10/20/15
1
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
Ả
ớ
Ị Ọ Ạ ƯƠNG QU N TR H C Đ I C ạ ọ L p Đ i H c Hành Chính ệ H chính quy
Ngöôøi trình baøy : Thaïc só Tröông Quang Vinh
10/20/15
2
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ị ọ ổ ế T ng s ố đơn v h c trình : 4 (60 ti t)
Ả
QU N LÝ H C Đ I C
ả
ế ố
Ọ Ạ ƯƠNG ọ ủ ả ế , nguyên t c và
ở Chương I : Cơ s khoa h c c a qu n lý Chương II : Các lý thuy t qu n lý ắ Chương III : Các y u t phương pháp qu n lýả Chương IV : Các ch c nứ ăng qu n lýả ạ ế Chương V : Ch c nứ ăng k ho ch ổ ứ Chương VI : Ch c nứ ăng t ch c
10/20/15
3
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
Nên theo I, IX, II, III, ĨV, X…
ẫ
ớ
Chương VII : Ch c nứ ăng hư ng d n, đ o.ạ ể ề đi u khi n, lãnh
ể
Chương VIII : Ch c nứ ăng ki m soát
ả
ổ ứ
ch c
Chương IX : Nhà qu n lý trong t
ả
ị
Chương X : Quy t ế đ nh qu n lý
ệ
ả
Tài li u tham kh o.
10/20/15
4
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
Chương XI : Thông tin trong qu n lýả
ở
ả
Chương I : ọ ủ Cơ s khoa h c c a qu n lý
ế
ủ
t khách quan c a
ả
ự ầ I. S c n thi qu n lýả ệ ả
ạ
ề II. Khái ni m v qu n lý và các d ng qu n lý
ở
ọ
III.Cơ s hình thành khoa h c
qu n lýả
10/20/15
5
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ứ ự
Nên theo th t
II, I, III
ủ
ả
ự ầ
t khách quan c a qu n lý
I.
S c n thi
ả
ụ ủ ả
ả
ế ồ ố ủ 1. Ngu n g c c a qu n lý 2. M c tiêu c a qu n lý ủ 3. Vai trò c a qu n lý
ề
ệ
ả
ạ
ả II. Khái ni m v qu n lý và các d ng qu n
lý
ề ả
c u thành qu n lý
10/20/15
6
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ệ 1. Các quan ni m v qu n lý ả ế ố ấ 2. Các y u t ả ạ 3. Các d ng qu n lý
ọ
ở
ả
III.Cơ s hình thành khoa h c qu n lý
ự ấ
ệ
ở
ả
1. S xu t hi n các t
ư tư ng qu n lý
ở
ể
ả
2. M t s t
ộ ố ư tư ng qu n lý tiêu bi u
ọ
ở
ả
3. Cơ s khoa h c qu n lý
10/20/15
7
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ế
ủ
ả
ự ầ I. S c n thi
t khách quan c a qu n lý
ả 1.
ộ
ợ
ư i ờ ặ đư c ho c ưng kém hi u ệ
8
10/20/15
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ồ ố ủ Ngu n g c c a qu n lý ệ ề có nhi u vi c mà m t ng ẽ đơn l không làm làm đư c nhợ ấ ả ệ ự qu , do đó, xu t hi n s liên ế ữ ờ ạ ớ ư i l k t gi a con ng i v i ộ ệ ể ự nhau đ cùng th c hi n m t ầ ừ đó d n hình m c ụ đích, và t ổ ứ ch c. thành t
ồ ố ủ
ả
1.
Ngu n g c c a qu n lý
ậ ầ ụ
ủ ể ồ ạ ư i là qu n t ể ố T p quán sinh s ng c a con ng đ ng ồ theo c ng ộ đ t n t ờ i và phát tri n.
ồ
ệ ề ầ có nhi u vi c mà không làm
ờ ạ ớ
9
10/20/15
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ưng kém ệ ự đó, xu t hi n s liên i v i nhau ộ ụ đích, ổ ứ
ự ầ
ch c.
Trong c ng ộ đ ng n y, ẽ ư i ờ đơn l m t ngộ đư c nhợ ặ ợ đư c ho c làm ấ ả ệ hi u qu , do ư i l ế ữ k t gi a con ng ệ ể đ cùng th c hi n m t m c ừ đó d n hình thành t và t
ệ
ở
ộ ợ
trình
ả
10/20/15
10
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
đ h p tác nào thì hi p Dù ộ tác phân công lao đ ng cũng không ộ ư i ờ ỗ ủ ạ đ ng c a m i ng ph i là ho t vì c n ầ ả ổ ủ ứ mà là c a c t ch c : ố ề ế ế ố đi u hành, ph i đ n y u t ậ có trong ộ ợ h p các b ph n ế ố đó là qu n ả ổ ứ ch c . Y u t t lý
ừ ữ
T nh ng ngày
i, con ng
ầ ồ ạ đ u t n t ế
ch t s n có trong t
ả
ư i ờ ồ ậ t tìm ki m các ngu n v t ự ự nhiên, hay t ồ ả ự đ ể đ m b o s sinh t n.
ế đã bi ấ ẵ ạ t o ra
ả
ự ố
ợ ủ ả
ữ ạ
11
10/20/15
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả Nhu c u ầ đ m b o cho s s ng hàng ngày không ng ng ừ đư c tợ ăng ề ấ ả ề ư ng và v ch t, trong lên c v l ẳ khi c a c i có s n trong thiên ờ nhiên là h u h n và có tính th i v .ụ
ộ
ự ế ả ự ạ
ả ữ
ế
ẩ
ẳ
ư i ờ ầ khách quan n y bu c con ng Th c t ẩ t o ra s n ph m tiêu dùng cho xã ph i t ả ộ h i thay th nh ng s n ph m có s n trong ự nhiên. t
ẩ
ả
ề
ứ
ẫ
ự
ữ ả ậ
ế ế ả ủ
ữ
ằ
Dù nhi u hay ít, s n ph m làm ra v n ch a đ ng nh ng tài nguyên thiên nhiên mà con ờ ngư i ph i t p trung khai thác, ch bi n, ử ụ s d ng chúng b ng nh ng thành qu c a n n về ăn minh;
10/20/15
12
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ự ớ ả đ u tranh v i ờ đó, con ngư i còn ph i đ ể ộ nhiên
ấ Bên c nh ạ các l c lự ư ng ợ đ i l p trong xã h i và t ố ậ ể ồ ạ i và phát tri n. t n t
ạ
ẽ
ứ
10/20/15
13
ờ
ưu sinh ụ Đ ể đ t m c tiêu m ể đó, con ngư i không th ờ ố ả s ng riêng r mà ph i tham ệ gia vào quá trình hi p tác, ể ừ phân công lao đ ng ộ đ v a đ ng, ồ ộ ạ ạ t o ra s c m nh c ng ỗ ế ủ ưu th c a m i ừ v a phát huy ỗ ngư i, m i nhóm.
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ế
ừ
ừ
ộ
ấ đ n cao, t ệ
ộ
ở
ệ
ợ ộ ợ ộ
ủ
ộ
ậ ả
ệ ộ Hi p tác và phân công lao đ ng ti n ưa hoàn ế ầ th p ch d n t ế thi n ệ đ n hoàn thi n theo trình đ phát ấ ả ủ ự ư ng s n xu t xã h i. ể tri n c a l c l đ h p tác nào thì hi p tác trình Dù ả phân công lao đ ng cũng không ph i là ủ ả ư i mà là c a c ho t ạ đ ng c a m i ng ỗ ờ ề ế ế ố đi u hành, ầ đ n y u t ổ ứ t ch c : vì c n ổ ộ ố ợ ph i h p các b ph n có trong t ế ố đó là qu n lý ứ ch c . Y u t
10/20/15
14
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ộ
ề
đ i g n li n v i ho t
ề ớ ư Các Mác đã đ c p
ạ đ ng chung c a nhi u ủ ế ề ậ đ ùn trong
ạ
ả Qu n lý ra ờ ngư i trong xã h i nh th i ờ đ i công nghi p c
ờ ắ ộ ệ ơ khí:
ế
ộ
ư i lao ặ
ề
ự
ậ
ậ
ờ ọ ự “M i ng đ ng tr c ti p ộ ộ trong xã h i ho c lao đ ng chung ương đ i ố ự ệ th c hi n trên quy mô t đ u ề ộ ớ ở ứ đ nhi u hay ít m c l n, ả ế c n ầ đ n qu n lý” ậ C.MacAngghen Toàn T pT p 23 trang 34.NXB S Th t HN 1963. 10/20/15
15
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ủ
ộ
ủ ồ
ộ ổ ứ ự ch c t
ộ
ầ
ự
ầ
ữ
ệ
ầ
ấ ị
ấ
ị
ố
ứ
ả
10/20/15
16
Theo như nghiên c u c a các nhà kinh ứ ể đi n ch nghĩa MacLenin thì ngay trong ị ộ c ng ộ đ ng xã h i Th t c, xã h i Nguyên ả th y ủ đã hình thành các t qu n, ư i ờ đ ng ứ ị ộ ồ đó là H i Đ ng Th T c và ng ở ư ng có vai trò th c hi n ệ đ u là Tù Tr ả ch c nứ ăng qu n lý trong c ng ồ ộ đ ng n y. ờ Khi ch ế đ tộ ư h u ra đ i, cũng là lúc ấ ớ xu t hi n các t ng l p giai c p và mâu ấ ẫ ể đ a v , giai c p thu n giai c p. Đ duy trì ị đã thi ộ ế ậ t l p nên b máy nhà th ng tr ệ ể ự nư c ớ đ th c hi n ch c n ăng qu n lý toàn xã h i.ộ
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ệ
ủ
ộ
ế
ớ ự ộ
ắ
ề
ộ
ị
ộ
ả
ế ch c
ằ
ử ụ
ổ
ủ ố ch c và s d ng t ạ
ứ ấ
ủ ừ
ể Cùng v i s phát tri n c a hi p tác và ừ ấ đ n cao, xã h i loài th p phân công lao đ ng t ả ạ ộ ngư i ờ đã tr i qua 3 cu c cách m ng g n li n ổ ứ ớ v i các t ch c kinh t chính tr xã h i. ỗ ổ ứ đó, ho t ạ đ ng qu n lý Trong m i t ỗ ọ ổ ự ế ợ nh m k t h p m i n l c chung c a m i ờ ngư i trong t t các ụ đư c ợ đ ể đ t m c ồ ự ậ ngu n l c v t ch t có tiêu chung và m c tiêu riêng c a t ng thành viên trong t
ụ ổ ứ ch c.
10/20/15
17
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ch c
ằ
ộ ợ
ụ
ỗ ổ ứ đó, ho t ạ Trong m i t k t ế ả đ ng qu n lý nh m ủ ọ ổ ự h p m i n l c chung c a ổ ứ ư iờ trong t m i ngỗ ch c và ồ ự ố ử ụ t các ngu n l c s d ng t ấ có đư c ợ đ ể đ t ạ ậ v t ch t ụ m c tiêu chung và m c tiêu riêng c a t ng thành viên trong t
ủ ừ ổ ứ ch c.
10/20/15
18
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả
ợ ữ ộ
ữ
ố ồ ủ Như v yậ , ngu n g c c a ế k t ế ự ầ s c n thi qu n lý là t ạ đ ng ộ ố ợ h p và ph i h p ho t gi a các cá nhân trong xã ờ ớ ự ư i v i t h i, gi a con ng ạ ợ ể i l nhiên đ mang l i ích ộ ố mong mu n cho toàn xã h i.
10/20/15
19
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ủ
ả
2. M c ụ đích c a qu n lý
ộ
ộ
Qu n lý là m t ho t
ả ả
ứ ừ
ế ự
ờ ố ứ ộ ờ
ả ả ự ạ
ạ đ ng khách quan ự ỗ ự ủ ậ ầ n y sinh khi c n có s n l c c a t p ể ự th ể đ th c hi n m t m c tiêu chung. ộ ụ ệ ọ ấ đ ộ ễ ọ ớ ả Qu n lý di n ra v i m i quy mô, m i c p ừ đơn gi n ả ế ớ ỏ đ n l n, t ủ ổ c a t nh ch c t ự ủ ế ấ ả ứ ạ t c các lĩnh v c c a đ n ph c t p, trong t ộ đ c bi ố ệ ặ ờ ố đ i s ng kinh t t là ph i xã h i, ể ố ợ h p trong lĩnh v c phòng ch ng thiên tai. Đ ư, con ệ đ i s ng dân c duy trì và b o v ngư i ph i d a vào s c m nh c ng đ ng ồ ạ trên các ph m vi.
10/20/15
20
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả
ậ
ệ
ể
,
Trong th c t ố ờ
ố i quy t
ả
ầ
ộ ợ
ề
ố
ầ ổ ứ
ố
ch c kinh t
ự ế đ tái l p và b o v môi ỗ trư ng s ng thì m i qu c gia hay khu ợ ế đư c mà ể ự ả ự v c không th t gi ố ự ỗ ự ủ ấ ả t c các qu c gia. ph i có s n l c c a t ố ộ ủ ể ả ệ ợ Ho c ặ đ b o v l i ích c a m t qu c gia, ủ đ u tầ ư thì cũng c n có s ph i ố ự m t ch ở ẽ ủ ặ các h p ch t ch c a nhi u thành viên ư các công qu c gia khác trên toàn c u nh ế khu ty đa qu c gia, các t v c.ự
ể ạ
ộ
ả
10/20/15
21
ữ
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ẩ ấ ế ị
ậ ữ Còn đ t o ra nh ng b ph n hay s n ồ ỉ ầ ự đ ng tâm, ả đơn thì ch c n s ph m gi n ớ ủ nh t trí c a m t nhóm cá nhân v i nh ng thi
ộ ị ấ đ nh.
t b nh t
ổ ọ
ỏ ổ ứ ch c) cũng bao g m ặ
ệ
ề
ể
ờ
ộ ụ
ch c.
ứ ở ớ quy mô l n hay ch c Song, dù t ể ạ đ ng c a th c th ủ ộ ự nh thì m i ho t ậ ộ ồ hai b ph n (t ngư i ờ có đ c tính khác nhau rõ r t là ả ủ đi u hành (ch th qu n lý) và ả ợ ệ đ i tố ư ng qu n ự ngư i th c hi n ( ộ ậ ầ ồ ạ đ c l p ậ ộ lý). Hai b ph n n y t n t i ư ng ớ ấ ể ố trong m t th th ng nh t cùng h ủ ổ ứ đ n ế m c tiêu chung c a t
10/20/15
22
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả ở
ậ ộ Như v y, qu n lý ạ đ ng ộ đã tr thành m t ho t ự ở ọ ọ ơi, ọ ổ ế m i lúc, m i n ph bi n trong m i lĩnh v c, ầ ề ế ộ ọ ấ đ và liên quan đ n nhi u thành ph n, m i c p ộ ợ đ i tố ư ng trong xã h i.
ễ
ạ đ ng ộ ờ
ụ
xã h i di n ra th
ạ
ớ
ọ ầ ệ
ộ ế
ụ ử ủ
ố ộ
ố
ố ả Trong s các ho t đó thì qu n ý kinh ư ng xuyên, liên t c, ộ ế t ngày càng phong phú đa d ng, nó liên quan ế đ n m i t ng l p trong xã h i trong các ố đ n phong t c m i liên h vĩ mô; liên quan ị ề ậ ăn hoá, l ch s c a t p quán, truy n th ng v ỗ m i qu c gia, dân t c v…v.
10/20/15
23
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ế
ộ
ứ
ệ ỉ
ậ
ứ ạ
ỉ ứ
ả ứ ạ ủ tính ph c t p c a qu n lý kinh t ể ệ ở ả ữ xã h i th hi n c nh ng quan ơ b n ả đư c ợ đi u ề h chính th c c ữ ả ở ch nh b i pháp lu t và c nh ng ả đi u ề ệ quan h phi chính th c ph i đ o ạ ữ ằ ch nh b ng nh ng ph m trù ụ ậ đ c, phong t c, t p quán.
ậ ả ế ế ợ ữ
ụ t k t h p hài hòa gi a nguyên ế và giáo d c
10/20/15
24
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ự ế ụ ợ ế Vì v y, ph i bi ả ắ t c qu n lý hành chính, kinh t thuy t ph c m i ụ ớ đ t ạ đư c m c tiêu d ki n
ả ụ
ổ ứ đi u hòa, ph i h p và h
ẫ ằ
ự ủ ụ ớ ổ ứ ả ụ
ờ ợ ệ
ệ ự ậ ủ
ợ ỗ
ằ Qu n lý nh m các m c tiêu sau: ố ợ ề ư ng d n (1)T ch c, ộ ho t ạ đ ng c a các cá nhân trong t ch c nh m ệ th c hi n m c tiêu chung. M c tiêu qu n lý trong ự ư vi c th c hi n ố ầ trư ng h p n y không gi ng nh ẻ đơn l ỗ ụ m c tiêu c a m i cá nhân , mà là s t p ủ ợ ợ i ích chung h p l ủ ổ ứ c a t i ích c a m i cá nhân thành l ch c.
ể ậ
do mà ph i theo tôn ch , m c
ấ
ổ ứ ch c thì các cá nhân không th v n ỉ ụ đích chung. Mu n ố ả ố ợ ớ ả ch c c n ph i ph i h p v i ở ơ s yêu
ủ
ợ Đã h p thành t ộ ự đ ng t ậ v y, các thành viên trong t ữ nhau theo nh ng nguyên t c th ng nh t trên c ớ ư ng c a ch th qu n lý. ị c u ầ đ nh h 10/20/15
25
ổ ứ ầ ắ ố ả ủ ể QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ợ ừ
ở ề
ụ
ỗ ụ ủ ế ợ (2)K t h p hài hoà l i ích t ng cá nhân và c a ạ ổ ự ơ s phát huy n l c cá nhân, t o ể ậ t p th trên c ể ủ ự ệ ờ môi trư ng và đi u ki n cho s phát tri n c a ắ ọ m i cá nhân, tôn tr ng m c tiêu cá nhân, g n ủ ổ ứ ớ ụ m c tiêu cá nhân v i m c tiêu chung c a t ch c.
ể
ủ ổ ứ ợ ỗ i và phát tri n khi l đư c l
i ủ i ích c a m i đ y cá nhân ả i ích c a b n thân h thì cũng ư c ợ ố ổ ứ ờ ẩ ọ ch c và ng
10/20/15
26
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ể ồ ạ ỉ ổ ứ T ch c ch có th t n t ợ ợ ch c bao hàm ích c a t ỗ thành viên tham gia. M i khi thúc ủ ợ ộ ho t ạ đ ng vì l ủ chính là tăng cư ng, c ng c t i. ạ l
ặ ợ ợ
ố đư c l
ụ đó, m c tiêu ề ả đi u ph i
ể
ứ
ổ
ạ
ủ
ổ ị ế ự ế ủ
ằ
ừ T nguyên lý đ t ra cho ả qu n lý là ph i i ích ủ ả ổ ứ c a c bên trong và bên ngoài t ch c, ể ự ồ ạ ề ữ đ có th duy trì s t n t i b n v ng ứ ớ ủ ổ ạ c a t i ch c . T ch c l n m nh l ạ ế ư ng tr c ti p cho ho t ự ờ ạ t o ra môi tr ộ ặ ế ỗ đ ng c a m i cá nhân và thi t ch t ớ ứ ệ ữ ố ch c v i môi m i quan h gi a t trư ng b ng v th th c t ỗ ổ ờ c a m i t ch c.ứ
10/20/15
27
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ạ ự ổ đ nh và thích ng cao c a t
ộ ứ ư ng luôn bi n
ổ ứ ch c duy trì n
ợ i ích chung và riêng, song
ứ ả ỏ ả
ủ
ả
ụ ổ ứ
ể ủ
ể
ủ ổ ị (3)T o nên s n ụ ế đ ng. M c tiêu ờ ch c trong môi tr đ ể ị ổ đ nh qu n lý là làm cho t đó không th a mãn l ấ ả mà m c tiêu c a qu n lý t c ph i là t ụ ch c liên t c phát tri n còn làm cho t ế theo ti n trình phát tri n chung c a th i ờ đ iạ . ậ ố ả
ờ ổ ứ ăng ch c n ạ đ ng trong ư ng ho t
10/20/15
28
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ộ ứ ả Mu n v y, qu n lý ph i làm cho t ứ ớ ộ đ ng, thích ng v i môi tr ạ ề ả ộ ừ t ng giai đo n v c n i dung và hình th c.
ả
ủ 3. Vai trò c a qu n lý ả ừ ụ
ằ ả ứ
ấ ủ ệ ợ ch c nh m b o v l ữ ả ự ồ ạ i và ể ổ i ích chung ch c, cho th y qu n lý có nh ng vai trò to
ữ
ệ ố ấ ỉ
T m c tiêu c a qu n lý là duy trì s t n t phát tri n t ủ ổ ứ c a t ớ l n sau: ạ ữ ứ ố ự ố ậ ộ ể ạ ạ ứ ạ ả
ệ ế ả ầ ả
ố ầ
10/20/15
29
ọ ệ
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ấ T o nên s th ng nh t ý chí gi a các cá nhân, ổ gi a các b ph n khác nhau trong h th ng t ự ố ch c. Ch có th t o nên s th ng nh t trong ớ ệ đa d ng ph c t p thì qu n lý m i m i quan h ấ có k t qu và hi u qu . Tuy nhiên cũng c n th y ằ ấ r ng ý chí c n th ng nh t là ý chí mang tính quy ủ đa s ố ớ ợ ậ lu t và phù h p v i nguy n v ng c a ổ ứ ch c. thành viên trong t
ạ
ị ể ổ ứ ủ
ắ ớ ư ng ng n h n và dài ư ng ớ ằ ch c , nh m h ổ
ứ
Xây d ng ự đ nh h ạ h n phát tri n t ự ổ ự s n l c c a các cá nhân trong t ụ ch c vào m c tiêu chung.
ề
ớ
ụ
ụ
ệ
ự
ị ư ng là v a ừ đ ra m c tiêu và Đ nh h ạ ủ ế đ ể đ t m c tiêu, ả gi i pháp ch y u ấ ự ố ừ ạ v a t o nên s th ng nh t ý chí hành ị ủ ệ ố ộ đ nh đ ng c a h th ng trong vi c xác ụ ệ và th c hi n m c tiêu.
10/20/15
30
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ể
ớ
ự ổ ứ
ổ ứ
ả ộ ự
ợ
ộ
ệ ự
ộ
ằ ổ cho t
ộ
ữ ữ ấ đ u ra, gi ớ ổ đ nh v i nh p
10/20/15
31
ộ T o ạ đ ng l c thúc ẩ ự đ y s phát tri n cá ự ộ ư ng. Đ ng l c ị ch c theo nhân và t đ nh h ạ ồ ch c bao g m c n i l c và ngo i cho t ộ l c ự đư c k t h p m t cách h p lý, làm cho ợ ế ợ ả ớ ủ đ ng tham gia có hi u qu v i ổ ứ t ch c ch môi trư ng xung quanh và khu v c làm cho ờ ơn, ổ ứ ộ ớ ố đ nhanh h ạ đ ng v i t c t ch c ho t ủ ộ ị ự ậ đ ng c a xã ể ơn đ theo k p s v n ạ m nh h ờ ồ h i, ộ đ ng th i cũng gi chi cân b ng các ế ố đ u vào, ứ ầ y u t ch c ị đ ngày càng ị ộ ho t ạ đ ng n cao.
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ề
ậ
ể ừ
ợ ừ
ữ
ủ
ụ
ị đ ể đ t m c tiêu ệ
ả
ủ ạ đ ng c a ộ ố ợ đi u hoà các ho t Ph i h p, ổ ứ ộ ủ ch c cá nhân, c a các b ph n trong t ủ ế ạ đư c th m nh c a đ v a phát huy ạ ỏ đư c ợ ừ ăn ng a, lo i b chúng, v a ng ấ đ nh sinh ra trong quá trình nh ng b t ề ạ ho t ạ đ ng ộ đ ra c a ấ ộ ổ ứ t ch c m t cách hi u qu nh t.
10/20/15
32
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ể ủ ự ợ
ư ng thích h p cho s phát tri n c a ừ ờ ỗ ờ ỳ. T o môi tr ạ ổ ứ ch c và m i cá nhân trong t ng th i k t
ộ
ủ ổ
xã h i và môi tr
ộ
ờ ậ đ ng theo h
ứ ạ
ứ
ế
ạ ạ đ ng c a t
ộ ờ
ậ ứ
ạ
ạ đ ng c a t ờ Môi trư ng ho t ứ đư c ợ ch c ở ế ả ậ đ ng c a các ủ ộ hình thành b i k t qu v n ư ng nên ộ ế ậ quy lu t kinh t ư ng ớ ờ nó thư ng xuyên v n ngày càng đa d ng phong phú và ph c t p. ủ ổ ch c không tuân N u ho t ẽ ị theo môi trư ng thì s b các quy lu t ngáng ấ ả ở ch c ho t tr và ự ộ đ ng trong các lĩnh v c kinh t
ổ đào th i, nh t là các t ế.
10/20/15
33
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ổ
ố
ờ
ộ
ụ
10/20/15
34
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ợ
ứ ớ ậ ch c hoà nh p v i Mu n cho t ả ậ ả môi trư ng thì qu n lý ph i v n ủ ạ đ ng c a các ắ d ng nguyên t c ho t ư ng ờ ậ ồ ạ i trong môi tr quy lu t t n t ệ ụ ể ủ ổ ứ ề ch c, vào đi u ki n c th c a t ả ế ừ đó hình thành cơ ch qu n lý t ạ ờ ư ng ho t ề ạ đi u hành t o môi tr ư ứ ủ ổ ộ ch c. Làm nh đ ng riêng c a t ư ng ờ ạ ậ v y chính là t o ra môi tr ổ ứ ộ ạ đ ng t thích h p cho ho t
ch c.
ấ ch c là r t quan
ả ọ ộ ổ ứ đ :ể
ụ ụ ể
ỗ
ợ
ộ ệ đư c phân công.
ụ
ợ ự ủ ố ấ ớ
ợ ư i, ờ đ h có th phát huy đư c tài n
10/20/15
35
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ở ợ ộ
ả Vai trò qu n lý trong m t t ổ ứ ầ tr ng vì t ch c c n qu n lý Xác đ nh ch c n ứ ăng, nhi m v c th cho m i ỗ ệ ị ổ ứ ậ ộ ch c, làm cho m i cá b ph n, cá nhân trong t ủ ề ố ư ng và đ y ầ đ v s l ứ ậ ể th nh n th c m t cách ch t lấ ư ng công vi c ợ ợ B trí nhân s và công c lao ộ ự đ ng phù h p ộ ăng l c c a đ chuyên môn và n nh t v i trình m i ngỗ ể ể ọ ăng ằ trên cơ s chuyên môn hóa nh m hoàn thành công ờ ồ ấ ố vi c ệ đư c giao m t cách t t nh t. Đ ng th i ệ ề ự ủ ổ ứ ch c có cũng giúp cho nhân s c a t đi u ki n ự ể ả ề ể ự phát tri n c v th l c và trí l c.
ị ậ
ụ ộ ạ ố ợ ạ ữ
ả
ự ộ ậ ấ
ộ ở ệ ệ ộ
ợ ứ ặ ổ ứ Ph i h p nh p nhàng các b ph n trong t ch c ẩ ả đ ể đ t m c tiêu chung là t o ra nh ng s n ph m ủ ổ ứ ế ch c cho tiêu dùng xã h i. K t qu chung c a t ổ đư c th c hi n b i các b ph n c u thành t ứ ậ ố ch c theo m t h th ng liên hoàn và th b c ẽ ch t ch .
ế ở ậ ầ ậ
ừ ề ụ ủ
t ph i ệ ộ ộ ừ ự ệ ẩ ậ
10/20/15
36
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ụ ả đi u hành các b ph n B i v y c n thi ợ v a hoàn thành nhi m v c a mình, v a tr giúp. Thúc đ y các b ph n khác cùng th c hi n m c tiêu chung.
ị ủ ố đ a v c a t
ị ủ ổ ứ ố ự ồ
ả ư ng ờ ch c trong môi tr ứ ạ ủ ổ ch c i c a t ủ ổ ứ đóng ch c t s t n t ộ ạ đ ng c a t
C ng c ằ b ng cách duy trì t ế thông qua k t qu ho t góp cho xã h i. ộ
ị
ộ ụ qu n lý nh
ợ
ị ủ ổ ứ ợ ạ ậ ừ ứ ứ
ộ
ẽ
10/20/15
37
ộ ớ
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ủ ổ ứ
ề ế ố ch c ph thu c vào nhi u y u t Đ a v c a t ư quy mô c a t đư c t o l p t ủ ổ ả ộ ạ đ ng c a t ủ ổ ợ ố ư ng và ch t l ấ ư ng ho t ch c, s l ừ ợ ậ ứ ăng đư c th a nh n và ợ ớ ch c phù h p v i ch c n ủ ứ kh nả ăng đáp ng yêu c u c a xã h i trong ầ ạ ả ế ủ ộ ố tương lai. M c ứ đ t ấ t x u c a k t qu ho t ị ủ ổ ứ ị ẳ ị đây s kh ng ch c đ ng trên đ a v c a t đ nh ủ ổ ứ ọ ờ ư ng hay còn g i là uy tín c a t ch c. v i môi tr ạ ả ị Đây là giá tr vô hình c a t ch c do qu n lý t o nên.
ẳ ằ ị ọ ạ
đ nh r ng, m i quá trình ho t đúng như ả ế đư c qu n lý,
ị Có th kh ng ể ợ ể ộ đ ng không th thi u Harold Koontz kh ng ẳ đ nh :
ế
ệ
ế ả “vi c qu n lý là thi t y u ổ ọ ự ợ trong m i s h p tác có t ở ọ ấ ư ứ m i c p ch c, cũng nh ộ ơ ộ ủ ổ ứ ch c trong m t c đ c a t s ”.ở
38
ề ố ế ủ
ả
ữ (Nh ng v n 10/20/15
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ấ đ c t y u c a qu n lý trang 21 NXB KHKT HN 1994)
ợ Đ i tố ư ng lao
đ ngộ
S lố ư ngợ
Quá trình
Nguyên ậ ệ v t li u chính, phụ
Ch t lấ ư ngợ
ả
ẩ
ệ Tư li u lao
đ ngộ
S n ph m
ả
ấ S n xu t
Giá thành
ợ
L i nhu n ậ
ế ị t b ,
ứ
S c lao
đ ngộ
………….
Máy móc, thi nhà xư ngở
Đ u raầ
ầ
Đ u vào
ử ụ
ế
ệ
ợ
Nhi m v c a qu n lý là s d ng h p lý và ti
t ki m nh t
ế
ộ đ ng, ấ ở
ả đ ng ộ ầ ể ả đ gi m chi phí đ u vào và nâng cao k t qu s n xu t ả ề
ợ ấ đ i tố ư ng lao ả ả ẩ
ẩ
ả
ợ
tư li u lao ệ ầ đ u ra th hi n
ụ ủ ệ ứ ộ đ ng và s c lao ợ ể ệ ở ố ư ng nhi u, ch t l : s l
ạ ấ ư ng s n ph m cao,giá thành s n ph m h .
ộ
ả
qu n lý là c t ợ ư v lề ư ng, hay
ả ạ ế ố đ ể đ t k t qu ố ớ ộ đ i v i m t ả ớ
ạ ế đó thì cũng ph i ả đ t k t qu v i chi phí
39
ở c n cóầ Nói m t cách khác, s dĩ ề ấ i ố đa v ch t cũng nh t ệ công vi c nào ể ố 10/20/15 i thi u. t
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
VÍ D :Ụ
Ậ
ư i ờ đông, tài nguyên ít
i. ỏ
NH T B N là n ế
ế
ư c h p, ng ớ ẹ ở ứ đã tr thành m t n
ớ ộ ư c phát
ủ
ứ
ủ
ằ
ỉ
Ả Sau th chi n th II tri n.ể 1950 : GDP :20 t USD ( b ng 6o% c a Đ c, ½ c a Pháp, 1/7
ỹ ủ c a M .
ỉ
ỹ
1966 : GDP vư t Pháp. ợ 1967 : GDP vư t Anh. ợ 1968 : GDP vư t Đ c và ch sau M ợ ứ 1963 : thu nh p 25.000 USD/ng ư iờ ậ
HÀN QU C Ố
ỉ
10/20/15
40
ỉ QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
1962 : GDP : 2,3 t USD 1985 : GDP : 83,1 t USD 1963 : thu nh p > 8ooo USD/ng ậ
ư iờ
NLQL
Tài nguyên
Lao đ nộ g
ậ
ỹ
ệ
K thu t Công ngh
V nố
đư c x p hàng
ệ ế ố ạ ứ
ế ủ
ệ
ị
ữ
đ nh trách nhi m tr
ầ ệ đ u trong h ộ ư c.ớ c a m t n ấ ấ ổ ư c nh ng t n th t do ch t
ợ
ợ ế ả ự Năng l c qu n lý hi n nay ạ ố t o s c m nh kinh t th ng 5 y u t Các nhà kinh t ớ ế lư ng kém gây ra nh
Pháp phân ư sau:
ộ ề
50% thu c v lãnh
đ oạ
25% thu c v giáo d c ộ ề
10/20/15
41
ộ ề ữ
ụ đào t oạ QUAN LY HOC DAI CUONG ờ Truong Quang Vinh
25% thu c v nh ng ng
ừ ư i th a hành
ả
ạ
ệ ả
ề
ả
ề II. Khái ni m v qu n lý và các d ng qu n lý ệ 1. Các quan ni m v qu n lý ả ế ố ấ 2. Các y u t
c u thành qu n
lý
ả
ạ 3. Các d ng qu n lý
10/20/15
42
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ệ ề ả 1. Các quan ni m v qu n lý
ề
ả
ị
Có nhi u ề đ nh nghĩa v “qu n lý”
Qu n : ả
ị
ả ả ị ăm nom công
ệ ệ ự ể ắ đ t, chặ Hán Vi t T Đi nĐào
xem sóc, s a trử Qu n lý = qu n tr = s p vi c = administration ( duy Anhp.154)
Management : control or organization (of a business)
10/20/15
43
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả ả ị = qu n tr , qu n lý.
Administration : management of public or hành chính business =
ữ
ủ
ệ
ệ ự ể
t T Đi nĐào duy Anh
Hành chính = administrer : thi hành nh ng chính sách và pháp l nh c a chính ph (ủ Hán Vi p.346) man·age·ment [mánnijmənt] noun
1. administration of business: the organizing and controlling of the affairs of a business or a particular sector of a business
10/20/15
44
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ad·min·is·tra·tion [əd mìnnə stráysh’n] (plural ad·min·is·tra·tions) noun
management of business: the management
management staff: the staff of a business or
staff of government: a government’s staff
government: a government, especially its
U.S. government agency: a United States
1. of the affairs of a business or organization 2. institution whose task is to manage its affairs 3. management of government: the management of public affairs or the affairs of a government 4. whose task is to manage its affairs 6. executive branch 7. government agency or board
10/20/15
45
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ự
ả
ổ ứ có hư ng ớ
ch c,
ả
ộ đ ng có t ủ ể ể
ả
ả
trong
ủ
Hành chính = administration is an action. It is the concrete daybyday work to implement the guidelines of the manager. The work consits of drafting, printing, keeping document etc. This meaning is very small Qu n lý là s tác đích th cự c a ủ ch th qu n lý lên ằ qu n lývà khách th qu n lý ề ấ ệ ả có hi u qu nh t các ti m n ạ ụ ủ ổ ứ đ ể đ t m c tiêu c a t ch c ộ ế đ ng c a môi tr ệ ề đi u ki n bi n
đ i tố ư ng ợ ử ụ nh m s d ng ăng, các cơ h i ộ đ t raặ ư ngờ .
ọ
ả
(Giáo trình Khoa h c qu n lý tr
ư ng ĐHKTQD trang 99)
10/20/15
46
ờ QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
Quy tế đ nhị
Thông tin
K ế ho chạ
Con ngư iờ
ể
Ki m tra
ổ ứ T ch c
Lãnh đ oạ
10/20/15
47
QUAN LY HOC DAI CUONG ứ ăng (7 y u ế Truong Quang Vinh
ả ế Ti n trình qu n lý 6 ch c n )ố t
ả
ữ ệ
đ ể th c ự ủ ổ c a t
ờ
Qu n lý là quá trình làm vi cệ v iớ và thông qua ờ ư i khác nh ng ng ụ hi n các m c tiêu ch c ứ trong m t môi trư ng luôn bi n
ộ ế đ ng.ộ
10/20/15
48
( James Donelly, Jr)
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ộ ế
ợ
đ ng riêng r không
ể
Qu n lý là ả do m t ti n trình ệ ự ư iờ th c hi n ề m tộ hay nhi u ng ạ đ ng ộ ố ợ nh m ằ ph i h p các ho t đ ể đ t ạ ữ ủ c a nh ng ng ả mà m t ộ ữ đư c nh ng k t qu ẽ ờ ngư i hành th nào
ờ ư i khác ế ộ đ t ạ đư c.ợ
10/20/15
49
( James Donelly, Jr)
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
10/20/15
50
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
10/20/15
51
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ấ
ờ
ả ạ đ ng qu n lý r t xa x
ộ
ệ ả
ấ
ố
ớ
ộ ậ
Con ngư i th c hi n ho t ộ ự ọ nhưng khoa h c qu n lý v i t đ c l p thì còn r t m i m . Cu i th k th 19,
ậ
ế ỷ ứ
ự ế
ế
xã h i nên trên th c t ề
ộ ả
ể
ề
ẩ
đi m khác nhau v qu n lý
ể ổ ứ
ỗ ọ
ứ
ế
ế
ị
10/20/15
52
ợ
ấ
ưa, ọ ớ ư cách là m t khoa h c đ u ầ ế ỷ ứ ẻ “qu n ả th k th 20, Laurence Lowell nh n xét : ấ ưa nh t và là ệ ự lý là s nghi p x ấ ề ớ ngh m i nh t”. ề ớ ắ ả Do qu n lý g n li n v i quá trình kinh t đã n y sinh nhi u quan ộ ộ ch c kinh t xã h i M i h c thuy t nghiên c u m t ki u t khác nhau, do đó có nhi u ề đ nh nghĩa khác nhau ị ưa có đ nh nghĩa ế ả ề , cho đ n nay ch v qu n lý ấ đúng. ậ nào đư c ch p nh n là duy nh t
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ế đi u ề t chính xác
t
Frederick Winslow Taylor (18561915)
10/20/15
53
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ấ ấ “bi ư i ờ ố ạ b n mu n ng khác làm và sau đó ọ t ế đư c r ng h ợ ằ bi đã hoàn thành công ố ộ vi c ệ đó m t cách t ẽ nh t và r nh t.”
ả ộ ế
ậ
ạ
ế ạ ể
ổ ứ
ấ ả
ồ ự ạ ụ
bao g m ồ ổ ứ ch c ổ ự các n l c ử ch c và s ủ ổ t c ngu n l c khác c a t ị đã đ nh
10/20/15
54
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
qu n lý là m t ti n trình các khâu l p k ho cht lãnh đ o và ki m tra ủ c a các thành viên trong t ụ d ng t ch c ứ nh m ằ đ t m c tiêu trư c. ớ
Henry Fayol
ệ
ả ụ
ờ
ộ
ả
ệ
ậ đ t ạ qu n lý là ngh thu t m c tiêu thông qua con ạ đ ng qu n ngư i, và ho t ế ộ lý là m t ti n trình mang ộ ấ tính ch t quan h xã h i
10/20/15
55
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
Mary Parker Follet
ả
ợ ộ
ợ
cho Có tác gi ả ằ r ng qu n lý là ố ộ ho t ạ đ ïng ph i ạ h p các ho t ủ đ ng chung c a th ể m t ộ đoàn h p tác.
ị
Cũng có tác ằ ả gi cho r ng đi u ề ả qu n lý là ể khi n con ự ngư i và s ờ v t ậ đã đ nh trư c.ớ
10/20/15
56
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả
ụ
ả ộ ự tác đ ng có qu n lý là s đích hư ngớ ổ ứ ch c, có t ủ ể c a ủ ch th qu n lý lên ằ đ t ạ ể các khách th nh m ư c. ớ ị đ nh tr m c tiêu
10/20/15
57
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
(giáo trình HVHC – p.18)
ế ố ấ
ả
ợ
ả
ả ể ấ đư c qu n lý bao
ệ ế ố
ừ ồ
2. Các y u t T khái ni m v qu n lý, có th th y g m các y u t c u thành qu n lý ề sau :
ả
ạ
ọ
ả
Ch th qu n lý là tác nhân t o ra ủ ể ộ tác đ ng qu n lý trong m i quá trình ho t ạ đ ng.ộ
ủ ể
ể
ả
ổ
Ch th qu n lý có th là cá nhân hay t ch c. ứ
ả ủ ể ộ ợ ả
10/20/15
58
đ ng lên ữ đ i tố ư ng qu n lý ương pháp thích
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ằ ợ ắ Ch th qu n lý tác ụ ớ b ng các công c v i nh ng ph ị ấ đ nh. h p theo các nguyên t c nh t
ả
ủ
ộ
ả
Khách th qu n lý là ể ậ ự nh n s tác
ế ợ đ i tố ư ng ti p ủ ể đ ng c a ch th qu n lý.
ể
ể
ự
ể
ứ
ổ
ờ
ự
ủ
ả Khách th qu n lý có th là các th c ự ậ ch c, s v t, môi th (cá nhân, t ố ể ưng cũng có th la øm i trư ng…) nh ể ệ ữ quan h gi a các th c th trong quá ộ trình v n ậ đ ng c a chúng.
10/20/15
59
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
10/20/15
60
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
10/20/15
61
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả
M c tiêu qu n lý là c
ả
ụ ủ ể ộ
ự
ọ
ả
ăn c ứ đ ể ch th qu n lý phát ra các tác ư l a ch n đ ng qu n lý cũng nh ả các phương pháp qu n lý thích h p.ợ
ả
ả
ể
ế
ể
10/20/15
62
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ố
đ u ề Ch th và c khách th qu n lý ụ đó là đ n m c tiêu qu n lý vì ờ ộ i m t th i ương lai do ch th và ủ ể ị ấ đ nh ả th ng nh t
ủ ể ả hư ng ớ ợ ạ cái đích c n ầ đ t ạ đư c t đi m trong t ể khách th qu n lý trư c.ớ
ờ
ờ
nhiên, kinh t ở
ế ư ng, tác ả
ị ế ụ
ả
Môi trư ng qu n lý : bao g m c ả ồ ả ự môi trư ng t , chính đ ng ộ ộ ả tr , xã h i nh h ư đ n quá trình qu n lý cũng nh m c tiêu qu n lý.
ể
ế
ả
ả ụ
ả
Trong các môi trư ng khác nhau, ch ủ ờ ử ụ th qu n lý ph i tìm ki m s d ng các ương pháp qu n lý ả công c qu n lý, ph khác nhau cho phù h pợ .
10/20/15
63
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ụ ả
Công c qu n lý
ủ ể Ch th qu n lýả
Khách th ể qu n lýả
Phương pháp qu nlýả
ờ
ọ
ằ ự s cân b ng gi a
ủ
ầ ử ụ
ạ
ả ữ k t qu ế ồ ệ s d ng các ngu n tài nguyên h n
64
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả Môi trư ng qu n lý ủ ế Tr ng tâm c a ti n trình n y là ả c a vi c ệ và hi u qu 10/20/15 ch .ế
ế ố
10 y u t
ả ộ ạ ộ ẻ thành m t k chi n b i
1. Không có s nh y c m
ủ
ự ạ ả đ i v i hành ộ ắ đ kh c
ương
ư ng, gây th ờ
ị ở làm cho m t nhà qu n tr tr ế ố ớ ư i khác, có thái ờ ạ ị t, ệ đe do , tr ch th ố ớ đ i v i ng
ợ ư i khác.
ộ đ ng c a ng nghi ổ t n tâm lý
2. Có thái đ l nh nh t, xa lánh và kiêu
ộ ạ ạ ố ớ ọ ng o ạ đ i v i m i ng
ư i.ờ
ọ
3. Ph n b i lòng tin c a m i ng
ả ộ ớ
ự
ộ ờ ư i (b i ủ ữ ệ đúng nh ng gì
đã
10/20/15
65
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ư c, không th c hi n cam k t).ế
ề
ọ
4. Có quá nhi u tham v ng, s d ng các
ệ ớ
ậ
ư i ờ
ử ụ ả x o thu t trong quan h v i ng khác.
ứ 5. Không đ tri th c chuyên môn sâu
ủ ả
trong qu n lý.
6. Không bi
ế ủ t
ề ộ ậ
y quy n và không có ể đ ng ồ ự kh nả ăng xây d ng m t t p th lòng.
ồ
10/20/15
66
7. Không có kh nả ăng qu n lý ngu n
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ự
ữ
ộ
ả ệ
nhân l c m t cách h u hi u.
8.Không có tư duy chi n ế
lư c ợ
ụ ạ
9.Không có kh nả ăng v n ậ d ng các phong cách lãnh đ o khác nhau.
ệ
ộ
ề
10/20/15
67
ệ
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
10.L thu c quá nhi u vào ngư i giúp vi c hay c ố ờ v n.ấ
ả ạ 3. Các d ng qu n lý
ạ
ụ
ăn vôùi quaù trình vaôn ñoông c a thöïc the
ạ
ạ ạ
ơ Qu n lyù gaĩn lie neđn caùc dáng ñoâi töôïng thöïc theơ khaùc nhau seõ caăn ñeân dáng qu n lyù khaùc nhau Qu n lyù giôùi vo
đ sinh ( nhöõng taøi s n vaôt hoùa nhö ruoông ñaât, haăm moû, nhaø ụ ạ xöôûng…) laø dáng qu n lyù cho pheùp ch theơ taùc ñoông trong baât kyø thôøi gian, khođng gian naøo cuõng coù theơ mang lái hieôu qu .ạ ạ Qu n lyù giôùi sinh vaôt (nhöõng thöïc the
10/20/15
68
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ụ ạ
ạ
ụ ơ soâng gaĩn lieăn vôùi vaôt hoaù coù chu kyø sinh tröôûng rieđng nhö vaôt nuođi, cađy troăng…) ạ ơ ph i taùc laø dáng qu n lyù maø ch the ñoông ñeân ñoâi töôïng qu n lyù döïa vaøo chu trình sinh tröôûng vaø phaùt trieơn c a noù.
ồ
ự
ế
ộ ổ ứ , có lý trí k t thành
ứ ạ ấ
ả
ờ ụ
ệ ả
ợ ố
ề
ả ể Qu n lý xã h i bao g m các th c th ệ ố ch c có t h th ng ẽ ặ ch t ch . ấ ả ạ Đây là d ng qu n lý ph c t p nh t đ i ố ệ nhưng cũng là hoàn thi n nh t vì ư i có lý trí và tư ng qu n lý là con ng m i quan h n y sinh liên t c. ộ ệ ố ể Xã h i càng phát tri n thì m i quan h ứ ạ ữ ọ đa d ng, ph c gi a h càng phong phú, ả ẫ ạ ở ả ề ộ c b r ng l n chi u sâu, c t p ẫ ữ h u hình l n vô hình.
10/20/15
69
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ở
ọ
ả
III. Cơ s hình thành khoa h c qu n
lý
ự ấ
ệ
ở
ả
1.S xu t hi n các t
ư tư ng qu n
lý
ở
ả
2. M t s t
ộ ố ư tư ng qu n lý tiêu
bi uể
10/20/15
70
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ự ấ ệ ở ả 1. S xu t hi n các t ư tư ng qu n lý
ọ ả
ọ ộ ấ ế ờ ồ ạ ể i và phát tri n nh ư m t t
Cũng như các khoa h c khác, khoa h c qu n lý ra t y u khách đ i t n t quan.
ế ể ủ
ợ ộ
ả ọ ứ ủ ệ
đ . Có
ộ ư ngày nay, khoa h c qu n lý ớ ị ể ề ộ ử ờ đ i, ạ đ i ố ương pháp nghiên c u c a ợ ừ đư c hoàn thi n đư c k t qu phát ợ ế ả đã tr i ả ả ọ ử ặ đư ng l ch s lâu dài v i nhi u ờ ế đ hình thành nên m t
10/20/15
71
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ộ ậ Theo ti n trình phát tri n c a th i tư ng, n i dung và ph khoa h c qu n lý không ng ng ề ả v c quy mô và trình ể tri n nh ữ qua nh ng ch ng th thách và tìm ki m khoa h c ọ đ c l p.
ổ
ế ẫ đ n vi c ớ ầ ọ ữ
ủ
ọ
ề
ệ thai nghén Bu i bình minh d n tư tư ng ở cho ngành khoa h c m i n y là ả qu n lý c a nh ng nhà khoa h c ti n b i.ố
ấ ả Tư tư ng qu n lý xu t hi n t
ề ố ả ủ
i quy t b ng th n h c, tri
ở ọ ệ ầ ế ằ ợ ầ đư c lý gi
10/20/15
72
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ệ ừ ấ ớ r t s m, các ệ ằ nhà khoa h c ti n b i cho r ng hi u qu c a ộ đ ng không quá trình hi p tác và phân công lao ế ọ ọ ử ể ả t h c hay s th gi ế ọ ả ằ ọ i b ng khoa h c thi t h c mà nó c n ố ợ ụ ể ề k và ế đi u hành ph i h p c th các quá trình ộ ho t ạ đ ng vì m c ụ đích dân sinh .
ở
ổ ấ
đó n m b t
ả
ọ ự ế ế ờ ỳ ị ề ừ ộ ả ư tư ng qu n lý bi n Qua quá trình phát tri n, tể ế ầ ưng chúng ta c n nghiên c u ứ ạ ứ đ i r t ph c t p nh ể ấ đư c toàn b quá tình phát tri n c a ộ ợ ể ủ nó đ th y ợ ắ đư c yêu ắ ả khoa h c qu n lý và qua ạ ầ khách quan v qu n lý các ho t c u th c t ử ộ – xã h i trong t ng th i k l ch s . đ ng kinh t
ọ
ở ọ ọ ư tư ng c a các tr ể ậ ẽ ế ờ ấ ủ ệ ụ ả ả
10/20/15
73
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ủ ự ộ ợ Trên cơ s ở đó chúng ta s ti p thu m t cách có ộ ư ng phái khoa h c ch n l c t đ v n d ng có hi u qu nh t vào qu n lý các đ i tố ư ng thu c lĩnh v c công tác c a mình.
ở ể ả 2. M t s t ộ ố ư tư ng qu n lý tiêu bi u
2. 1Tö töôûng quaûn lyù coå ñaïi
10/20/15
74
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
Thôøi Hy Laïp coå ñaïi : ñaõ bieát thöïc hieän quaûn lyù taäp trung vaø daân chuû, bieát ñeà cao traùch nhieäm vaø kieåm tra saûn xuaát, ñaùnh giaù, kieåm tra vaø traû löông khoaùn saûn phaåm do caùc nhaø trieát hoïc coå ñaïi ñeà xuaát nhö:
Xoâcrat (469399 tröôùc coâng nguyeân) ñaõ ñöa ra khaùi nieäm veà tính toaøn naêng cuûa quaûn lyù. Nghóa laø ñeå quaûn lyù ñöôïc thì nhaø quaûn lyù phaûi uyeân thaâm veà nhieàu phöông dieän, keå caû tröïc tieáp thöïc thi coâng vieäc.
ủ
ệ
ọ ộ ủ
ồ ộ ộ ả ế ọ ả
ố ữ
ấ
ể
ợ ề ự ớ
10/20/15
75
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
Platon (427347 BC) là h c trò c a Xôcrat, ớ ầ ạ đã mô đ i di n cho t ng l p quý t c Aten. Ông ư c ớ ả ả ề ứ ậ v th b c qu n lý c a m t nhà n t ủ ề ự ở (Aten) lý tư ng d a trên n n t ng c a lao t h c cai qu n đ ng làm thuê g m các nhà tri ệ ế ả ớ qu c gia, v i nh ng chi n binh b o v ị ấ ở ị ợ ủ nó(aten) và th th công là d a v th p nh t. Arixtôt ( 384322 BC) đư c CacMac coi là nhà ợ ạ ờ ổ đ i. Ông ấ ủ ạ ở tư tư ng vĩ đ i nh t c a th i c ộ đư c toàn xã h i ả ằ ệ đ qu n lý quan ni m r ng thì nhà nư c ph i có quy n l c công (ngoài ả quy n l c t ề ự ư )
ờ ạ Th i Trung Hoa c ổ đ i các nhà tri ế ọ đã có
t h c ư tư ng ở
ọ ộ ấ đ khác nhau : tu thân
ả ạ giatr qu cbình thiên h .
ả nh ng ữ đóng góp quan tr ng vào t qu n lý vĩ mô theo c p ị ố ề t Qu n Tr ng n
ọ ể ố ớ ề đã đưa ra chính sách ư ng:ờ
ư c T pháp tr ị đ làm cho phú qu c, binh c Vua là ngư i l p pháp trên c ờ ậ
ơ s ở
ờ
phép tr i và tình ng
ư i.ờ
10/20/15
76
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ợ
Lu t ph i ậ ể ổ ề ệ đ i nhi u, vi c ch p
ậ ả ả
ề ả
ả đư c công b công khai, c ụ ố ấ th , không nên thay hành lu t ph i nghiêm, ph i chí công vô tư: vua tôi, sang hèn đ u ph i tuân theo pháp lu t.ậ
ề ớ Chính sách đi u hành
ả ự đ t nấ ư c ph i d a vào ý dân, làm cho dân giàu thì nư c m i ớ ớ m nh.ạ
Dùng ngư i ph i d a vào tài n
ệ ấ ờ t ngu n g c xu t thân; l ăng, không , nghĩa,
ễ ờ ị ư i tr
77
10/20/15
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ữ ố phân bi liêm, sĩ là 4 đi u c t y u mà ng ả qu c ph i gìn gi ả ự ồ ố ề ố ế .
ừ ố ạ
ờ ớ
ệ ờ ả ạ đ ng qu n lý, trong
ộ ả ế ệ
ư s nả ả ở 2. 2Tư tư ng qu n lý t ộ ế ỷ ứ T cu i th k th XVIII khi cu c cách m ng ệ ể ơ khí đ thay đ i v i máy móc c công nghi p ra ộ đã quan tâm ư i thì cũng là lúc xã h i ế ứ th s c ng ả ế đó quan đ n hi u qu ho t ấ ọ tr ng nh t là hi u qu kinh t
.
ậ
i
ố
ả s n
10/20/15
78
ả Các nhà tư tửơng qu n lý t p trung vào tìm ộ ự ố ưu hóa trong thao tác ho t ạ đ ng s n s t ế ố ả ệ ữ ấ xu t và m i quan h gi a các y u t xu t.ấ Đi n hình nh ư Robert Owen, Charles ể Babbage, Federick Winslow Taylor, Henrry Fayol…
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ộ ữ
ế ở
ộ
ỷ ậ
ế ổ ứ ố con ng ỉ
ế ị
ể
ầ
ố ớ
10/20/15
79
ờ ầ
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ở
ộ ộ ậ Robert Owen(17711858) là m t trong nh ng ầ ệ đ u tiên ủ Scottland ti n hành ch xí nghi p ậ ự ộ ổ ứ ệ ch c “m t xã h i công nghi p” có tr t t t ư i ờ ế và k lu t; ông chú ý đ n nhân t ằ ch c và cho r ng n u ch quan tâm trong t ế ố đ u tầ ư thi con t b máy móc mà quên y u t ế ợ đư c k t ệ ngư i thì xí nghi p không th thu ờ qu .ả Charles Babbage(17921871) là ngư i ờ đ u tiên ọ ế ậ ương pháp ti p c n khoa h c trong ề ấ đ xu t ph ệ ấ ả qu n lý; ông r t quan tâm t i m i quan h ả ư i qu n lý và công nhân và góp ph n gi a ngữ tích c c ự đưa ho t ạ đ ng qu n lý tr thành b ộ ả môn khoa h c ọ đ c l p.
ở
ở
ả
ế
ủ ở ộ ả 2. 3Tư tư ng qu n lý xã h i ch nghĩa
ế
ồ
ả ờ ả
ộ
đ ng ồ
ở ắ
ể
ự
ả
ả
ẫ
ộ ộ ỗ ợ ạ không có s mâu i, ớ ư c và qu n lý
10/20/15
80
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ả ủ ư b n ch nghĩa, ả Khác v i tớ ư tư ng qu n lý t ự ự ợ tư tư ng qu n lý MacLenin d a trên s h p ộ ộ tác vàphân công lao đ ng xã h i, vì th khi ả ả ế ti n hành qu n lý thì ph i ti n hành qu n lý đ ng th i c vĩ mô và vi mô. ả Đây là tư tư ng qu n lý m t xã h i c ng ế ự ổ ự ủ phát tri n g n k t s n l c c a m i cá nhân ư c l ộ ớ v i toàn xã h i và ng ữ thu n gi a qu n lý nhà n kinh doanh.
ả
ả
3. Cơ s khoa h c qu n lý ọ ở ể ấ ơ s khoa h c c a qu n lý Ta có th th y c ị ọ ủ ệ ậ đư c ợ ự ương di n lý lu n, th c
ễ ậ ở ả xác đ nh trên c ph ti n và pháp lu t.
ậ
ở Cơ s lý lu n :
ậ
ừ
ớ
ả
ộ
ứ ế ớ T nguyên lý nh n th c th gi i ế ọ đ ề t h c khách quan mà các nhà tri ế ớ ế xư ng các lý thuy t qu n lý th gi i ậ ự ạ ự ằ ấ ậ v t ch t nh m t o d ng m t tr t t ế ớ ớ i m i. th gi
10/20/15
81
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
i v t ch t t n t
ứ ế ọ ằ
ấ ẽ ộ ạ
ẫ ậ
ủ ố ệ ậ t h c duy v t bi n ch ng cho r ng Các nhà tri ấ ồ ạ ế ớ ậ i khách quan và th gi ừ . Trong quá trình v n ậ đ ng không ng ng ộ ậ v n ậ đ ng ộ đ ng l n đó, các d ng v t ch t s tác ể nhau và chuy n hóa cho nhau theo các quy lu t v n có c a nó.
ừ
i ích cho con ng i không ng ng t ờ
ể
i v t ch t
10/20/15
82
ế ớ ậ ộ ố
ủ
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
đây không ph i ả ộ ả ậ đ ng trên ế Nhưng k t qu v n ư iờ ạ ợ i l lúc nào cũng mang l ờ ạ ư i l ầ ả ạ ăng i nhu c u con ng v l ừ ự ế đó, con ngư i luôn có nguy n ệ lên. T th c t ụ ụ ấ đ ph c v ả ạ v ng ọ c i t o th gi ầ cho nhu c u cu c s ng ngày càng cao c a mình.
ờ
ữ
ấ
ặ ạ
ế ố ậ
ệ
ộ
ư i tiên phong Do đó, nh ng ng trong xã h i ộ đã tìm cách x p ế v t ch t đ t l i các y u t ị ấ đ nh ậ ự ộ nh t theo m t tr t t ể chúng ho t ạ ề đ ể đi u khi n ả ơn. ộ đ ng có hi u qu h ầ đã t ng bừ ộ
ề
10/20/15
83
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ọ
ờ
ể
ả
ớ ạ ư c t o Nguyên lý v n ậ đ ng n y ớ ọ ắ ữ n n móng v ng ch c cho m t khoa h c m i ra đ i và phát tri n là khoa h c qu n lý.
ở ự ễ
Cơ s th c ti n
ọ
ả
Quá trình phát tri n c a khoa h c qu n lý cũng cho
ấ
ể ủ ự ễ ủ
ta th y tính th c ti n c a nó.
ừ
ộ
ả ậ ủ N n t ng lý lu n c a nó không ph i ế ừ đư c ợ đúc k t t ý chí mà ế đ ng chinh ph c th
ủ
ề ả sinh ra t ự ễ th c ti n sinh ớ gi
i khách quan c a con ng
ụ ư iờ :
10/20/15
84
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ộ
ộ
đó thì cũng
ố ợ
ả
ự ế ủ ọ ệ
ủ
ả
ấ ợ ủ ầ ủ ọ ể
ờ ố ế
: khi con ngư i cùng tham gia m t ờ ụ ể ho t ạ đ ng c th nào ầ ợ sinh ra nhu c u h p tác, phân ạ đ ng. ộ công và ph i h p ho t ề ả ạ ộ Đây chính là ho t d ng qu n lý và là n n t ng ả ả ậ c a khoa h c và c ngh thu t qu n th c t ế ố ậ ộ ộ ậ đ ng c a các y u t v t lý. Theo trình đ v n ộ ch t và xã h i mà khoa h c qu n lý ngày càng ố đư c c ng c và phát tri n theo yêu c u c a ộ đ i s ng kinh t
10/20/15
85
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
xã h i.
ở cơ s pháp lý:
ự ồ ạ
ừ
ể
ả
ấ
i và phát tri n không ng ng đã cho ta th y tính
Chính s t n t ọ ủ c a khoa h c qu n lý ộ pháp lý m t cách rõ ràng .
ừ ả
ễ
ứ ứ ủ
ậ ụ ọ
10/20/15
86
ế ủ đ i s ng kinh t
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
ộ ị ủ ọ ộ ủ ậ ế ộ N u không có th a nh n chung c a toàn xã h i ả đư c ợ đông đ o các nhà lý thì làm sao qu n lý ự lu n và th c ti n tham gia nghiên c u ng ậ ự ừ ộ ậ đ c l p c a khoa d ng. S th a nh n tính ụ ể ậ ọ ộ ả đ v n d ng r ng rãi vào m i h c qu n lý ự ờ ố ộ ạ đ ng c a lĩnh v c ho t xã ư c ớ đã kh ng ẳ ả ể ả h i, k c trong qu n lý nhà n đ nh tính pháp lý c a m t môn khoa h c.
ợ
ợ
ộ
ề ố
t
ở ờ
ọ
ệ
ạ
ậ ưà nh n nên đư c truy n t c m i qu c ợ ờ đư c coi ồ ơ s hay chuyên ngành ư ng Đ i h c, Vi n
ộ Do đư c xã h i th ả ọ khoa h c qu n lý ở ấ ả ọ bá r ng rãi gia và khu v cự , đ ng th i là môn h c cọ ề trong nhi u tr nghiên c u...ứ
10/20/15
87
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
10/20/15
88
QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh
