên ta có thể Có 3 hệ mã hóa hiện nay được dùng phổ mã mã hóa : biến đó là: A 17 11 25 64 2 19 4 31 Pl P l a i n p DES (Data Encryption Standard) I 22 95 14 21 79 54 Ci 27 12 11 54 64 7 3DES (Data Encryption Standard 3) ( yp ) L 12 93 71 N 64 AES (Advanced Encryption Standard) O P 7 27 T E 7 8 47 8/14/2012 Bộ môn CNTT 49 8/14/2012 Bộ môn CNTT 50 a) Hệ DES Sơ đồ chung của DES Nguyên nhân phát triển các hệ mã hóa hiện đại CNTT và mạng máy tính phát triển X1 Y1 Các thuật toán cổ điển không còn phù hợp X2 Y2 DES Có nhiều loại thiết bị khác nhau X 64 Y64 Các yêu cầu của các hệ mã hóa hiện nay ầ Bảo mật cao Z1 Z2 Z56 Thuật toán không quyết định độ bảo mật Dễ cài đặt - Độ dài khối: 64 bit - Độ dài khóa: 56 bit Mềm dẻo, linh hoạt - Đầu ra : 64 bit 8/14/2012 Bộ môn CNTT 51 8/14/2012 Bộ môn CNTT 52 Nguyên tắc xây dựng mã DES Thuật toán của DES Nguyên bản (64 bit) Khóa 56 bit Xây dựng theo nguyên tắc các vòng lặp giao hoán giao hoán thuận Mỗi vòng thực hiện một phép toán f vòng 1 K1 giao hoán dịch vòng trái Đầu ra của vòng lặp trước là đầu vào của vòng K2 vòng 2 lặp sau g giao hoán dịch vòng trái ị g Hàm f trong DES là một hàm xoắn ốc . . . . . . Kn f =f¯¹ hay X=f(f(X)) vòng n giao hoán dịch vòng trái Giải thuật DES sử dụng 16 vòng lặp hoán đổi 32 bit giao hoán nghịch Bản mã (64 bit) 8/14/2012 Bộ môn CNTT 53 8/14/2012 Bộ môn CNTT 54 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 9
Bài giảng An toàn dữ liệu Một vòng DES Phá mã DES Khóa 56 bit có 256 = 7,2 x 1016 giá trị có thể Li- Ri-1 1 Phương pháp vét cạn là không thực tế mở rộng g/hoán --- 48 bit Tốc độ tính toán cao có thể phá được khóa x K --- 48 bit 1997 : 70000 máy tính phá mã DES trong 96 ngày 1998 : Electronic Frontier Foundation (EFF) phá mã i hộp S DES bằng máy chuyên dụng (250000$) trong < 3 ngày --- 32 bit giao hoán 1999 : 100000 máy tính phá mã trong 22 giờ --- 32 bit Vấn đề còn phải nhận biết được nguyên bản x Thực tế DES vẫn được sử dụng không có vấn đề Li Ri Nếu cần an toàn hơn : 3DES hay chuẩn mới AES 8/14/2012 Bộ môn CNTT 55 8/14/2012 Bộ môn CNTT 56 8. Hạn chế của hệ mã hóa đối xứng IV. Phương pháp mã hóa khóa công khai (1) Vấn đề quản lý khóa: 1. Khái niệm: Các khóa mã hóa cần được giữ bí mật => cần Mã hóa trong đó sử dụng một cặp khóa, một khóa công khai và một khóa bí mật trao đổi giữa người gửi và nhận tin => rất khó khăn cho bảo mật Khóa công khai: Khóa công khai ai cũng có thể biết (2) Về vấn đề lưu giữ khóa: ề ấ ề Dùng để mã hóa thông điệp và để thẩm tra chữ ký Nếu số lượng người nhận tin lớn => Số khóa Khóa bí mật cần trao đổi lớn => Tính an toàn và bảo mật Chỉ nơi giữ được biết càng giảm Để giải mã thông điệp và tạo chữ ký 8/14/2012 Bộ môn CNTT 57 8/14/2012 Bộ môn CNTT 58 2. Nguyên tắc hoạt động 3. Ví dụ về mã hóa khóa công khai Bẻ khóa Người gửi A Mã hóa Giải mã Người nhận B x y x kc kr Khóa mã của B - B sinh cặp khóa : Khóa công khai Kc và khóa bí mật Kr - B gửi Kc cho A và ai cũng có thể biết - A dùng Kc mã hóa thông điệp và gửi lại cho B - B dùng Kr để giải mã thông điệp của A 8/14/2012 Bộ môn CNTT 59 8/14/2012 Bộ môn CNTT 60 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 10
Bài giảng An toàn dữ liệu B2: Dùng khóa công khai để mã hóa và dùng B1: Chọn một số lớn ngẫu nhiên để sinh cặp khóa khóa bí mật để giải mã Alice muốn trao đổi với Bob một thông Bob viết thông điệp điệp an toàn sử dụng “Hello Alice” và dùng khóa của Alice để mã PKI: hóa => bãn mã và gửi - Alice chọn một số ngẫu ố ẫ cho Alice nhiên lớn để sinh cặp - Alice nhận bản mã và khóa dùng khóa bí mật để - Khóa công khai gửi cho giải mã => bản gốc Bob và nhiều người biết “Hello Alice!” - Khóa bí mật chỉ riêng Alice biết 8/14/2012 Bộ môn CNTT 61 8/14/2012 Bộ môn CNTT 62 B3: Dùng khóa bí mật tạo chữ ký và dùng B4: Tổ hợp khóa bí mật của mình và khóa của khóa công khai xác minh chữ ký người khác => khóa dùng chung chỉ 2 người biết Alice muốn vay của Alice và Bob cùng tổ Bob $500 hợp khóa của 2 Alice dùng khóa bí người mật tạo chữ ký kèm ⇒ Tạo khóa dùng yêu cầu => Bob > chung chỉ 2 người h hỉ ời Bob dùng khóa công biết khai kiểm tra chữ ký xem có của Alice hay ⇒ Một hình thức đối không? xứng mới 8/14/2012 Bộ môn CNTT 63 8/14/2012 Bộ môn CNTT 64 5. Các yêu cầu của một thuật toán dùng trong 4. Ưu điểm của mã hóa công khai PKI (1) Đơn giản trong việc lưu chuyển khóa (1) Dễ tạo ra cặp khóa công khai và bí mật (KUb, KRb), Chỉ cần đăng ký một khóa công khai => mọi người sẽ (2) Dễ tính được bản mã C = EKU(M), lấy khóa này về để trao đổi thông tin với người đăng ký (3) Có thể dễ dàng giải mã M = DKR(C), => không cần kênh bí mật để truyền khóa, (4) Đối thủ không thể xác định được KR khi biết KU, (2) Mỗi người chỉ cần một cặp khóa công khai – (5) Đối thủ không thể xác định được M khi biết KU và C C, khóa bí mật là có thể trao đổi thông tin với tất cả (6) Một trong hai khóa có thể dùng mã hóa trong khi khóa mọi người, kia có thể dùng giải mã : (3) Là tiền đề cho sự ra đời của chữ ký điện tử và M = DKR(EKU(M)) = DKU(EKR(M)). các phương pháp chứng thực điện tử 8/14/2012 Bộ môn CNTT 65 8/14/2012 Bộ môn CNTT 66 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 11
Bài giảng An toàn dữ liệu 6. Ứng dụng của PKI 7. Hạn chế của PKI (1) Về tốc độ xử lý: (1) Mã hóa/giải mã: đảm bảo sự bí mật của thông Tốc độ chậm do chủ yếu dùng phép nhân => Không tin, thích hợp cho những trường hợp mã hóa thông thường (2) Chữ ký số: hỗ trợ xác thực văn bản, nên chỉ dùng trao đổi khóa bí mật đầu phiên truyền tin. (3) Trao đổi khóa: cho phép chia sẻ khóa phiên (2) Tính xác thực của khóa công khai: trong mã hóa đối xứng. Khóa công khai có thể bị giả mạo do bất cứ ai cũng có thể tạo ra một khóa và công bố đó là của một người khác => khi việc giả mạo chưa bị phát hiện thì đều có thể đọc được nội dung các thông báo gửi cho người kia => cần có cơ chế đảm bảo những người đăng ký khóa là đáng tin. 8/14/2012 Bộ môn CNTT 67 8/14/2012 Bộ môn CNTT 68 8. Hệ mã hóa RSA Mô phỏng thuật toán a) Khái niệm: Bob muốn gửi cho Alice một thông tin mật mà duy nhất Alice có thể đọc được. Hệ mã hóa khóa công khai được đề xuất bởi Ron Rivest, Adi Shamir và Len Adleman (MIT) vào năm Alice gửi cho Bob một chiếc hộp có khóa đã mở sẵn và giữ lại chìa khóa. 1977. Bob nhận chiếc hộp, cho nội dung bức thư cần gửi vào và khóa Hệ mã hóa sử dụng p ệ ụ g phương p p mã hóa khối với mỗi g pháp lại, sau khi khóa ngay cả Bob cũng không thể mở lại để đọc hoặc ạ, g y g g ạ ọ ặ khối là một số nguyên < n. chỉnh sửa nội dung trong thư. Thông thường kích cỡ n là 1024 bit ≈ 309 chữ số thập phân. => Bob gửi chiếc hộp lại cho Alice. Hệ mật mã này được đăng ký bản quyền năm 1983, và Alice mở hộp với chìa khóa của mình và đọc nội dung trong thư. hết hạn vào năm 2000. Trong ví dụ này: Tính an toàn của nó phụ thuộc vào độ khó khăn trong Chiếc hộp với khóa mở đóng vai trò khóa công khai việc phân tích thừa số của một số nguyên lớn. Chiếc chìa khóa chính là khóa bí mật. 8/14/2012 Bộ môn CNTT 69 8/14/2012 Bộ môn CNTT 70 b) Quá trình tạo khóa RSA c) Mã hóa Alice tạo khóa như sau: Giả sử Bob muốn gửi nội dung thông điệp M cho (1) Mỗi bên tự tạo cặp khóa công khai – bí mật : Alice => Bob chuyển M=>m Bob tính c Tính Φ(n) = (p-1)(q-1) ( ) (p )(q ) bản mã hóa của m theo công thức (2) Chọn ngẫu nhiên một số tự nhiên e là số nguyên tố cùng nhau với Φ(n) (gcd(e, Φ(n)) = 1) sao cho 1 < e < Φ(n) (1) Lấy khóa công khai của bên nhận KC = {e, n} Tính d = e-1 mod Φ(n) (2) Tính c là mã hoá của M theo công thức : (2) Công bố khóa mã hóa công khai KC = {e, n} c = me mod n, (3) Giữ bí mật khóa giải mã riêng KR = {d, n} Bob gửi C cho Alice. Các giá trị bí mật p và q bị hủy bỏ. 8/14/2012 Bộ môn CNTT 71 8/14/2012 Bộ môn CNTT 72 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 12
Bài giảng An toàn dữ liệu d) Giải mã Thí dụ Alice nhận c từ Bob và biết khóa bí mật d. Alice Lấy: Khóa KC là cặp (e, n). Khóa có thể tìm được m từ c theo công thức sau: KR là d. p = 61 số ngtố thứ 1 Hàm mã hóa: encrypt(m) = m = cd mod n (giữ bí mật / hủy sau khi me mod n = m17 mod 3233 tạo khóa) Biết m, Alice tìm lại M theo phương pháp đã thỏa Hàm giải mã: decrypt(c) = cd q = 53 số ngtố thứ 2 mod n = c2753 mod 3233 thuận t ớ th ậ trước (giữ bí mật/hủy sau khi Nội dung cần mã hóa: 123 cd = (me )d = med mod n tạo khóa) => encrypt(123) = 12317 mod n = pq = 3233 môđun 3233 = 855 (1) Sử dụng khóa riêng KR = {d, n} (công khai) Giải mã bản mã 855 =>decrypt(855) = 8552753 (2) Tính M = Cd mod n e = 17 mũ công khai mod 3233 = 123 d = 2753 mũ bí mật 8/14/2012 Bộ môn CNTT 73 8/14/2012 Bộ môn CNTT 74 Ví dụ 2 Hình minh họa ví dụ 2 2 số ngtố p = 17 ; q = 11 Công bố khóa công Tính n = pq = 17 × 11 = khai KC = {7, 187} 187 Giữ bí mật khóa Tính Φ(n) = (p - 1)(q - 1) riêng KR = {23, 187} = 16 × 10 = 160 Chọn e : gcd(e, 160) = 1 Hủy bỏ các giá trị bí và 1 < e < 160; lấy e = 7 mật p = 17 và q = 11 Xác định d : de ≡ 1 mod Ví dụ với: 160 và d ≤ 187 -KC = {7, 187} Giá trị d = 23 vì 23 × 7 = -KR = {23,187} 161 = 1 × 160 + 1 -Văn bản : 88 8/14/2012 Bộ môn CNTT 75 8/14/2012 Bộ môn CNTT 76 e) Cách chọn các tham số f) An toàn của RSA Cần chọn p và q đủ lớn, Độ bảo mật của RSA là cao nhờ ở mức độ khó của việc phân tích một số lớn ra các thừa số Thường chọn e nhỏ. Nói chung người ta nguyên tố. hay cố định e cho tất cả người dùng, Để có thể giải mã cần phải có được các giá trị p, q tạo Trước đây khuyến nghị giá trị của e là 3 3, nên giá trị n. nhưng hiện nay được coi là quá nhỏ, Với các thuật toán hiện nay, thời gian cần thiết để phân tích một số lớn ra thừa số tăng theo hàm mũ với Hiện nay, thường chọn e = 216 - 1 = 65535, số đó. Với n đủ lớn, việc này hoàn toàn không dễ gì ngay cả Khi giá trị e nhỏ thì giá trị của d sẽ lớn và với các máy tính có tốc độ cực lớn. khó đoán. Như vậy, hệ mật mã RSA có thể coi như là an toàn. 8/14/2012 Bộ môn CNTT 77 8/14/2012 Bộ môn CNTT 78 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 13
Bài giảng An toàn dữ liệu g) Các phương pháp phá mã RSA Từ khóa (1) Phương pháp vét cạn: Mã hóa (encryption, enciphered) Giải mã (decipher, decode) (2) Phương pháp phân tích toán học: Mã hóa khóa bí mật Phân n thành tích 2 số nguyên tố p và q Mã hóa khóa công khai (PKI – Public Key Infrastructure) Xác định trực tiếp Φ(n) không thông qua p và q Thuật toán khóa đối xứng (symmetric key algorithms)) (symmetric-key Xác định trực tiếp d không thông qua Φ(n) Thuật toán không đối xứng (asymmetric-key algorithms) DES (3) Phương pháp phân tích thời gian: RSA Dựa trên việc đo thời gian giải mã Có thể ngăn ngừa bằng cách làm nhiễu 8/14/2012 Bộ môn CNTT 79 8/14/2012 Bộ môn CNTT 80 Câu hỏi Câu hỏi (T) Hãy trình bày các khái niệm sau: Thế nào là mã hóa đối xứng? Các đặc Mã hóa? Giải mã? Quá trình mã hóa? Qúa trưng? Mô hình? Ưu, nhược điểm? trình truyền bảo mật? Các yêu ầu của mã hóa? Hãy nêu các thuật toán mã hóa đối xứng cổ Thế nào là độ an toàn của một thuật toán mã điển? Ưu và nhược của mỗi thuật toán? hóa? Thế nào là phá mã? Hãy nêu các phương ế pháp cũng như ưu và nhươc điểm của các Hãy trình bày các vấn đề về DES phương pháp đó? An toàn vô điều kiện? An toán tính toán? Tại sao rất khó thỏa mãn đồng thời cả hai điều kiện an toàn này? 8/14/2012 Bộ môn CNTT 81 8/14/2012 Bộ môn CNTT 82 Bài tập Câu hỏi Có văn bản như sau: “midnight, meeting at Hãy trình bày về mã hóa khóa công khai? the box telephone number of fifteen, Nguyên tắc hoạt động? Quy trình thực disclosed any issue very importantly”. hiện? Ưu và nhược? Ứng dụng Hãy sử dụng các thuật toán mã hóa: cộng Hãy nêu các vấn đề về RSA tính, nhân tính, kết hợp nhân và cộng với ế K=7, vigen với khóa là “attackattackattack”, mã hóa hàng rào với độ sâu là 4, mã hóa hàng với thứ tự hàng là 6 4 2 1 3 5 Hãy tìm cách giải mã các bản mã thu được 8/14/2012 Bộ môn CNTT 83 8/14/2012 Bộ môn CNTT 84 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 14
Bài giảng An toàn dữ liệu Bài tập Cho các cặp số nguyên tố sau: (13,23); (11,19); (23,29) Hãy thực hiện các bước của thuật giải RSA và đưa ra các khóa công khai, khóa bí mật, các số nguyên tố cần loại bỏ ố ố ầ 8/14/2012 Bộ môn CNTT 85 Nguyễn Thị Hội - Bộ môn CNTT TMĐT 15

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.