Chương 6: TRIẾT HỌC CHÍNH TRỊ
•1. Các quan niệm về chính trị trong lịch sử triết
học
•2. Các phương diện cơ bản về chính trị trong đời
sống xã hội
•3. Vấn đề đổi mới chính trị ở Việt Nam hiện nay
1. Các quan niệm về chính trị trong
lịch sử triết học
• Thuật ngữ chính trị phương Tây Politika, có nghĩa
là “công việc nhà nước” hay “công việc xã hội”;
•Theo phương Đông là “Zheng zhi”(政治),có
nghĩa là “công việc trị quốc”.
• Đây là lĩnh vực rất quan trọng nhưng cũng rất
nhạy cảm và phức tạp trong đời sống xã hội.Nó
liên quan thiết thực đến đời sống của con người và
lợi ích, địa vị và quyền lực sống còn của các giai
cấp khác nhau trong xã hội.
a) Quan niệm của triết học ngoài mác- xít
về chính trị
*Quan niệm về chính trị trong triết học phương Đông:
•Xã hội Ấn Độ cổ đại:
• Đạo Bà la môn: chính trị là sự phân chia đẳng cấp
trong XH, sở dĩ có sự phân chia là do thiên định và
buộc mọi người phải phục tùng và quy thuận
•Quan niệm chính trị mang màu sắc Duy tâm, tôn
giáo phục vụ lợi ích cho GCTT
•Phật giáo: Chính trị là biểu hiện của sự bất bình đẳng
giữa người với người trong xã hội.Do tham, sân, si
về quyền lực nên chỉ mang lại nỗi khổ đau →
Không nên tham gia vào hoạt động chính trị
Quan niệm về chính trị trong triết học
Trung Quốc:
•Đức trị:Chính trị là làm cho XH ổn định,nhà Nho
phải tham chính bằng cách khôi phục Lễ,Nhạc để
Chính danh
•Mặc gia:Chính trị là làm cho XH không loạn lạc,bớt
khổ đau (Kiêm tương ái giao tương lợi)
•Pháp trị:Chính trị là thiết lập sự cai trị của nhà vua
đối với xã hội bằng các biện pháp cụ thể kiên quyết
và cứng rắn (Pháp, Thuật,Thế)
→Mục đích cuối cùng là lập lại trật tự XH.
Quan niệm về chính trị trong triết học phương
Tây:
•Thời Cổ đại: Hêrodotos Chính trị là Sự phân chia quyền lực
của chính thể dân chủ và cộng hòa
• Platon: Chính trị là sự thống trị của Trí tuệ tối cao và được
phân chia thành pháp lí, hánh chính tư pháp và ngoại giao, là
nghệ thuật cai trị mạnh bằng sức độc tài
• Aristots: Chính trị là làm cho đời sống cộng đồng ngày càng
tốt đẹp hơn; là khoa học và nghệ thuật lãnh đạo dựa trên ý
chí pháp luật
•Thời Trung cổ:Thần quyền gắn với Thế quyền, chính trị là
quyền lực nhà nước nhưng quyền lực ấy phải gắn với giáo hội
• Machiaverill: tách CT ra khỏi đạo đức và tôn giáo. CT phải là
một khoa học độc lập