3/16/2016
1
VI KHUẨN GÂY BỆNH
ĐƯỜNG SINH DỤC
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
1. Đặc điểm sinh học
-Gây bệnh chuyên biệt ở người
-Song cầu khuẩn Gram (-)
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
1. Đặc điểm sinh học
-Pili: bám dính/chống thực bào
-Protein I = kênh vận chuyển
-Protein II = kết dính các lậu cầu với nhau/bám
dính tế bào chủ
-Protein III = kết dính Protein I
-Nội độc tố LPS ở màng ngoài
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Năng lực gây bệnh
•Lậu
- Gồm
+ Lậu cấp tính: vi khuẩn thường nhiều và nằm
trong bạch cầu đa nhân
+ Lậu mạn tính: vi khuẩn thường ít và nằm
ngoài tế bào
+ Lậu sơ sinh
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Năng lực gây bệnh
•Lậu
Lậu mạn tính Lậu cấp tính
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Bệnh lậu
- Đường lây truyền
+ Quan hệ tình dục
+ Mẹ truyền sang con
3/16/2016
2
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Bệnh lậu
-Đặc trưng: viêm mủ
-Nam giới: thường là cấp tính gây viêm niệu đạo
và cơ quan sinh dục ngoài, đi tiểu buốt, rắt…,
xuất hiện giọt mủ ở đầu dương vật vào buổi sáng
viêm tinh hoàn, tuyến tiền liệt mạn tính
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Năng lực gây bệnh
•Lậu
- Triệu chứng
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Bệnh lậu
-Nữ giới: thường là mạn tính, bắt đầu từ cổ tử
cung và lan dần đến các vị trí khác khí hư,
nhầy có mủ viêm ống dẫn trứng, tử cung
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Bệnh lậu
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Bệnh lậu
-Tổn thương ngoài cơ quan sinh dục: viêm khớp,
nhiễm khuẩn huyết gây viêm nội tâm mạc, viêm
màng não tủy
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
2. Bệnh lậu
-Lậu sơ sinh: Do mẹ truyền sang con khi sinh gây
viêm kết mạc, có thể dẫn đến mù lòa
3/16/2016
3
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
3. Chẩn đoán
•Xét nghiệm trực tiếp
- Cấp ở nam: lấy mủ niệu đạo
- Mạn ở nữ: lấy dịch âm đạo, cổ tử cung sau khi có kinh
nguyệt làm phong phú
Nhuộm Gram và quan sát
•Xét nghiệm gián tiếp
- Chưa có phản ứng nhạy và chính xác
- Áp dụng với viêm khớp do lậu
LẬU CẦU – Neisseria gonorrhoeae
4. Điều trị
- Vệ sinh cơ quan sinh dục ngoài
- Spectinomycin, Cefotaxime, Ceftriaxone… Lưu
ý tình trạng đề kháng penicillin và bactrim khá
cao
GIANG MAI – Treponama pallidum
1. Đặc điểm sinh học
-Xoắn khuẩn ( 6 – 14 vòng xoắn)
-Chỉ tồn tại ở người
GIANG MAI – Treponama pallidum
1. Đặc điểm sinh học
-Không có nang, không tạo bào tử
-Có tiêm mao 2 đầu nhưng di động đặc trưng theo
trục hoặc lắc ngang hoặc lượn sóng
GIANG MAI – Treponama pallidum
1. Đặc điểm sinh học
-Khó bắt màu khi nhuộm Gram nhuộm Giemsa
-Không nuôi cấy được
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Bệnh Giang mai
- Đường lây truyền
+ Quan hệ tình dục Giang mai mắc phải
+ Mẹ sang con Giang mai bẩm sinh
3/16/2016
4
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai mắc phải
-Vi khuẩn xuyên qua niêm mạc đi vào máu và hệ
bạch huyết
-Diễn biến qua 3 thời kì
Giai đoạn I
Giai đoạn II
Giai đoạn III
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai mắc phải
•Giai đoạn I
- Sau 3 tuần ủ bệnh
- Đặc trưng là các vết săng giang mai (vết trợt
nông tại cơ quan sinh dục, không đau/ngứa/chảy
nước/chảy mủ, tự khỏi) hạch rắn, không đau,
tự biến mất
- Huyết thanh dương tính ở tuần 5 – 8 dễ lây
VI KHUẨN GIANG MAI
2. Giang mai mắc phải
•Giai đoạn I
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai mắc phải
•Giai đoạn II
- Sau 6 – 8 tuần
- Đào ban giang mai do xoắn khuẩn vào máu, sẩn
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai mắc phải
•Giai đoạn III
- Sau 2 – 3 năm
- Ít lây
- Tổn thương không lan tỏa nhưng phá hủy cơ thể
- 3 thể
+ Lành tính: tạo củ và gôm giang mai
+ Tim mạch gây viêm động mạch chủ
+ Thần kinh gây tổn thương tủy sống, liệt, rối loạn tâm thần
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai mắc phải
•Giai đoạn III
3/16/2016
5
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai mắc phải
•Giai đoạn III
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai mắc phải
•Giai đoạn III
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai bẩm sinh
-Do vi khuẩn qua nhau thai (tháng 4 thai kì) và lây
từ mẹ trong quá trình sinh
-Thai chết lưu hoặc có thể sống đến khi sinh với
các tổn thương như giai đoạn II và III
-Gôm loét/thủng vách mũi, vòm họng; viêm da
nặng…
GIANG MAI – Treponama pallidum
2. Giang mai bẩm sinh
GIANG MAI – Treponama pallidum
3. Chẩn đoán
•Xét nghiệm trực tiếp
- Áp dụng cho giang mai giai đoạn I
- Bệnh phẩm: dịch tiết ở vết săng
•Xét nghiệm gián tiếp
- Phản ứng huyết thanh đặc hiệu
- Phản ứng huyết thanh không đặc hiệu
GIANG MAI – Treponama pallidum
4. Điều trị
-Penicillin, tetracyclin, erythromycin…
-Lưu ý đối tượng trẻ em