Nội dung sự chuyển hóa của tiền thành tư bản nêu quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư, sự chuyển hóa giá trị thặng dư thành tư bản. Tích lũy tư bản, sự vận động của tư bản, các hình thái của tư bản và giá trị thặng dư.2.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Sự chuyển hóa của tiền thành tư bản
- NỘI DUNG :
I Sự chuyển hóa của tiền thành tư bản
II Quá trình Sản xuất ra giá trị thặng dư
III
Sự chuyển hóa giá trị thặng dư thành tư
bản: Tích lũy tư bản
IV Sự vận động của tư bản
V Các hình thái của tư bản và giá trị thặng
dư
2
- I. Sự chuyển hóa của tiền thành tư bản
1. Công thức chung của tư bản:
• Trong nền sản xuất hàng hóa giản đơn, tiền là sản vật
cuối cùng của lưu thông hàng hóa
• Trong nền sản xuất hàng hóa tư bản chủ nghĩa, tiền là
hình thái đầu tiên của tư bản .
• Điều kiện để tiền trở thành tư bản:
Phải đạt đến số lượng đủ để bóc lột sức lao động
của người khác
Phải được đưa vào lưu thông nhằm mang lại giá trị
lớn hơn
• Xét công thức vận động của tiền trong lưu thông:
3
- Công thức chung của tư bản
Tiền là tiền
vận động trong lưu thông HH giản đơn với công
thức: H-T-H
Tiền là tư bản
vận động trong lưu thông hàng hóa tư bản chủ
nghĩa với công thức: T-H-T
So sánh 2 công thức:
Giống nhau:
Phản ánh sự vận động của lưu thông hàng hóa
Bao gồm 2 giai đoạn
Bao gồm 2 yếu tố vật
Bao gồm quan hệ giữa người mua và người bán
4
- Công thức chung của tư bản
Khác nhau:
Khác nhau H-T-H T-H-T
Trình tự Bán - Mua Mua – Bán
Điểm x.phát,k.thúc H -gtsd: khác nhau T- gtsd: giống nhau
- gt : bằng nhau - gt: khác nhau
Mục đích Giá trị sử dụng Giá trị
Giới hạn sự vđộng Bị giới hạn trong Không giới hạn
tiêu dùng T,T’,T’’…T’=T+m
Kết luận:+Tiền là tư bản phải được đưa vào lưu thông nhằm
mang về giá trị thặng dư.
+Công thức T-H-T’ (T’=T+m) là công thức chung của tư bản
5
- Công thức chung của tư bản
Định nghĩa sơ bộ về tư bản:
Tư bản là gía trị mang lại giá trị thăng dư.
Giá trị thặng dư do đâu mà có ?
2. Mâu thuẫn của công thức chung của tư bản: m?
Trong lưu thông:
Trao đổi ngang giá:
giá cả = giá trị: không tạo ra m
Trao đổi không ngang giá:
• Bán hàng hóa cao hơn giá trị: không tạo ra m
• Mua hàng hóa thấp hơn giá trị: không tạo ra m
• Mua rẻ, bán đắt: không tạo ra m
Trao đổi không ngang giá cũng không tạo ra giá trị
thặng dư.
Như vậy: trong lưu thông không tạo ra giá trị thặng
dư.
6
- Mâu thuẫn của công thức chung của tư bản:
Ngoài lưu thông: cũng không tạo ra giá trị thặng dư
Giá trị thặng dư vừa được tạo ra trong lưu thông, vừa
không được tạo ra trong lưu thông.
Đó là mâu thuẫn của công thức chung vủa tư bản.
Giải quyết mâu thuẫn của công thức chung:
T–H-T
• Xét T:
giá trị thặng dư không tạo ra từ T
• Xét H:
nhà tư bản khi bước vào thị trường đã tìm thấy một
hàng hóa đặc biệt mà khi sử dụng nó, nó có thể tạo ra một
giá trị mới lớn hơn giá trị bản thân nó, phần lớn hơn đó là
giá trị thặng dư. Vậy hàng hóa đó là gì?
Hàng hóa đó là hàng hóa sức lao động.
7
- 3.Hàng hóa sức lao động:
a.Sức lao động và điều kiện để sức lao động trở
thành HH:
+ Sức lao động:
Là toàn bộ thể lực, trí lực của con người mà
người ta có thể dùng để tiến hành một hoạt
động có ích nào đó.
+ Điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa:
- Người có sức lao động phải hoàn toàn tự do
- Người có sức lao động phải hoàn toàn mất
hết tư liệu sản xuất
8
- 3.Hàng hóa sức lao động:
b.Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động:
Giá trị hàng hóa sức lao động:
Được đo bằng thời gian lao động xã hội cần thiết để
sản xuất và tái sản xuất sức lao động
Để sản xuất và tái sản xuất sức lao động cần có:
• Các tư liệu tiêu dùng để nuôi sống người lao động
• Các tư liệu tiêu dùng để nuôi sống gia đình người
lao động
• Các tư liệu sinh hoạt cần thiết để thỏa mãn nhu
cầu tinh thần cho người lao động
• Chi phí đào tạo tay nghề cho người lao động
Giá trị SLĐ được đo bằng giá trị các tư liệu tiêu dùng
để sản xuất và tái sản xuất sức lao động.
9
- 3.Hàng hóa sức lao động:
Giá trị SLĐ biểu hiện bằng tiền gọi là giá cả SLĐ, đó là
tiền lương của công nhân.
Giá trị SLĐ là nội dung, là cơ sở của tiền lương
Giá cả SLĐ hay tiền lương là hình thức của giá trị SLĐ
Giá trị hàng hóa SLĐ phụ thuộc vào các yếu tố:
• Đạo đức
• Điều kiện tự nhiên, khí hậu
• Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất
Giá trị sử dụng của hàng hóa SLĐ:
Là công dụng của háng hóa SLĐ, dùng để thỏa mãn nhu
cầu tiêu dùng cho sản xuất : SLĐ+TLSX SP
Khác với các hàng hóa khác, hàng hóa SLĐ khi sử dụng
sẽ tạo ra một giá trị mới lớn hơn giá trị SLĐ, phần lớn
hơn đó là giá trị thặng dư.
10
- 4. Tiền lương dưới chủ nghĩa tư bản:
Bản chất của tiền lương dưới chủ nghĩa tư bản:
Tiền lương là giá cả của sức lao động; là biểu hiện bằng
tiền của giá trị sức lao động.
Các hình thức của tiền lương:
Tiền lương theo thời gian
Tiền lương theo sản phẩm
Hai mặt của tiền lương:
Tiền lương danh nghĩa
Tiền lương thực tế
Xu hướng giảm xuống của tiền lương dưới CNTB:
- Tăng cường mức độ bóc lột SLĐ
- Tăng năng suất lao động
11
- II. Quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư:
1. Quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư:
a. Đặc điểm của quá trình sản xuất TBCN:
Công nhân làm việc dưới sự kiểm soát của
nhàTB
Sản phẩm làm ra thuộc về nhà tư bản.
b. Quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư:
Ví dụ: Một nhà tư bản sản xuất sợi, ứng tư bản để
mua các yếu tố của sản xuất gồm:
Mua 10 kg bông: 10$
Khấu hao máy móc: 2$
Mua sức lao động : 3$ (làm việc trong 12g )
-----------------------
Tổng tư bản ứng trước: 15$
12
- 1. Quá trình sản xuất giá trị thặng dư:
Giả định :
- Chỉ cần 6g người CN đã chuyển hết 10kg bông thành sợi.
- Cứ 1g người CN tạo ra 1 giá trị mới là 0,5$
Quá trình sản xuất trong 6g đầu:
Bằng lao động cụ thể CN chuyển 10kg bông thành sợi và
giá trị của bông chuyển sang để hình thành giá sợi: 10$
Bằng lao động cụ thể CN chuyển giá trị khấu hao
máy móc sang để hình thành giá trị của sợi: 2$
Bằng lao động trừu tượng CN tạo ra giá trị mới: 3$
-------------------
10kg sợi = 15$
Nếu nhà TB mang hàng hóa bán đúng giá trị sẽ thu về 15$
Sẽ không có giá trị thặng dư.
Công nhân tiếp tục lao động trong 6g sau vì nhà tư bản
thuê CN làm việc trong 12g.
13
- 1. Quá trình sản xuất giá trị thặng dư:
Trong 6 giờ sau, nhà TB ứng tư bản ra mua thêm
các yếu tố của quá trình sản xuất gồm:
10kg bông: 10$
Khấu hao máy móc: 2$
-------------------
Tư bản ứng trước:12$
Quá trình sản xuất diễn ra giống như trong 6 g đầu.
Sau 12 giờ lao động, CN đã tạo ra 20kg sợi có
giá là 30$. Nhà TB bán mang hàng hóa ra thị
trường bán đúng giá trị sẽ thu về 30$ - 27$ = 3$
3$ là giá trị thặng dư do CN tạo ra trong sx
14
- 1. Quá trình sản xuất giá trị thặng dư:
dư:
c. Các kết luận rút ra:
• Quá trình sản xuất trong CNTB mang tính 2 mặt:
- Một mặt là quá trình sản xuất mà xã hội nào
cũng có: Sản xuất ra giá trị sử dụng
- Mặt khác, đó là quá trình sản xuất ra giá trị
nhưng không phải là giá trị giản đơn mà là gttd
Mục đích của quá trình sản xuất TBCN là gttd
• Lưu thông không tạo ra GTTD mà chỉ làm môi
giới cho giá trị lớn lên, còn sản xuất mới quyết
định và GTTD được tạo ra trong sản xuất
15
- 1. Quá trình sản xuất giá trị thặng dư:
dư:
• Giá trị hàng hóa trong các xí nghiệp gồm 2 phần
GT tư liệu sản xuất (gt cũ ) : 24$
do lao động quá khứ tạo ra
Giá trị mới : 6$
do lao động sống tạo ra
giá trị mới > giá trị sức lao động , phần lớn hơn
này là giá trị thặng dư.
Sở dĩ như vậy là vì:
Trong CNTB, khoa học kỹ thuật đã phát triển,
năng suất lao động đã tăng lên đến một mức
độ nhất định
16
- 1. Quá trình sản xuất giá trị thặng dư:
dư:
nên người công nhân chỉ cần một phần ngày lao
động đã tạo ra một lượng giá trị đủ để bù đắp
lại giá trị sức lao động, phần ngày lao động này
gọi la thời gian lao động tất yếu ( cần thiết) : t,
còn phần thời gian lao động còn lại thì tạo ra
giá trị thặng dư, gọi là thời gian lđ thặng dư: t’
Ngày lao động của công nhân gồm 2 phần:
Thời gian lđ tất yếu (t) và thời gian lđtd (t’).
GT mới = GTSLĐ + GTTD
GTHH = GTcũ + GT mới
= GT TLSX + GTSLĐ+GTTD
17
- 1. Quá trình sản xuất giá trị thặng dư:
dư:
Định nghĩa:
Giá tri thặng dư là 1 phần của giá trị mới,
là phần giá trị dôi ra ngoài giá trị sức lao
động do công nhân làm thuê tạo ra và
thuộc về nhà tư bản.
18
- 2.Tư bản, Sự phân chia TB thành TBBB và TBKB
a. Bản chất của tư bản:
Tư bản là giá trị mang lại giá trị thặng dư bằng
cách bóc lột lao động làm thuê.
Tư bản là 1 quan hệ sản xuất
b. Sự phân chia tư bản thành TBBB và TBKB:
Căn cứ: Tính chất 2 mặt của lao động sản xuất.
Tư bản bất biến:
Là tư bản dùng để mua tư liệu sản xuất
hoặc tồn tại dưới dạng tư liệu sản xuất
Còn gọi là giá trị của tư liệu sản xuất
Không thay đổi trong quá trình sx, ký hiệu: c
19
- a Sự phân chia TB thành TBBB và TBKB
Trong quá trình sản xuất, TBBB được lao động cụ
thể của công nhân bảo tồn và chuyển nguyên vẹn
vào giá trị của sản phẩm mới.
Có 2 cách di chuyển:
+ Di chuyển từng phần giá trị sang giá trị SP mới:
máy móc, thiết bị, nhà xưởng
+ Di chuyển toàn bộ giá trị sang giá trị SP mới:
nguyên, nhiên, vật liệu.
Dù di chuyển từng phần hay toàn bộ thì giá trị của
nó vẫn không thay đổi.
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
