Bài giảng Vẽ kỹ thuật 1A: Chương 5

V K THU T V K THU T

Ẽ Ỹ Ẽ Ỹ

Ậ Ậ

NG V NG V

:CÁC LO I HÌNH BI U DI N :CÁC LO I HÌNH BI U DI N

ƯƠCH ƯƠ CH

Ạ Ạ

Ể Ể

Ễ Ễ

M Đ U Ở Ầ M Đ U Ở Ầ

ng 4, ng i ta đã xây d ng đ ự ượ

 ch ễ  Trong ch ể

ườ Ở ươ di n c a các y u t ế ố ủ ươ c hình bi u ể ộ không gian hình h cọ . thu c ệ ẽ ự

ộ không gian v t ậ ậ

ng 5 này s trình bày vi c xây d ng hình bi u di n c a v t th thu c ủ ễ ể ch tấ trên b n v k thu t. ẽ ỹ ả ậ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

1. Các hình chi u chính:

ế

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

1. Các hình chi u chính:

ế

HÖÔÙNG QUAN SAÙT

KYÙ HIEÄU HÌNH

NHÌN THEO HÖÔÙNG

HÌNH CHIEÁU

CHIEÁU

a

TÖØ TRÖÔÙC

A

b

TÖØ TREÂN

B

c

TÖØ TRAÙI

C

d

TÖØ PHAÛI

D

e

TÖØ DÖÔÙI

E

f

TÖØ SAU

F

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

Hình chieáu chöùa thoâng tin nhieàu nhaát cuûa ñoái töôïng thöôøng ñöôïc choïn laøm hình chieáu chính. Hình chi u chính ế

thöôøng ñaët laø hình chieáu töø tröôùc, kyù hieäu A, höôùng chieáu a.

Hình chieáu chính thöôøng bieåu dieãn ñoái töôïng vò trí ñang cheá taïo hoaëc vò trí ñang laép raùp.

Vò trí caùc hình chieáu khaùc treân baûn

veõ, caên cöù theo vò trí cuûa hình chieáu chính

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

ể

2. Ph ng pháp bi u ươ di n góc chi u th ứ ế ễ nh tấ

Đeå coù moät hình chieáu cuûa vaät theå, ta coù theå laøm caùc böôùc sau:

BI U DI N V T TH Ễ

Ể

Bước 1: Töôûng töôïng moät hình hoäp, caùc maët hoäp laø caùc maët hình chieáu, choïn höôùng chieáu chính laø höôùng chieáu töø tröôùc a, caùc höôùng khaùc theo ñuùng thöù töï quan Ậ heä

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

B c 2

ặ ậ

ẳ

ướ : đ t v t th ể vào không gian bên trong h p, chi u th ng góc lên ế ộ các m t h p theo các ặ ộ hư ng chi u a, b, c, d, e, f ế

ớ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

ẳ

B c 3 ứ

ả

m t ướ : gi ữ ặ ph ng ch a hình chi u ế chính a c ố đ nh, tr i các ị m t hình chi u khác ra ế ặ t o thành m t m t ặ ộ ạ ọ m t ặ ph ng g i là ph ng b n v . ả ẽ

ẳ ẳ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

Trư ng h p bên d ợ

ờ

ư i c n m y hình chi u? Nh ng hình nào? ế

ớ ầ

ữ

ấ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

3. Ph

ng pháp bi u di n góc chi u th ba

ươ

ứ

ế

ễ

ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

ng pháp bi u di n góc chi u th ba

ươ

ứ

ễ

ể

ế

 Ph

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

Góc chi u ế Th Baứ

Góc chi u ế Th Nh t ấ

ứ

Góc chi u ế Th Baứ

Góc chi u ế Th Nh t ấ

ứ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC I. HÌNH CHI U VUÔNG GÓC

Ế Ế

4. Có th b trí không theo qui c, nh ng ph i ký ư ả

ướ ng chi u và hình chi u ế ể ố ướ hi u h ệ ế

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

II. CÁC VÍ DỤ II. CÁC VÍ DỤ

1. Kh i đa di n

ố ệ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

Kh i cĩ m t cong

ố ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

III. BÀI T PẬ III. BÀI T PẬ

Bài t p v hình chi u:

ề

ế

ậ

D ng 1 ng chi u chính và v các ạ ướ ế ẽ

. T v t th 3D ch n h ể c. hình chi u, ghi kích th ừ ậ ế ọ ướ

D ng 2 . Bi ạ t tr ế ướ ể ẽ ế ế

th 3 ứ ( có th v thêm hình chi u tr c đo). c 2 hình chi u c a v t th v hình chi u ậ ụ ể ẽ ủ ế

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

ẽ

ụ ẽ ứ

V hình chi u th 3 ứ ế 2. Ví d v hình chi u th 3 : ế Phân tích t ng ph n

Ụ Ụ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

Trình t

v hình chi u th 3

ự ẽ

ứ

ế

1. Suy đoán hình d ng v t th (3D) t 02 hình chi u ể ạ ậ ừ ế

đã cho:

ế ừ

ầ ậ ạ ừ

i -> đ i chi u l i v i 02 ầ ỏ ạ ế ạ ớ ố

ế

ể ỗ ợ ụ ụ ử ụ ế ố

+ Phân tích t ng 02 hình chi u và suy đoán hình d ng v t th theo t ng ph n nh . ỏ ể + Ghép các ph n nh l hình chi u.ế Có th dùng hình chi u tr c đo đ h tr . Tuy ể nhiên không khuy n cáo s d ng hình tr c đo, vì t n nhi u th i gian. ờ

ề M t khác, đ i v i các bài khó, h u nh không th ể ố ớ ư ặ ầ

v hình tr c đo chính xác. ẽ ụ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

Trình t

v hình chi u th 3

ự ẽ

ứ

ế

2. V hình chi u th ba: ứ

ế ấ

ệ

ẽ - V ph n th y: ầ ặ ẽ ẽ ặ ự ầ ứ ạ ế ầ ấ

ẽ + V các m t “nghiêng”. (chú ý 06 ghi nh ) ớ + V m t “tr c di n”. ấ ẽ : ự

ẽ ẽ ặ ệ

ụ ị

ng tr c đ nh tâm, tr c đ i x ng. i các m i liên h chi u, tính h p lý c a ủ ế ố ứ ợ ệ ố

- V ph n khu t: n u các ph n khu t ph c t p thì v theo trình t ẽ + V các m t “nghiêng”. (chú ý 06 ghi nh ) ớ ặ + V m t “tr c di n”. ự 3. Hoàn thi nệ đ ụ ườ l 4. Ki m tra ạ ể c 03 hình chi u. ả ế

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ế

ẽ

ặ

ươ ơ ả

ề ề

Ph Chia ph n giao tuy n đ u thành nhi u đi m, v ẽ ể và sau ứ ẻ ể

ng pháp c b n: ế hình chi u th 03 c a các đi m riêng l ủ i. cùng n i các đi m l ạ ầ ế ố ể

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ẽ

ế

ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ế

ẽ

ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ế

ẽ

ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ẽ

ế

ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ẽ

ế

ặ

06 ghi nh giao tuy n m t cong: ớ ế ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ẽ

ế

ặ

06 ghi nh giao tuy n m t cong: ớ ế ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ẽ

ế

ặ

06 ghi nh giao tuy n m t cong: ớ ế ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ế

ẽ

ặ

06 ghi nh giao tuy n m t cong: ớ ế ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ế

ẽ

ặ

06 ghi nh giao tuy n m t cong: ớ ế ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ẽ

ế

ặ

06 ghi nh giao tuy n m t cong: ớ ế ặ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ế

ẽ

ặ

L u ý: ư

ố

ầ ợ ặ

* Phân tích m i liên h . ệ * Các tr ng h p m r ng. ở ộ ườ * Ph n kh i ho c ph n r ng, khi giao nhau, ầ ỗ ố ế ư ế

ề ạ

ố

ố ố

đ u có k t qu giao tuy n nh nhau. Có 03 ả d ng quan h : ệ - Kh i – Kh i. - Kh i – R ng. - R ng – R ng. ỗ ỗ ỗ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V hình chi u các m t cong:

ế

ẽ

ặ

Trình t v ph n giao tuy n: ầ ế

ng quan h giao ệ

ự ẽ 1. Phân tích m i liên h , s l ố tuy n. ế L u ý ph n kh i và ph n r ng ố

ệ ố ượ ầ ỗ ư ầ ủ ố

ư ẽ ầ ẽ

tr ườ ụ ươ ế ụ

ớ ơ ả ế ừ

2. V đ y đ kh i nh khi ch a có giao tuy n. ế ư 3. V các giao tuy n (áp d ng các ghi nh , ng h p khác áp d ng ph ợ 4. Xóa các đ ườ ầ ỗ ủ ng pháp c b n). ng th a khi đã có giao tuy n. : trong ph n r ng (ho c kh i) l n, không t n ồ ặ ng nét c a ph n r ng (ho c kh i) nh h n. ỏ ơ ố ớ ặ ầ ỗ ố L u ýư i đ t ạ ườ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N

Ầ Ầ

Ế Ế

ầ

ủ ậ ạ ầ ủ

ượ ế

i h n b i nét dích c gi

ở n sóng). Khi c n minh ho đ y đ và rõ ràng các b ph n c a v t th ộ ể ậ ch a đ c th hi n rõ trên ể ệ ư hình chi u toàn b , có th ể ộ ầ dùng hình chi u riêng ph n ế (đ ượ d c ho c l ắ ớ ạ ặ ượ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N

Ầ Ầ

Ế Ế

ậ ạ

V t th b bi n d ng khi dùng ng các phép chi u thông th ể ị ế ế ườ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N

Ầ Ầ

Ế Ế

BI U DI N V T TH Ễ

ướ

ề

ị ế ề

t hoa đ t ngay tên hình chi u.

ế ch vi ữ ế

ặ

c) đ u ph i đ t ả ặ ế Ví d : G, H, ụ

ả

Các quy đ nh chung v hình chi u: - Các hình chi u (tr hình c b n theo quy ừ tên b ng ằ … ng chi u theo quy cách: - Ph i có mũi tên ch h ế ỉ ướ ườ trên b n v . + Ch ữ l n h n ch thông th ng ẽ ữ ơ ớ + Ch đ t c nh bên ph i ho c phía trên. ặ ữ ặ ạ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N V. HÌNH CHI U RIÊNG PH N

Ầ Ầ

Ế Ế

Bi u di n góc xoay hình chi u: ể ế ễ

VI. HÌNH CHI U C C B VI. HÌNH CHI U C C B

Ụ Ộ Ụ Ộ

Ế Ế

ộ ế ế , b t ấ

ẽ ử ụ ả ẽ ở góc chi u th ba ứ ể ể ế

ẽ ằ

ụ c ượ n i v i hình chi u c b n c v b ng nét li n đ m và ậ ề g ch dài ơ ả b ng nét ằ ạ

Hình chi u c c b ph i v ụ k b n v chính đã s d ng góc chi u nào đ bi u ể ả di n. ễ Hình chi u c c b đ ộ ượ ế đ ế ố ớ ả . ch m m nh ấ

BI U DI N V T TH Ễ

Ậ

Ể

VI. HÌNH CHI U C C B VI. HÌNH CHI U C C B

Ụ Ộ Ụ Ộ

Ế Ế

So sánh hình chi u riêng ph n và hình chi u c c b : ộ ụ ế ế ầ

RIÊNG PH NẦ

C C BỤ Ộ

Ký hi uệ

Không

H ng chi u và hình ế

ướ

chi uế

Hình chi uế V t

Ch v m t m t chi u ( d ễ ặ

ế

ỉ ẽ ộ dàng h n)ơ

c b t c , có th l ể ượ ỏ ẽ ấ ả ph n bi n d ng b ng ằ ế ạ ầ đ n sóng ho c ặ ượ ườ dích d t (khá khó khăn)

ng l ắ

V trí ị

Tùy ý (linh đ ng)ộ

Theo m t chi u (kém linh ế ặ đ ng h n) ộ

Tùy ý (linh đ ng)ộ

Theo góc chi u th 3 (kém ế

ứ

H ng ướ chi uế

linh đ ng h n) ộ

VII. HÌNH CHI U GIÁN ĐO N Ế VII. HÌNH CHI U GIÁN ĐO N Ế

Ạ Ạ

ệ ệ ể ế

t ki m di n tích gi y v , đ i v i các v t th dài ẽ ố ớ ầ ậ ố ể ằ ầ

nét l c v b ng ẽ ằ n ượ ượ

Đ ti ấ cho phép ch bi u di n ph n đ u và ph n cu i nh m ầ ễ ỉ ể xác đ nh đ c chúng. ượ ị Gi i h n c a các ph n này đ ầ ớ ạ ủ ắ sóng ho c nét dích d c ặ