Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 259
10.1 Tổng quát vềtương tác giữangười dùng & chương trình
Trong lúc chương trình chạy, nó thường tương tác vớingười dùng. Sựtương tác
gồm2 hoạtđộng chính :
chờnhậndữliệu do người dùng cung cấphay chờnhậnlệnh củangười dùng
để thực thi 1 chứcnăng nào đó.
hiểnthịthông báo và/hoặckếtquảtính toán ra màn hình/máy in để người
dùng biếtvàsửdụng.
Sựtương tác giữangườidùngvàmáytínhđượcthựchiện thông qua các thiếtbị
nhập/xuất(thiếtbịI/O - input/output) nhưbàn phím/chuộtđể nhậpdữliệuhay
lệnh, màn hình/máy in để xuấtkếtquảhay thông báo...
Hiệncóhàngtrăm hãng khác nhau chếtạothiếtbịI/O cho máy PC, mỗi hãng
chếtạorấtnhiều model củacùng1 thiếtbị(thí dụhãng HP đãchếrất nhiều
model máy in phun mực, máy in laser,...). Mỗi model thiếtbịcủatừng hãng có
những tính chấtvật lý riêng và khác với các model khác.
Để giúp ngườilậptrìnhtruyxuấtcácthiếtbịI/O dễdàng, độclậpvớitínhchất
phầncứng củathiếtbị, HĐH Windows và VB đãchedấumọitínhchấtphần
cứng củacácthiếtbịvà cung cấp cho ngườilập trình 1 giao tiếpsửdụng duy
nhất, độclậpvớithiếtbị.
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 260
Kiếntrúctương tác giữangười dùng & ứng dụng VB
Driver Keyboard
Driver
Mouse
Driver
Printer
Driver
ViewSonic
Monitor
AnyKey
Keyboard
Logitech
Mouse HP Laser 5
Screen Object Keyboard Mouse
Windows
My Visual Basic Application
Ứng dụng giao tiếp
vớI các thiết bịtrừu
tượng thông qua
Windows
Windows tạo &
quản lý các thiết
bịtrừu tượng
Windows giao tiếp
vớI ác device
driver thiết bị
Các driver giao
tiếp vớI các thiết
bịvật lý
Printer Object
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 261
Kiếntrúctương tác giữangườidùng& ứng dụng VB (tt)
Xem hình vẽcủa slide trước(miêutảkiếntrúctương tác giữangười dùng & ứng
dụng VB), ta thấy:
cấpthấpnhấtlàcácthiếtbịphầncứng, mỗithiếtbịcó tính chất riêng và
khác vớicácthiếtbịkhác (ngay cảcùng loại, cùng hãng nhưng khác model).
cấpdevice driver điềukhiểnvàgiaotiếptrựctiếpvớiphầncứng nhưng che
dấumọi tính chấtchi tiếtcủaphầncứng, nó cung cấpchocấp trên 1 giao tiếp
sửdụng phầncứng độclậpvới tính chấtphầncứng đó⇒Mỗi model thiếtbị
phầncứng của 1 hãng cần có device driver riêng.
cấp HĐHxửlý các chứcnăng luậnlý(đệmdữliệu, xửlý sai,...) trước khi nhờ
device driver giao tiếptrựctiếpvớiphầncứng. Windows che dấucácloại
phầncứng và tạoranhững thiếtbịtrừutượng để ứng dụng truy xuất chúng dễ
dàng và độclậpvớiloạithiếtbị(đốitượng Printer, Screen, Mouse, Keyboard).
VB tạoranhững đốitượng giao diệncao cấpvàdễdùng : mỗiđốitượng
giao diện (form, window, listbox,...) đềucóthểgiao tiếptrựctiếpvớingười
dùng để nhập/xuấtdữliệu, chờnhậnsựkiệnhay chủđộng thông báo cho
user.
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 262
Kiếntrúctương tác giữangườidùng& ứng dụng VB (tt)
Sau khi đãbiếtkiếntrúcgiaotiếpI/O củaứng dụng VB, khi cầngiaotiếpvới
người dùng, ta nên :
dùng các đốitượng giao diệncaocấp(định sẵncủa VB hay ActiveX
Control).
trong 1 sốtrường hợpcầnthiếttasẽdùng các đốitượng của Windows như
Printer và Screen.
trong 1 sốtrường hợptốicầnthiếttamớigọi các hàm trong giao tiếpcủa
device driver.
và tuyệtđối không nên truy xuấttrựctiếpphầncứng thiếtbịI/O vì rấtkhó
khăn, không an toàn, dễbịtranh chấpvớicácứng dụng chạyđồng thời.
Tương tác vớingười dùng thông qua các đốitượng giao diệnđượcthựchiệnnhư
sau :
nhậpliệu/nhậnlệnh thông qua các thủtụcxửlý sựkiệncủaphầntửgiao
diệntương ứng.
xuấtkếtquả/thông báo bằng cách gán kếtquảvào thuộc tính tương ứng của
đốitượng giao diện hay dùng các method vẽđồhọatổng quát.
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 263
10.2 Giao tiếpvới keyboard qua các đốitượng giao diện
Mặcdùcóthểcó nhiềuphầntửgiao diện cùng đượchiểnthịtrênmànhìnhtại
từng thởiđiểmnhưng chỉcó 1 phầntửgiao diệnđượcgiaotiếpvớithiếtbịI/O, ta
gọiphầntửgiao diệnnàylà'active' hay được'focus'.
Liên quan đếnviệcấnthả1 phím, VB sẽtạora3 sựkiệnsauđây và gởivềcho
phầntửđược 'focus' hiện hành :
KeyDown : sựkiệnxảyrakhingườisửdụng bấm(ấnxuống) bấtkỳmột
phím nào trên bàn phím.
KeyUp : sựkiệnxảy ra khi ngườisửdụng thảphím vừaấnra.
KeyPress: sựkiệnxảy ra khi ngườisửdụng ấn/thảbấtkỳmột phím nào trên
bàn phím mà tạorađược1 kýtựANSI.
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 264
Thủtụcxửlý sựkiện KeyDown, KeyUp & KeyPress
Thủtụccódạng sau :
Private Sub ControlName_KeyDown (KeyCode as Integer, Shift as Integer).
và Private Sub ControlName_KeyUp (KeyCode as Integer, Shift as Integer).
trong đó:
ControlName là tên củađiềukhiểnnhậnsựkiện keydown/keyup.
KeyCode là mã "virtual code" củaphímđượcấn/thả.
Shift là giá trịmiêu tảtrạng thái ấngiữcác phím điềukhiển(làmột dãy bit
với bit 0 cho phím SHIFT, bit 1 cho phím CTRL, bit 2 cho phím ALT).
ThủtụcKeyPresscódạng sau :
Private Sub ControlName_KeyPress (KeyAscii As Integer)
trong đó:
ControlName là tên củađiềukhiểnnhậnsựkiệnkeypress.
KeyAscii là mã ký tựANSI của phím đượcấn/thả.
Mỗiđốitượng có thủtụcxửlý biếncốriêng, thủtụcnàycũng là method củađối
tượng tương ứng.
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 265
Private Sub Text1_KeyDown (KeyCode As Integer, Shift As Integer)
Dim ShiftDown, AltDown, CtrlDown, Txt
ShiftDown = (Shift And vbShiftMask) > 0
AltDown = (Shift And vbAltMask) > 0
CtrlDown = (Shift And vbCtrlMask) > 0
If KeyCode = vbKeyF2 Then ' Display key combinations.
If ShiftDown And CtrlDown And AltDown Then
Txt = "SHIFT+CTRL+ALT+F2."
ElseIf ShiftDown And AltDown Then
Txt = "SHIFT+ALT+F2."
ElseIf ShiftDown And CtrlDown Then
Txt = "SHIFT+CTRL+F2."
ElseIf CtrlDown And AltDown Then
Txt = "CTRL+ALT+F2."
ElseIf ShiftDown Then
Txt = "SHIFT+F2."
ElseIf CtrlDown Then
Txt = "CTRL+F2."
ElseIf AltDown Then
Txt = "ALT+F2."
ElseIf SHIFT = 0 Then
Txt = "F2."
End If
Text1.Text = "You pressed " & Txt
End If
End Sub
Thí dụthủtụcxửlý biếncốKeyDown của 1 textbox
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 266
Dùng thuộc tính KeyPreview
Thường 1 form giao diện(hộpthoại) chứa nhiềuđiềukhiển bên trong nó ⇒Khi
thao tác phím trên 1 điềukhiển trong form thì sựkiệnsẽgởichođiềukhiểnhay
form ? Để qui định cụthểđiều này, VB cung cấpthuộc tính KeyPreview cho
form, ta có thểxem/hiệuchỉnh giá trịcủanónhờlệnh gán :
FormName.KeyPreview [= boolean_expr]
trong đó:
FormName là tên của form liên quan.
boolean_expr là biểuthứcluậnlýcógiátrịTrue/False.
Khi ta gán trịluậnlývàothuộc tính củaform thìnếu:
trị= True thì form sẽnhậnvàxửlý biếncốtrướcrồimớitớiđiềukhiển.
trị= False thì điềukhiểnnhậnvàxửlý biếncố, còn form thì không.
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 267
10.3 Giao tiếpvớichuột thông qua các đốitượng giao diện
Tương tựnhưbàn phím, khi người dùng thao tác chuột, VB sẽtạora1 trong5
biếncốsau đây và gởivềcho phầntửđược 'focus' hiện hành :
MouseMove : sựkiệnxảy ra khi ngườisửdụng di chuyểnchuột.
MouseDown : sựkiệnxảy ra khi ngườisửdụng ấnbấtkỳnút nào trên chuột
(tùy loạichuột mà nó có 1/2/3 nút).
MouseUp : sựkiệnxảy ra khi ngườisửdụng thảnút vừaấnra.
Click : sựkiệnxảyrakhingườisửdụng ấnvàthảchuột.
DblClick : sựkiệnxảyrakhingườisửdụng 'Click' chuột liên tụchailần
trong 1 thờigianđủ nhỏ(do người dùng qui định chung cho môi trường
Windows).
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình
Khoa Công nghệ Thông tin
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
Môn : Tin học
Slide 268
Thủtụcxửlý sựkiện MouseDown & MouseUp
Thủtụccódạng sau :
Private Sub ControlName_MouseDown (Button As Integer, Shift As Integer,
x As Single, y As Single)
và Private Sub ControlName_MouseUp (Button As Integer, Shift As Integer, x
As Single, y As Single)
trong đó:
ControlName là tên củađiềukhiểnnhậnsựkiện MouseDown/MouseUp.
Button là giá trịmiêu tảtrạng thái các nút củachuộtđượcấn/thả(là mộtdãy
các bit với bit 0 cho nút trái, bit 1 cho nút phải và bit 2 cho nút giữa).
Shift là giá trịmiêu tảtrạng thái ấngiữcác phím điềukhiển(làmột dãy bit
với bit 0 cho phím SHIFT, bit 1 cho phím CTRL, bit 2 cho phím ALT).
x, y miêu tảtọađộ (x,y) củavịtrí chuộtđượcấn/thảtrên màn hình.
Chương 10: Tương tác giữangười dùng & chương trình