Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 7.Nguyễn Hữu Minh, Nguyễn Kim Đường, Nguyễn Hữu Văn, Một số kết quả của việc bổ sung bột sắn vào khẩu phần ăn và khả năng tiêu hóa thức ăn, hiệu quả chăn nuôi ở bò Laisind...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Một số kết quả của việc bổ sung bột sắn vào khẩu phần ăn và khả năng tiêu hóa thức ăn, hiệu quả chăn nuôi ở bò Laisind"
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1A-2008
§¹i häc Vinh
mét sè kÕt qu¶ CñA viÖc Bæ SUNG BéT S¾N
VµO KHÈU PHÇN ¡N vµ kh¶ n¨ng TiªU Hãa thøc ¨n,
HIÖU QU¶ CH¡N NU«I ë Bß LAISIND
NguyÔn H÷u Minh ,
(a)
NguyÔn Kim §−êng , NguyÔn H÷u V¨n
(a) (b)
Tãm t¾t. Nghiªn cøu ®−îc triÓn khai trªn 20 bß Laisind kh«ng thiÕn (15-18 th¸ng tuæi,
khèi l−îng trung b×nh 150-180), ®−îc nu«i c¸ thÓ trong 5 l« thÝ nghiÖm (I, II, III, IV vµ V).
KhÈu phÇn ¨n cña l« I lµ khÈu phÇn c¬ së (§C): cá voi t−¬i (1,25% BW, DM), l« II lµ §C +
0,33% bét s¾n (trén 2% urª), l« III lµ §C + 0,66% bét s¾n, l« IV lµ §C + 1,32% bét s¾n vµ l«
V lµ §C + 1,98% bét s¾n. ThÝ nghiÖm kÐo dµi trong 3 th¸ng. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu thu ®−îc
®· cho thÊy: (i) Kh¶ n¨ng tiªu hãa thøc ¨n cña bß ë c¸c l« thÝ nghiÖm cao h¬n l« §C (
- ... CH¡N NU«I ë Bß LAISIND, tr. 43-50
N. H. Minh, N. K. §−êng, N. H. V¨n
cã vµ rÎ tiÒn, nh−ng hµm l−îng protein th« t−¬ng ®èi thÊp. Do hµm l−îng tinh bét
cao nªn nã cã c¸c ¶nh h−ëng ©m tÝnh nÕu cho bß ¨n víi l−îng lín. Bëi v× nã lµm gi¶m
tû lÖ tiªu hãa c¸c thµnh phÇn dinh d−ìng cã trong thøc ¨n th«, ®Æc biÖt lµ tiªu hãa
x¬ (Huhtanen P., 1991; Mould F. L., Orskov R. R., vµ Mann S. O., 1983b).
Cho ®Õn nay, ë n−íc ta vÉn ch−a cã nhiÒu nghiªn cøu vÒ ¶nh h−ëng cña bæ
sung bét s¾n vµo khÈu phÇn ®Õn lÖ tiªu hãa thøc ¨n vµ hiÖu qu¶ cña nã ®èi víi sinh
tr−ëng cña bß. Do vËy chóng t«i triÓn khai nghiªn cøu nµy nh»m x¸c ®Þnh 2 vÊn ®Ò
®ã ë bß Laisind (Red Shindhi x bß vµng) nu«i lÊy thÞt.
II. VËT LIÖU V PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU
2.1. Gia sóc thÝ nghiÖm
ThÝ nghiÖm tiÕn hµnh trªn 20 bß ®ùc Laisind (kh«ng thiÕn) 15-18 th¸ng tuæi,
khèi l−îng trung b×nh 156 kg, chia lµm 5 l«, 4 con/l«. Bß ®−îc nu«i mçi con mét «, cã
m¸ng thøc ¨n tinh vµ m¸ng thøc ¨n th« riªng, 2 « chung mét m¸ng n−íc uèng.
Tr−íc khi vµo thÝ nghiÖm bß ®−îc nu«i 2 tuÇn ®Ó lµm quen víi khÈu phÇn thÝ
nghiÖm. Tr−íc khi vµo thÝ nghiÖm bß ®−îc tÈy ký sinh trïng ®−êng ruét vµ s¸n l¸
gan, tiªm phßng v¾c xin tô huyÕt trïng. C©n ®Ó kiÓm tra khèi l−îng 2 ngµy liªn tiÕp
tr−íc khi b¾t ®Çu vµ kÕt thóc thÝ nghiÖm vµ 1 lÇn/tuÇn trong thêi gian thÝ nghiÖm vµ
sau khi kÕt thóc thÝ nghiÖm tiªu hãa. ViÖc c©n ®−îc thùc hiÖn vµo 06h30 – 07h30,
tr−íc khi cho bß ¨n.
ThÝ nghiÖm ®−îc thùc hiÖn t¹i Trung t©m Nghiªn cøu VËt nu«i Thñy An - khoa
Ch¨n nu«i Thó y, tr−êng §¹i häc N«ng L©m HuÕ tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 6/2006.
2.2. Thøc ¨n cho bß
Bß trong thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo ph−¬ng ph¸p CRD trong 5 l« víi ¨n 5
khÈu phÇn ¨n kh¸c nhau nh− sau:
- L« I: KhÈu phÇn c¬ së (§C): cá voi 1,25% (DM) khèi l−îng sèng (BW).
- L« II: §C + bét s¾n 0,33% khèi l−îng sèng cña bß + r¬m ¨n tù do.
- L« III: §C + bét s¾n 0,66% khèi l−îng sèng cña bß + r¬m ¨n tù do.
- L« IV: §C + bét s¾n 1,32% khèi l−îng sèng cña bß + r¬m ¨n tù do
- L« V: §C + bét s¾n 1,98% khèi l−îng sèng cña bß + r¬m ¨n tù do
Bét s¾n dïng trong thÝ nghiÖm ®· ®−îc trén thªm 2% urª.
Bß ®−îc cho ¨n bét s¾n vµ cá voi tõ 07h30 ®Õn 18h00 víi sè l−îng b÷a ¨n kh¸c
nhau; r¬m lóa cho ¨n tù do tõ 18h30 ®Õn 07h s¸ng h«m sau.
L−îng bét s¾n bæ sung ®−îc ®iÒu chØnh hµng tuÇn theo sù t¨ng tr−ëng cña tõng
con bß. L−îng bét s¾n ë l« II vµ l« III ®−îc cho ¨n 2 b÷a vµo lóc 07h15 vµ 13h00; ë l«
IV vµ l« V cho ¨n 3 b÷a vµo lóc 07h15, 13h00 vµ 16h30. L−îng bét s¾n d− thõa sÏ
®−îc thu l¹i vµ c©n vµo 06h00 h«m sau.
Cá voi ®−îc c¾t ng¾n (5-10cm) tr−íc khi cho bß ¨n. L−îng cá cho bß ¨n ®−îc
®iÒu chØnh theo t¨ng tr−ëng cña bß hµng tuÇn víi møc 1,25% (DM) khèi l−îng sèng.
44
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1A-2008
§¹i häc Vinh
Cá ®−îc cho ¨n 2 b÷a: 07h30 vµ 13h15 hµng ngµy. R¬m ®−îc b¨m ng¾n (10cm) vµ cho
bß ¨n tù do tõ 18h30 h«m tr−íc ®Õn 07h30 h«m sau.
TÊt c¶ bß ®−îc cung cÊp t¶ng liÕm kho¸ng vµ n−íc uèng tù do suèt thêi gian thÝ
nghiÖm.
C¸c ph©n tÝch thµnh phÇn hãa häc cña thøc ¨n theo AOAC (1990) vµ ®−îc thùc
hiÖn t¹i c¸c phßng thÝ nghiÖm khoa Ch¨n nu«i Thó y, tr−êng §¹i häc N«ng L©m
HuÕ, vµ phßng ph©n tÝch thøc ¨n gia sóc vµ s¶n phÈm ch¨n nu«i thuéc ViÖn Ch¨n
nu«i Quèc gia, Hµ Néi. C¸c kÕt qu¶ thu ®−îc tr×nh bµy trªn B¶ng 1 sau ®©y.
B¶ng 1. Thµnh phÇn hãa häc cña c¸c lo¹i thøc ¨n dïng cho thÝ nghiÖm
VCK OM NDF CP EE Ash GE
Lo¹i thøc ¨n
(%) (%) (%) (%) (%) (%) (Kcal/kgVCK)
R¬m lóa 88,0 88,5 77,1 5,1 1,6 11,5 4129
Cá voi 17,1 89,0 71,5 10,8 2,3 11,0 4199
Bét s¾n 85,7 97,3 8,4 1,7 0,3 2,7 4071
Bét s¾n / (+2%
86,0 96,9 8,2 8,5 0,3 3,1 3977
urª)
KÕt qu¶ ph©n tÝch trªn b¶ng 1 cho thÊy kh«ng cã sù biÕn ®éng ®¸ng kÓ vÒ
thµnh phÇn dinh d−ìng c¸c lo¹i thøc ¨n ®−îc dïng cho c¶ qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm.
HCN trong c¸c mÉu bét s¾n dïng trong thÝ nghiÖm nµy ë møc 37mg/kg cña DM.
2.3. ThÝ nghiÖm tiªu hãa
ThÝ nghiÖm tiªu hãa ®−îc tiÕn hµnh 3 ®ît, mçi ®ît 7 ngµy: ®ît 1 vµo tuÇn thø 4, ®ît
2 vµo tuÇn thø 8, vµ ®ît 3 vµo tuÇn thø 12 kÓ tõ khi b¾t ®Çu thÝ nghiÖm. Thøc ¨n cho ¨n
vµ d− thõa ®−îc thu gom hµng ngµy, sÊy vµ b¶o qu¶n ®Ó ph©n tÝch thµnh phÇn hãa
häc. Ph©n ®−îc thu gom ngay sau khi gia sóc th¶i ra vµ ®Ó trong thïng nhùa cã n¾p
®Ëy. Ph©n cña tõng con (sau 1 ngµy) ®−îc trén ®Òu vµ lÊy mÉu kho¶ng 5% l−îng
ph©n thu ®−îc. Mét nöa (cña 5%) ®−îc sÊy ngay ë 135oC ®Ó x¸c ®Þnh DM, nöa cßn l¹i
cho vµo tói nilon buéc kÝn vµ b¶o qu¶n trong tñ l¹nh -20oC. Cuèi mçi ®ît thÝ nghiÖm,
ph©n cña tõng con ®−îc trén ®Òu vµ lÊy kho¶ng 500g ®Ó sÊy kh« ë nhiÖt ®é 60oC vµ
ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn hãa häc. N−íc tiÓu còng ®−îc thu gom hµng ngµy b»ng
dông cô høng ngay khi bß ®¸i. N−íc tiÓu thu ®−îc cho ngay vµo x« nhùa cã chøa
kho¶ng 100ml dung dÞch H2SO4 20%. Th−êng xuyªn kiÓm tra pH cña n−íc tiÓu trong
x« vµ nÕu pH xuèng thÊp d−íi 4 th× bæ sung axit ®Ó tr¸nh thÊt tho¸t NH3. Sau 1
ngµy, n−íc tiÓu cña tõng con ®−îc trén ®Òu vµ lÊy mÉu kho¶ng 5% cho vµo thÈu
nhùa b¶o qu¶n trong tñ l¹nh -20oC. Cuèi mçi ®ît thÝ nghiÖm n−íc tiÓu cña mçi con
®−îc trén ®Òu vµ lÊy mÉu ®Ó ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn hãa häc.
2.4. TËp hîp vµ tÝnh to¸n sè liÖu
L−îng thøc ¨n thu nhËn ®−îc ghi chÐp hµng ngµy vµ tÝnh to¸n b»ng l−îng thøc
¨n cung cÊp cho bß ®i l−îng cßn thõa cña mçi lo¹i thøc ¨n.
45
- ... CH¡N NU«I ë Bß LAISIND, tr. 43-50
N. H. Minh, N. K. §−êng, N. H. V¨n
Tiªu tèn thøc ¨n/kg t¨ng träng ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc tæng qu¸t nh−
sau:
L−îng thøc ¨n thu nhËn (kg/con/ngµy)
TTT¡/kgTT =
T¨ng träng (kg/con/ngµy)
T¨ng träng cña bß ®−îc tÝnh b»ng c¸ch ph©n tÝch håi qui tuyÕn tÝnh dùa trªn
kÕt qu¶ cña 28 lÇn c©n cho mçi bß kÓ tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn lóc kÕt thóc thÝ nghiÖm.
Sè liÖu ®−îc ph©n tÝch thèng kª sinh häc trªn phÇn mÒm Microsoft Excel 2003
vµ Minitab version 13.0.
III. KÕT QU¶ V TH¶O LUËN
3.1. ¶nh h−ëng cña viÖc sö dông bét s¾n trong khÈu phÇn ®Õn kh¶
n¨ng tiªu hãa c¸c thµnh phÇn trong thøc ¨n cña bß
KÕt qu¶ theo dâi tû lÖ tiªu hãa c¸c chÊt dinh d−ìng khÈu phÇn cña bß b×nh
qu©n 3 ®ît thÝ nghiÖm ®−îc thÓ hiÖn trªn b¶ng 2.
B¶ng 2. Tû lÖ tiªu hãa c¸c chÊt dinh d−ìng trong khÈu phÇn cña bß
L«
ChØ tiªu SEM P
I II III IV V
53,98a 60,60b 61,89bc 66,75d 64,94cd
DM 1,046 0,001
56,73a 63,15b 64,46b 68,84c 67,11bc
OM 0,972 0,001
62,49a 61,21a 58,58a 46,13b 40,95b
NDF 1,931 0,001
49,49a 59,23b 55,11b 58,13b 57,24b
CP 1,219 0,001
GE 66,48 66,26 66,31 65,91 66,01 0,161 0,109
Trong cïng hµng ngang, ch÷ c¸i kh¸c nhau cã sù sai kh¸c víi P
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1A-2008
§¹i häc Vinh
Tû lÖ tiªu hãa NDF gi¶m tõ 62,49% (l« §C) xuèng 40,95% (l« V) khi l−îng bét
s¾n t¨ng lªn. Cã nhiÒu dÉn liÖu cho r»ng tû lÖ tiªu hãa NDF ë nhiÒu loµi cá giµ cã
thÓ gi¶m h¬n mét nöa so víi cá t−¬i khi m«i tr−êng d¹ cá thay ®æi bëi cho thøc ¨n
tinh. pH trong d¹ cá trung b×nh ë møc 6,8, nÕu gi¶m xuèng d−íi møc 6,2 hoÆc 6,0 sÏ
lµm gi¶m tiªu hãa carbohydrates cã cÊu tróc. Trong qu¸ tr×nh tiªu hãa ë d¹ cá, bét
s¾n t¹o ra mét l−îng lín axit lactic vµ do ®ã lµm gi¶m pH d¹ cá. Cã thÓ ®©y lµ
nguyªn nh©n lµm gi¶m tiªu hãa NDF. Tû lÖ tiªu hãa NDF gi¶m do t¸c ®éng cña bét
s¾n trong thÝ nghiÖm nµy cao h¬n rÊt nhiÒu so víi kÕt qu¶ c«ng bè ë bß Holstein
Friesian trong ®é tuæi sinh tr−ëng ®−îc cho ¨n cá ryegrass ñ chua trén víi lóa m¹ch
ë møc 280 hoÆc 560 g/kg DM ¨n vµo (tû lÖ tiªu hãa NDF gi¶m tõ 65% xuèng 56%).
T−¬ng quan gi÷a tû lÖ bét s¾n trong khÈu phÇn ¨n vµ tû lÖ tiªu hãa NDF lµ
chÆt chÏ (r = 0,9745) thÓ hiÖn qua ph−¬ng tr×nh sau:
y = -4,6295x2 + 1,0114x + 62,233. R2 = 0,9497 (hÖ sè t−¬ng quan béi).
Trong ®ã: y lµ tû lÖ tiªu hãa NDF; x lµ l−îng bét s¾n ¨n vµo; r lµ hÖ sè t−¬ng
quan.
Tû lÖ tiªu hãa protein ë l« I (§C) chØ lµ 49,9% vµ t¨ng ®¸ng kÓ ë c¸c l« cã bæ sung
bét s¾n. §iÒu nµy chøng tá vai trß tÝch cùc cña bét s¾n trong tiªu hãa protein khi nã
®−îc bæ sung vµo khÈu phÇn giµu x¬, nghÌo n¨ng l−îng vµ hµm l−îng protein thÊp.
Tuy nhiªn, sè liÖu cña l« III, IV vµ V so víi l« II cho thÊy møc bæ sung bét s¾n t¨ng cao
th× hiÖu qu¶ nµy cña nã cã xu h−íng gi¶m. §iÒu nµy cã thÓ liªn quan ®Õn sù thay ®æi
m«i tr−êng d¹ cá vµ ho¹t ®éng cña hÖ vi sinh vËt trong d¹ cá.
ViÖc bæ sung bét s¾n vµo khÈu phÇn ¨n cña bß nu«i thÞt kh«ng nh÷ng ¶nh h−ëng
®Õn kh¶ n¨ng tiªu hãa c¸c thµnh phÇn trong thøc ¨n cña bß mµ cßn ¶nh h−ëng ®Õn
kh¶ n¨ng tÝch lòy dinh d−ìng cña chóng.
KÕt qu¶ theo dâi kh¶ n¨ng tÝch lòy nit¬ b×nh qu©n trong ba ®ît thÝ nghiÖm cña
bß ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 3.
B¶ng 3. C©n b»ng Nit¬ cña bß thÝ nghiÖm
L«
ChØ tiªu SEM P
I II III IV V
47a 51a 56ab 63b 62b
N ¨n vµo (g/con/ngµy) 0,002 0,001
24ab 21b 25ab 26a 26a
N ph©n (g/con/ngµy) 0,001 0,005
N n−íc tiÓu (g/con/ngµy) 9 9 8 9 8 0,001 0,310
a b bc c c
N tÝch lòy (g/con/ngµy) 14 21 23 28 28 0,001 0,001
a b b b b
Tû lÖ nit¬ ph©n (%) 50,5 40,8 44,9 41,9 42,8 1,22 0,001
19,7a 18,4a 14,0bc 13,4bc 12,4c
Tû lÖ nit¬ n−íc tiÓu (%) 1,33 0,001
a b b b b
Tû lÖ nit¬ tÝch lòy (%) 29,8 40,8 41,1 44,7 44,8 1,95 0,001
Trong cïng hµng ngang, cã mét ch÷ c¸i kh¸c nhau cã sù sai kh¸c víi P
- ... CH¡N NU«I ë Bß LAISIND, tr. 43-50
N. H. Minh, N. K. §−êng, N. H. V¨n
cã xu h−íng t−¬ng tù nh− l−îng nit¬ ¨n vµo. Nit¬ th¶i ra qua n−íc tiÓu kh«ng cã sù
sai kh¸c râ rÖt gi÷a c¸c l«. Nit¬ tÝch lòy t¨ng tõ l« I ®Õn l« IV vµ ch÷ng l¹i ë l« V. Sai
kh¸c cã ý nghÜa thèng kª vÒ nit¬ tÝch lòy gi÷a l« I víi l« IV vµ l« V, gi÷a l« II vµ l« III
víi l« IV (P0,05).
3.2. ¶nh h−ëng cña bæ sung bét s¾n vµo khÈu phÇn ¨n ®Õn hiÖu qu¶
ch¨n nu«i
HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông bét s¾n trong ch¨n nu«i bß thÞt ®−îc tr×nh bµy ë
b¶ng 4.
B¶ng 4. HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông bét s¾n trong nu«i bß thÞt
ChØ tiªu L« I L« II L« III L« IV L« V
a b bc d
480cd
T¨ng träng (g/con/ngµy) 237 351 403 552
T¨ng träng thªm (%) 0 48,10 70,04 132,91 102,53
Tiªu tèn T¡ (% gi¶m) 0 24,88 29,80 52,68 44,33
Chi thªm (®ång/con/ngµy) 0 1096 2175 3912 4011
Thu thªm (®ång/con/ngµy) 0 2508 3652 6930 5346
L·i (®ång/con/ngµy) 0 1412 1477 3018 1335
(Ghi chó: Gi¸ r¬m: 300 ®ång/kg; gi¸ cá voi: 200 ®ång/kg; gi¸ bét s¾n cã bæ sung urª:
2000 ®ång/kg; gi¸ bß h¬i: 22000 ®ång/kg).
Khi t¨ng møc bét s¾n bæ sung trong khÈu phÇn th× t¨ng träng cña bß còng t¨ng
lªn, cã sù sai kh¸c vÒ t¨ng träng cña bß gi÷a l« kh«ng sö dông bét s¾n (§C) víi c¸c l«
cã sö dông bét s¾n (P
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1A-2008
§¹i häc Vinh
1,32% vÉn cã ¶nh h−ëng tèt. Cã thÓ do ®−îc bæ sung bét s¾n vµo khÈu phÇn ¨n mµ
bß ®· tiªu hãa thøc ¨n tèt h¬n, nªn l−îng ni¬ tÝch lòy t¨ng.
Bæ sung bét s¾n vµo khÈu phÇn ¨n cña bß ®· lµm cho hiÖu qu¶ ch¨n nu«i bß thÞt
t¨ng lªn râ rÖt - t¨ng träng t¨ng, do vËy tiªu tèn thøc ¨n gi¶m. So víi l« I kh«ng bæ
sung bét s¾n th× tiªu tèn thøc ¨n ë l« II gi¶m 24,88%, l« III gi¶m 29,80%, IV gi¶m
52,68% vµ l« V gi¶m 44,33%, sai kh¸c gi÷a c¸c l« thÝ nghiÖm (II, III, IV vµ V) vµ l«
§C (l« I) ë møc P
- ... CH¡N NU«I ë Bß LAISIND, tr. 43-50
N. H. Minh, N. K. §−êng, N. H. V¨n
[2] NguyÔn Xu©n B¶, §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sö dông c©y d©u t»m (Morusalba), c©y
d©m bôt (Hisbicus rosa sinensis L.) lµm thøc ¨n cho gia sóc nhai l¹i ë MiÒn
Trung ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sÜ, HuÕ, 2006.
[3] Vò ChÝ C−¬ng, Nghiªn cøu sö dông cã hiÖu qu¶ thøc ¨n protein trong nu«i d−ìng
bß thÞt, Hµ Néi, 2002.
[4] Huhtanen P., Associative effects of feefs in ruminants, Norwegian Journal of
Agricuitural Siences, Supplement, 5, 1991, pp. 37-57.
[5] E. R. Orskov, Mould, F. L., and S. O. Mann, Associative effects of mixed feeds. 1.
Effects of type and level of supplementation and the influence of the rumen fluid
pH on cellulolysis in vivo and dry matter digestion of various roughages, Anim.
Feed Sci. Technol., 10, 1983, pp. 15-30.
Summary
Some results of tapioca supplying diet and feed digesstion,
production efficieny of growing Laisind cattle
The study was carried out on 20 Laisind uncastrated male (15-18 months of
age, 150-180 kg of live weight), which raised individually in five experiment groups
(I, II, III, IV & V). The diet of group I is conventional (CT): green elephant grass
(1.25% in DM of live weight), group II is CT + 0.33% tapioca (with 2% urea), group
III is CT + 0.66%, group IV is CT + 1.32% tapioca and group V is CT + 1.98%
tapioca. The experiment lasted 3 months. Results showed that: (i) Feed digestion of
cattle in experiment group was higher than CT group (P
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
