Bài giảng Tiếp cận và xử trí bệnh nhân hôn mê

Chia sẻ: ViNobinu2711 ViNobinu2711 | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Tiếp cận và xử trí bệnh nhân hôn mê trình bày các nội dung chính sau: Định nghĩa hôn mê, nhiệm vụ của ARAS, chẩn đoán hôn mê, phân loại hôn mê theo LS, nguyên nhân gây hôn mê, định hướng chẩn đoán các nguyên nhân hôn mê thường gặp. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết của bài giảng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tiếp cận và xử trí bệnh nhân hôn mê

CLB Y KHOA TRẺ Tiếp cận và xử trí BN hôn mê Y6: Nguyễn Sỹ Tùng
EMERGENCY
HÔN MÊ
THỐNG KÊ BN hôn mê hoặc có rối loạn ý thức chiếm 30% số bệnh nhân hồi sức cấp cứu Chẩn đoán và xử trí hôn mê rất khó và đòi hỏi từng bước có hệ thống Người BS yêu cầu phải có lượng kiến thức lớn và nắm rõ phương pháp khám Các phương pháp kinh điển vẫn luôn là cơ bản trong mọi tình huống Việc mô tả các đáp ứng của BN với các kích thích khác nhau có vai trò rất quan trọng Thang điểm GSC đặc biệt có giá trị tiên lượng ở các
ĐỊNH NGHĨA HÔN MÊ 1. Tình trạng bệnh nhân mất hoàn toàn chức năng thức tỉnh, đáp ứng và chức năng nhận thức, bên cạnh đó còn có những rối loạn tim mạch hô hấp và thực vật kèm theo.Các trạng thái lú lẫn, ngủ gà và u ám kể trên đợc gọi chung là giai đoạn tiền hôn mê (PGS.TS Nguyễn Văn Chương _ Thần kinh học) 2. Hôn mê là trình trạng không đáp ứng hoặc giảm đáp ứng của bệnh nhân trước các kích thích, đây là tình trạng rối loạn ý thức và sự thức tỉnh thật sự, các biện pháp kích thích thông thường không làm phục hồi được tình trạng ý thức của bệnh nhân (Bacsinoitru.com)
ARAS (RAS) ascending reticuler activaiting system ARAS là hệ thống lưới hoạt hóa đi lên ( là 1 nhóm neuron đặc biệt) có chức năng kích thích các bán cầu đại não ARAS tương ứng với phần cấu trúc tại eo não, cuống não vươn tới vùng não trung gian ở phía trên và hạ não phía dưới. Sự dẫn truyền thông tin giữa các vùng ARAS được duy trì bởi chất trung gian là catecholamin
Nhiệm vụ của ARAS Ý thức là chức năng của vỏ não, biểu hiện bằng khả năng nhận biết thế giới quan. Khả năng nhận biết thế giới quan hoạt động được nhờ trạng thái thức tỉnh. Trạng thái thức tỉnh phụ thuộc vào sự kích thích các bán cầu đại não bởi hệ thống ARAS => Để có một ý thức bình thường thì các bán cầu não phải bình thường và hệ thống lưới phải bình thường.
ARAS
CHẨN ĐOÁN HÔN MÊ Dựa vào lâm sàng: biểu hiện gồm: Tình trạng mất ý thức: mất tri giác, mất trí nhớ, mất tiếng nói, mất vẻ điệu bộ Một tình trạng mất sự thức tỉnh: bao gồm mất chú ý, ngủ gà, đờ đẫn, hôn mê Các rối loạn thần kinh thực vật như: Rối loạn hô hấp, rối loạn tuần hoàn
PHÂN ĐỘ HÔN MÊ THEO LS A. KINH ĐIỂN: 1. GĐ 1: lờ đờ, phản ứng thức tỉnh với kích thích 2. GĐ 2: không có phản ứng thức tỉnh, phản ứng vận động phù hợp (cấu véo đúng) 3. GĐ 3: Hôn mê sâu, phản ứng vận động không phù hợp, có thể có rối loạn TKTV 4. GĐ: Hôn mê quá gđ hồi phục, tê liệt tk thực vật. B. THEO THANG ĐIỂM Glasgow (thang điểm này k phù hợp với tình trạng quá liều thuốc ngủ)
Chẩn đoán # Hôn mê Rối loạn ý thức nhưng không có hôn mê, bệnh nhân vẫn tỉnh (như tình trạng lẫn lộn). Tình trạng lặng thinh bất động (mutisme akinétique): Bệnh nhân còn tỉnh, nhãn cầu còn định hướng và nhắm mắt khi bị đe doạ. Giấc ngủ kéo dài do tổn thương vùng đồi: còn vươn vai, còn ngáp thở dài, kích thích thì tỉnh ngay. Hội chứng khoá trong (locked in syndrome) Rối loạn tk chức năng: RL tâm thần, Hysteria.
NGUYÊN NHÂN GÂY HÔN MÊ Gồm 3 loại nguyên nhân: v Tổn thương trên lều § Tổn thương ngoài não: § Tổn thương trong não: v Tổn thương dưới lều Do chèn ép : khối máu tụ, khối u, phồng đm cổ sống nền, áp xe.. Do tụt kẹt: tụt lên, tụt xuống v Tổn thương lan tỏa và bệnh não chuyển hóa Ø Thiếu nguyên liệu của não: ? Ø Nhiễm độc tb não: ? Ø Bệnh toàn thân: ? Ø Các rối loạn khác: Nhiễm trùng hệ tk, Rối loạn kiềm toan,
Thứ tự tiếp cận, xử trí 1 BN hôn mê A. Phải xác định đó là hôn mê B. Hồi sức ban đầu C. Khai thác thông qua gia đình, hoặc người chứng kiến BN: Tiền sử, Trình tự xuất hiện hôn mê, diễn biến.. D. Khám thần kinh theo thứ tự E. Tìm dấu hiệu CTSN (áp dụng với tất cả BN mê) F. Khám tim mạch G. Tìm các NK, các rối loạn hệ thống.. H. Tiếp tục Hồi sức BN: Hô hấp, tuần hoàn, thuốc…
Đối với BN hôn mê sâu đánh giá nhanh như sau: Đồng tử: co hay giãn, phải xạ ánh ánh còn hay mất Mức độ tri giác 1. T – Tỉnh táo 2. H – Hỏi có trả lời 3. B – Biết đau 4. K – Không đáp ứng
HÔN MÊ Khám thứ tự ABC Tìm những dấu hiệu rõ ràng chẩn đoán sơ bộ nguyên nhân - Bệnh sử - Khám tổn quan - Không quên khám dấu màng não Cố gắng xác định các nguyên nhân thường gặp để có thể xử lý đảo ngược nhanh chóng: - Naloxon: Ngộ độc OPIAT - Thiamin: các bệnh thiếu hụt thiamin (Wernicke & Korsakoff, beriberi..) - Dextrose: Hạ đường huyết, nhiễm độc ở BN có bệnh gan..
Khám thần kinh: - Phản xạ thân não - Khám thần kinh khu trú Có dấu hiệu Không có dấu TK hiệu TK khu Khu trú trú Nghi ngờ tổn thương lan tỏa Nghi ngờ tổn thương & bệnh não chuyển hóa cấu trúc: - Xét nghiệm về chuyển - Chẩn đoán hình ảnh hóa, nhiễm trùng, nhiễm ngay lập tức độc - Chẩn đoán phân biệt - Chẩn đoán hình ảnh - Chẩn đoán phân biệt CHẨN ĐOÁN
Ngoài lề: Xử trí tại khoa cấp cứu BVHNĐK như sau: Khi một BN lơ mơ giảm ý thức hoặc hôn mê (chưa có rối loạn huyết động) vào khoa cấp cứu: 1. Ổn định tư thế: nôn or có nguy cơ thì nằm nghiêng, k có nguy cơ nôn sặc thì nằm thẳng, đầu thấp k quá 20 độ 2. Kiểm tra đường thở, hút đờm nếu cần, nếu có chỉ định đặt NKQ thì tiến hành đặt NKQ ngay, nếu k có thì thở với oxy kính 3-6l/phút, mắc monitor theo dõi 3. Kiểm tra huyết áp, thân nhiệt, đếm mạch 4. Hỏi bệnh bước đầu thông qua người nhà 5. Làm test đường mao mạch (nếu có tụt đường huyết bổ sung đường ngay)
7. Làm ECG 8. Khám tổng quan lại theo thứ tự 9. Chỉ định chụp CT sọ não không cản quang (đa số) 10.Tiếp tục kiểm soát, chờ phim chụp về 11.Nếu phim CT có tổn thương rõ ràng và chắc chắn thì chẩn đoán và chẩn đoán bệnh kèm theo 12.Nếu phim CT k phát hiện tổn thương thì theo dõi và hội chẩn chuyên khoa, tìm nguyên nhân khác
Định hướng chẩn đoán các nguyên nhân hôn mê thường gặp 1. Hôn mê trong các bệnh lý tổn thương mạch máu não 2. Hôn mê liên quan đến bệnh lý nhiễm trùng 3. Hôn mê liên quan đến bệnh lý có co giật 4. Hôn mê liên quan bệnh lý chuyển hóa 5. Hôn mê liên quan đến bệnh lý ngộ độc 6. Hôn mê trong bệnh lý chấn thương sọ não
NHỮNG XÉT NGHIỆM CẦN LÀM Xét nghiệm huyết học cơ bảnSinh hóa có bản: đường máu, điện giải đồ, ure, creatinin, chức năng gan Cấy máu nếu nghi ngờ nhiễm trùng, tìm kí sinh trùng sốt rét nếu có yếu tố dịch tễ. Xét nghiệm dịch não tủy: khi có hội chứng màng não, có nhiễm trùng rõ, hoặc nghi ngờ các tổn thương màng não khác. Xét nghiệm chất thải: chất nôn, nước tiểu, máu tìm độc chất nếu nghi ngờ liên quan ngộ độc. Điện tâm đồ thường quy khi có yếu tố lâm sàng liên quan đến bệnh lý tim mạch.