0
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG
KHOA KINH TẾ
BÀI GIẢNG
MÔN: NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
(Dùng cho đào tạo tín chỉ - Bậc Đại học)
Lưu hành nội bộ - Năm 2018
Người biên soạn: Th.S Huỳnh Thị Thanh Dung
1
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................... 5
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN ............................................ 6
1.1 Khái niệm về kế toán .................................................................................................. 6
1.1.1 Kế toán ................................................................................................................. 6
1.1.2 Kế toán tài chính .................................................................................................. 9
1.1.3 Kế toán chi phí ..................................................................................................... 9
1.1.4 Kế toán quản trị ................................................................................................... 9
1.2 Đối tượng của kế toán ................................................................................................ 9
1.2.1 Đối tượng kế toán ................................................................................................ 9
1.2.2 Đối tượng sử dụng thông tin kế toán ................................................................ 13
1.3 Vai trò - Chức năng - Nhiệm vụ của kế toán ........................................................... 13
1.3.1 Vai trò ................................................................................................................ 13
1.3.2 Chức năng ......................................................................................................... 14
1.3.3 Nhiệm vụ .......................................................................................................... 15
1.4 Các nguyên tắc kế toán ............................................................................................ 16
1.4.1 Các khái niệm chung được thừa nhận ............................................................... 16
1.4.2 Các nguyên tắc kế toán ...................................................................................... 16
1.5 Các phương pháp kế toán ......................................................................................... 18
1.5.1 Phương pháp chứng từ kế toán .......................................................................... 18
1.5.2 Phương pháp tính giá ......................................................................................... 18
1.5.3 Phuơng pháp tài khoản kế toán ......................................................................... 18
1.5.4 Phương pháp tổng hợp và cân đối kế toán ........................................................ 18
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 1 .................................................................................... 18
TỰ HỌC ............................................................................................................................ 18
CHƯƠNG 2: CHỨNG TỪ KẾ TOÁN VÀ KIỂM KÊ ................................................. 20
2.1 Chứng từ kế toán ...................................................................................................... 20
2.1.1 Khái niệm .......................................................................................................... 20
2.1.2 Ý nghĩa và tác dụng của chứng từ kế toán ....................................................... 20
2.1.3 Tính chất pháp lý của chứng từ kế toán ............................................................ 21
2.1.4 Phân loại chứng từ kế toán ................................................................................ 22
2.1.5 Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán ............................................................. 25
2.2 Kiểm kê .................................................................................................................... 25
2.2.1 Khái niệm .......................................................................................................... 25
2.2.2 Các loại kiểm kê ................................................................................................ 26
2.2.3 Phương pháp kiểm kê ........................................................................................ 26
2.2.4 Vai trò của kế toán trong kiểm kê ..................................................................... 27
2
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 2 .................................................................................... 27
CHƯƠNG 3 : TÀI KHOẢN KẾ TOÁN ........................................................................ 28
3.1 Khái niệm ................................................................................................................. 28
3.2 Nội dung và kết cấu tài khoản kế toán ..................................................................... 28
3.2.1 Kết cấu chung của tài khoản kế toán ................................................................. 28
3.2.2 Nội dung và kết cấu của các tài khoản kế toán chủ yếu .................................... 28
Chú ý: Tài khoản phản ánh các khoản thu và các khoản chi không có số dư (Đầu kỳ
và cuối kỳ) .......................................................................................................................... 30
3.3 Phân loại tài khoản kế toán ...................................................................................... 30
3.3.1 Phân loại tài khoản theo nội dung kinh tế ......................................................... 30
Có ................................................................................................................................ 30
3.3.2 Phân loại tài khoản theo công dụng và kết cấu ................................................. 32
3.3.3 Phân loại tài khoản theo mối quan hệ với báo cáo tài chính ............................. 35
3.3.4 Phân loại tài khoản theo mức độ khái quát của đối tượng kế toán phản ánh
trong tài khoản ............................................................................................................ 35
3.5.1 Ghi đơn .............................................................................................................. 43
3.5.2 Ghi kép .............................................................................................................. 43
3.5.3 Quan hệ ghi chép tài khoản tổng hợp và tài khoản chi tiết ............................... 46
BẢNG CÂN ĐỐI TÀI KHOẢN ..................................................................................... 47
BẢNG CHI TIẾT SỐ PHÁT SINH ................................................................................ 48
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 3 .................................................................................... 49
Chương 4 : TÍNH GIÁ CÁC ĐỐI TƯỢNG KẾ TOÁN ............................................... 50
4.3.1 Nguyên tắc giá phí (giá gốc hoặc giá vốn) ........................................................ 51
4.3.2 Nguyên tắc khách quan ..................................................................................... 51
4.3.3 Nguyên tắc nhất quán ....................................................................................... 51
4.3.4. Nguyên tắc thận trọng ...................................................................................... 51
4.4.1 Xác định đối tượng tính giá ............................................................................... 53
4.4.2 Xác định chi phí cấu thành của đối tượng tính giá ............................................ 53
4.4.3 Tập hợp chi phí theo đối tượng tính giá ............................................................ 53
4.4.4 Xác định giá trị thực tế của các đối tượng tính giá............................................ 53
4.5.1 Tài sản cố định ................................................................................................... 54
4.5.2 Hàng hoá, nguyên liệu ....................................................................................... 56
4.5.3 Thành phẩm ....................................................................................................... 57
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 4 .................................................................................... 58
Chương 5: TỔNG HỢP VÀ CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ...................................................... 59
5.3.1 Khái niệm .......................................................................................................... 60
5.3.2 Nội dung và kết cấu ........................................................................................... 60
3
5.3.3 Tính cân đối ....................................................................................................... 65
5.3.4 Nguyên tắc và phương pháp lập ........................................................................ 66
5.3.5 Mối quan hệ giữa bảng cân đối kế toán và tài khoản kế toán ........................... 67
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 5 .................................................................................... 68
Chương 6: KẾ TOÁN CÁC QUÁ TRÌNH CHỦ YẾU TRONG HOẠT ĐỘNG SẢN
XUẤT KINH DOANH ..................................................................................................... 69
6.1.1 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp ......................... 69
6.1.2 Nhiệm vụ kế toán trong hoạt động sản xuất kinh doanh ................................... 69
6.2.1 Tài khoản ........................................................................................................... 70
6.2.2 Kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu ........................................................ 71
6.3.1 Kế toán các yếu tố chi phí cơ bản của sản xuất ................................................. 73
6.3.2 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất ....................................................................... 74
6.3.3 Kế toán giá thành sản phẩm............................................................................... 76
THẺ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM, DỊCH VỤ ...................................................... 78
6.4.1 Kế toán quá trình bán hàng ................................................................................ 81
6.4.2 Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý ..................................................... 85
6.4.3 Kế toán kết quả kinh doanh ............................................................................... 87
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 6 .................................................................................... 91
Chương 7 : SỔ KẾ TOÁN VÀ HÌNH THỨC KẾ TOÁN ............................................ 92
7.1.1 Khái niệm .......................................................................................................... 92
7.1.2 Ý nghĩa của sổ kế toán....................................................................................... 92
7.1.3 Các loại sổ kế toán ............................................................................................. 92
7.1.4 Cách ghi sổ kế toán ............................................................................................ 93
7.1.5 Cách sửa sai trong sổ kế toán ............................................................................ 94
7.2.1 Hình thức nhật Ký - sổ cái ................................................................................. 96
7.2.2 Hình thức chứng từ ghi sổ ................................................................................. 98
7.2.3 Hình thức nhật ký - chứng từ ........................................................................... 100
7.2.4 Hình thức nhật ký chung ................................................................................. 102
7.2.5 Hình thức kế toán trên máy vi tính .................................................................. 103
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 7 .................................................................................. 104
Chương 8: TỔ CHỨC CÔNG TÁC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN ................................ 105
8.1.1 Ý nghĩa của tổ chức công tác hạch toán kế toán ............................................. 105
8.1.2 Nhiệm vụ của tổ chức công tác hạch toán kế toán .......................................... 105
8.2.1 Tổ chức vận dụng hệ thống chứng từ kế toán ................................................. 107
8.2.2 Tổ chức vận dụng tài khoản kế toán ................................................................ 107
8.2.3 Tổ chức vận dụng hình thức kế toán ............................................................... 108
8.2.4 Tổ chức báo cáo kế toán .................................................................................. 108
4
8.2.5 Tổ chức bộ máy kế toán .................................................................................. 108
8.2.6 Tổ chức công tác kiểm tra kế toán và kiểm toán nội bộ .................................. 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 111
BÀI TẬP MÔN NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN .................................................................. 112