Bài giảng Tài chính doanh nghiệp cơ bản: Chương 5 - ThS. Hà Minh Phước

Ợ

Ủ

Ậ

L I NHU N VÀ R I RO

Ộ

N I DUNG

ậ

ậ

ợ i nhu n ủ

ợ

ủ

ụ ầ ư

ạ

ụ ầ ư ằ

ể ủ

nh m gi m thi u r i ro

ủ

ng r i ro h  th ng ị ườ ế

ệ ố ố ng v n (CML)

ệ ề ủ 1. Khái ni m v  r i ro và l ợ ườ 2 . Đo l ng l i nhu n và r i ro ộ ớ ủ 3.Thái đ  v i r i ro ủ ậ 4. L i nhu n và r i ro c a danh m c đ u t ả 5.Đa d ng hóa danh m c đ u t 6. Mô hình CAPM ườ 7.Đo l 8. Lý thuy t th  tr 9.Mô hình APT 10. Mô hình Fama­French

Ề Ợ

Ủ

Ậ

Ệ

1. KHÁI NI M V  L I NHU N VÀ R I RO

ầ

ủ

ướ

ậ

ẽ ầ ượ t đánh  Trong ph n này chúng ta s  l n l ườ ầ ổ ầ ư   vào  c   ph n  th ng.  ủ ứ c  khi  nghiên  c u  r i  ro,  ề ỷ ấ ợ i nhu n.  su t l

giá  r i  ro  khi  đ u  t Tuy  nhiên,  tr ả chúng ta ph i xem xét v  t

Ệ

Ủ

Ậ

ề ợ

ệ

Ề Ợ 1.1 KHÁI NI M V  L I NHU N VÀ R I  RO ậ i nhu n

1.1.Khái ni m v  l

­L

ầ

ậ

ả

ộ

ừ ậ i nhu n là ph n thu nh p tăng thêm t ả ệ ầ ư ờ

vào tài s n trong m t kho n  ấ ị

ợ vi c đ u t th i gian nh t đ nh

­L

ậ

ổ ứ

ồ

ầ ợ i nhu n bao g m 2 ph n: c  t c và chênh  ố ọ ệ l ch giá (cò g i là lãi v n)

Ề Ợ

Ủ

Ậ

ề ợ

ậ

Ệ ệ

1. KHÁI NI M V  L I NHU N VÀ R I RO 1.1.Khái ni m v  l

i nhu n

ợ

ậ ừ ầ ư

ồ

bao g m:

ầ ợ

đ u t ậ

i  nhu n  công  ty  chia  cho

.

ầ ư ế

ậ

i nhu n nhà đ u t

ữ

ki m   chênh l ch gi a giá bán và giá mua

ậ L i nhu n – Thu nh p t ổ ứ C   t c  –  Ph n  l ầ ư nhà đ u t ầ ợ ợ ố L i v n – Ph n l ệ ượ ừ c t đ ế ổ c  phi u

Ề Ợ

Ủ

Ậ

Ệ

1. KHÁI NI M V  L I NHU N VÀ R I RO

ề

ủ

ự ạ

ệ 1.2.Khái ni m v  rùi ro  • V  đ nh tính, r i ro (risk) là s  không ch c  ắ ể ả ộ

ữ ợ

ậ

t gi a l

i nhu n

ả ệ ng, r i ro là sai bi ỳ ọ ớ ợ

ậ

ch n (uncertainty) m t tình tr ng có th  x y ra  ho c không x y ra. ủ i nhu n k  v ng.

ượ  so v i l

ự

ầ ư ự ế

ớ ợ

ậ

ệ t  ỳ ậ i nhu n k

không có s  sai bi  so v i l ủ

ả

ề ị ắ ặ • V  đ nh l ề ị ự ế th c t Chú ý:  • Tài s n nào khi đ u t ả ữ ợ i nhu n th c t gi a l ọ ọ v ng g i là tài s n phi r i ro.

ƯỜ

Ợ

Ủ

2. ĐO L

Ậ NG L I NHU N VÀ R I RO

ườ

ợ

ậ

2.1. Đo l

ng l

i nhu n

ỷ ấ ợ

ầ ư ổ

T  su t l

ậ i nhu n đ u t

ế  c  phi u

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

D t

1 )

(cid:0)

R

(cid:0)

PP ( t t P t

1

ổ ế ở ờ

ổ ứ ổ

ế ở ờ đi m tể  th i   ể  th i đi m t – 1

Dt , Pt là c  t c và giá c  phi u  Pt­1 là giá c  phi u

Ợ

Ủ

Ậ NG L I NHU N VÀ R I RO ộ ệ ỳ ọ

2. ĐO L ợ

ƯỜ ậ

ẩ 2.1. L i nhu n k  v ng và đ  l ch chu n

n

ỳ ọ

ợ

ậ

L i nhu n k  v ng

(

)

i PR )( i

(cid:0)

1

ả

ợ

R (cid:0) i ớ i nhu n  ng v i kh  năng i

n

(cid:0)

(cid:0)

[

2]

PRR i

i

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ẩ

ậ ứ Ri: l ả ấ ả Pi: xác su t x y ra kh  năng i ố ả ả n: s  kh  năng x y ra ộ ệ Đ  l ch chu n

i

1

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

ệ ố ế ổ H  s  bi n đ i

CV

R

Ợ

Ủ

Ậ NG L I NHU N VÀ R I RO

2. ĐO L

ƯỜ Ý nghĩa  ợ

ậ

ậ

ỳ ọ

ể ả

ợ i nhu n trung  i nhu n có th  x y

ợ l ườ l

ườ

ng

L i nhu n k  v ng E(R) – l ợ ậ ọ ố ủ bình có tr ng s  c a các l ấ ả ố ớ ọ ra, v i tr ng s  chính là xác su t x y ra. ẩ (cid:0) ) – đo l Đ  l ch chu n ( ữ ệ ự ườ ộ ệ t gi a  ng s  sai bi ỳ ọ ậ ớ ợ ậ i nhu n k  v ng, do đó, đo  i nhu n so v i l ầ ư ủ . ng r i ro đ u t H  s  bi n đ i (CV) – đo l ổ ườ

ệ

ủ ng r i ro t ơ t trên 1 đ n v  l

ươ ị ợ   i

ủ ự

ng sai bi ể ủ ự

ớ ủ

ệ ố ế ố ứ đ i, t c đo l ủ ậ nhu n. CV dùng đ  so sánh r i ro c a d  án  này so v i r i ro c a d  án kia.

Ví duï minh hoaï

Xaùc suaát

Lôïi nhuaän kyø voïng CP x (%)

Lôïi nhuaän kyø voïng CP y (%)

Tình traïng Neàn kinh teá

20

40

Taêng tröôûng

0,30

10

10

Bình thöôøng

0,40

-10

-20

Suy thoaùi

0,30

100,00

R

Coå phieáu A: = R1P1 + R2P2 + R3P3

= 0,3(20) + 0,4(10) + 0,3(- 10) = 7 %

Coå phieáu B: EB(R) = R1P1 + R2P2 + R3P3

= 0,3(40) + 0,4(10) + 0,3(-10) = ?%

Độ lệch chuẩn của cổ phiếu X, Y

(cid:0)

(20-7)2 x30% + (10-7)2 x 40% + (-10-7)2 x 30% = ?

(20-7)2 x30% + (10-7)2 x 40% + (-10-7)2 x 30% = ?

(cid:0) ĐLCY= =

ĐLCx= =

ệ ố ế ổ H  s  bi n đ i  (cid:0)

(cid:0)

CVX

R

R

(cid:0) (cid:0)

4. Lợi nhuận và rủi ro của danh mục đầu tư ự ế ợ ủ

ụ ầ ư

(portfolio)– là s  k t h p c a

ặ

ả

Danh m c đ u t ứ ề 2 hay nhi u ch ng khoán ho c tài s n trong  ị ầ ư ổ t ng giá tr  đ u t

.

ạ

ể

ả

k t h p tài s n đ  hình

ả ầ ư ế ợ T i sao ph i đ u t ụ ầ ư thành danh m c đ u t ?

ạ

c n chú ý:

ng

ả ủ

ủ

ụ ầ ư ầ Các lo i danh m c đ u t ụ ầ ư ị ườ  th  tr Danh m c đ u t ộ ồ ụ ầ ư  bao g m m t tài s n r i  Danh m c đ u t ả ộ ro và m t tài s n phi r i ro

ụ ầ ư

ậ ủ

ợ

4.1.L i nhu n c a danh m c đ u t

ợ ậ ỳ ọ ụ ầ ư ợ

ậ ằ  – b ng l ứ ố ủ ừ ủ ọ

ụ ầ ư t trong danh m c đ u t .

m

i  L i nhu n k  v ng c a danh m c đ u t nhu n  trung  bình  có  tr ng  s   c a  t ng  ch ng  khoán  ệ ả hay tài s n cá bi Công thức tính:

p

i

R

RW i

(cid:0) (cid:0)

i

1

(cid:0)

Trong ñoù: Wi: tyû troïng cuûa chöùng khoaùn i iR : lôïi nhuaän kyø voïng cuûa chöùng khoaùn i m: toång soá chöùng khoaùn trong danh muïc

hay (độ lệch chuẩn) c a ủ

ụ ầ ư

ụ ầ ư

ủ ủ ươ ở ng b i ph ng sai

. ụ ầ ư ồ ủ – đo l ụ ầ ư ng sai c a danh m c đ u t g m 2

2

2

(cid:0)

(cid:0) 2

ứ

4.2. R i roủ danh m c đ u t ườ R i ro c a danh m c đ u t ẩ ủ ộ ệ và đ  l ch chu n c a danh m c đ u t ươ ứ Công th c tính ph A và B: ch ng khoán  (cid:0) 2 2 W

COV

(

WBA )

,

WW 2 A

B

A

A

p

B

B

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ph  thu c vào  ệ ụ ầ ư ụ ứ COV(AB) ng sai c a danh m c đ u t ng sai c a t ng ch ng khoán cá bi

ệ ủ ủ ừ ươ ộ t và ứ ữ ng sai (tích sai) gi a 2 ch ng khoán

ậ

ụ ầ ư ằ ụ ầ ư ươ ươ Ph ươ ph ồ đ ng (hi p) ph đó. ẩ ủ ộ ệ Đ   l ch chu n c a danh m c đ u t ủ ủ c a ph ng sai c a danh m c đ u t b ng căn b c 2  .

2

2

2

(cid:0) 2

(cid:0)

W

WBA )

(

,

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

hay (độ lệch chuẩn)  4.2. R i roủ ụ ầ ư ủ   c a danh m c đ u t (cid:0) 2 WW COV 2 A

B

B

A

A

p

B

BA ,

)

(cid:0)

AB

COV (cid:0)

( (cid:0) BA

AB

n

(cid:0)

COV

(

BA ,

)

)

Rp ( i

RR )( A

R B

iB

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

i

1

2

2

2

Trong đó: COV(AB): Là hiệp phương (cid:0) sai : Hệ số tương quan iA (cid:0)

(cid:0)

(cid:0) 2

(cid:0)

(cid:0) 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

W

p

A

A

WW 2 A B

(cid:0) AB

(cid:0) BA

W B

B

4.2. R i roủ ủ c a danh m c đ u t

hay (độ lệch chuẩn)  ụ ầ ư

n

COV

(

BA ,

)

)

Rp ( i iA

RR )( A iB

R B

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

i

1

BA ,

)

(cid:0)

(cid:0)

AB

COV (cid:0)

( (cid:0) BA

n

(cid:0)

)

Rp ( i

iA

RR )( A

iB

R B

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

i

1

(cid:0)

AB

(cid:0)

(cid:0) BA

(cid:0) (cid:0)

Ví duï minh hoaï

Xaùc suaát

Danh m c ụ ầ ư  AB đ u t

Lôïi nhuaän kyø voïng CP A(%)

Lôïi nhuaän kyø voïng CP B (%)

Tình traïng Neàn kinh teá

0,30

20

-30

-5

0,50

8

12

10

Suy thoái Bình thöôøng

0,20

-10

40

15

Taêng tröôûng

6.5

n

(cid:0)

2]

[

1 PRR i

i

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

i

1

(cid:0)

Ví duï minh hoaï

ợ

ỷ ấ

ợ

i

ợ ổ i c

i

Năm

ế

ỷ ấ T  su t sinh  l ổ c  phi u A

T  su t sinh l phi u Bế

ỷ ấ T  su t sinh l danh m cBụ

2003

­10%

­3%

­6.5%

2004

18%

21%

19.5

2005

38%

44%

41

2006

14%

3%

8.5

2007

33%

28%

30.5

ỷ

ấ

18.6% ờ

18.6% ờ

ỗ ổ

ế

18.6% ủ

su t  sinh  l

i  bình  quân  c a  m i  c   phi u  th i  kì  2003  ­

s  có m t danh m c đ u t

ổ ỷ ấ

ợ

ợ

ụ  su t sinh l

ầ ư ồ i hàng năm và t

ổ ế  g m 50% c  phi u A và 50% c   i trung bình

su t sinh l

ẩ ỷ ấ

ợ ủ ừ

ủ

ế

su t sinh l

ạ ổ i c a t ng lo i c  phi u và c a

TB 1.  Tính  t 2007. ộ ả ử 2. Gi ỷ ấ ế phi u B. Tính t ụ ầ ư ủ c a danh m c đ u t ? ộ ệ 3. Tính đ  l ch chu n t danh m c?ụ

n

2

hay (độ lệch chuẩn)  ụ ầ ư

RR

[

]

i

(cid:0) (cid:0)

i

1

(cid:0)

4.2. R i roủ ủ c a danh m c đ u t (cid:0)

(cid:0)

n

1

n

(cid:0)

COV

(

BA ,

)

(

)

R iA

RR )( A iB

R B

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

i

1

n

(cid:0)

A

R

[

](

)

R iA

R iB

R B

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

i

1

(cid:0)

AB

n

n

2

(cid:0) (cid:0)

A

R

[

2 ]

(

)

R iA

R iB

R B

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

i

i

1

1

(cid:0) (cid:0)

4.2. R i roủ ủ c a danh m c đ u t

hay (độ lệch chuẩn)  ụ ầ ư

3. Thaùi ñoä ñoái vôùi ruûi ro

ị ầ ư

ng đ

ấ

ộ ố ớ ủ Xác đ nh thái đ  đ i v i r i ro c a nhà đ u t ắ ươ ắ ắ ị ỳ ọ ậ

ị

ủ ươ ị ắ ng (certainty equivalent –  Giá tr  ch c ch n t ẵ ị CE): Giá tr  ch c ch n có mà chúng ta s n sàng ch p  ủ ể ừ ỏ nh n đ  t  b  giá tr  k  v ng kèm theo r i ro  ượ ộ ố ớ ủ Thái  đ   đ i  v i  r i  ro  đ c  xác  đ nh  và  phân  chia  thành:

ạ ủ ị ỳ ọ

ị ỳ ọ ớ ủ

Ng i r i ro: CE < giá tr  k  v ng Bàng quan v i r i ro: CE = giá tr  k  v ng Thích r i ro: CE > giá tr  k  v ng

ả ị ị ỳ ọ ườ ng  gi ằ   đ nh  r ng  nhà

ủ Các  lý  thuy t  trong  tài  chính  th ầ ư đ u t ế ườ  là ng ạ ủ i ng i r i ro.

Phaân loaïi ruûi ro

• Ruûi ro toaøn heä thoáng (systematic risk) – coøn goïi laø ruûi ro thò tröôøng hoaëc ruûi ro chung ro khoâng

toaøn heä

• Ruûi

thoáng (unsystematic risk) – coøn goïi laø ruûi ro coâng ty hoaëc ruûi ro caù bieät

• Toång ruûi ro = Ruûi ro toaøn heä thoáng

+ Ruûi ro khoâng toaøn heä thoáng

ụ ầ ư

ạ

Đa d ng hoá danh m c đ u t

ề

ế ợ

ươ

ứ ươ

ầ ư ng  quan  cùng  chi u  (t

ạ  vào nhi u lo i ch ng khoán  ề ng  quan

ậ ủ

ả ắ

ủ

ả ả

ả

ắ

c r i ro không  ượ ủ c r i ro

ạ ệ ố ệ ố

K t h p đ u t không  có  t trái chi u)ề S  s t gi m l ứ ợ ự ụ i nhu n c a ch ng khoán này  ậ ợ ằ ượ ự i  nhu n  c a  c  bù  đ p  b ng  s   gia  tăng  l đ ứ ủ ắ ch ng khoán kia => c t gi m r i ro Đa d ng hoá ch  c t gi m đ ượ ủ ỉ ắ ứ toàn h  th ng ch  không c t gi m đ toàn h  th ng

Ña daïng hoaù ñaàu tö giuùp caét giaûm ruûi ro

Lôïi nhuaän ñaàu tö

Lôïi nhuaän ñaàu tö

Lôïi nhuaän ñaàu tö

Danh muïc A vaø B

Chöùng khoaùn A

Chöùng khoaùn B

Thôøi gian

Thôøi gian

Thôøi gian

Ví duï minh hoaï Xem xeùt lôïi nhuaän cuûa CP W, M vaø danh muïc WM (W vaø M coù heä soá töông quan r = - 1) Naêm

Danh muïc WM

CP W

CP M

(10%)

15%

1997

40%

1998

(10)

40

15

1999

35

(5)

15

2000

(5)

35

15

2001

15

15

15

LN trung bình

15

15

15

22,6%

22,6%

0,0%

Ñoä leäch chuaån

Minh hoaï ruûi ro

Ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc

Toång ruûi ro

Ruûi ro khoâng toaøn heä thoáng

Ruûi ro toaøn heä thoáng

Soá löôïng chöùng khoaùn trong danh muïc ñaàu tö

Moâ hình ñònh giaù taøi saûn voán

ể

ủ c đi m c a mô hình

ượ ụ

ệ

ế

Gi ớ ệ i thi u chung Nh ng gi ả ị ữ  đ nh N i dung c a mô hình ủ ộ  u nh Ư  ng d ng mô hình CAPM Ứ Lý thuy t kinh doanh chênh l ch giá

ớ

ệ

Gi

i thi u chung

ả

ị ượ c Litlner phát tri n

ố ế ế tài ấ ượ c xem là c t lõi lý thuy t kinh t

ạ ệ

ậ ự

ả ướ ầ ư  ệ

ụ ệ ữ ủ ị ườ ụ ể c  đ   gi ậ

ệ ố ừ

ỳ ọ ủ

ẻ

ệ ớ ượ ụ ủ ng  và  đ

ố   1.  CAPM:  CAPM  ­  mô  hình  đ nh  giá  tài  s n  v n  –  do ể  năm  ề Sharpe đ  xu t năm 1963 và đ 1965. Nó đ  chính  hi n đ i. CAPM là mô hình d a vào t p h p danh m c đ u t ợ ố cho  tr i  thích  m i  quan  h   gi a  r i  ro  h ủ ỳ ọ ố ng. th ng và thu nh p k  v ng c a danh m c th  tr Mô hình CAPM gi ệ ố   ấ ả ủ ả ị t c  r i ro không h  th ng  đ nh t ủ ạ ượ ỉ ế đ   c  lo i  tr   và  vì  th   ch   còn  r i  ro  h   th ng  trong ỗ   ậ ứ ỗ m i  ch ng  khoán,  do  đó  thu  nh p  k   v ng  c a  m i ỳ ể ứ ậ ch ng  khoán  riêng  r   có  th   quan  h   v i  thu  nh p  k   ể ệ ị ườ ọ v ng  c a  danh  m c  th   tr   c  th   hi n  qua beta.

Mô hình CAPM

ỉ ằ

ộ ỷ ụ

ủ ượ

ợ ự ế i d  ki n  :ố ế  t ằ c đo b ng T ấ ầ

ầ

ệ ố ượ ứ   ằ c đo b ng m c

ệ ớ ố

ứ Mô hình CAPM ch  ra r ng t ấ  su t sinh l ộ ủ ứ c a m t ch ng khoán nào đó ph  thu c vào ba y u Giá tri th i gian thu n tuý c a ti n đ ỷ  ề ờ ầ ỷ ấ ợ ở ứ ủ   m c  r i  ro  thu n  túy  Rf.  T   su t  này  su t  sinh  l i  ầ   ự ờ ợ ề ủ ơ ỉ ề đ n thu n ch  đ n bù cho s  ch  đ i ti n c a nhà đ u ề ư ủ t  và không h  có r i ro. S  đ n bù cho r i ro có h  th ng đ ủ ự ề ị ườ ủ ủ Rm) ­ Rf} r i ro c a th  tr ng { TSSL c a m t ch ng khoán có m i quan h  v i beta  ứ ộ ủ ủ c a ch ng khoán đó

Mô hình CAPM

ả ố ị Mô hình đ nh giá tài s n v n (CAPM):

(cid:0) (cid:0)

R

R

R

R

(

(cid:0))

j

f

m

f

j

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ầ ứ ủ r i ro

ỷ ủ ng.   đ nh r ng ấ  su t

ấ ằ

ỷ

ứ ằ  β  =  0  =>  Rj  =  Rf  ,  nghĩa là t ủ ớ ứ i ch ng khoán b ng v i lãi su t phi r i ro. ằ β = 1 => Rj = Rm, nghĩa là t ớ ỷ ấ sinh l ằ  su t ấ  su t  i ợ

đ nh r ng ợ ủ i c a ch ng khoán b ng v i t ị ườ ầ Ph n bù r i ro ch ng khoán = beta x ph n bù  ị ườ th  tr ả ị Gi ợ sinh l ả ị Gi sinh l ủ c a th  tr ng.

Quan heä giöõa ruûi ro vaø lôïi nhuaän

• Giaû ñònh

– Thò tröôøng taøi chính hieäu quaû – Ruûi ro khoâng toaøn heä thoáng coù theå

khaéc phuïc ñöoïc nhôø ña daïng hoaù

– Nhaø ñaàu tö coù theå vay vaø cho vay ôû

laõi suaát phi ruûi ro • Noäi dung moâ hình CAPM (cid:0) (cid:0)

R

R

R

R

(

(cid:0))

j

f

m

f

j

• Moâ hình CAPM coù daïng haøm soá y = b

+ ax

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

Bieåu dieãn hình hoïc moâ hình CAPM

Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa chöùng khoaùn

Ñöôøng thò tröôøng chöùng khoaùn

(cid:0)

M

mR

Gia taêng lôïi nhuaän do ruûi ro

Rf

Lôïi nhuaän khoâng ruûi ro

0

1

Beta cuûa chöùng khoaùn

Öôùc löôïng Beta treân thöïc teá

(cid:0)

mj ,

(cid:0)

• Coâng thöùc tính beta

(cid:0)

2 m

• Söû duïng moâ hình hoài qui döïa vaøo soá lieäu

lòch söû

• Do caùc coâng ty dòch vuï thoâng tin taøi chính

thöïc hieän vaø cung caáp, chaúng haïn: – ÔÛ Myõ: do Value Line cung caáp – ÔÛ Canada: do Burns Fry Limited cung caáp

(cid:0)

ệ ố ẳ (cid:0)

Moät soá keát luaän ruùt ra töø CAPM ệ ữ ợ ậ ổ ế Quan  h   gi a  l i  nhu n  c   phi u  và  h   s   beta  là  ế ệ ể ả ở ườ quan h  tuy n tính di n t  b i đ ng th ng SML có  ệ ố h  s  góc là: R (cid:0) m R )

(

f

(cid:0) ợ ứ ằ ậ ợ ậ i  nhu n  ch ng  khoán  b ng  l i  nhu n

(cid:0) ứ ậ ằ ợ i  nhu n  ch ng  khoán  b ng  l ị ậ i  nhu n  th

=  0  =>  l không r i roủ ợ  =  1  =>  l ngườ

ườ ẫ ợ ụ ng h p danh m c

n

ụ ầ ư :

(cid:0)

p

j

tr Mô hình CAPM v n đúng trong tr ứ ầ ư đ u t (cid:0) (cid:0) (cid:0) . Công th c tính beta cho danh m c đ u t w i

i

1

(cid:0)

Ví duï minh hoïa

ủ

ợ

ợ ậ ị ườ ng là 12%. ủ

ợ

ế ổ C  phi u Nike (NKE) và Yahoo (YHOO)có beta  ầ ượ l n l t là 1,01 và 3,32. L i nhu n không r i ro  ậ là 7% và l i nhu n th  tr ỳ ọ ậ L i nhu n k  v ng c a NKE

(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

R

R

R

(

)

12(7

01,1)7

%05,12

j

f

R m

f

j

ợ

ậ ủ L i nhu n c a YHOO

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

R

R

R

(

)

12(7

32,3)7

%6,23

j

f

R m

f

j

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Aùp duïng cho danh muïc ñaàu tö

• Giaû söû nhaø ñaàu tö laäp danh muïc

goàm 40% coå phieáu Nike vaø 60% coå phieáu Yahoo 4,0(

(0,6x23,6)

18,98%

x12,05)

• Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc

pR

ñaàu tö

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

4,0(

x1,01)

(0,6x3,32)

396,2

p

• Beta cuûa danh muïc ñaàu tö

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

p

R

R

R

396,2)7

%98,18

(

)

R m

p

f

f

12(7 • Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc

theo CAPM

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Söï dòch chuyeån cuûa SML

Ñöôøng thò tröôøng chöùng khoaùn SML coù theå

dòch chuyeån do taùc ñoäng cuûa:

• Gia taêng tyû leä laïm phaùt – Khi laïm phaùt gia taêng laøm cho laõi suaát phi ruûi ro (baèng laõi suaát thöïc + tyû leä laïm phaùt) gia taêng khieán cho ñöôøng SML dòch chuyeån leân

m R

R (cid:0)

(

f

• Gia taêng möùc ñoä ngaïi ruûi ro – Möùc ñoä ngaïi (cid:0)) ruûi ro ñöôïc buø ñaép baèng phaàn gia taêng lôïi nhuaän:

• Khi gia taêng möùc ñoä ngaïi ruûi ro thì phaàn buø ñaép lôïi nhuaän gia taêng khieán cho SML dòch chuyeån

(cid:0)

Söï dòch chuyeån cuûa SML do laïm phaùt

SML1

Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa chöùng khoaùn

SML0

(cid:0)

M1

(cid:0)

M0

1mR 0mR Rf1

Rf0

Tyû leä laïm phaùt gia taêng

Tyû leä laïm phaùt

Laõi suaát thöïc

0

1

Beta cuûa chöùng khoaùn

Söï dòch chuyeån cuûa SML do möùc ñoä ngaïi ruûi ro taêng

SML1

Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa chöùng khoaùn

SML0

(cid:0)

M1

1mR 0mR

(cid:0)

M0

Phaàn buø ñaép ruûi ro taêng theo möùc ñoä ngaïi ruûi ro

Rf

Phaàn buø ñaép ruûi ro cuõ

0

1

Beta cuûa chöùng khoaùn

Lyù thuyeát ñònh giaù kinh doanh cheânh leäch giaù (APT) • Moâ hình 2 yeáu toá

R

eFbFba

j

j

j

j

1

1

2

2

• Moâ hình ña yeáu toá

m

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

R

a

e

j

Fb ij ij

j

i

(cid:0) 1

Trong ñoù:

Rj: Lôïi nhuaän kyø voïng coå phieáu j a: haèng soá Fij (i=1…m): giaù trò yeáu toá 1…m aûnh höôûng ñeán coå phieáu j bij: ñoä nhaïy cuûa lôïi nhuaän coå phieáu j döôùi aûnh höôûng cuûa yeáu toá i

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Mô hình Fama­French

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

R

R

s

R it

ft

R mt

ft

i

SMB t

h i

HML t

t

ủ

ờ

ft

ủ

• Trong đó: ổ        R (cid:0) it R (cid:0)       (cid:0) (

R (cid:0) mt R

ft

ở ờ

ể t ạ ầ i th i đi m   : T ng ph n bù r i ro t ồ ươ ộ  : Tung đ  góc c a ph ng trình h i quy  ) ị ườ    : Ph n bù c a th  tr ng (market premium)

ầ ầ

ủ ủ

ể

SMB : Ph n bù c a quy mô công ty (size premium)

ể  th i đi m t ở ờ  th i đi m

ở ờ

ủ

ầ

ể

th i đi m t

ị ở ờ

ố

th i đi m t

t itR

ủ ổ

ấ

ế ạ

t  (cid:0)     HML : Ph n bù c a giá tr  (value premium)                  : Su t sinh l

ể ẫ  : Sai s  ng u nhiên  ợ ỳ ọ i k  v ng bình quân c a c  phi u t

ờ i th i

đi m ể t

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ỷ ấ Bài 1 T  su t sinh l

ừ t

ế

ế

ờ ủ ổ ớ  2009 t ế ổ C  phi u X 15% 8% 10% ­2% 5% ế i c a c  phi u X và Y trong các năm  ư i năm 2012 nh  sau  ổ C  phi u Y 20% 14% 16% ­4% 8%

ổ C  phi u Z ­ 5% ­2% 10% 16% 12%

ị

ờ ỳ ọ

ộ ệ

ẩ ỷ ấ

ờ

su t sinh l

i k  v ng và đ  l ch chu n t

su t sinh l

i

ng quan c a t ng c p c  phi u

ủ ừ ờ ỳ ọ

ặ ổ ộ ệ

su t  sinh  l

ẩ ầ ư

ớ ỷ ọ

ụ ế

ế ủ i  k   v ng  và  đ   l ch  chu n  c a  danh  m c  ổ  vào c  phi u

ố  tr ng v n đ u t

ờ ỳ ọ

ẩ ủ

ộ ệ

ụ ầ ế

ớ ỷ ọ

ầ ư

ỷ ấ  su t sinh l ế ổ  g m 3 c  phi u X, Y , Z v i t

i k  v ng và đ  l ch chu n c a danh m c đ u  ỗ ổ  vào m i c  phi u

ố  tr ng v n đ u t

Năm 2008 2009 2010 2011 2012 Yêu c u:ầ •Xác đ nh t ỷ ấ ế ổ ủ ừ c a t ng c  phi u •Xác đ nh h  s  t ệ ố ươ ị •Xác  đ nh  t ấ ị ỷ ế ổ ầ ư ồ  g m 2 c  phi u X và Y v i t đ u t X :  40%  , Y : 60%  ị Xác đ nh t ư ồ t là 33,3%

ớ ộ ổ ụ ầ ư ồ

ế ầ ượ

ầ ư ố   tr ng  v n  đ u  t ẩ ỷ ấ  su t sinh l ộ ệ ụ

ữ ỷ ấ ệ ố ươ ờ ủ ng quan gi a t su t sinh l i c a 2

ớ ỷ ọ ầ ư

2

2

2

ố  tr ng v n đ u t ẩ ủ ấ ế Bài 2 M t danh m c đ u t  g m 2 c  phi u M và N v i  ỷ ọ ế ộ ệ ổ t   vào  c   phi u  M  là  60%,    đ   l ch  ổ ờ ủ ừ chu n t t là 8%  i c a t ng c  phi u l n l ẩ ủ và 15%, đ  l ch chu n c a danh m c là 6%. Yêu c u :ầ •Xác đ nh h  s  t ị ế ổ c  phi u •Theo b n v i t ạ ộ ệ nhiêu thì đ  l ch chu n c a danh m c đ u t ế ổ  vào c  phi u B là bao  ụ ầ ư ấ  th p nh t?

(cid:0)

(cid:0) 2

(cid:0)

(cid:0) 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

W

p

A

A

WW 2 A B

(cid:0) AB

(cid:0) BA

W B

B

2

2

ệ ố ươ ữ ỷ ấ ờ ủ ng quan gi a t su t sinh l i c a 2

(cid:0) 2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) 2

A

A

p

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ị Xác đ nh h  s  t ế ổ c  phi u 2 W

(cid:0) AB

B

2

2

W B 2

(cid:0)

WW 2 A B (cid:0) 2

(cid:0) BA (cid:0) 2

W

p

B

(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

AB

A A (cid:0) WW 2 B A

W B (cid:0) BA

2

2

2

2

2

(cid:0)

06.0

08.0*6.0

15.0*4.0

(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

4.0

AB

15.0*08.0*4.0*6.0*2

(cid:0) (cid:0)

ố  tr ng v n đ u t

vào c  phi u B là bao nhiêu thì

ớ ỷ ọ ẩ ủ

ụ ầ ư ấ

ấ

ầ ư ạ Theo b n v i t ộ ệ đ  l ch chu n c a danh m c đ u t

ế ổ  th p nh t?

2

(cid:0)

p

ể ộ ệ

ụ

ấ

ạ

ẩ

ấ Đ  đ  l ch chu n danh m c th p nh t. Thì đ o hàm          = 0

2

2

2

(cid:0)

(cid:0) 2

(cid:0)

(cid:0) 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

W

p

A

A

WW 2 A B

(cid:0) AB

(cid:0) BA

W B

B

2

(cid:0)

(cid:0)

AW

2

B (cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) AB (cid:0) 22

B

(cid:0) BA (cid:0) AB

A

(cid:0) BA

ụ

ế

ổ

ố

ấ ệ ố ươ

ẩ ủ ị

ấ ể ộ ệ Đ  đ  l ch chu n danh m c th p nh t. Khi hai c  phi u có m i  ứ ươ t

ng quan ph  đ nh hoàn toàn t c là h  s  t

ng quan = ­1

2

(cid:0) (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

65.0

AW

15.0 2

)15.0*08.0*1( 2

(cid:0) (cid:0)

08.0

15.0

15.0*08.0*)1(2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ộ ế ổ ườ ầ ư i đ u t

ế ổ

ầ ư ụ ỉ

ả ụ ủ vào 35.000 USD vào c  phi u A  Bài 3: M t ng có beta =0.8 và 40.000USD vào c  phi u B có beta = 1.4.  ệ ế  thì h   n u ch  có hai tài s n này trong danh m c đ u t ố s  beta c a danh m c là bao nhiêu

ỹ ầ ư ả ử ạ

ả ố  s  b n là giám đ c qu n lý qu  đ u t ố ượ ầ ư ớ ng  đ u t ổ  có 4 c   ư  và beta nh

ế

ầ ư

Bài 4: gi ế phi u A, B, C, và D v i kh i l sau:  ổ C  phi u  A B C D

ề Ti n đ u t 400 600 1000 2000

Beta 1.5 ­0.5 1.25 0.75

ấ ậ

i nhu n yêu c u c a th  tr ợ ỹ ầ ư ị ườ ầ ủ ầ ậ i  nhu n  yêu  c u  qu   đ u  t ng là 14% và lãi su t    là  bao

ế ợ N u l ủ phi  r i  ro  là  6%  l nhiêu?

ả ử ủ ổ ế s  lãi su t phi r i ro là 7.6%, c  phi u công ty

ậ Bài 5: gi A có beta =1.7 và l ấ ỳ ọ ợ i nhu n k  v ng là 17.6%

ủ

ế ổ

ợ ậ ng là bao nhiêu? ế ế ổ ổ ỳ ọ ế ằ s  b n quan tâm đ n c  phi u B. N u c  phi u B  i nhu n k  v ng c  phi u này b ng bao

ồ

ủ ớ

ụ ồ ạ  tr ng là bao nhiêu cho m i c  phi u. ụ ằ ậ ủ ụ ỗ ổ ươ ị ề ầ ị ườ a.Ph n đ n bù r i ro th  tr ế ả ử ạ b.Gi có beta =0.8 thì l nhiêu? ệ ầ ư ạ ế c.N u b n đ u t  vào 100 tri u  đ ng vào danh m c g m  ế ạ ổ hai lo i c  phi u trên v i beta c a danh m c = 1.07. b n  ả ầ ư ớ ỷ ọ  v i t ph i đ u t ợ d.Xác đ nh l i nhu n c a danh m c b ng 2 ph ế ng pháp.