THIÊN TH CH - N S T V Ạ Ẩ Ố Ừ Ũ
TRỤ
Nhóm 5
I. NH NGH A VÀ C ĐỊ Ĩ ĐẶ
I MĐ Ể
•. nh ngh aĐị ĩ
C quan Hàng không v tr ơ ũ ụ
M (NASA) nh ngh a thiên ỹ đị ĩ
th ch (asteroid) là nh ng kh i á ạ ữ ố đ
trong v tr có kích th c nh ũ ụ ướ ỏ
h n hành tinh ( ôi khi ng i ta ơ đ ườ
g i chúng là ti u hành tinh). M t ọ ể ộ
s ng i g i chúng là ố ườ ọ “rác v ũ
tr ”ụ hay nh ng m nh còn sót l i ữ ả ạ
trong quá trình hình thành c a h ủ ệ
m t tr i.ặ ờ
Khi thiên th ch lao vào b u ạ ầ
khí quy n trái t, ng i ta g i ể đấ ườ ọ
chúng là sao b ngă
Hình 1.1 Thiên th chạ
•c i mĐặ để
Thông th ng thì ti u hành tinh không có t ng khí quy n nh ng m t ườ ể ầ ể ư ộ
s trong ó l n t o ra l c kéo. Trên th c t , có nh ng ti u hành ố đ đủ ớ để ạ ự ự ế ữ ể
tinh có m t ho c hai m t tr ng ng hành ho c t chúng t o thành h ộ ặ ặ ă đồ ặ ự ạ ệ
nh nguyên (binary system) khi hai ti u hành tinh cùng kích c xoay ị ể ỡ
quanh qu o c a nhau. ỹ đạ ủ
V c u t o thành ph n ch y u c a chúng g m s t, niken ho c toàn ề ấ ạ ầ ủ ế ủ ồ ắ ặ
là á. C ng có ng - i cho r ng trong thiên th ch có th có nh ng nguyên đ ũ ư ờ ằ ạ ể ữ
t hoá h c mà Trái t không có và chúng ã b cháy h t trong quá trình ố ọ đấ đ ị ế
thiên th ch cháy trong khí quy n.ạ ể
V l n, m t ti u hành tinh có th có kích th c hàng tr m kilomet ề độ ớ ộ ể ể ướ ă
v chi u r ng, ví d nh ti u hành tinh Ceres (m t hành tinh lùn) có ề ề ộ ụ ư ể ộ
chi u r ng 940 km.ề ộ
Trong v tr , có vô vàn nh ng ti u hành tinh xoay quay qu o m t ũ ụ ữ ể ỹ đạ ặ
tr i.ờ
•Vành ai ti u hành tinh đ ể (asteroid
belt) là m t khu v c trong H ộ ự ệ
M t Tr i kho ng gi a qu o ặ ờ ở ả ữ ỹ đạ
c a sao H a và sao M c, là m t ủ ỏ ộ ộ
vành ai t p trung ph n l n ti u đ ậ ầ ớ ể
hành tinh trong H M t Tr i. ệ ặ ờ Ở
ây có kho ng 750 ngàn ti u hành đ ả ể
tinh c tìm th y. Vành ai ti u đượ ấ đ ể
hành tinh hi u nôm na là các ti u ể ể
hành tinh có qu o n m gi a ỹ đạ ằ ữ
qu o c a sao M c và sao H a. ỹ đạ ủ ộ ỏ
Hình 1.2 Vành ai ti u hành tinh (màu đ ể
tr ng).ắ
II. NGU N G CỒ Ố
Các ti u hành tinh trong h ể ệ
m t tr i c cho là nh ng ặ ờ đượ ữ
gì còn sót l i c a m t hành ạ ủ ộ
tinh ki u Trái t, ho c nh ể Đấ ặ ỏ
h n ã không th k t h p ơ đ ể ế ợ
l i t khi H M t Tr i ang ạ ừ ệ ặ ờ đ
m i hình thành, vì s gây ớ ự
nhi u c a l c h p ễ ủ ự ấ
d n t Sao M c.ẫ ừ ộ
Hình 2.1 Sao M c ( minh h a )ộ ọ