Báo cáo nghiên cứu khoa học " Tác động của Khu mậu dịch tự do Asean - Trung Quốc tới quan hệ Việt - Trung "

T¸c ®éng cña Khu mËu dÞch tù do…

Th.s. Lª TuÊn Thanh ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc

C

khu vùc. C¸c bªn ®· x¸c ®Þnh râ môc tiªu trong 10 n¨m sÏ x©y dùng xong ACFTA(2). ViÖc tiÕn tíi thµnh lËp ACFTA hy väng ®¸nh dÊu mèc quan träng trong ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ song ph−¬ng Trung Quèc – ASEAN(3). Bëi, ACFTA lµ khu mËu dÞch tù do ®−îc lËp nªn tõ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, cã vai trß quan träng ë khu vùc, víi mét thÞ tr−êng d©n sè lín nhÊt thÕ giíi, kho¶ng h¬n 1,8 tû ng−êi. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia Trung Quèc vµ ASEAN, ®©y sÏ lµ khu mËu dÞch tù do cã thÞ tr−êng lín thø ba thÕ giíi chØ sau EU vµ khu mËu dÞch tù do B¾c Mü. Nã sÏ trë thµnh h×nh mÉu cho c¸c FTA khu vùc kh¸c(4).

hiÕn tranh l¹nh kÕt thóc ®Çu thËp niªn 90 cña thÕ kû XX mang ®Õn nhiÒu thay ®æi cho thÕ giíi. Xu h−íng ®èi ®Çu gi÷a hai phe TBCN vµ XHCN t¹m thêi l¾ng xuèng, hîp t¸c vµ tù do ho¸ th−¬ng m¹i gi÷a c¸c n−íc vµ khu vùc ph¸t triÓn theo h−íng liªn kÕt, rµng buéc ngµy cµng chÆt chÏ víi nhau. Tr−íc t×nh h×nh nh− vËy, vai trß cña c¸c tæ chøc trong khu vùc ngµy cµng ®−îc ®Ò cao, gãp phÇn kh«ng nhá tíi trao ®æi th−¬ng m¹i, ®Çu t−, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ c¸c n−íc ph¸t triÓn. §ång thêi còng lµ c¬ së h×nh thµnh nªn nh÷ng khu vùc víi nÒn kinh tÕ m¹nh, cã ¶nh h−ëng chi phèi ®Õn tiÕn tr×nh ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. §iÓn h×nh cña hîp t¸c kinh tÕ khu vùc nµy lµ sù h×nh thµnh cña khu mËu dÞch tù do B¾c Mü (NAFTA), Liªn minh ch©u ¢u (EU) vµ ASEAN - Trung Quèc (ACFTA).

Sau khi ACFTA ®−îc thµnh lËp, nã sÏ thóc ®Èy xuÊt khÈu cña ASEAN vµo Trung Quèc lªn 48%, xuÊt khÈu cña Trung Quèc vµo c¸c n−íc ASEAN còng t¨ng 55,1%(5). VÒ l©u dµi, nh÷ng vÊn ®Ò c¹nh tranh gi÷a hai bªn trong bèi c¶nh cña khu mËu dÞch tù do sÏ gióp cho ASEAN vµ Trung Quèc t¨ng c−êng c¶i thiÖn chÊt l−îng hµng ho¸, c¬ së h¹ tÇng, kü thuËt, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ c¹nh tranh trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i, thu hót

ý t−ëng x©y dùng khu mËu dÞch tù do ASEAN – Trung Quèc (ACFTA) ®−îc Thñ t−íng Trung Quèc ¤n Gia B¶o ®−a ra t¹i Héi nghÞ cÊp cao ASEAN – Trung Quèc th¸ng 11 - 2000(1), ®· nhËn ®−îc sù quan t©m, t¸n ®ång cña nhiÒu n−íc trong

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

47

n−íc, ®ång thêi còng gióp cho mèi quan hÖ song ph−¬ng gi÷a hai n−íc ngµy cµng mËt thiÕt.

dßng vèn ®Çu t− trùc tiÕp tõ n−íc ngoµi (FDI) vµo ASEAN vµ Trung Quèc nhiÒu h¬n n÷a(6). Bªn c¹nh ®ã, víi møc dù tr÷ ngo¹i hèi chiÕm kho¶ng trªn 40% cña thÕ giíi, nã sÏ gãp phÇn mang l¹i nhiÒu c¬ héi cho hîp t¸c, më réng giao l−u kinh tÕ song ph−¬ng, æn ®Þnh an ninh khu vùc, ®ång thêi gãp phÇn ph¸t triÓn cña c¶ §«ng ¸ vµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi(7).

§èi víi c¶ khu vùc còng vËy, ACFTA kh«ng chØ gãp phÇn vµo t¨ng c−êng hiÓu biÕt gi÷a hai n−íc, mµ cßn cã thÓ ®−îc coi lµ cÇu nèi ®Ó t¨ng thªm hiÓu biÕt gi÷a Trung Quèc víi c¸c n−íc §«ng Nam ¸, gióp gi¶i to¶ nh÷ng nghi ngê cña c¸c n−íc §«ng Nam ¸ ®èi víi thuyÕt ®e do¹ cña Trung Quèc, tõ ®ã ®¹t ®−îc nh÷ng hiÖu qu¶ c¶ hai bªn cïng cã lîi(8). V× vËy, viÖc x©y dùng khu mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc ngoµi ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ ra, nã cßn cã mang c¶ ý nghÜa c¶ vÒ mÆt chÝnh trÞ l©u dµi.

ViÖt Nam vµ Trung Quèc lµ nh÷ng n−íc thµnh viªn tham gia ACFTA, ®−¬ng nhiªn còng sÏ chÞu nhiÒu t¸c ®éng tõ khu mËu dÞch nµy. Do vËy, bµi viÕt muèn th«ng qua tËp trung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh÷ng ¶nh h−ëng cña ACFTA ®Õn mèi quan hÖ hîp t¸c ViÖt - Trung ®Ó thÊy ®−îc vai trß cña ACFTA trong bèi c¶nh míi nµy.

Lª TuÊn Thanh

1. Gãp phÇn t¨ng c−êng hiÓu biÕt lÉn

nhau

2. Khu mËu dÞch tù do ®−îc h×nh thµnh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ së h¹ tÇng vïng biªn giíi ViÖt Nam, Trung Quèc ph¸t triÓn

ViÖt Nam vµ Trung Quèc cã tuyÕn ®−êng biªn giíi trªn bé, trªn biÓn vµ ®−êng s¾t, ®−êng hµng kh«ng nèi liÒn nhau qua nhiÒu cöa khÈu quèc tÕ, ®Þa ph−¬ng. Nh÷ng lîi thÕ nµy thùc sù ®· gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña c¸c ®Þa ph−¬ng hai n−íc.

ViÖc ASEAN, Trung Quèc tËp trung thóc ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cña ACFTA cho thÊy c¶ hai bªn ®Òu muèn t¨ng c−êng hîp t¸c th−¬ng m¹i, ph¸t triÓn kinh tÕ. Th«ng qua nh÷ng lé tr×nh ®· ®−îc quy ®Þnh trong khu«n khæ cña ACFTA nh− ch−¬ng tr×nh thu ho¹ch sím, ch−¬ng tr×nh c¾t gi¶m thuÕ trong viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i hµng ho¸ ASEAN - Trung Quèc, quan hÖ kinh tÕ, th−¬ng m¹i hai n−íc ViÖt Nam, Trung Quèc sÏ ®−îc thóc ®Èy g¾n kÕt víi nhau h¬n. §iÒu nµy phï hîp víi nguyÖn väng ph¸t triÓn chung. §©y còng lµ mong muèn cña c¸c nhµ l·nh ®¹o hai n−íc t¹i c¸c cuéc gÆp cÊp cao ®−îc thÓ hiÖn qua Th«ng c¸o chung, Tuyªn bè chung trong thêi gian qua. §Æc biÖt, viÖc t¨ng c−êng hîp t¸c kinh tÕ th«ng qua ACFTA, sÏ lµ c¬ së quan träng ®Ó t¨ng c−êng niÒm tin, hiÓu biÕt nhau gi÷a nh©n d©n, ChÝnh phñ hai

Thêi gian gÇn ®©y, ®Ó chuÈn bÞ cho nh÷ng hîp t¸c trong ACFTA, ChÝnh phñ hai n−íc ®· thóc ®Èy nhanh viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Mét sè tuyÕn ®−êng hµnh lang nh− C«n Minh - Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng vµ Nam Ninh - L¹ng S¬n - Hµ Néi - H¶i Phßng, hoÆc c¸c trung t©m th−¬ng m¹i nh− Nam Ninh, B»ng T−êng ®· ®−îc quan t©m x©y dùng ®Ó ph¸t huy lîi thÕ vÒ ®Þa lý vèn cã. PhÝa Trung Quèc vµ ViÖt Nam ®· c¶i t¹o, n©ng cÊp nhiÒu tuyÕn ®−êng giao th«ng nh− tuyÕn ®−êng tõ Hµ Néi ®i L¹ng S¬n

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

48

Quèc, thµnh lËp nhµ m¸y s¶n xuÊt hµng ho¸. §iÒu ®ã gióp thóc ®Èy hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng nh− ®−êng s¾t, ®−êng bé vµ s©n bay, hÖ thèng kho b·i t¹i c¸c thµnh phè gÇn biªn giíi hoÆc trªn trôc hµnh lang kinh tÕ ngµy cµng ®−îc hoµn thiÖn h¬n.

T¸c ®éng cña Khu mËu dÞch tù do…

3. C¶i thiÖn ®êi sèng cña c− d©n miÒn T©y, miÒn Trung Trung Quèc vµ c¸c khu vùc miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam

Vïng §¹i T©y Nam cña Trung Quèc lµ vïng tËp trung d©n sè cã møc thu nhËp thÊp so víi b×nh qu©n cña Trung Quèc, kinh tÕ chËm ph¸t triÓn. Nh−ng 10 tØnh miÒn T©y Trung Quèc cã thÞ tr−êng rÊt lín ch−a ®−îc khai th¸c, chiÕm 25% GDP cña toµn Trung Quèc(11). Thêi kú §Æng TiÓu B×nh, Trung Quèc ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch mét bé phËn giµu lªn tr−íc, chñ yÕu tËp trung ph¸t triÓn nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi nh− Th−îng H¶i, Qu¶ng §«ng, Phóc KiÕn v.v...

hoÆc tuyÕn ®−êng tõ Nam Ninh ®i B»ng T−êng ®Ó t¹o thuËn lîi cho vËn chuyÓn l−u th«ng hµng ho¸ gi÷a hai n−íc. T¹i V©n Nam, tuyÕn ®−êng bé tõ C«n Minh ®i M«ng Tù ®· ®−îc x©y dùng míi. Trung Quèc dù kiÕn tuyÕn ®−êng tõ M«ng Tù ®i Hµ KhÈu ®Õn n¨m 2007 sÏ hoµn thµnh. Ng©n hµng Ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB) ®· ®Ö tr×nh dù ¸n mang ký hiÖu “TA: NO. 4050-VIE hµnh lang C«n Minh - H¶i Phßng”, cô thÓ n©ng cÊp ®−êng s¾t Hµ Néi - Lµo Cai dµi 296 km thuéc dù ¸n TiÓu vïng s«ng Mª - K«ng më réng. §©y lµ tuyÕn ®−êng liªn vËn quèc tÕ Hµ Néi - C«n Minh nèi liÒn khu vùc kinh tÕ Hµ Néi-Lµo Cai - C«n Minh… Tæng chi phi cho n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng cña tuyÕn ®−êng nµy −íc tÝnh kho¶ng 140 triÖu USD, t−¬ng ®−¬ng víi 2.240 tû ®ång(9). Bªn c¹nh ®ã, tuyÕn ®−êng s¾t xuyªn ¸ dµi 5000 km nèi Singapore vµ phÝa Nam cña Trung Quèc ®i qua Th¸i Lan, Campuchia, ViÖt Nam v.v… víi tæng ®Çu t− kho¶ng 15 tû USD ®ang ®−îc c¸c bªn th¶o luËn(10).

Trong t−¬ng lai, sau khi c¸c tuyÕn ®−êng giao th«ng ®−îc n©ng cÊp sÏ t¹o thuËn lîi cho vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ lµ c¬ së quan träng ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ khu vùc ph¸t triÓn. §ång thêi, còng sÏ lµm t¨ng c¬ héi xuÊt khÈu cña hai bªn th«ng qua c¸c tuyÕn ®−êng nèi ViÖt Nam víi Trung Quèc, hoÆc sÏ biÕn n¬i nµy thµnh ®iÓm trung chuyÓn hµng ho¸ gi÷a Trung Quèc vµ c¸c n−íc ASEAN.

Trong thêi gian gÇn ®©y, ®Ó tranh thñ thÞ tr−êng to lín nµy, nhiÒu c«ng ty cña Trung Quèc, c¸c n−íc ASEAN vµ c¸c n−íc kh¸c ®· vµ ®ang cã dù ®Þnh ®Çu t− vµo thÞ tr−êng khu vùc, cã kÕ ho¹ch më réng thÞ tr−êng t¹i ViÖt Nam, Trung

Trong thêi gian võa qua, so s¸nh khu vùc miÒn T©y víi khu vùc miÒn §«ng Trung Quèc, chªnh lÖch gi÷a t¨ng tr−ëng GDP ®Çu ng−êi, thu nhËp b×nh qu©n ngµy cµng cã xu h−íng d·n ra. Xu thÕ ph©n cùc giµu nghÌo cµng nghiªm träng, sù chªnh lÖch vÒ ph¸t triÓn gi÷a miÒn §«ng vµ miÒn T©y tiÕp tôc ®−îc kÐo dµi(12). Ngoµi ra, chªnh lÖch gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n cña Trung Quèc ®· thùc sù trë thµnh vÊn ®Ò næi cém, cã nguy c¬ g©y ra nhiÒu bÊt æn cho x· héi. V× vËy, ChÝnh phñ Trung Quèc ®· ®Ò ra chÝnh s¸ch “§¹i Khai ph¸t miÒn T©y”, gÇn ®©y l¹i tiÕp tôc ®−a ra chÝnh s¸ch x· héi hµi hoµ nh»m gi¶m thiÓu nh÷ng chªnh lÖch ngµy cµng t¨ng trong x· héi. Nh−ng ®Ó ®¹t ®−îc ®iÒu ®ã, kh«ng ph¶i lµ mét ®iÒu ®¬n gi¶n, bëi ®Þa thÕ khu vùc réng lín,

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

49

Lª TuÊn Thanh

4. T¸c ®éng tíi hîp t¸c th−¬ng m¹i

ViÖt Nam - Trung Quèc

®iÒu kiÖn th«ng th−¬ng gi÷a c¸c tØnh cña Trung Quèc vÉn cßn khã kh¨n. Thªm vµo ®ã, tr×nh ®é d©n trÝ cßn yÕu kÐm do ng−êi d©n téc thiÓu sè chiÕm tû lÖ t−¬ng ®èi lín t¹i ®©y. Cho nªn, nÕu chØ ®¬n thuÇn dùa vµo sù gióp ®ì cña miÒn §«ng cho miÒn T©y th× Trung Quèc khã cã thÓ ph¸t triÓn nhanh vµ ®ång ®Òu ®−îc.

§èi víi ViÖt Nam, khu mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc kh«ng chØ t¨ng c−êng hîp t¸c kinh tÕ hai bªn trªn nh÷ng lÜnh vùc hiÖn cã, mµ cßn cã ý nghÜa v« cïng to lín trong viÖc thóc ®Èy viÖc më réng mËu dÞch vµ ®Çu t− gi÷a hai bªn(13). Sau khi c¸c n−íc ASEAN vµ Trung Quèc nhÊt trÝ tiÕn tíi thµnh lËp Khu mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc, quan hÖ th−¬ng m¹i gi÷a ASEAN vµ Trung Quèc ®· ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh chãng. N¨m 2005, th−¬ng m¹i hai bªn gi÷a ASEAN - Trung Quèc ®¹t 130,37 tû USD. §Çu t− thùc tÕ cña ASEAN vµo Trung Quèc ®¹t 3,1 tû USD. §Çu t− cña Trung Quèc vµo c¸c n−íc thµnh viªn ASEAN lµ 158 triÖu USD(14). §Õn cuèi n¨m 2005, tæng kim ng¹ch nhËn thÇu mµ c¸c doanh nghiÖp cña Trung Quèc ®· ký víi c¸c n−íc ASEAN ®¹t 35 tû USD, víi doanh thu hoµn thµnh ®¹t 23,2 tû USD(15). Trung Quèc trë thµnh b¹n hµng quan träng cña c¸c n−íc trong khu vùc, vµ ng−îc l¹i víi mét thÞ tr−êng tµi nguyªn phong phó, ASEAN trë thµnh thÞ tr−êng tiÒm n¨ng cho c¸c mÆt hµng cña Trung Quèc. Trong t−¬ng lai, viÖc x©y dùng khu mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc sÏ ph¸t huy −u thÕ cña tõng n−íc, tõng khu vùc, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ c¶ khu vùc; n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c n−íc.

Song, ACFTA sÏ lµ c¬ héi ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c khu vùc ven biªn giíi víi nh÷ng vïng chËm ph¸t triÓn cña Trung Quèc vµ ViÖt Nam. Theo lé tr×nh gi¶m thuÕ ®−îc hai bªn cam kÕt trong khu«n khæ ACFTA, kh¶ n¨ng hîp t¸c ®Çu t−, th−¬ng m¹i vµ trao ®æi hµng ho¸ qua vïng miÒn T©y Nam cña Trung Quèc vµ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam sÏ t¨ng lªn. TriÓn väng cña nh÷ng hîp t¸c nh− vËy sÏ khiÕn c− d©n trong khu vùc cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nh÷ng quan niÖm vµ c¸ch sèng cña x· héi hiÖn ®¹i. Bªn c¹nh ®ã, khi tr×nh ®é kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh th× thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi còng sÏ t¨ng lªn, vµ nhu cÇu cña ng−êi d©n vÒ sè l−îng, chÊt l−îng hµng ho¸, còng nh− chñng lo¹i hµng ho¸ còng sÏ t¨ng theo. Kh«ng nh÷ng thÕ, th«ng qua t¨ng c−êng hîp t¸c khu vùc sÏ gi¶i quyÕt ®−îc phÇn nµo nh÷ng khã kh¨n vÒ viÖc lµm cña c− d©n vïng biªn giíi. V× hiÖn nay, sè thanh niªn cña hai n−íc ViÖt - Trung chiÕm tû lÖ kh«ng nhá trong d©n sè. Thªm vµo ®ã, l−îng ng−êi thÊt nghiÖp tõ c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc t¹o ra mét ¸p lùc lín vÒ viÖc lµm trong x· héi. V× vËy, viÖc thóc ®Èy t¨ng c−êng hîp t¸c trong bèi c¶nh khu mËu dÞch tù do, t¨ng c−êng ®Çu t−, th−¬ng m¹i lÉn nhau sÏ t¹o thªm c¬ héi viÖc lµm cho ng−êi d©n, gi¶m bít g¸nh nÆng vµ ¸p lùc x· héi cho c¶ hai phÝa.

Trong bèi c¶nh hîp t¸c khu vùc nh− vËy, quan hÖ kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam - Trung Quèc còng kh«ng n»m ngoµi xu thÕ hîp t¸c, c¹nh tranh víi nhau. HiÖn nay, Trung Quèc lµ ®èi t¸c th−¬ng m¹i lín nhÊt cña ViÖt Nam, lµ nhµ xuÊt khÈu lín nhÊt vµo thÞ tr−êng

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

50

Trung Quèc tiÕp tôc gi¶m theo lé tr×nh cña Ch−¬ng tr×nh thu ho¹ch sím (tõ ngµy 1-1-2006, møc thuÕ suÊt nhËp khÈu còng chØ tõ 0% ®èi víi hÇu hÕt c¸c mÆt hµng thuû s¶n)(18). Vµ kh¶ n¨ng hîp t¸c gi÷a hai n−íc trong c¸c lÜnh vùc trªn lµ rÊt lín.

ViÖt Nam vµ còng lµ n−íc nhËp khÈu hµng ho¸ lín thø ba cña ViÖt Nam. Kim ng¹ch th−¬ng m¹i gi÷a hai n−íc t¨ng nhanh chãng. N¨m 2005, kim ng¹ch th−¬ng m¹i gi÷a hai n−íc ®· ®¹t 8,2 tû USD; n¨m 2006, kim ng¹ch th−¬ng m¹i song ph−¬ng ®¹t 9,95 tû USD(16). Theo tho¶ thuËn gi÷a c¸c nhµ l·nh ®¹o hai n−íc, ®Õn n¨m 2010, kim ng¹ch th−¬ng m¹i song ph−¬ng sÏ ®¹t 15 tû USD. NÕu tiÕn tr×nh quan hÖ song ph−¬ng vÉn tiÕp tôc duy tr× æn ®Þnh nh− hiÖn nay, céng víi nh÷ng lîi thÕ mµ ACFTA mang l¹i cho hai n−íc, th× môc tiªu nµy kh«ng ph¶i lµ qu¸ xa vêi.

Cßn vÒ Trung Quèc, hiÖn nay ®ang ®−îc coi lµ c«ng x−ëng cña thÕ giíi, cã lîi thÕ nhiÒu vÒ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp chÕ t¹o thiÕt bÞ, m¸y mãc, hµng ho¸ tiªu dïng, s¶n phÈm ®iÖn tö. Do vËy, Trung Quèc xuÊt sang ViÖt Nam chñ yÕu lµ nh÷ng mÆt hµng tiªu dïng, ®iÖn tö, ph©n bãn, m¸y mãc, thiÕt bÞ, thiÕt bÞ ®ång bé, ®å ch¬i trÎ em v.v… Sau khi tham gia ACFTA, c¸c bªn ®Òu gi¶m hµng rµo thuÕ quan xuèng, hµng ho¸ xuÊt khÈu qua l¹i gi÷a hai n−íc ViÖt - Trung sÏ t¨ng nhanh chãng. C¸c mÆt hµng nguyªn vËt liÖu, thuû h¶i s¶n cña ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng sÏ xuÊt khÈu sang Trung Quèc nhiÒu h¬n. Trong khi ®ã nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ ®· qua chÕ biÕn nh− hµng tiªu dïng, ®iÖn tö, m¸y mãc cña Trung Quèc vÉn tiÕp tôc trµn ngËp thÞ tr−êng ViÖt Nam. Trong bèi c¶nh nh− vËy, nÕu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng thu hót ®−îc nh÷ng kinh nghiÖm qu¶n lý, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh th× trong t−¬ng lai khi ACFTA h×nh thµnh, th−¬ng m¹i hai n−íc ViÖt - Trung sÏ vÉn nghiªng vÒ xu h−íng ViÖt Nam sÏ lµ n−íc nhËp siªu cña Trung Quèc.

Nh×n chung, quan hÖ th−¬ng m¹i cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc trong khu«n khæ cña ACFTA cã thÓ ®em ®Õn cho th−¬ng m¹i hai n−íc nhiÒu c¬ héi hîp t¸c lµm ¨n míi. §èi víi ViÖt Nam mµ nãi, thÞ tr−êng Trung Quèc lµ mét thÞ tr−êng lín, ®a d¹ng, nhu cÇu vÒ hµng ho¸ phong phó. Theo nh÷ng cam kÕt cña ACFTA, vµo n¨m 2010, ®a sè nh÷ng mÆt hµng xuÊt vµo thÞ tr−êng Trung Quèc víi thuÕ suÊt lµ 0%, ®iÒu ®ã sÏ mang l¹i nhiÒu c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Èy m¹nh xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cã −u thÕ nh− n«ng l©m, thuû h¶i s¶n vµo thÞ tr−êng nµy. Ch¼ng h¹n nh− mÆt hµng cao su tù nhiªn chiÕm tû lÖ t−¬ng ®èi trong xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam sang thÞ tr−êng Trung Quèc. ChØ trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2006, ViÖt Nam xuÊt khÈu cao su ®¹t 950 triÖu USD, trong ®ã xuÊt sang Trung Quèc chiÕm 68,6% víi 290.000 tÊn(17). Thuû h¶i s¶n còng lµ mÆt hµng được ưa chuộng tại Trung Quốc, nhÊt lµ t¹i c¸c tØnh miÒn T©y nh− V©n Nam Trung Quèc. HiÖn nay, thuÕ suÊt nhËp khÈu mÆt hµng nµy vµo

Ngoµi ra, khi tham gia vµo ACFTA, c¬ cÊu hµng ho¸ gi÷a hai bªn sÏ võa mang tÝnh bæ sung, võa mang tÝnh c¹nh tranh. Do møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ hai n−íc thÊp, c¬ cÊu ngµnh nghÒ vµ xuÊt khÈu cña hai bªn cã nhiÒu ®iÓm

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

T¸c ®éng cña Khu mËu dÞch tù do…

51

thÕ míi nµy ®· t¹o ra nh÷ng c¬ héi, nh−ng còng kh«ng Ýt th¸ch thøc, c¹nh tranh cho hai n−íc. Tuy nhiªn, nh÷ng c¹nh tranh còng sÏ t¹o ®µ cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ s¶n xuÊt cè g¾ng v−¬n lªn, häc hái lÉn nhau, nh»m tr¸nh nguy c¬ tôt hËu.

t−¬ng ®ång, nh÷ng s¶n phÈm sö dông nhiÒu lùc l−îng lao ®éng nh− may mÆc, dÖt, giµy dÐp, hµng tiªu dïng v.v… sÏ cã sù c¹nh tranh khèc liÖt trªn c¶ thÞ tr−êng ViÖt Nam vµ thÞ tr−êng quèc tÕ. Tõ nh÷ng lý do trªn, cã thÓ thÊy r»ng quan hÖ kinh tÕ, th−¬ng m¹i trong xu

Lª TuÊn Thanh

vµ ViÖt Nam tõ n¨m 2000 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2006

B¶ng 1: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Trung Quèc víi 6 n−íc ASEAN cò

§¬n vÞ: triÖu USD Brunei In®«nªxia Malayxia Philippin Xinhgapo Th¸i Lan ViÖt Nam

13,02 3.061,82 2.564,87 1.464,41 5.761,04 2.243,25 1.537,26

61,35 4.401,95 5.480,00 1.677,32 5.059,63 4.380,79 929,15

17,15 2.836,54 3.220,26 1.620,31 5.791,88 2.337,45 1.804,45

148,24 3.888,07 6.205,21 1.945,22 5.142,52 4.712,85 1.010,75

21,02 3.426,45 4.974,21 2.042,24 6.984,22 2.957,35 2.148,38

241,81 4.508,35 9.296,30 3.217,56 7.046,56 5.599,6 1.115,89

33,89 4.481,89 6.140,89 3.092,69 8.863,77 3.827.91 3.182,74

312,37 5.746,97 13.986,41 6.306,83 10.484,85 8.826,84 1.456,71

47,89 6.256,42 8.086,06 4.268,72 12.687,6 5.801,58 4.260,03

251,06 7.215,67 18.174,74 9.059,44 13.994,47 11.540,51 2.481,99

53,14 8.351,35 10.606,86 4.687,87 16.632.62 7.820,48 5.644,48

207,73 8.437,53 20.096,18 12.870,02 16.516,44 13.991,86 2.551,92

99,630 9.450,31 13.537,35 5.738,33 23,185.38 9.764,17 7.464,63

215,310 9.606,78 23.574,94 17.674,27 17.668,94 17.962,43 2.485,91 N¨m 2000 Kim ng¹ch xuÊt khÈu Kim ng¹ch nhËp khÈu N¨m 2001 Kim ng¹ch xuÊt khÈu Kim ng¹ch nhËp khÈu N¨m 2002 Kim ng¹ch xuÊt khÈu Kim ng¹ch nhËp khÈu N¨m 2003 Kim ng¹ch xuÊt khÈu Kim ng¹ch nhËp khÈu N¨m 2004 Kim ng¹ch xuÊt khÈu Kim ng¹ch nhËp khÈu N¨m 2005 Kim ng¹ch xuÊt khÈu Kim ng¹ch nhËp khÈu N¨m 2006 Kim ng¹ch xuÊt khÈu Kim ng¹ch nhËp khÈu

Nguån: Tõ n¨m 2000 ®Õn 2005, Tæng côc Thèng kª Trung Quèc; n¨m 2006: Bé Th−¬ng m¹i

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

Trung Quèc

52

T¸c ®éng cña Khu mËu dÞch tù do…

5. T¸c ®éng tíi ®Çu t− gi÷a ViÖt Nam-

Trung Quèc

Khi ACFTA thµnh lËp, sÏ cã ¶nh h−ëng ®Õn ®Çu t− gi÷a hai bªn ë mét sè ®iÓm sau:

USD tiÒn vay −u ®·i ®Ó ñng hé c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc ®Çu t− vµo thÞ tr−êng §«ng Nam ¸, khuyÕn khÝch x©y dùng khu hîp t¸c kinh tÕ th−¬ng m¹i cã c¬ së h¹ tÇng hoµn thiÖn, ngµnh nghÒ liªn kÕt hoµn chØnh t¹i §«ng Nam ¸(19). GÇn ®©y, ChÝnh phñ Trung Quèc ®−a ra chiÕn l−îc “®i ra ngoµi’’, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong n−íc cã kh¶ n¨ng ®Çu t− ra bªn ngoµi ®Ó tranh thñ nguån tµi nguyªn, n¨ng l−îng cña n−íc ®ã.

Thø nhÊt, ®Çu t− gi÷a c¸c n−íc trong khu vùc sÏ t¨ng: Theo tiÕn tr×nh ACFTA, møc thuÕ ®èi víi ®a sè mÆt hµng b×nh th−êng gi÷a c¸c n−íc thµnh viªn sÏ gi¶m dÇn b»ng kh«ng. §iÒu nµy dÉn ®Õn gióp gi¶m chi phÝ, gi¸ thµnh thu mua nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸. Tõ ®ã, thóc ®Èy c¸c nhµ ®Çu t− cña nhiÒu n−íc trong khu vùc cã thÓ lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t− thuËn lîi, thÝch hîp cã thÓ kh«ng ph¶i t¹i n−íc m×nh, mµ t¹i mét n−íc thµnh viªn trong khu vùc ®Ó ®Çu t−.

Trong ®ã, ViÖt Nam vµ Trung Quèc hiÖn nay ®ang lµ hai ®iÓm s¸ng ®−îc lùa

chän. V× trong thêi gian qua, hai n−íc ®· duy tr× tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao, g©y Ên t−îng víi nhiÒu nhµ ®Çu t−, l¹i cã nÒn chÝnh trÞ æn ®Þnh. NÕu xÐt vÒ d©n sè, thÞ tr−êng tiÒm n¨ng, cã thÓ nãi ®©y lµ hai thÞ tr−êng lín trªn thÕ giíi vµ khu

vùc. Sau khi c¶ hai n−íc gia nhËp WTO, theo nh÷ng quy ®Þnh vµ chuÈn mùc cña

WTO, th× m«i tr−êng, chÝnh s¸ch ®Çu t− cña hai n−íc ngµy cµng ®−îc hoµn thiÖn,

minh b¹ch, bëi vËy mµ nhiÒu nhµ ®Çu t− cña ASEAN ®· t¨ng c−êng ®Çu t− vµo

ViÖt Nam vµ Trung Quèc, trong sè nµy cã kh«ng Ýt ng−êi lµ Hoa kiÒu.

Víi nh÷ng −u thÕ vÒ nguån tµi nguyªn phong phó, gi¸ nh©n c«ng rÎ, giao th«ng gi÷a hai n−íc thuËn tiÖn, ViÖt Nam ®ang thu hót sù quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc. ChÝnh phñ Trung Quèc khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp n−íc m×nh ®Çu t− vµo nh÷ng lÜnh vùc nh− nhiÖt ®iÖn, thuû ®iÖn, tæng thÇu EPC c¸c dù ¸n x©y dùng, khai kho¸ng (b« xÝt nh«m, ®ång)... t¹i ViÖt Nam. Xu thÕ ®Çu t− cña Trung Quèc vµo ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y t¨ng nhanh. N¨m 2005, vèn ®Çu t− cña Trung Quèc vµo ViÖt Nam ®¹t 106 triÖu USD, t¨ng h¬n 32,3% so víi n¨m tr−íc(20). Sang ®Õn n¨m 2006, theo sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp cña Trung Quèc ®· ®Çu t− vµo ViÖt Nam h¬n 369 triÖu USD, víi 74 dù ¸n. NÕu so s¸nh víi sè liÖu kho¶ng 800 triÖu USD ®−îc c¸c nhµ ®Çu t− Trung Quèc ®Çu t− vµo ViÖt Nam tõ khi b×nh th−êng ho¸ ®Õn n¨m 2005, th× cã thÓ thÊy c¸c nhµ ®Çu t− Trung Quèc ®· b¾t ®Çu quan t©m h¬n ®Õn ViÖt Nam.

Thø hai, c¸c nhµ ®Çu t− ngoµi khu vùc cã c¬ héi lùa chän thÞ tr−êng réng lín ®Ó

Cßn vÒ phÝa Trung Quèc, c¸c dù ¸n cña Trung Quèc ®Çu t− sang c¸c n−íc ASEAN còng ngµy cµng quy m« h¬n. ChÝnh phñ Trung Quèc ®· cung cÊp 5 tû

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

53

®Çu t−. Nh− trªn ®· ®Ò cËp, thÞ tr−êng ACFTA lµ thÞ tr−êng cã d©n sè chiÕm ®Õn 1/3 d©n sè thÕ giíi. Do vËy, nhiÒu nhµ ®Çu t− lín trªn thÕ giíi sÏ cã c¬ héi lùa chän ®Þa ®iÓm, lÜnh vùc ®Çu t−. §iÒu nµy sÏ gióp cho ACFTA nhËn ®−îc nhiÒu thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña c¸c n−íc ch©u ¢u, NhËt B¶n vµ Mü.

vµ nhá cña NhËt ra n−íc ngoµi, chØ sau Trung Quèc(21). Víi mét thÞ tr−êng réng lín, th«ng tho¸ng, ®iÒu kiÖn ®Þa lý gÇn gòi, giao th«ng thuËn tiÖn, qua ®Çu t− vµo ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp NhËt B¶n vµ c¸c n−íc kh¸c cã thÓ xuÊt hµng ho¸ cña m×nh sang Trung Quèc víi gi¸ vËn chuyÓn rÎ vµ nh÷ng −u ®·i vÒ thuÕ quan. Nh− vËy, viÖc ®Çu t− vµo ViÖt Nam, sau ®ã xuÊt hµng qua c¸c n−íc kh¸c trong khu vùc, trong ®ã cã Trung Quèc sÏ lµm h¹n chÕ nh÷ng rñi ro bëi nh÷ng nh©n tè bÊt lîi kh¸c, ®iÒu nµy ®−¬ng nhiªn sÏ ®−îc c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi khai th¸c, vËn dông.

Lª TuÊn Thanh

6. KÕt luËn

Cïng víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ,

sù hîp t¸c trong khu vùc còng s«i ®éng h¬n. Song song víi nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch

thøc trong xu thÕ míi nµy, c¸c n−íc trong khèi ASEAN ®· thóc ®Èy kinh tÕ

khu vùc ph¸t triÓn, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh hîp t¸c trong khu vùc. T¹i nh÷ng quèc gia §«ng Nam ¸ vµ Trung Quèc, víi nhiÒu nÒn kinh tÕ ®ang trçi dËy, viÖc t¨ng c−êng hîp t¸c víi c¸c n−íc trong khu vùc ®· mang l¹i nhiÒu lîi Ých chung,

gióp cho c¸c nÒn kinh tÕ ®ã ngµy cµng g¾n bã mËt thiÕt vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ.

Cßn nÒn kinh tÕ lín nh− Trung Quèc, còng coi viÖc tham gia khu mËu dÞch tù

do ASEAN - Trung Quèc lµ sù lùa chän ®óng ®¾n, cã ý nghÜa chiÕn l−îc quan

träng ®èi víi viÖc Trung Quèc tham gia vµo trµo l−u toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸

kinh tÕ, më cöa toµn diÖn vµ thóc ®Èy hîp t¸c kinh tÕ toµn khu vùc §«ng ¸(22).

Sau khi ViÖt Nam tham gia vµo khu mËu dÞch tù do trªn, sÏ t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi ®Çu t− vµo thÞ tr−êng ViÖt Nam. Ch¼ng h¹n nh− c¸c nhµ ®Çu t− NhËt B¶n tr−íc ®©y coi thÞ tr−êng Trung Quèc lµ thÞ tr−êng lý t−ëng, ®Çy tiÒm n¨ng víi d©n sè kho¶ng 1,3 tû ng−êi, gi¸ nh©n c«ng rÎ, nªn nhiÒu doanh nghiÖp cña NhËt ®· ®Çu t−, x©y dùng nhµ m¸y ë Trung Quèc. T¹i thÞ tr−êng NhËt B¶n rÊt nhiÒu mÆt hµng nh− ®iÖn tö, hµng tiªu dïng mang nh·n hiÖu cña c¸c c«ng ty lín cña NhËt nh−ng thùc tÕ ®−îc s¶n xuÊt t¹i Trung Quèc bëi gi¸ nh©n c«ng rÎ cña Trung Quèc. Tuy nhiªn, gÇn ®©y nhiÒu doanh nghiÖp cña NhËt ®· chuyÓn h−íng sang thÞ tr−êng n−íc kh¸c, tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t−, phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo mét n¬i. ViÖt Nam lµ mét sù lùa chän trong sè ®ã, bëi nh− trªn ®· nãi nÒn kinh tÕ, chÝnh trÞ ViÖt Nam æn ®Þnh, l¹i ®ang cïng víi c¸c n−íc ASEAN triÓn khai khu mËu dÞch ASEAN, vµ lµ thµnh viªn cña ACFTA, WTO trong thêi gian tíi v.v... NÕu nh− n¨m 2000, ViÖt Nam ®øng thø 8 trong danh s¸ch ®Çu t− cña NhËt B¶n ra n−íc ngoµi, nh−ng ®Õn n¨m 2005 ®· nh¶y lªn hµng thø 4, sau Trung Quèc, Ên §é, Th¸i Lan vµ ®øng thø hai trong sù lùa chän cña c¸c xÝ nghiÖp võa

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

54

®Æc biÖt, ngµy 17-7-2004, trang 3.

Nãi mét c¸ch kh¸i qu¸t, thùc hiÖn ý t−ëng thiÕt lËp “Khu mËu dÞch tù do

Trung Quèc – ASEAN” sÏ mang l¹i sù b¶o ®¶m h¬n n÷a cho viÖc Trung Quèc vµ ASEAN t¨ng c−êng chèng l¹i rñi ro bªn

5. Lý NhÊt B×nh (2004): Nh×n tõ chñ nghÜa khu vùc ®Ó xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a Trung Quèc vµ c¸c n−íc ASEAN sau chiÕn tranh l¹nh, Häc b¸o §¹i häc H¹ M«n, kú thø n¨m, tr. 68.

ngoµi, tõ ®ã t¹o ra m«i tr−êng cã lîi h¬n cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi bªn(23). Cho dï tiÕn tr×nh CAFTA vÉn cßn tån t¹i

6. Kevin G. Cai (2003): The ASEAN – China Free Trade Agreement and East Asian Regional Grouping, Contemporary Southeast Asia 25, No 3, p. 401.

mét sè vÊn ®Ò, nÕu so s¸nh víi quy m« kinh tÕ cña EU hay khu mËu dÞch tù do B¾c Mü, th× quy m« cña ACFTA ch−a

ph¶i lµ lín, nh−ng ®©y vÉn lµ khu vùc

7. L−¬ng ChÝ Minh (2003): ý nghÜa vµ triÓn väng cña khu mËu dÞch tù do Trung Quèc - ASEAN, Hoµ b×nh vµ Ph¸t triÓn, sè 2, tr. 28.

n¨ng ®éng, cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh trªn thÕ giíi, cã thÓ nãi t−¬ng lai cña nã

®ang më ra c¬ héi tèt ®Ñp ®Ó thóc ®Èy

hîp t¸c kinh tÕ, thóc ®Èy t¨ng kim ng¹ch th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− ®èi víi hai n−íc

8. §Æng Sü Siªu (2003): Thö ph©n tÝch ¶nh h−ëng chÝnh trÞ cña Khu mËu dÞch tù do Trung Quèc – ASEAN ®èi víi ng−êi Hoa ë §«ng Nam ¸, Nghiªn cøu §«ng Nam ¸, sè 3, tr. 65.

ViÖt Nam, Trung Quèc, ®ãng gãp mét phÇn vµo ph¸t triÓn cña hai n−íc.

9. N©ng cÊp tuyÕn ®−êng s¾t Hµ Néi - Lµo Cai, http://www.laocai.gov.vn/home/ view.asp?id=101&id_tin=11501

(cid:1)

10.

http://www.gx.xinhuanet.com/ca/

2006-09/11/content_7991179.htm

T¸c ®éng cña Khu mËu dÞch tù do…

11. ViÖt Nam t×m kiÕm më réng xuÊt khÈu sang Trung Quèc, B¶n tin Trung Quèc do §¹i sø qu¸n Trung Quèc t¹i ViÖt Nam ph¸t hµnh, th¸ng 8 – 2003, trang 5.

(1), (3). John Wong and Sarah Chan (2003): China – ASEAN Free Trade Agreement, Asian Survey, Vol. XLIII, No. 3, May/June, P 507.

12. TiÕp tôc nghiªn cøu thóc ®Èy chiÕn l−îc khai th¸c ph¸t triÓn miÒn T©y, http://www.developwest.gov.cn/informatio n.asp?itype=07&text=????&page=3

2. Tæng quan vÒ quan hÖ ngo¹i giao gi÷a Trung Quèc víi c¸c n−íc xung quanh: Th©n thiÖn víi l¸ng giÒng, lÊy l¸ng giÒng lµm ®èi t¸c, B¶n tin Trung Quèc do §¹i sø qu¸n Trung Quèc t¹i ViÖt Nam ph¸t hµnh, th¸ng 2-2003, trang 4-5

13. Trung Quèc - ASEAN ra Th«ng c¸o B¸o chÝ chung, B¶n tin Trung Quèc do §¹i sø qu¸n Trung Quèc t¹i ViÖt Nam ph¸t hµnh, th¸ng 5 n¨m 2002, tr.4.

t¸c chiÕn

4. X©y dùng hîp

l−îc ASEAN – Trung Quèc, Tµi liÖu tham kh¶o

14. Sè liÖu trÝch tõ Tuyªn bè chung t¹i Héi nghÞ cÊp cao ASEAN-Trung Quèc kû

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

Chó thÝch:

55

niÖm 15 n¨m quan hÖ ®èi tho¹i ASEAN-Trung Quèc tæ chøc ngµy 30 th¸ng 10 n¨m 2006 t¹i Nam Ninh, Trung Quèc.

Trung Quèc (ACFTA) vµ triÓn väng hîp t¸c ASEAN - Trung Quèc, T¹p chÝ Nghiªn cøu Trung Quèc sè 6 th¸ng 12-2004.

http://www.gx.xinhuanet.com/ca/

15.

3.

T.

Christopher

2006-10/16/content_8300519.htm

and

16. Theo sè liÖu trªn m¹ng cña Bé

Th−¬ng m¹i Trung Quèc.

Roper: Sino-Vietnamese Relations the Economy of Vietnam’s Border Region, Asian Survey, Vol. XL, No. 6, November/December 2000.

4. 賀聖達: 21 世紀初雲南與東南亞的經濟

lý

thiếu

合作,思想戰線,2004 年第 2 期.

17. Quúnh Minh, Tăng trưởng vµ thừa, http://www. nghịch - baothuongmai.com.vn/article.aspx?article_ id=28365

5. 21 世紀東盟與中國:睦鄰互信的夥伴關

係,東南亞縱橫,2003.1

18. http://www.baothuongmai.com.vn/ article. aspx?article_id=20718, Biện ph¸p để tăng kim ngạch xuất khẩu hµng thuỷ sản của Việt Nam sang Trung Quốc

6. 董亞夏、張震: CAFTA 與中國、日本、 東 盟 呼 動 關 係 的 轉 變 , 世 界 經 濟 與 政 治 論 壇,2004 年第 1 期

19.

http://www.gx.xinhuanet.com/ca/

7. 李一平: 地區主義與中國-東盟關係的新

2006-10/31/content_8394459.htm

發展,當代亞太, 2003 年 12 期

20.

http://news.xinhuanet.com/video/

2006-08/30/content_5051221.htm

Nhật,

của

8. 陸亞零: 建立中國-東盟自由貿易區給雲 南帶來的機遇和跳戰,江蘇經貿職業技術學院 學報, 2003 年第 3 期.

21. Hồng Lê Tho, VN là “Cứ điểm” đầu tư mới http://www. baothuongmai.com.vn/article.aspx?article_ id=23678

9. 黃成授: 鄧小平開放思想與中國-東盟自 由貿易區構建,廣西民族學院學報, 2004 年第 5 期.

10. 梁志明: 中國-東盟自由貿易區的意義

22. Hîp t¸c §«ng ¸ vµ sù lùa chän chiÕn l−îc cña Trung Quèc, TLTK§B, ngµy 23-08-2003. tr. 3-4

與前景,和平與發展季刊,2003 年第 2 期.

11. 王磊榮: 中國東盟自由貿易區建設面

23. ý nghÜa chÝnh trÞ cña khu mËu dÞch tù do Trung Quèc – ASEAN, TLTK§B ngµy 3-4-2006, trang 12.

臨的跳戰,東南亞縱橫, 2003 年 10 月

Tµi liÖu tham kh¶o

12. 鄭仕超: 中國東盟自由貿易區對東南 亞華人政治的影響試析,東南亞研究 2003 年第 3 期.

13. 郭振、馮濤、高金微: 建立中國-東盟

自由貿易區的障礙和對策研究.

1. §ç TiÕn S©m: B−íc ®Çu t×m hiÓu khu mËu dÞch tù do ASEAN-Trung Quèc, T¹p chÝ Nghiªn cøu Trung Quèc, sè 6 th¸ng 12-2002

2. NguyÔn Xu©n Th¾ng, Bïi Tr−êng Giang: Khu mËu dÞch tù do ASEAN -

14. 楊國川、黃壽生: 建立中國與東盟自由 貿易區的前景展望,國際經濟探索,2004 年第 3 期

Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007

Lª TuÊn Thanh

56