Bộ môn CNTT - Khoa HTTT Kinh tế và
TMĐT
8/9/2017
Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống
thông tin 1
PHÂN TÍCH & THIẾT KẾ
HỆTHỐNG THÔNG TIN
Bộmôn Công nghệthông tin
Khoa HTTTKinh tếvà TMĐT
20/12/2013 1BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Mụcđích
•Cung cấp cho sinh viên những khái niệmcơ
bản,nguyên lý chung trong phân tích thiếtkế
hệthống.
•Cun
g
cấ
p
kiếnthức
p
hân tích thiếtkếh
ệ
thốn
g
g
p
p
ệ
g
theo cách tiếpcậnhướng đốitượng và sử
dụng ngôn ngữUML
Sinh viên có thểáp dụng trong mộtsốbài
toán đờisống nhưquản lý kinh doanh,dịch
vụ,…
20/12/2013 2BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Cấutrúcvànộidung
•Cấutrúc:3tín chỉ(36,9)
•Nội dung:
–Chương 1.Tổng quan vềphân tích &thiếtkếHT
–
Chương 2: Ngôn ngữmô hình hóa và công cụPTTK
Chương
2:
Ngôn
ngữ
mô
hình
hóa
và
công
cụ
PTTK
–Chương 3.Phân tích thiếtkếhệthống theo hướng đối
tượng
–Chương4:Thiếtkếhệthốngtheohướngđốitượng
•Đánh giá:thi hếthọcphần+bài tậplớn
20/12/2013 3BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Tàiliệuthamkhảo
•Phân tích thiếtkếcác hệthống thông tinhiện
đại.NguyễnVănVỵ,Thống Kê,2002.
•Phân tích và thiếtkếhướng đốitượng,Đặng
VănĐức
,
NXBGiáo D
ụ
c
,
2002.
,
ụ
,
•SystemAnalysisandDesign‐ Complete
IntroductoryTutorialforSoftwareEngineering.
http://www.freetutes.com/systemanalysis
•Phân tích và thiếtkếHệthống thông tinvới
UML.Đặng VănĐức,NXBGiáo dục
20/12/2013 4BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Chương1.TổngquanvềPTTKHT
1.1.Phương pháp luậnvềphân tích thiếtkếhệ
thống
1.1.1. Mộtsốkhái niệmcơbản
1.1.2.Mô hình hóa hệthốn
g
g
1.1.3.Quy trình phân tích thiếtkếhệthống
1.2.Các hướng tiếpcận trong phân tích thiếtkế
1.2.1. Tiếpcậnhướng chứcnăng
1.2.2.Tiếpcậnhướng đốitượng
1.2.3.Đánh giá các hướng tiếpcận
20/12/2013 5BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1PhươngphápluậnvềPTTKHT
1.1.1. Mộtsốkhái niệmcơbản
1.1.2.Mô hình hóa hệthống
1.1.3.Quy trình phân tích thiếtkếhệthống
20/12/2013 6BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Bộ môn CNTT - Khoa HTTT Kinh tế và
TMĐT
8/9/2017
Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống
thông tin 2
1.1.1Mộtsốkháiniệmcơbản
•KháiniệmHệthống:làtậphợpgồmnhiều
thànhphần/đốitượngcótổchứcvàtươngtác
vớinhaunhằmthựchiệncácmụctiêuchung.
•
Ví dụ:
hệthống điềukhiểngiao thông hệ
•
Ví
dụ:
hệ
thống
điều
khiển
giao
thông
,
hệ
thốngmạngmáytính
•HTmở:làHTtrongđótồntạimộtsốthành
phầncótươngtácvớimôitrườngbênngoài
20/12/2013 7BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.1Cáckháiniệmcơbản
•Khái niệmHTquảnlý:là các phương tiện,biện pháp để
theo dõi,kiểmtravàđịnh hướng hoạtđộng củatổ
chứcnhằmđạtđượcmục tiêu đãđề ra
•Thành phần
–Hệthống quyếtđịnh:xác định mụctiêumàtổchứcphải
ớ
á
độ
lê
á
để
h
hệ
ê
đó
vươnt
ớ
i,t
á
c
độ
ng
lê
nHTt
á
cvụ
để
t
h
ực
h
i
ệ
nmụcti
ê
u
đó
–Hệthống tác vụ:thựchiệncáchoạtđộng củatổchức
theo chiếnlượcmàHTquyếtđịnh đề ra
–Hệthống thông tin:phân tích và cung cấpTTvềtình hình
củaHTtác vụvà chuyểncácchỉthịcủaHTquyếtđịnh cho
HTtác vụ
•Chú ý:ranh giới phân chia các thành phần
20/12/2013 8BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.1Cáckháiniệmcơbản
Mốiquanhệcácthànhphần
trongHTquảnlý
20/12/2013 9BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.1Cáckháiniệmcơbản
•VaitròcủaHTTT:
–ThuthậpTT
–XửlýTT
Truyềnthông tin
–
Truyền
thông
tin
20/12/2013 10BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.1Cáckháiniệmcơbản
•CácthànhphầncủaHTTT
–Conngườivàthiếtbị
–Dữliệu:Làcácthôngtinđượclưuvàduytrìnhằm
phảnánh thựctrạng hiệnthờihay quá khứcủa
phản
ánh
thực
trạng
hiện
thời
hay
quá
khứ
của
DN
–Cácxửlý:Lànhữngquátrìnhbiếnđổithôngtin,
nhằm:
•Sinhracácthôngtintheothểthứcquyđịnh
•Trợgiúpracácquyếtđịnh
20/12/2013 11BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Dữliệu
Vềcấutrúccơ
quan
Xửlý
‐Các quy tắc
quản
lý
Các tham
ố
Dữ
liệu
TTngoài
Các sựkiệntiếnhóa
(Cậpnhập)
quản
lý
‐Các thủtục
Dữliệu
Vềhoạtđộng
KD/DV
s
ố
liệu
vào TT
nội
bộ
Các sựkiệnhoạt
động
(Thuthập)
20/12/2013 12BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Bộ môn CNTT - Khoa HTTT Kinh tế và
TMĐT
8/9/2017
Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống
thông tin 3
1.1.1Cáckháiniệmcơbản
•PhânloạicácHTTT:
–HTxửlýdữliệu(DPS)
–HTTTquảnlý(MIS)
HT hỗtrợquyếtđịnh (DSS)
–
HT
hỗ
trợ
quyết
định
(DSS)
–Hệchuyêngia(ES)
20/12/2013 13BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.2Môhìnhhóahệthống
•Nguyên lý chếngựsựphứctạp:lờđinhững chi
tiết không quan trọng
•Khái niệmmôhình:là mộtdạng trừutượng hóa
củamộthệthống thực.Haymô hình là mộtbiểu
diễn
của
một
hệ
thống
thực
,
được
diễn
tả
:
diễn
của
một
hệ
thống
thực
,
được
diễn
tả
:
–Ởmộtmứcđộ trừutượng hóa nào đó
–Theomột quan điểm (góc nhìn)nào đó
–Bởimộthìnhthứchiểuđượcnàođó(vănbản,bảng,
đồ thị…)
•Khái niệm mô hình hóa:là việc dùng mô hình để
nhậnthứcvàdiễntảmộthệthống
20/12/2013 14BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.2Môhìnhhóahệthống
•Mụcđích của mô hình hóa:
–Để hiểu
–Để trao đổi
–Để hoàn chỉnh
•
Hiện
nay: PTTKHT
sử
dụng
các
mô
hình
dạng
biểu
•
Hiện
nay:
PTTKHT
sử
dụng
các
mô
hình
dạng
biểu
đồ (diagram)
•Mứcđộ mô hình hóa HT
–Mứclogic
–Mứcvậtlý
Mọi quá trình phát triểnhệthống luôn có hai giai
đoạn phân biệt:phân tích và thiếtkế
20/12/2013 15BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.2Môhìnhhóahệthống
•Cácphươngdiệnmôtảhệthống (bốntrục
môhìnhhóa)
–MôtảcácchứcnăngHTphảithựchiện
Mô tảcác đặcđiểm tĩnh của hệthống: các thông
–
Mô
tả
các
đặc
điểm
tĩnh
của
hệ
thống:
các
thông
tin,cácquanhệ
–MôtảcáchứngxửcủaHT
–MôtảkiếntrúccủaHT(cácthànhphần)
20/12/2013 16BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.2Môhìnhhóahệthống
•Cácphươngphápmôhìnhhóa
–Cácphươngpháphệthống
–Cácphươngpháphướngchứcnăng/cấutrúc
Phương pháp theo sựkiện
–
Phương
pháp
theo
sự
kiện
–Cácphươngpháphướngdữliệu
–Cácphươngpháphướngđốitượng
•???
20/12/2013 17BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.1.3.Quy trình phân tích thiếtkếhệ
thống
• Giai đoạn 1: Khảo sát dự án
• Giai đoạn 2: Phân tích hệ thống
• Giai đoạn 3: Thiết kế
•
Giai đoạn4:Thựchiện
•
Giai
đoạn
4:
Thực
hiện
• Giai đoạn 5: Kiểm thử
• Giai đoạn 6: Triển khai và bảo trì
20/12/2013 18BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Bộ môn CNTT - Khoa HTTT Kinh tế và
TMĐT
8/9/2017
Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống
thông tin 4
1.2Các hướng tiếpcậntrongPTTKHT
1.2.1. Tiếpcậnhướng chứcnăng
1.2.2.Tiếpcậnhướng đốitượng
1.2.3.Đánh giá các hướng tiếpcận
20/12/2013 19BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.2.1Cáchtiếpcậnhướngchứcnăng
•Tưtưởng:Lấychứcnăng làm đơnvịphân rã HT
•Đặcđiểm:
–Dựavàochứcnăng là chính
–
Phân rã chứcnăn
g
và làm m
ị
ndầntheocáchth
ự
chi
ệ
n
g
ị
ự
ệ
từtrên xuống
–Các đơnthểchứcnăng trao đổivới nhau bằng cách
truyềnthamsốhoặcsửdụng dữliệu chung
–Tính mởvà thích nghi củaHTbịhạnchế
–Khảnăng tái sửdụng bịhạnchếvà không hỗtrợcơ
chếkếthừa
20/12/2013 20BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.2.1Cách tiếpcậnhướng chứcnăng
QLDN
QLNhân sựQLTài chính QLVậttưQLKH
Theo
dõi
NS
Trả
công
KT
thu
chi
KT
Tổng
hợp
QL
Thiế
tbị
QL
Vật
liệu
Giải
quyế
t
Đơn
hàng
Tiếp
thị
20/12/2013 21BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.2.2Cáchtiếpcậnhướngđốitượng
•Tưtưởng:Lấythựcthể/đốitượng là đơnvị
phân rã HT
•Đặcđiểm:
ặ
â
à
ệ
–
Đ
ặ
ttrọng t
â
mv
à
odữli
ệ
u
–Xem HTnhưlà tậpcácthựcthể,đốitượng
–Các lớptraodổivới nhau bằng thông điệp
–Tính mởvà thích nghi củaHTcao hơn
–Hỗtrợsửdụng lạivàcơchếkếthừa.
20/12/2013 22BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.2.3.Đánhgiácáchướngtiếpcận
Tiếpcậnhướng
chứcnăng
•Ưu điểm:
–Tư duy phân tích thiết
kế rõ ràng.
•Nhược điểm:
– Không hỗ trợ việc sử dụng lại.
Các chương trình hướng cấu
trúc phụ thuộc chặt chẽ vào
cấu trúc dữ liệu và bài toán cụ
thể, do đó không thể dùng lại
modul nào đó trong phần
–
Chương trình sáng sủa
dễ hiểu.
– Phân tích được các
chức năng của hệ thống
–Dễ theo dõi luồng dữ
liệu.
modul
nào
đó
trong
phần
mềm này cho phần mềm khác
với các yêu cầu về dữ liệu
khác.
– Không phù hợp cho phát triển
các phần mềm lớn.
– khó quản lý mối quan hệ giữa
các modul và dễ gây ra lỗi
trong phân tích cũng như khó
kiểm thử và bảo trì.
20/12/2013 23BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
1.2.3.Đánhgiácáchướngtiếpcận
Tiếpcậnhướng đốitượng
•Ưu điểm:
–Gần gũi với thế giới
thực.
–Tái sử dụng dễ dàng.
Đó
ói h iấ
•Nhược điểm:
–Phương pháp này khá
phức tạp, khó theo dõi
được luồng dữ liệu do
có nhiều luồng dữ liệu
ởđầu vào. Hơn nữa
ả ả
–
Đó
ng g
ói
c
h
e g
iấ
u
thông tin làm cho hệ
thống tin cậy hơn.
–Thừa kế làm giảm chi
phí, hệ thống có tính
mở cao hơn
–Xâydựng hệ thống
phức tạp
gi
ả
i thuật lại không ph
ả
i
là vấn đề trọng tâm của
phương pháp này.
20/12/2013 24BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Bộ môn CNTT - Khoa HTTT Kinh tế và
TMĐT
8/9/2017
Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống
thông tin 5
Lĩnh vựcápdụng
•Phương pháp hướng cấu
trúc thường phù hợp với
nhiều bài toán nhỏ, có
luồng dữ liệu rõ ràng,
cần
p
hải tưdu
y
g
iải thu
ậ
t
•Phương pháp hướng đối
tượng thường được áp
dụng cho các bài toán
lớn, phức tạp, hoặc có
nhiều luồng dữ liệu khác
nhau mà phương pháp
ấúô ể ả
p
yg ậ
rõ ràng và người lập trình
có khả năng tự quản lý
được mọi truy cập đến
các dữ liệu của chương
trình.
c
ấ
u tr
ú
c kh
ô
ng th
ể
qu
ả
n
lý được. Khi đó người ta
dùng phương pháp
hướng đối tượng để để
tận dụng khả năng bảo
vệ giữ liệu ngoài ra còn
tiết kiệm công sức và tài
nguyên
20/12/2013 25BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Bàitập
1.Phân tích và thiếtkếHTTTQuản lý Nhân sự
2.Phân tích và thiếtkếHTTTQuản lý kinh doanh
3.Phân tích và thiếtkếHTTTQuản lý Khách sạn.
4.Sinh viên tựchọnhệthống (và phảiđượcgiáo
viên duyệt)
20/12/2013 26BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Yêu cầu
•Phân tích thiếtkếcác hệthống trên theo hướng đốitượng
•Sửdụng hệthống biểuđồ UML
Biê
bả
hâ
ô
ô
iệ
•
Biê
n
bả
np
hâ
nc
ô
ng c
ô
ng v
iệ
c
•Bảndemo:thiếtkếcác giao diệnvàkịch bảnsửdụng (optional)
27
20/12/2013 BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Chương2.Ngônngữmôhình
hóavàcôn
g
c
ụ
PTTK
gụ
20/12/2013 28BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
Nộidung
2.1.Ngôn ngữmô hình hóa thống nhấtUML
2.1.1.Giớithiệu
2.1.2.Các khái niệmcơbảntrongUML
213
Các
biểu
đồ
trong
UML
2
.
1
.
3
.
Các
biểu
đồ
trong
UML
2.2.Công cụRationalRose
2.2.1.Giớithiệu
2.2.2.Công cụphân tích
2.2.3.Công cụthiếtkế
20/12/2013 29BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
2.1.Ngôn ngữmô hình hóa thống
nhấtUML
2.1.1.Giớithiệu
2.1.2.Các khái niệmcơbảntrongUML
213
Các
biểu
đồ
trong
UML
2
.
1
.
3
.
Các
biểu
đồ
trong
UML
20/12/2013 30BộmônCNTT‐ KhoaHTTTKinhtếvàTMDT
![Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống [Mới nhất]](https://cdn.tailieu.vn/images/document/thumbnail/2025/20250811/vijiraiya/135x160/642_bai-giang-phan-tich-thiet-ke-he-thong.jpg)
