Bài giảng Thiết bị xét nghiệm sinh hóa trình bày về lịch sử thiết bị xét nghiệm sinh hóa, nguyên lý hoạt động, cấu tạo, quy tình làm việc và các loại máy sinh hóa. Mời bạn đọc cùng tham khảo.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Thiết bị xét nghiệm sinh hóa
- THIẾT BỊ XÉT NGHIỆM SINH
HÓA
I.LỊCH SỬ:
- Các thiết bị xét nghiệm sinh hóa là một
dạng của máy quang phổ chuyên dùng cho
ngành y, máy quang phổ được chế tạo từ
những năm đầu thế kỷ 19 dựa trên cơ sở
định luật hấp thụ Bouger Lambert Beer
- • - Định luận hấp thụ dược Bouger và
Lambert đồng phát minh vào năm 1728,
sau đó dược Lambert bổ xung năm 1800,
theo đó nồng độ cúa một chất sẽ được
tính toán dựa trên mật độ quang ( độ hấp
thụ ) của chất đó với ánh sáng có bước
sóng cho trước
- II.NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG:
- 1. Cấu tạo:
• Caùc maùy phaân tích Sinh Hoùa
ñeàu coù 3 thaønh phaàn chính laø:
• Nguoàn saùng
• Boä phaän taùn saéc (taïo tia ñôn
saéc)
• Boä phaän ghi ño quang ñieän
- • Nguoàn saùng laø caùc ñeøn chieáu saùng
coù daûi soùng töông ñoái roäng tuyø theo
böôùc soùng cuûa pheùp ño maø ngöôøi
ta coù theå söû duïng caùc loaïi nguoàn
khaùc nhau. Thí duï ngöôøi ta thöôøng
duøng ñeøn halogen cho vuøng khaû
kieán, ñeøn thuyû ngaân,v.v… cho vuøng
töû ngoaïi.
• Boä phaän taùn laø caùc laêng kính hoaëc
caùch söû duïng ñeå taïo ra caùc tia coù
böôùc soùng khaùc nhau. Ñoái vôùi maùy
quang saéc boä phaän naøy thöôøng laø
- • Boä phaän ghi ño quang ñieän coù
khaû naêng bieán aùnh saùng
thaønh ñieän vaø khueách taùn leân
(neáu caàn) vaø ñöôïc daãn qua
ñoàng hoà baèng kim hoaëc hieän
soá töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc noàng
ñoä thoâng qua caùc bieán ñoåi veà
cöôøng ñoä (ñöôïc phaûn aûnh
baèng caùc bieán ñoåi veà ñieän)
döïa treân cô sôû xaùc ñònh söï haáp
- • 2.Phương pháp phân tích:
• Ngöôøi ta coøn duøng phöông phaùp
phoå haáp thuï ñeå phaân tích ñònh
löôïng, töùc laø xaùc ñònh noàng ñoä
caùc chaát.
• Ñònh luaät Bouguer – Lambert – Beer
khaù chính xaùc ñoái vôùi caùc
noàng ñoä thaáp, do ñoù trong
tröôøng hôïp dung dòch loaõng ta
coù theå öùng duïng toát ñònh luaät
ñeå xaùc ñònh noàng ñoä dung
dòch.
- • Nhö ñaõ bieát maät ñoä quang D, tæ
leä vôùi noàng ñoä C cuûa dung dòch
theo bieåu thöùc:
D = ε .I .c
• Töø bieåu thöùc naøy ta coù theå
tieán haønh ñònh löôïng dung dòch
loaõng theo hai phöông phaùp sau:
- D = ε .I .c
• Phöông phaùp ño tröïc tieáp:
• Ñaàu tieân ta laäp phoå haáp thuï
ñeå tìm max. Töø ñoù xaùc ñònh
maät ñoä quang Dmax töông öùng :
DM = M C
• Vôùi M: giaù trò cuûa öùng vôùi
böôùc soùng max
• Suy ra:
- Phöông phaùp ño tröïc tieáp:
Ñaàu tieân ta laäp phoå haáp thuï ñeå
tìm max. Töø ñoù xaùc ñònh maät ñoä
quang Dmax töông öùng
• DM = ε Mlc
• Vôùi M: giaù trò cuûa öùng vôùi
böôùc soùng Dx
= max
CM
ε Μ
.
- • Giaù trò cuûa moãi chaát coù theå
vieát ñöôïc baèng caùch tra baûng
(giaù trò thì duøng thöôùc vi caáp
ñeå ño) nhö vaäy ta tính ñöôïc C.
• Phöông phaùp naøy ít ñöôïc duøng
thieáu chính xaùc ño caùc chaát
loûng phaûi ñöôïc chöùa trong cuvet
neân xaûy ra caùc hieän töôïng
phaûn xaï vaø haáp thuï treân thanh
bình.
- • Phöông phaùp pha chuaån so saùnh:
• Ñaàu tieân ta pha moät dung dòch
chuaån cuøng chaát vôùi dung dòch
caàn ño theo moät noàng ñoä Co
naøo ñoù. Ño maät ñoä quang Do
cuûa dung dòch chuaån naøy, ta coù:
• Do = Co (1)
- Phöông phaùp pha chuaån so saùnh:
• Ñaàu tieân ta pha moät dung dòch chuaån
cuøng chaát vôùi dung dòch caàn ño theo
moät noàng ñoä Co naøo ñoù. Ño maät
ñoä quang Do cuûa dung dòch chuaån
naøy, ta coù:
• Do=εlco
• Sau ñoù ño maät ñoä quang Dx cuûa dung
dòch chöa bieát noàng ñoä noùi treân, goïi
Cx laø noàng ñoä dung dòch naøy ta coù:
• Dx=εlcx
- • Ñoái vôùi dung dòch ñaäm ñaëc:
• Ñoái vôùi dung dòch ñaäm ñaëc thì
ñònh luaät Bouguer – Lambert – Beer
khoâng coøn chính xaùc nöõa, luùc
ñoù D khoâng coøn tuyeán tính vôùi
C nöõa (maëc daàu coá ñònh). Do
ñoù ñeå xaùc ñònh noàng ñoä caùc
dung dòch ñaäm ñaëc ta duøng caùc
phöông phaùp sau:
- • Phöông phaùp pha loaõng:
• Ta pha loaõng coù tính toaùn dung
dòch naøy cho ñeán khi naøo noàng
ñoä giaûm xuoáng vaøo trong
khoaûng tuyeán tính cuûa haøm .
Sau ñoù thöïc hieän pheùp ño gioáng
nhö ñoái vôùi dung dòch pha loaõng
sau khi xaùc ñònh ñöôïc noàng ñoä
pha loaõng naøy ta tính toaùn ngöôïc
laïi ñeå suy ra noàng ñoä ban ñaàu
- • Phöông phaùp laäp ñöôøng chuaån:
• Ta pha dung dòch cuøng chaát vôùi
dung dòch caàn ño thaønh nhieàu
noàng ñoä chuaån ñaõ bieát töø
thaáp ñeán cao: Co, C1, C2,…..Cn
sao cho öôùc löôïng noàng ñoä Cx
cuûa dung dòch chöa bieát naèm
trong khoaûng caùc noàng ñoä naøy
(töùc laø nhaém chöøng sao cho
Co>C x).
- D
.
Dn
Dx
D3
D2
D1
O Cx Cx
C1 C2 C3 Cn
C
- D
.
Dn
Dx
D3
D2
D1
O Cx
C1 C2 C3 Cn
C
- • Laàn löôït ño caùc maät ñoä quang
D1, D2 …Dn cuûa caùc dung dòch
chuaån naøy. Töø ñoù veõ ñöôøng
bieåu dieãn D = f( C )baèng caùch
noái caùc caëp ñieåm (D1, C1) töông
öùng treân hai truïc ñoà thò D, C.
• Keå töø ñoù ta ño maät ñoä quang Lx
cuûa dung dòch chöa bieát naøy.
- • Töø giaù trò D x ta chieáu leân ñoà
thò vaø haï thaúng goùc xuoáng truïc
ghi noàng ñoä C, töø ñoù suy ra
ñöôïc giaù trò Cx. Lö u y ù k h i v e õ
ñ o à t h ò c a à n b ie á t t ín h t o a ù n s a i
s o á v a ø la ä p c a ù c o â s a i s o á .