Báo cáo: Tìm hiểu bao bì trong công nghệ sản xuất bia

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

Ộ

ƯƠ

B  CÔNG TH

NG

Ạ Ọ

Ự

Ẩ

Ệ

Đ I H C CÔNG NGHI P TH C PH M TP. HCM

Ự

Ẩ

Ệ

KHOA CÔNG NGH  TH C PH M

Ậ

Ể

BÁO CÁO TI U LU N

Ệ

Ự   MÔN: CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH MẨ

Ể

ề Đ  Tài

: TÌM HI U BAO BÌ TRONG CÔNG NGH

Ệ

Ả

Ấ

S N XU T BIA

ị ế ặ GVHD: Th.S Đ ng Th  Y n

SVTH:

Ễ NGUY N VĂN SÁU 2005110432

Ặ Đ NG NĂNG TÀI 2005110457

Ặ Ỳ Ị Đ NG TH  HU NH TRÂM 2005110576

Ễ Ứ NGUY N ĐOÀN T 2005110569

Ị Ả LÊ TH  B O TRANG 2005110597

L P:Ớ  02DHTP3

Nhóm: 9

1

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ứ ế Bu i h c ề ổ ọ : Chi u th  5, ti t 7,8 phòng b205

ồ TP. H  Chí Minh, Tháng 12 năm 2014

2

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ự ẩ ầ ầ ể ủ ườ Th c ph m là nhu c u c n thi

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U ự ố ế t cho s  s ng và phát tri n c a loài ng

ờ i. Th i kì

ả ề ươ ự ẩ ả ơ ế ế ả ơ s  khai, th c ph m đ n gi n c  v  p ả ng pháp ch  bi n và b o qu n. Khi khoa hc5

ế ế ươ ể ệ ậ ự ự ẩ kĩ thu t phát tri n nhanh chóng thì vi c ch  bi n l ế   ng th c, th c ph m cũng ti n

ướ ế ế ổ ư ế ớ ữ nh ng b ấ   ộ c khá nhanh, cách xa so v i trình đ  ch  bi n c  x a. Cho đ n khi xu t

ệ ự ổ ế ế ổ ữ ữ ư ả ẩ ậ ờ ị hi n s  b  sung nh ng kĩ thu t ch  bi n  n đ nh s n ph m trong th i gian l u tr  thì

ự ệ ệ ẩ ớ ộ ờ m t ngành công nghi p m i ra đ i – công nghi p th c ph m.

ữ ự ớ ọ ượ ườ ấ ủ Nh ng thành t u m i nh t c a các ngành khoa h c đã đ c con ng ụ i áp d ng vào

ế ế ượ ấ ự ự ự ế ề ẩ ầ ạ ẩ ả s n xu t và ch  bi n l ị ả   ng th c, th c ph m. H u h t các lo i th c ph m đ u b   nh

ế ố ở ư ướ ụ ấ ậ ậ ưở h ng b i các y u t bên ngoài nh  n c, đ t, b i, oxi, vi sinh v t,… Vì v y chúng

ả ượ ứ ự ph i đ c ch a đ ng trong bao bì kín.

ướ ủ ộ ườ ề ầ ơ Theo xu h ng đi lên c a xã h i, con ng i ngày càng có nhu c u cao h n v  giá

ỏ ề ị ả ẩ ẫ ầ ở ế   tr  c m quan và đòi h i v  tính th m mĩ. Do đó, m u mã bao bì cũng d n tr  thành y u

ạ ọ ố t quan tr ng trong c nh tranh.

ấ ừ ỉ ớ ự ứ ễ ầ ờ ơ Xu t phát t ầ    yêu c u th c ti n đó bao bì ra đ i không ch  v i ch c năng đ n thu n

ệ ả ế ượ ụ ả ẩ ở là bao gói và b o v  s n ph m mà đã tr  thành công c  chi n l ả   ệ c trong vi c qu ng

ự ả ẩ ộ ươ ệ bá s n ph m và gây d ng m t th ng hi u.

ệ ậ ệ ấ ẻ ớ ự ẽ ủ ể ạ ơ V i s  phát tri n m nh m  c a ngành c  khí, ch t d o, công ngh  v t li u,.. bbao

ớ ư ế ượ ậ ề ờ ả ạ ờ ờ bì kim lo i ra đ i. V i  u th  v ắ   t b c v  th i gian bào qu n, trong th i gian ng n

ạ ướ ộ ệ ả ự ả ẩ ạ bao bì kim lo i đã t o nên b c đ t phá cho công ngh  b o qu n th c ph m.

ể ạ ạ ượ ả ờ ẽ ề T i sao bao bì kim lo i có th  làm đ c đi u đó? Câu tr  l ể   i s  có trong bài ti u

ậ lu n này.

3

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ƯƠ

Ổ

Ề

CH

NG 1

T NG QUAN V  BIA

1.1. Khái ni mệ

ạ ướ ố ồ ượ ộ Bia là m t lo i n ứ c u ng ch a c n đ ả   c s n

ấ ằ ủ ườ xu t b ng quá trình lên men c a đ ng l ơ ữ    l ng

ườ ỏ ượ trong môi tr ng l ng và nó không đ ư   c ch ng

ộ ạ   ấ c t sau khi lên men. Nói m t cách khác, bia là lo i

ả ộ ồ ọ ố ị ướ n c gi ấ i khát có đ  c n th p, b t m n x p và có

ị ặ ủ ư ặ ươ h ng v  đ c tr ng c a hoa houblon. Đ c bi ệ   t

ụ ả CO2  hòa   tan   trong   bia   có   tác   d ng   gi i   nhi ệ   t

ỗ ợ ộ ượ ứ nhanh, h  tr  cho quá trình tiêu hóa, ngoài ra trong bia còn ch a m t l ng vitamin

ủ ế ư ữ ờ kha phong phú (ch  y u là vitamin nhóm B nh  B ể   ư 1, B2, PP...). Nh  nh ng  u đi m

ượ ử ụ ộ ở ầ ướ này,  bia đ c s  d ng r ng rãi ế  h u h t các n c trên th  gi ế ớ ớ ả ượ   ng i v i s n l

ố ớ ướ ở ộ ngày càng tăng. Đ i v i n ớ ả   ạ ồ ố c ta bia đã tr  thành lo i đ  u ng quen thu c v i s n

ệ ở ọ ượ l ng ngày càng tăng đã tr  thành ngành công nghi p mũi nh n trong ngành công

ệ ướ nghi p n c ta.

ấ ượ ử ụ ấ ầ ọ ả Quá trình s n xu t bia đ ể ả   c g i là n u bia. Do đó các thành ph n  s  d ng đ  s n

ấ ệ ư ươ ừ ự ư ủ ặ xu t bia có khác bi t tùy theo t ng khu v c, các đ c tr ng c a bia nh  h ị ng v  và

ổ ấ ệ ạ ắ màu s c cũng thay đ i r t khác nhau và do đó   có khái ni m lo i bia hay các s ự

ạ phân lo i khác.

ị ử 1.2. L ch s  phát tri n ủ ể  c a bia

ệ ị ử ả ướ ề ấ Tài li u l ch s  cho th y kho ng 6.000 năm tr c, n n văn minh Trung Qu c c ố ổ

ạ ồ ố ộ ố ọ ạ đ i đã làm m t lo i đ  u ng gi ng bia có tên g i kyui.

Ở ưỡ ổ ạ ệ ấ ấ ấ ộ vùng L ng Hà c  đ i, các t m đ t sét cho th y vi c làm bia là m t ngh ề

ệ ượ ệ ệ ấ ọ ờ ạ nghi p đ c kính tr ng vào th i đó. Các phát hi n cho th y vi c dùng l i cùng các

ọ ạ ệ ấ ụ ứ ụ d ng c  ch a (chai, l ế   , v i…) cho quá trình lên men nguyên li u cung c p các k t

ữ ầ ả ậ ơ ườ qu  đáng tin c y h n khám phá ban đ u là: nh ng ng ể   i làm bia khi di chuy n

mang theo các bình bên mình.

ấ ắ ấ ượ ệ ạ Các t m kh c đ t sét Ebla đ c phát hi n năm 1974 t ạ   i Ebla, Syria, có niên đ i

ế ộ ệ ố ổ ấ ạ ạ ộ 2500 năm TCN, ti ả  vi c thành ph  c  này đã s n xu t m t lo t các lo i bia t l

4

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ầ ủ ả ộ ế ấ ạ ồ ọ khác nhau, g m c  m t lo i bia có tên g i là "Ebla". Các d u v t ban đ u c a bia

ượ ấ ở ổ ạ ể ờ và quá trình làm bia cũng đã đ c tìm th y Babylon c  đ i. Vào th i đi m đó,

ộ ố ạ ụ ữ ầ ượ ử ụ ặ ệ ph  n  và th y tu cũng làm bia. M t s  lo i bia đã đ c s  d ng, đ c bi t trong

ễ các nghi l tôn giáo. Năm 2100 TCN, vua Babylon là Hammurabi đã ban hành b ộ

ề ủ ậ ủ ị ượ ả lu t c a mình, trong đó có c  các quy đ nh v  ch  quán r u.

ế ộ ủ ậ ầ ộ ố Bia là m t ph n trong ch  đ  ăn u ng hàng ngày c a các Pharaoh Ai C p cách

ơ ượ ừ ạ ướ đây h n 5000 năm. Sau đó, nó đ c làm t bánh mì lúa m ch n ng, và cũng đ ượ   c

ạ ộ ử ụ s  d ng trong các ho t đ ng tôn giáo.

ậ ổ ạ ộ ồ ố ấ ớ ủ ộ ỉ Vai trò c a bia trong xã h i Ai C p c  đ i là r t l n, nó không ch  là m t đ  u ng.

ườ ượ ử ụ ữ ể Thông th ng, bia đ ộ ố ệ c s  d ng đ  ch a m t s  b nh khác nhau, bia còn đ ượ   c

ấ ể ặ ư ộ ậ ợ xem nh  m t món quà thích h p nh t đ  t ng cho các Pharaoh Ai C p, và nó cũng

ậ ế ể ị ầ ượ đ c xem là v t cúng t đ  dâng lên các v  th n.

ử ự ằ ị ườ ậ ạ ườ ạ ứ D a b ng ch ng l ch s , ng i Ai C p đã d y cho ng i Hy L p cách làm bia.

ề ệ ả ậ ạ ủ ự ề   Nhà văn Hy L p là Sophocles (450 TCN) đã th o lu n v  khái ni m c a s  đi u

ụ ế ệ ạ ằ ề ộ đ  khi nói đ n vi c tiêu th  bia trong n n văn hóa Hy L p, và ông tin r ng ch  đ ế ộ

ố ấ ườ ạ ạ ồ ố ăn u ng t t nh t cho ng ị i Hy L p g m bánh mì, th t, các lo i rau và bia (ng ườ   i

ạ ζ θος ῦ ườ ạ ổ ạ ọ Hy L p g i bia là " " (zythos)). Ng i Hy L p c  đ i cũng làm bia barleywine

κρ θινος ο νος ế ạ ί ἶ ạ (ti ng Hy L p:  " " ­  krithinos  oinos,  "barley wine"),  lo i  bia  này

ề ậ ủ ẩ ạ ượ ử đ c s  gia Hy L p Polybius đ  c p trong tác ph m The Histories c a ông, trong

ố ườ ữ ộ cu n sách này ông nói ng i Phaeacia gi ạ ạ    bia barleywine trong krater (m t lo i v i)

ạ ằ b ng b c và vàng.

ượ ạ ớ ườ ậ ớ ườ ư Ng i v i ng c l i Ai C p và Sumer, v i ng i Do Thái thì "bia ch a bao gi ờ

ồ ố ồ ở ộ ọ ố đóng m t vai trò quan tr ng trong các thói quen u ng đ  u ng có c n ấ    vùng đ t

ố ủ ả Israel." Đây là tuyên b  c a B ng tàng Do Thái, New York và Jerusalem, liên quan

ủ ườ ổ ạ ớ ậ t i t p quán c a ng i Do Thái c  đ i.

ể ề ấ ả ấ Quá trình s n xu t bia đã tăng lên r t nhanh khi Kitô giáo phát tri n. Đi u này ch ủ

ệ ầ ổ ứ ầ ế y u do các th y tu cũng làm bia. Tu vi n là các t ụ    ch c đ u tiên làm bia vì m c

ươ ạ ầ ưở ủ ụ ấ ộ đích th ng m i. Các th y tu xây x ầ ng n u bia là m t ph n c a m c tiêu cung

ồ ố ự ẩ ỗ ườ ươ ộ ấ c p th c ph m, ch  trú chân và đ  u ng cho ng i hành h ng và khách b  hành.

5

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ộ ố ượ ủ ả ớ ị ợ ệ M t s  l ng l n các v  thánh c a Kito giáo là thánh b o tr cho vi c làm bia.

ườ Thánh Augustine thành Hippo, thánh Arnulf thành Metz, Thánh Luca ng ề   i truy n

ề ượ ườ ả ề ợ giáo và thánh Nicôla thành Myra đ u đ c xem là ng i b o tr  cho ngh  làm bia.

ế ườ ị ươ ả ố Hoàng đ  Charlemagne, ng i cai tr  v ng qu c Thiên chúa giao kho ng năm 770

ủ ầ ộ ọ ộ ố ọ ườ ườ SCN coi bia là m t ph n quan tr ng c a cu c s ng, và m i ng i th ng nghĩ

ạ ườ ơ ố chính ông đã d y cách làm bia cho ng i C  đ c.

ạ 1.3. Phân lo i bia

ụ ể ư ề ể ạ ặ ấ ạ ỗ ộ Có r t nhi u lo i bia khác nhau, m i lo i là m t ki u bia c  th  có đ c tr ng riêng

ị ổ ể ế ồ ố ề ươ v  h ng v  t ng th , hình thái và có ngu n g c khác nhau trong quá trình ti n hoá

ự ệ ượ ạ ủ c a ngành công nghi p bia. D a vào cách lên men, bia đ c chia làm 3 lo i:

ổ 1.3.1. Lên men n i: Bia Ale

ệ ộ ừ ượ ề ạ Nhi t đ  lên men cao t ế  15 đ n 23 oC do đó l ng ester t o ra nhi u, còn có các

ứ ấ ệ ả ẩ ạ ươ h ị ủ   ng li u th  c p và các s n ph m t o mùi khác làm cho bia có mùi v  c a

ả ươ ự ư ứ hoa hay qu  t ng t nh  táo, lê, d a, ….

ệ ề ể ữ ề ạ ạ ơ ớ Các khác bi t v  ki u gi a các lo i ale là nhi u h n so v i các lo i lager, và

ề ể ạ ạ ấ nhi u lo i bia ale r t khó đ  phân lo i chúng

6

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ượ ả ề ấ ấ c s n xu t nhi u nh t trên th  gi ế ớ i 1.3.2. Lên men chìm: Bia lager đ

ữ ượ ư ế ộ ờ ứ Lager trong ti ng Đ c nghĩa là l u tr  đ c phát minh m t cách tình c  khi đ ể

oC và 0­4oC trong quá trình tr  màữ

ệ ộ ấ bia qua mùa đông. Do nhi t đ  lên men th p 7­10

ụ ạ ả ẩ ờ ườ ố ứ ầ ester và các s n ph m ph  t o ra ít, nh  đó ng ị i u ng không b  nh c đ u khi

ưở ứ ạ th ng th c các lo i bia nay.

ầ ớ ự ể ượ ả ầ Ph n l n bia lager ngày nay d a trên ki u Pilsener, đ ấ ầ c s n xu t l n đ u tiên

ạ ạ ố ộ năm 1842 t i thành ph  Pilsen (Plzeň), C ng hòa Séc. Các lo i bia lager Pilsener có

ượ ộ ươ ị ạ ủ màu sáng, đ ồ c cacbonat hóa n ng đ  cao có h ồ   ng v  m nh c a hoa bia và n ng

ể ề ạ ả ộ ẩ ộ ồ đ  c n 3­6% theo th  tích. Các s n ph m bia Sài Gòn đ u thu c lo i bia này.

Hình: Bia lager

ự 1.3.3. Lên men t nhiên:

ứ ạ ả ạ ượ Các lo i bia này dùng men bia hoang dã ch  không ph i các lo i men bia đ c nuôi

ấ ả ạ ướ ế ỷ ệ ấ ấ c y. T t c  các lo i bia tr ấ ầ   c khi có vi c nuôi c y men bia trong th  k  19 đã r t g n

ể ượ ặ ư ị ớ v i ki u bia này, đ ở c đ c tr ng b i các v  chua.

ạ ỗ ợ Ngoài ra còn có lo i bia h n h p:

ợ ử ụ ệ ệ ể ệ ạ ỗ Ki u bia lai hay bia h n h p s  d ng các nguyên li u và công ngh  hi n đ i thay

ặ ổ ủ ả ề ạ ấ ặ ố vì (ho c b  sung cho) các khía c nh truy n th ng c a s n xu t bia. M c dù có m t s ộ ố

ể ơ ữ ư ế ồ ỗ ợ bi n thái gi a các ngu n khác nhau, nh ng nói chung bia h n h p có th  r i vào các

ể ạ th  lo i sau:

7

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

(cid:0) ộ ố ạ ụ ả ợ ớ ỏ ừ ỗ Bia hoa qu  và bia rau c  là h n h p v i m t s  lo i ph  gia t ả  hoa qu  hay rau

ấ ượ ể ạ ộ ỏ c  có th  lên men trong quá trình lên men, t o ra ch t l ng hài hòa m t cách rõ

nét.

Hình: Bia hoa quả

(cid:0) ị ổ ấ ả ộ ế ừ ễ ạ Bia th o m c và bia gia v  b  sung các ch t chi t ra t r , h t, lá, hoa hay qu ả

ặ ổ ả ặ ạ ộ ị th o m c ho c các lo i cây gia v  thay vì (ho c b  sung cho) hoa bia.

(cid:0) ạ ồ ữ ề ố ỗ Các lo i bia t n tr ự   ạ  trong các thùng g  là các lo i bia truy n th ng hay th c

ượ ư ữ ặ ỗ ượ ế ệ nghi m đ c l u tr trong các thùng g  ho c đ ạ   ớ ỗ c ti p xúc v i g  (trong d ng

ổ ế ỗ ồ ả ả ẩ ạ ỏ ộ ờ ấ   các m nh nh , m u hay h t) trong m t kho ng th i gian (g  s i là ph  bi n nh t).

ườ ỗ ầ ế ỗ ượ ử ằ Thông th ng, thùng g  hay các mi ng g  đ u tiên đ ộ ố ạ   c x  lý b ng m t s  lo i

ệ ử ụ ứ ồ ồ ố ạ ượ ượ r u m nh hay các đ  u ng ch a c n khác—vi c s  d ng r u bourbon, scotch

ổ ế ấ và sherry là ph  bi n nh t.

(cid:0) ấ ỳ ạ ủ ạ ượ Bia hun khói là b t k  lo i bia nào mà m ch nha c a nó đã đ c hun khói.

ườ ạ ươ ụ ể ị ủ Thông th ng các lo i bia này có mùi và h ng v  c a khói. Các ví d  đi n hình

ể ề ố ở ứ ủ c a ki u bia truy n th ng này là bia Rauchbiers ề    Bamberg, Đ c. Tuy nhiên, nhi u

ả ướ ủ ế ứ ủ ấ ả ấ nhà s n xu t bia ngoài n c Đ c—ch  y u là các nhà s n xu t bia th  công ở ỹ  M

ạ ạ ổ ộ —cũng b  sung m ch nha bia hun khói vào bia đen, ale Scotland và m t lo t các

ể ki u bia khác.

8

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

Hình: Bia hun khói

(cid:0) ệ ể ạ ọ ỉ ượ ả ấ ặ Bia đ c bi t là cách g i chung đ  ch  các lo i bia đ ử ụ   c s n xu t mà s  d ng

ồ ườ ụ ể ạ ộ ố các ngu n đ ng, h t ngũ c c và tinh b t có th  lên men không thông d ng.

ị ưỡ 1.4. Giá tr  dinh d ủ ng c a bia

ị ưỡ ườ ộ ồ ấ ồ ạ ườ Bia có giá tr  dinh d ng cao. Bia th ng có n ng đ  c n th p, l i th ng có

ướ ề ạ 5% n ạ c khí Carbonic, 0,5% Albumin, 17 lo i Amino acid, nhi u lo i vitamin cùng

ề ạ ượ ố ấ ắ ư ắ ừ nhi u lo i vi l ng t nh  Calci, Phosphore, s t, ch t đ ng t hoa houblon có tác

ệ ẩ ặ ệ ả ụ d ng kích thích tiêu hóa, có tính di t khu n cao; đ c bi t CO2 b o hòa trong bia có

ụ ủ ả ơ ườ ố ụ ữ ấ ố ớ tác d ng làm gi m nhanh c n khát c a ng i u ng. Ngoài ra đ i v i ph  n  r t có

ợ ượ ợ ẽ ượ l i khi dùng đúng l ng thích h p s  làm sáng da, m t tóc.

ượ ộ ồ ủ ạ ả ớ ị Giá tr  năng l ằ   ng c a lo i bia v i 12% đ  c n là kho ng 440 calories/lít, b ng

ưỡ ủ ữ ị 2/3 giá tr  dinh d ng c a s a.

ờ ữ ư ư ậ ể ượ ử ụ ư ộ ộ Nh  nh ng  u đi m nh  v y mà ngày nay bia đ ạ   c s  d ng r ng rãi nh  m t lo i

ướ ả ở ầ ướ ế ớ n c gi i khát ế  h u h t các n c trên th  gi i.

ộ ố ả ệ ẩ 1.5. M t s  s n ph m bia hi n nay

ị ườ ệ ả ẩ ố Hi n nay trên th  tr ng có vô s  các s n ph m bia khác nhau:

ố ả ị ườ ệ ẩ ư ộ ộ M t   s s n   ph m   bia   hi n   có   trên   th   tr ng   nh :   Bia   Hà   N i,   bia   333,   ia

Henninger.......

9

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

10

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

11

Ị Ế Ự Ặ Ệ Ẩ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ƯƠ

Ổ

Ề

CH

NG 2 T NG QUAN V  BAO BÌ BIA

ơ ượ ị ể ủ ử 2.1. S  l c l ch s  phát tri n c a bao bì bia

ụ ứ ầ ụ ạ

  Các d ng d ng c  ch a đ u tiên

ể ứ ụ ầ ả ầ ụ ằ ạ ấ   Các d ng d ng c  đ u tiên dùng đ  ch a bia là các qu  b u bí khô, các bình b ng đ t

ừ ừ ộ ượ ể ỉ ụ ằ sét và các túi làm t da hay thu c da. T  “blackjack” đ c dùng nh m đ  ch  d ng c ụ

ứ ằ ạ ớ ộ ộ ượ ủ có d ng m t cái bình l n làm b ng thu c da dùng ch a bia, đ ộ   c ph  bên ngoài m t

ắ ớ l p h c ín.

ơ ở ụ ự ế

 S  thay th  các d ng c  ch a thô s  b i thùng ch a ứ ụ ứ

ộ ạ ệ ạ ấ ơ ụ   Tuy nhiên cách đây h n 1000 năm thì đã xu t hi n thêm bên c nh nó m t d ng d ng

ể ứ ẫ ỗ ụ ứ c  ch a khác mà ngày nay v n dùng đ  ch a bia, đó là các thùng g .

ư ố ớ ầ ấ ượ ự ế ẩ ạ ố Cũng gi ng nh  đ i v i h u h t các lo i th c ph m khác, ch t l ng bia th ườ   ng

ẩ ậ ấ ắ ộ ở ị b  tác đ ng sâu s c b i các vi sinh v t. Nguyên nhân chính là do vi khu n và n m men

ư ấ ộ ố ặ ả ậ   ị ạ d i đã s n sinh ra các acid mà cho bia có v  chua nh  gi m. M c dù m t s  vi sinh v t

ẫ ố ư ỏ ượ ứ ư ỗ ườ gây h  h ng bia v n s ng đ c trong các thùng g  dùng ch a ba nh ng ng i ta ch ỉ

ộ ấ ề ả ấ ượ ườ ệ ỏ xem đây là m t v n đ  nh . Các nhà máy s n xu t bia r u th ng v  sinh các thùng

ứ ử ử ư ể ề ể ấ ấ ấ ợ ọ ch a và x  lý đ  kh  các h p ch t hóa h c nh  các ch t ki m, các ch t màu đ  “làm

ướ ể ế ỉ ế ố ạ s ch” chúng tr ử ụ c khi tái s  d ng đ  chi ữ t rót. Ch  đ n cu i nh ng năm 1800, khi có

ứ ủ ế ậ ả ơ ớ ộ các k t qu  nghiên c u c a Louis Pateur thì m i có m t cách nhìn nh n đúng h n v ề

ư ả ủ ề ễ ưở ủ ế ậ tính b n c a các vi sinh v t nhi m cũng nh   nh h ị ủ   ng c a chúng đ n mùi v  c a

ử ụ ỗ ấ ợ ờ ạ ử ụ bia.S  d ng các thùng g  r t có l i vì chúng có th i h n s  d ng dài và có th  s ể ử

ễ ộ ạ ể ị ượ ạ ụ d ng  m t  cách  d  dàng.Tóm  l i,   chúng  có th   ch u  đ ạ c  các  va  ch m  m nh khi

ở ồ ứ ượ ờ ộ ượ ươ chuyên ch  đ ng th i cũng ch a đ c m t l ng bia t ố ớ ng đ i l n.

ướ ế ỷ ế ả ẩ ầ ượ ề ượ Tr c th  k  16, h u h t các s n ph m bia và r u đ u đ c bán trong các thùng,

ể ả ụ ủ ể ả ộ ằ   khi đó giá thành c a chúng ph  thu c vào th  tích thùng. Đ  đ m b o tính công b ng

ấ ả ậ ị ườ ự ả trong m u d ch, các nhà s n xu t th ng không cho phép t ấ  ý s n xu t các thùng

ể ự ứ ứ ươ ẩ ch a. Các thùng ch a dùng đ  đ ng bia th ng ph m có dung tích 36 gallon s  đ ẽ ượ   c

ữ ấ ườ ừ ợ ượ ủ ở cung c p b i nh ng ng i th  đóng thùng và ngày nay các th ng r ẫ   u c a Anh v n

ứ ấ ượ đ c cũng c p theo cách th c này.

ế ư ỗ ẫ ế ỉ ứ ạ ộ ằ Trong m t vài th  k , các thùng ch a làm b ng g  v n là d ng bao bì bia chi m  u th ế

12

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ế ớ ấ ụ ượ ờ ự ệ nh t trên toàn th  gi i. Nh  quá trình lên men ph  đ ở ấ c th c hi n b i n m men mà s ẽ

2 sinh ra bên trong các thùng ch a. Hàm l

2 trong bia lúc

ộ ượ ứ ượ có thêm m t l ng CO ng CO

2  trong bia ngày nay. Đó

ờ ẳ ắ ắ ấ ớ ượ ấ b y gi ơ  ch c ch n là th p h n h n so v i hàm l ng CO

ạ ỗ ố ơ ệ chính là do g  thì có tr ng thái x p và vi c đóng kín các nút thùng còn thô s  nên đã

2 sinh ra.

ấ ầ ộ làm th t thoát đi m t ph n CO

ể ấ ằ ỏ ở ượ ầ Bia có th  l y ra kh i thùng b ng cách m  nút thùng r ộ   u hay đ u vòi thông qua m t

ở ủ ỗ ơ ỗ ượ l  đ ị c b t kín bên d ướ ỗ i l thùng. L  thông h i phía trên c a thùng cũng s  đ ẽ ượ   c

ậ ợ ề ệ ạ ở ệ m  giúp không khí đi vào bên trong thùng và t o đi u ki n thu n l i cho vi c rót bia ra

ỏ ầ ủ kh i đ u vòi c a thùng.

ả ế ề ỹ ả ố ậ ả ứ ỗ

 Các c i ti n v  k  thu t giúp b o qu n t

t bia ch a trong các thùng g

ượ ệ ử ụ ỗ ự ụ Khi bia đ c tiêu th  nhanh chóng thì vi c s  d ng các thùng g  đ ng bia là r t t ấ ố   t.

ử ụ ị ồ ữ ố   Tuy nhiên, khi hàng b  t n tr  trong kho quá lâu, bia không s  d ng trong các thùng b c

ở ắ ẽ ị ấ ễ ậ ộ ị ừ m  n p s  b  th t thoát CO ủ 2 và b  chua do tác đ ng c a vi sinh v t nhi m vào t không

ườ ẽ ề ả ậ ể ả ỹ ế ấ khí. Do đó, ng i ta s  đ  ra các gi i pháp k  thu t đ  gi ề i quy t v n đ  trên. Trong

ổ ế ố ủ ế ỷ ữ ạ ậ ở ỷ ỗ nh ng th p k  cu i c a th  k  19, khi các lo i khí nén tr  nên ph  bi n, các l thông

2 s ch , có áp l c cao h n không khí th

ườ ượ ự ạ ơ ườ khí th ng đ ạ c n p CO ng trong phòng ủ   .

2 trong bia và gi m m t l

ế ả ượ ộ ượ ả ớ ị K t qu  là đã làm gia tăng l ng CO ng l n bia b  chua.

ệ ố ẽ ượ ử ụ Sang năm 1900, h  th ng này s  đ ơ c s  d ng trong h n 75% nhà máy bia ở ỹ  M .

ả ế ỗ ẫ ữ ờ ượ ữ ạ ử ụ Nh  nh ng c i ti n này mà các thùng g  v n đ c gi ộ   ộ i s  d ng m t cách r ng l

ế ỷ ữ ế ế ặ ạ ạ ả rãi cho đ n kho ng gi a th  k  20 m c dù đ n giai đo n này các d ng bao bì khác có

ể ử ụ ố ướ ự ấ ẩ ẫ th  s  d ng khá t t. Năm 1942,  n ph m “ H ng d n th c hành trong nghành công

ượ ấ ả ề ủ ủ ự ệ ượ ạ ệ nghi p bia r u” c a nhà xu t b n th c nghi m v bia r u đã nêu ra 5 d ng thùng

ứ ử ụ ế ằ ạ ồ ỗ ỗ ỉ ch a s  d ng, bao g m các d ng thùng làm b ng g , các phi n g , thép không g , thép

và nhôm.

ể ạ ờ ấ ả ứ ạ ừ ừ T i th i đi m này, t t c  các d ng thùng ch a­tr ứ  thùng ch a làm t thép không

ể ạ ặ ằ ộ ỉ ề ượ g ­ đ u đ ế   ự ữ ơ c quét ho c lót b ng m t lo i nh a h u c  hay sáp đ  ngăn bia không ti p

ứ ự ế ề ệ ề ệ ả ớ xúc tr c ti p v i các thùng ch a nó. Chính đi u này đã giúp c i thi n đi u ki n v ệ

ướ ế ả ớ ứ ố ể ự sinh bên trong thùng tr c khi chi t rót và làm gi m t i m c t ể   i thi u s  phát tri n

ể ậ ả ưở ế ườ ợ ủ c a vi sinh v t có th  gây  nh h ị ủ ng đ n mùi v  c a bia. Trong tr ng h p các thùng

ằ ượ ỏ ự ề ể ả làm b ng nhôm hay thép, chúng cũng đ ọ   c b o v  đ  tránh kh i s  ăn mòn hóa h c

13

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ư ạ cũng nh  tránh có mùi kim lo i.

ỷ ố ủ ậ ả ế ỷ ệ ứ ữ ụ ậ ỗ ỹ ả   Vào nh ng th p k  cu i c a th  k  18, vi c  ng d ng r ng rãi k  thu t b o qu n

ậ ố ươ ố ạ ự ủ ậ ể ạ l nh trong v n chuy n và phân ph i bia t i đã giúp ch ng l i s  xâm nh p c a vi

ấ ằ ế ậ ậ ạ ầ ậ ả ấ sinh v t . Các nhà s n xu t nh n th y r ng h u h t các vi sinh v t gây h i cho bia

ườ ạ ở ệ ộ ể ạ ừ ơ th ể ấ ng phát tri n r t m nh nhi ệ   t đ  cao h n. Do không th  lo i tr  hoàn toàn h  vi

ả ấ ẩ ấ ườ khu n và n m men có trong bia nên các nhà s n xu t th ử ụ ng s  d ng nhi ệ ộ ấ   t đ  th p

ứ ế ổ ố ố   ể đ  tránh các bi n đ i không mong mu n. Ngày nay, các thùng ch a bia hay thùng b c

ừ ả ẩ ỉ ứ ề đ u làm t thép không g . Tuy nhiên, các s n ph m bia thì l ạ ượ i đ c ch a trong các bao

ậ ệ ấ ễ ỡ ằ ế ố ầ ả ượ bì làm b ng v t li u r t d  v . Khi chi t rót, các thùng b c c n ph i đ c gi ữ ạ    l nh

ữ ở ạ ự ủ ự ể ấ ậ ằ nh m gi bia d ng nguyên ch t. S  phát tri n c a vi sinh v t và s  gia tăng v ề

ệ ộ ẽ ả ứ ả ứ ẩ ọ nhi ả   t đ  s  thúc đ y các ph n  ng oxy hóa và các ph n  ng hóa h c khác làm gi m

ấ ượ ả ơ ch t l ng bia x y ra nhanh h n.

ự ế ườ ờ ạ ử ụ ứ ủ ể ả Th c t , ng i ta ph i tìm cách đ  gia tăng th i h n s  d ng c a bia ch a

ố ướ ư ứ ạ ớ trong thùng b c tr c so v i bia ch a trong các d ng bao bì khác nh  chai hay lon. Bia

ố ườ ượ ữ ạ ụ ể ậ rót trong các thùng b c th ng đ c gi l nh khi v n chuy n và tiêu th  trong khi bia

ị ủ ứ ế ả ầ ươ ch  trong các lon hay chai thì không c n. K t qu  là mùi v  c a bia t ớ ơ i thì m i h n và

ờ ạ ử ụ ơ ấ ư ề ả ầ ắ ơ ự t nhiên h n nh ng th i h n s  d ng chúng thì ng n h n r t nhi u­kho ng 6 tu n. Do

ố ườ ườ ượ ữ ạ đó, đa s  tr ợ ng h p, ng ề i tiêu dùng đ u mua bia t ươ ở ạ i d ng đ c gi l nh.

ờ ủ ả ự ẩ S  ra đ i c a s n ph m bia chai

ề ượ ướ ế ỷ ệ Theo các tài li u v  ngành bia r u thì tr c th  k  20, bia đóng chai ch a h ư ề

ề ậ ứ ứ ế ề ằ ỏ ằ ườ ượ đ ấ c đ  c p đ n. Tuy nhiên, có r t nhi u b ng ch ng ch ng t r ng ng i ta đã s ử

ứ ự ừ ụ d ng chai làm bao bì ch a đ ng bia t ơ  cách đây h n 300 năm.

ượ ề ậ ệ ủ ế ầ ế ầ ộ ổ Bia đóng chai đ c đ  c p đ n l n đ u tiên trong m t bu i nói chuy n c a ti n sĩ

ủ ệ ế ả Alexander Nowell, ch  nhi m St.Pau’ls Cathedral kho ng năm 1560 đ n ăm 1602 . Báo

ế ậ ằ ằ ầ ằ ơ ộ ị cáo đã nêu ra r ng v  trí ti n sĩ này đã đánh r i m t chai bia đ y b ng nút b ng g n b ờ

ộ ầ ở ạ ấ ộ ậ sông trong m t l n đi câu cá. Và sau m t vài ngày, ông  y tr  l i và b t nút chai thì

ổ ấ ớ ộ ế ư ế ứ ề ấ ỏ ố nghe th y m t ti ng n  r t l n, gi ng nh  ti ng súng. Đi u này ch ng t , ngay t ừ

ơ ả ữ ư ủ ầ ặ ườ ượ nh ng ngày đ u, đ c tr ng c  b n c a bia đóng chai th ng đ c xem xét là l ượ   ng

ượ ở ứ ứ ế ộ CO2 đ c sinh ra và duy trì m c khá cao. M t nghiên c u ti n hành vào năm 1615

ườ ộ ợ ả ượ ằ ủ ộ c a h i ng i n i tr  Anh mô t quá trình làm r u bia đóng chai, cho r ng “ các nút

14

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ượ ặ ằ ộ ợ ự ề ệ ằ ậ ơ ầ b n đ ơ   c ni n ch t b ng m t s i dây nh m tránh s  bay h i, đ y kí mi ng chai­ n i

ườ ư ỏ ễ ị ộ ượ ễ th ng d  b  nhi m, gây ra h  h ng toàn b  r u.

2 phù h p, các chai đ

ượ ợ ượ ở ạ ẻ ề ộ Khi l ng CO ở c m  ra d ng m t bao gói có v  b  ngoài

ể ố ữ ạ ố ồ ở ậ ứ “dành cho bia mà không u ng ngay l p t c”.Nh ng lo i này g m bia đ  u ng các

ượ ệ ấ ằ ộ ơ ộ quán r ẩ u và r ng h n là bia dành cho xu t kh u. M t tài li u khác đã nêu r ng “ có

ủ ả ằ ượ ả ấ ở kho ng 3000 chai bia làm b ng th y tinh đ c s n xu t Anh vào năm 1695 và bia

ườ ổ ế ư ẫ ế ỷ ố đóng chai d ng nh  v n ph  bi n trong su t th  k  18.

ổ ừ ạ ữ ạ ố Trong su t nh ng năm 1700, các chai có hình d ng thay đ i t d ng bình thót c ổ

ủ ạ ụ ẫ ườ ứ ượ ạ d ng c   hành  sang  d ng hình  tr dài v n  còn  th ng  dùng ch a   r u  Bordeaux,

ệ ế ạ ể ắ ư ẫ ẫ ư nh ng công ngh  ch  t o chai v n còn ch a phát tri n l m. Các chai này v n có thêm

ỗ ợ ủ ừ ỗ ướ ự s  tham gia h  tr  c a các khuôn làm t ồ  sáp, g  hay đ ng thau. Kích th ậ ự ủ   c th t s  c a

ế ứ ữ ụ ầ ỗ ườ m i chai khác nhau khá rõ. Các nút b n thì h t s c h u d ng trong tr ợ ng h p này.

ượ ở ể ậ ệ Sau khi đ ấ   ẽ c nén và chèn khít vào chai, chúng s  giãn n  đ  đ y kín mi ng chai b t

ạ ướ ủ ệ ể k  hình d ng và kích th c c a các mi ng chai.

ữ ạ ậ ỷ ỹ ượ Trong nh ng th p k  ngay sau cách m ng M , các chai bia đ ư ộ   c xem nh  m t

ộ ấ ướ ố ớ ọ ẻ ế ự ế ứ ộ hàng hóa quan tr ng đ i v i m t đ t n c còn non tr  đ n m c đ  mà th c t , các

ủ ở ử ị ượ ậ ượ chai Maryland đã b  tiêu h y b i l a đã đ c đem ra vay và nh n đ ộ ố ố c m t s  v n vay

ừ ự ệ 8000$ t Ú Congress, giúp cho vi c tái xây d ng l ạ ấ ướ i đ t n c.

ạ ướ ố ớ ụ ệ ẩ ầ ấ ỉ ở ạ T i n c Anh, vi c xu t kh u bia lúc ban đ u ch  áp d ng đ i v i bia d ng đóng

ủ ướ ừ ế ệ ấ ẩ ả ơ ỹ chai.T  1801 đ n 1810, các ban c a n c M  đã xu t kh u kho ng h n 1 tri u gallon

ạ ố bia, 15% trong s  đó là d ng đóng chai.

ướ ế ỷ ệ ế ươ ủ ỉ Tr c th  k  20, vi c đóng chai ti n hành theo ph ng pháp th  công và ch  có 1

ơ ể ụ ấ ụ ầ hay 2 d ng c  r t thô s  đ  rót và đóng nút b n. Nhìn chung, các quá trình này cũng

ự ư ượ ự ữ ệ ở ườ ả ươ t ng t nh  các quá trình đ c th c hi n b i nh ng ng ấ i s n xu t bia và r ượ ở  u

ệ quy mô gia đình hi n nay.

ự ơ ớ ả ế ủ ệ ạ ớ S  c  gi ắ ầ i hóa c a công đo n đóng chai b t đ u v i vi c c i ti n các khuôn và

ự ụ ộ ượ ề ậ ữ ế ả ư ứ m t vài s  cách tân nh   ng d ng khí nén đã đ c đ  c p đ n vào kho ng gi a th ế

ằ ượ ư ỷ k  19, vào năm 1866, các khuôn làm b ng thép tôi đã đ ộ   ế c đ a ra và ti p sau đó là m t

ệ ạ ế ề ữ ể ạ ớ lo t nh ng sáng ch  v  máy móc đ  đóng chai. Cùng v i vi c t o ra các chai có kích

ỏ ề ộ ấ ộ ợ ơ ỡ ồ c  đ ng nh t, có m t đòi h i v  m t cách đóng kín chai thích h p h n vào năm 1892,

15

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ườ ự ế ạ ắ ộ ng ả   ệ i ta phát minh ra n p có khía d ng mi ng mũ. Các ti n b  trong lĩnh v c b o

ờ ủ ự ậ ả ỏ ỹ ế qu n và s  ra đ i c a khí hóa l ng cũng đã giúp k  thu t chi ể   t rót vào chai phát tri n,

2 nhân t o tr

ượ ổ ạ ướ ạ cho phép bia đ c b  sung thêm CO ế c khi rót, h n ch  quá trình lên men

trong chai.

Ứ ươ



ụ ng d ng ph ng pháp thanh trùng Pasteur vào ngành bia

ậ ỹ ế ể ườ ố ắ Khi k  thu t chi t rót vào chai ngày càng phát tri n, ng ả   i ta c  g ng tìm cách đ m

ấ ượ ủ ệ ấ ả ả b o ch t l ng và v  sinh c a quá trình đóng chai bia. Vào năm 1982, nhà s n xu t bia

ườ ề ậ ứ ượ ả ng ế i Đ c Thasing đã đ  c p đ n mùi hôi phát sinh khi bia đ ả c b o qu n trong các

ử ụ ủ ề ấ ả ế chai th y tinh trong. Chính đi u này đã khi n các nhà s n xu t bia s  d ng các chai có

ể ự ệ ượ ằ màu nâu đ  đ ng bia nh m tránh hi n t ng trên.

ữ ữ ứ ủ ề Chính nh ng nghiên c u tiên phong v  vi sinh c a Louis Pasteur vào nh ng năm

ấ ằ ữ ự ấ ả ả ố ỉ ẩ   gi a và cu i 1800 đã ch  ra cho các nhà s n xu t bia th y r ng d a vào các s n ph m

ể ị ượ ấ ủ ả thu đ ượ ừ c t quá trình lên men, ta có th  xác đ nh đ c b n ch t c a quá trình. Bên

ộ ướ ổ ự ế ầ ọ ạ c nh đó, m t b ứ ủ   c ti p không kém ph n quan tr ng khác trong n  l c nghiên c u c a

ư ỏ ứ ẩ ả ấ ằ ượ ông là nh m làm ch m d t quá trình h  h ng trong s n ph m r u Pháp.

ượ ế ư ệ ằ ệ Ngày nay, nó đ c bi t đén nh  là quá trình gia nhi t nh m tiêu di ậ   t vi sinh v t

ậ ạ gây h i có bên trong các chai đã đ y kín.

ầ ả ấ ở ộ Năm 1903 , quá trình thanh trùng đã tr  thành m t ph n trong quy trình s n xu t bia

ế ự ộ ể ử ạ ớ ế ế chi t rót t đ ng. Các máy móc l n đ  r a s ch, chi ầ ớ   t rót và vô trùng chi m ph n l n

ể ủ ủ ầ ớ ự ế ệ ả ấ di n tích c a h u h t các nhà máy s n xu t bia.Cùng v i s  phát tri n c a máy móc,

ơ ả ủ ậ ệ ế ượ ổ các v t li u và quá trình c  b n c a quá trình chi t rót cũng đ c thay đ i chút ít trong

ữ ạ ủ ế ỷ ệ ả ượ nh ng năm còn l i c a th  k  20. Khi ngành công nghi ấ  s n xu t bia đ ụ   c tái ph c

ậ ấ ấ ượ ờ ỳ ở ỹ ươ ồ ạ h i l i sau Lu t c m n u và bán r u (th i k  1929­1933 M ), bia t ơ   ế i chi m h n

ả ượ ượ ươ ả ấ ả ả 70% s n l ng. Ngày nay l ng bia t ổ   ỉ i s n xu t đã gi m, ch  còn kho ng 10% t ng

ượ ả ấ ở ỹ ướ ượ l ng bia đ c s n xu t M . Cũng theo huynh h ả ố ớ ầ   ng này mà ngay c  đ i v i h u

ầ ả ả ấ ỏ ở ộ ấ ủ ọ ế h t các nhà máy s n xu t nh , chai đã tr  thành m t ph n s n xu t c a h .

ế ấ ố ả ấ Tuy nhiên,  quá  trình  chi ớ   t rót đóng chai r t t n  kém.Các  nhà  s n  xu t  bia  l n

ườ ố ủ ả ồ th ọ ng dành kho ng 60% ngu n v n c a h  cho quá trình đóng chai. Trong môt lô 6

ậ ự ỉ ế ướ ủ ả ẩ ổ chai trung bình, bia th t s  ch  chi m d i 20% t ng giá thành c a s n ph m.

ầ ư ặ ầ ấ ả ả ộ ế ị Ngay c  khi m t nhà máy s n xu t có đ u t ề  n ng v  ph n thi t b  máy móc và

16

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ấ ượ ệ ằ ố tiêu t n chi phí cao cho vi c đóng chai, nh m thu hút khách hàng, ch t l ng bia có th ể

ệ ế ả ậ ưỡ kém. N u quá trình v n hành không đúng, vi c b o d ng máy móc kém hay không

ủ ệ ố ả ộ ề ệ ị ố ế ấ quan tâm đ n v n đ  v  sinh c a h  th ng thì ngay c  m t nhà máy trang b  t t cũng

ạ ượ ấ ượ ể ế ạ ả ẽ s  không đ t đ c ch t l ặ ấ ễ ỏ   ng. K t qu  là bia có th  có mùi t o ho c r t d  h ng

ẽ ỏ ầ ấ ả ộ ỉ nghĩa là chúng s  h ng nhanh chóng ch  sau m t vài tu n sau khi s n xu t.

ớ ứ ệ ấ ấ ế ề ể ả Đ  gi m t i m c th p nh t chi phí cho vi c chi ả   t rót đóng chai, nhi u nhà máy s n

ở ạ ớ ấ ỏ ươ ư ỏ ướ xu t quy mô nh  đã tr  l i v i các ph ứ ng th c cũ t c là b  qua b ố   c thanh trùng v n

ế ứ ấ ộ ượ ẫ ố ố t n kém thay vì chi t rót bia “s ng” mà v n còn ch a n m men và m t l ỏ ng nh

ư ứ ề ẩ ả ườ đ ng ch a lên men.Đi u này đã thúc đ y quá trình lên men th  trong chai, s n sinh ra

ố ạ ể ẩ ự CO2 và giúp ch ng l ả i quá trình oxy hóa. Các s n ph m này có th  có mùi t nhiên,

ấ ễ ư ỏ ư ế ượ ử ươ t i nh ng r t d  h  h ng n u không đ c x  lý đúng cách.

ự ấ ệ ủ

 S  xu t hi n c a bia lon

ệ ở ệ ử ụ ể ế ớ Cùng v i vi c tr ạ  thành hàng hóa bán hàng lo t, vi c s  d ng lon đ  chi t rót bia,

ổ ế ạ ở ơ ổ ộ ả   ngày càng tr  nên ph  bi n h n là dùng các lo i bao bì khác. T ng c ng có kho ng

ượ ấ ở ạ 60% l ng bia tiêu th ụ ở ỹ ượ  M  đ ỏ c xu t ra kh i các nhà máy d ng các lon.

ế ư ế ạ ẫ ặ ạ   M c dù ngày nay lon chi m  u th  trong các lo i bao bì, tuy nhiên lon v n là lo i

ể ớ ế ượ ượ ấ ấ bao bì m i nh t dùng đ  chi t rót bia. Bia đ c rót vào các lon đ ệ ầ   c xu t hi n l n

ị ườ ỉ ượ ỹ ạ ơ ầ đ u tiên trên th  tr ng M  vào năm 1935 và các lon bia ch  đ ớ   c bán ch y h n so v i

ở ạ ừ ủ ệ ỹ bia d ng chai t ậ ơ ả  năm 1969. Tuy nhiên, k  thu t c  b n c a vi c đóng lon, thì đã

ế ế ơ ượ đ c bi t đ n cách đây h n 200 năm.

ữ ẹ ả ấ ộ ờ Vào nh ng năm 1970, m t nhà s n xu t bánh k o ngu i Pháp là Nicholas Appert đã

ệ ẩ ằ ấ ượ ậ ự phát hi n ra r ng khi n u th c ph m trong các chai đã đ c đ y kín thì chúng s ẽ

ị ả ị ườ ể ạ ề không b  gi m giá tr . Navy (ng i Pháp) đã ki m tra l i đi u này vào năm 1806 trên

ộ ố ự ỉ ộ ữ ả ẩ ồ ờ ị m t s  th c ph m khác nhau g m th t, rau qu , trái cây, và s a. Ch  m t th i gian

ắ ộ ườ ượ ế ậ ằ ng n sau đó, m t ng i Anh là Peter Durand đã đ ộ   c nh n b ng sáng ch  cho m t

ươ ươ ự ố ớ ế ế ằ ph ng pháp t ng t đ i v i bao bì làm b ng thép tráng thi c. Cho đ n lúc này, khi

ượ ế ế ọ ể ư ứ ệ ẫ ấ quá trình đã đ c bi ể ứ   t đ n thì v n ch a xu t hi n nghiên c u khoa h c đ  có th   ng

ả ượ ự ộ ộ ủ ả ạ ễ ụ d ng nó vào trong th c ti n m t cách r ng rãi. S n l ẩ ng c a s n ph m d ng này ch ỉ

ả kho ng 10 lon/ ngày.

ộ ườ ứ ỹ Vào năm 1900 m t ng ộ   i Đ c di dân sang M  tên là Max Am đã phát minh ra m t

17

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ự ự ộ ế ầ ệ ệ ố h  th ng giúp th c hi n quá trình đóng lon t đ ng. Ban đ u, các lon thi c hoàn toàn

ị ậ ế ự ự ệ không b  đ y giúp cho quá trình chi ệ   t rót th c hi n nhanh chóng và sau đó, th c hi n

ệ ố ạ ắ ắ ế nhanh quá trình đóng n p (n p có d ng mi ng có gân). H  th ng này nhanh chóng thay

ệ ố ự ế ẩ ở ộ th  các h  th ng đóng gói th c ph m khác và ngay nay nó đã tr  thành m t quá trình

ố ớ ạ ẩ ơ ả ượ ử ụ c  b n đ ự c s  d ng đ i v i các th c ph m d ng đóng gói.

ệ ầ ạ ả ẩ ượ ả ấ Theo tài li u, s n ph m bia d ng đóng lon đ u tiên đ c s n xu t là vào ngày 24

ượ ở ả tháng 6 năm 1935, do công ty bia r u Krueger ấ  Newark s n xu t. Cũng trong năm

ớ ộ ạ ệ ầ ạ ộ này, Schlitz cũng gi i thi u m t d ng lon có ph n phía trên d ng hình nón m t thay

ỏ ư ệ ấ ế ế ạ ổ đ i nh  nh ng r t đáng chú ý trong vi c thi t k  hình d ng chai.

ầ ầ ớ ệ ạ Vào năm 1959, Coors đã l n đ u gi i thi u d ng lon nhôm. Năm 1965, công ty bia

ớ ạ ể ở ệ ế ắ ạ ộ ượ r u Pittsburgh cũng gi i thi u d ng lon có g n m t mi ng kim lo i đ  m .Cũng

ể ở ắ ổ ế ở trong năm 1965 , các vong dùng đ  m  n p lon cũng tr  nên ph  bi n và làm cho tr ở

ừ ế ạ ạ ầ ộ ỉ ổ   thành lo i bao bì đãn đ u trong các lo i bao bì bia. T  đó đ n nay, ch  có m t thay đ i

ể ả ệ ạ ở ỏ ượ ế ệ nh  trong vi c t o ra khóa m  lon làm sao đ  gi m l ng ph  li u phát sinh trong quá

ể ở ắ ậ ấ trình d p c c vòng dùng đ  m  n p lon.

ừ ặ ề ấ ượ ẩ ẩ ả ượ ườ T  m t v  ch t l ả ng s n ph m, các s n ph m bia lon thì đ c ng i tiêu dùng

ư ả ơ ớ ế ệ ẩ a thích h n so v i các s n ph m đóng chai. Do sau khi chi ự t rót, ta th c hi n quá

ủ ế ả ớ ứ ố trình thanh trùng trong bao bì nên m i quan tâm ch  y u là làm gi m t ấ   i m c th p

ấ ượ ể ả ự ủ ế ộ ị nh t hàm l ng oxy đ  gi m s  tác đ ng c a quá trình thanh trùng đ n mùi v  bia và

ả ứ ả ả ậ ạ ố làm ch m các ph n  ng gây nh t v n có trong quá trình b o qu n bia.

ệ ử ụ ể ự ế ặ ư ủ ả ả ạ H n ch  đ c tr ng c a vi c s  d ng các lon đ  đ ng bia là kh  năng gây  nh

ớ ạ ơ ị ủ ủ ấ ạ ớ ưở h ng t ơ i mùi v  c a bia. Các d ng ch t bôi tr n, các l p ph  và các lo i s n khác

ượ ử ụ ả ấ ắ nhau đ c s  d ng trong quá trình s n xu t lon và đóng n p thì là các nguyên nhân

ề ể ả ưở ớ ế ố ị ư ả ầ ti m tàng có th  làm  nh h ng t ặ i mùi v  bia. M c dù các y u t này h u nh  ít  nh

ấ ượ ế ể ả ấ ả ỏ ưở h ng đ n ch t l ng bia, tuy nhiên chúng đòi h i các nhà s n xu t ph i ki m soát

ấ ượ ả ộ ọ ả ẩ ậ các quá trình m t cách th n tr ng và qu n lý ch t l ng s n ph m.

ầ ố ớ 2.2. Yêu c u đ i v i bao bì bia

ộ ả ẩ ừ ượ ừ ự ề ạ Bia là m t s n ph m có t ờ  lâu đ i, đ c làm t ầ    lúa m ch.Do s  tăng v  nhu c u,

ứ ố ả ộ ở ơ ượ ử ụ ế ớ ề ấ bia đã tr  thành m t th c u ng đ n gi n và đ c s  d ng nhi u nh t trên th  gi i.

ố ườ ế ả ấ ạ ậ ồ ố B n m i nguy th ng khi n các nhà s n xu t bia lo ng i boa g m: vi sinh v t, oxi,

18

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ệ ộ nhi t đ , ánh sáng.

2.2.1. Vi sinh v tậ

ư ỏ ậ ấ ả ứ ố ồ Vi sinh v t là tác nhân gây h  h ng chính trong t ặ   t c  các đ  ăn và th c u ng. M c

ứ ượ ự ấ ạ ố ợ dù trong bia có ch a r u và các lo i nh a hoa hublon v n không thích h p cho b t kì

ả ậ ạ ưở ế ẩ tác nhân gây h i nào, các vi sinh v t làm  nh h ẫ   ị ủ ả ng đ n mùi v  c a s n ph m v n

ạ ạ ể ặ ọ ờ ệ ườ ợ ể ấ phát tri n r t m nh t i m i th i đi m, đ c bi t là trong tr ng h p bia không đ ượ   c

ả ạ ứ ể ề ấ ả ả ố ườ ả b o qu n l nh. Đ  ngăn c n đi u đó, các nhà s n xu t th c u ng th ụ   ng áp d ng

ươ ư ắ ệ ộ ể ệ ph ờ ng pháp thanh trùng th i gian ng n nh ng nhi t đ  cao đ  tieu di t các vi sinh

ề ặ ằ ạ ả ẩ ậ v t nh m t o ra s n ph m an toàn v  m t vi sinh.

ộ ố ấ ớ ả ố ườ ươ ọ Mu n tránh thanh trùng, m t s  nhà s n xu t l n th ử ụ ng s  d ng ph ng pháp l c vô

ạ ỏ ấ ẫ ằ ớ ọ ườ ượ ế trùng. Khác v i quá trình l c bia nh m lo i b  n m men v n th ng đ c ti n hành

ấ ả ầ ớ ạ ỏ ẽ ẩ ọ trong t t c  các nhà máy, quá trình l c vô trùng s  giúp lo i b  ph n l n vi khu n thúc

ư ậ ữ ủ ẩ ả ượ ị ườ ẩ ự ư ỏ đ y s  h  h ng c a bia. Nh ng s n ph m nh  v y đ c bán trên th  tr ng ở ạ    d ng

ươ ế ấ ẳ ở ượ “bia t i trong chai” b i vì chúng thi u h n mùi n u có đ c sau quá trình thanh trùng.

ế ẽ ấ ỏ Tuy nhiên, n u kích th ướ ỗ ọ c l ọ  l c quá nh  thì quá trình l c cũng s  làm m t đi m t s ộ ố

ươ ị ặ ư ủ mùi h ng và v  đ c tr ng c a bia.

2.2.2. Oxy

ủ ế ể ị ủ ụ ự ạ ậ ớ ị Sau vi sinh v t, mùi v  bia có th  b  nh t ch  y u do s  tác d ng c a oxy v i các

ả ứ ể ả ạ ấ ọ ờ ư   ợ h p ch t khác. T i m i th i đi m, trong bia luôn x y ra các ph n  ng oxy hóa nh ng

ụ ộ ệ ộ ượ ọ ố ộ ủ t c đ  c a chúng thì ph  thu c vào nhi t đ  và hàm l ng oxy trong l .

ể ố ạ ả ấ ợ ườ Đ  ch ng l ấ i quá trình oxy hóa các h p ch t mùi, các nhà s n xu t bia th ng c ố

ượ ọ ặ ặ ấ ỏ ắ g ng làm cho hàm l ng oxy trong chai l ho c trong các lon là r t nh . M c dù

ữ ự ế ầ ả ắ ườ ứ kho ng không gian gi a n p và m c bia trong h u h t các chai th ả   ng ch a kho ng

ấ ượ ư ề ớ ượ 20ml khí nh ng v i các dây chuy n đóng chai có ch t l ng cao, hàm l ng oxy có

ể ả ế th  gi m đ n 2%.

ạ ượ ế ả ẩ ờ ệ ộ ầ ế ầ Nh  quá trình thanh trùng, h u h t các s n ph m bia đ t đ c nhi t đ  c n thi t ngay

ượ ế ế ượ ứ t c thì sau khi nó đ c chi t rót vào chai hay lon. N u hàm l ỏ ng oxy là nh , quá trình

ể ượ ể ở ế ộ ả ự ả ề ả ằ ợ thanh trùng có th  đ c đi u khi n ch  đ  thích h p nh m đ m b o s  gi m v  đ ề ộ

ể ấ ả ườ ợ ệ ề ươ ủ t i c a bia là không đáng k . Trong t t c  các tr ư ự ng h p nh  s  khác bi t v  mùi v ị

ể ượ ữ ệ ườ ượ ệ ấ ả có th  đ ở c phát hi n b i nh ng ng i tiêu dùng đã đ c hu n luy n c m quan v ề

19

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ượ ượ ể ố ặ bia ho c hàm l ng oxy cao hay quá trình thanh trùng đ c ki m soát không t t, mùi

ư ễ ệ ể ề ặ ấ n u đ c tr ng đ u có th  phát hi n d  dàng.

2.2.3. Nhi t đệ ộ

ệ ộ ả ụ ả Nhi ự ạ ầ   ắ ế t đ  b o qu n cũng có tác d ng sâu s c đ n quá trình oxy hóa hay s  nh t d n

ị ủ ườ ạ ị ị ượ ả ả ả ề v  mùi v  c a bia. Thông th ng, v  bia b  nh t khi nó đ ầ   c b o qu n kho ng 1 tu n

oF thì t

oF trong 2 tu n và

ở ệ ộ ươ ươ ớ ượ ả ở ả ầ nhi t đ  100 ng đ ng v i khi nó đ c b o qu n 70

ơ 40oF trong h n 1 năm.

ự ủ ữ ạ ộ ố ườ ẽ Bên c nh đó, s  tác đ ng c a các nhà phân ph i, nh ng ng i bán l ả  và c  ng ườ   i

ổ ộ ộ ệ ộ ẳ ạ ủ ạ tiêu dùng khi thay đ i đ t ng t nhi ư ấ t đ  (ch ng h n nh  l y ra hay cho vào t l nh)

ể ả ưở ấ ượ ấ ề đ u có th   nh h ế ng x u đ n ch t l ng bia.

2.2.4. Ánh sáng

ấ ả ố ườ ủ ệ ả ẩ ả Cu i cùng, các nhà s n xu t th ng tìm cách b o v  các s n ph m bia c a h ọ

ỏ ự ấ ụ ủ ư ủ ặ tránh kh i s  m t mùi do tác d ng c a ánh sáng. Ở ướ  b c sóng đ c tr ng c a ánh sáng

ặ ờ ự ủ ộ ợ ỳ ấ   m t tr i và ánh sáng đèn hu nh quang, có s  tác đ ng c a ánh sáng lên các h p ch t

ủ ẽ ậ ụ   ủ c a hoa houblon, làm cho bia có mùi hôi.Các chai th y tinh s m màu s  có tác d ng

ạ ả ứ ả ớ ấ ả ứ ấ ưở ủ ố ch ng l i các ph n  ng trên và làm gi m t i m c th p nh t  nh h ng c a chúng lên

ế ả ủ ả ẩ ầ h u h t s n ph m bia. Các chai th y tinh trong xanh không có kh  năng đó. Và các

ả ứ ể ả ưở ớ ị ủ ộ ph n  ng oxy hóa khác mà có th   nh h ng t i mùi v  c a bia vào m t lúc nào đó thì

ậ ứ ố ớ ư ủ ự ế ầ ặ   ả x y ra g n nh  ngay l p t c. Đ i v i bia đ ng trong các chai th y tinh xanh n u đ t

ả ầ ỳ ờ ẽ ễ ệ ướ d i ánh sáng hu nh quang kho ng g n 1 gi ặ    thì ta s  d  dàng phát hi n mùi hôi đ c

tr ng.ư

ố ớ ữ ườ ố ươ ầ ầ ơ Đ i v i nh ng ng i u ng bia, bia t i và th m ngon luôn là yêu c u hàng đ u.

ưở ế ế ố ừ ậ Do đó, th t là lý t ng n u chúng ta đi đ n nhà máy bia và u ng ngay bia t các thùng

ư ề ể ả ượ ể lên men. Nh ng đi u đó thì không ph i lúc nào cũng có th  làm đ c. Đ  giúp cho

ườ ậ ợ ơ ệ ử ụ ồ ờ ạ ơ ộ ớ ng i tiêu dùng thu n l i h n vi c s  d ng đ ng th i đem l ể ở i c  h i to l n đ  m

ủ ệ ấ ấ ượ ế ả ộ r ng vi c mua bán c a các nhà s n xu t thì cách đây r t lâu, bia đã đ c chi t rót vào

ạ ờ ế ượ ế ượ các d ng bao bì. Chính nh  quá trình chi t rót này mà bia đ ấ c cung c p đ n đ c

ườ ẫ ạ ươ ị ơ ư ặ ng i tiêu dùng v n gi ữ ượ  đ c tr ng thái t i, mùi v  th m ngon đ c tr ng. Do đó,

ạ ế ả ượ ắ ả ự ế ả ẩ ả công đo n chi t rót ph i đ c ti n hành d a trên nguyên t c đ m b o cho s n ph m

ế ị ố ớ ạ ấ ả ộ sau khi chi ể ố t rót có th  ch ng ch u t t v i các tác đ ng không có h i, làm gi m ch t

20

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ủ ườ ả ả ể ả ạ ậ ố ượ l ng c a bia trên đ ng v n chuy n hay trong giai đo n phân ph i, b o qu n s n

ướ ậ ự ế ườ ẩ ph m tr c khi nó th t s  đ n tay ng i tiêu dùng.

ạ 2.3. Phân lo i bao bì bia

ậ ệ 2.3.1. Theo v t li u làm bao bì

ạ ể ế ạ ề ơ ả ể ử ụ ứ ự V  c  b n, ta có th  s  d ng 4 lo i đ  ch  t o bao bì ch a đ ng bia là:

 G  ỗ

 Th y tinh ủ

 Kim lo iạ

 Nh aự

ẩ ả ạ 2.3.2. Theo d ng s n ph m

ứ  Bia ch a trong thùng b c ố

2 sau quá trình lên men th  đ

ứ ượ ứ Bia có ch a COứ ố   c ch a trong các thùng hay thùng b c

ố ớ ườ ầ ủ ườ ồ ượ r i đ c phân ph i t i tay ng i tiêu dùng. Do nhu c u c a ng i tiêu dùng, ngày nay

ể ượ ữ ả ẩ ạ ở ố nh ng s n ph m d ng này có th  đ ấ ấ ễ c th y r t d  dàng Anh Qu c và ngày càng gia

ề ố ượ ượ tăng v  s  l ng trong các quán bar và quán r u.

ố ở B i vì bia trong thùng b c thì không qua thanh trùng – và đôi khi bia cũng không

ẫ ị ươ ớ ơ ạ ớ ượ đ c qua loc – cho nên v n gi ữ ượ  đ c mùi v  t i m i h n so v i các d ng bia đã đ ượ   c

ệ ố ả ượ ạ ố ế ế rót vào chai hay lon. Tuy nhiên, h  th ng các đ i lý phân ph i ph i đ c thi t k  sao

ố ả ậ ợ ể ế ẩ ậ cho quá trình v n chuy n, phân ph i s n ph m ti n hành thu n l ư i cũng nh  hàng hóa

ể ừ ấ ượ ả ầ ả ẩ ượ đ c xoay vòng nhanh chóng đ  t ả  đó góp ph n đ m b o ch t l ng s n ph m.

ể  Bia đóng chai có ki m soát

ộ ố ấ ượ ự ế ứ ề ố ả M t s  nhà s n xu t bia r u đã theo cách th c truy n th ng là rót tr c ti p bia mà

ứ ấ ự ẫ ượ ẫ v n còn ch a n m men vào trong bao bì. D đó CO ạ 2  d ng t nhiên v n đ c sinh ra

ự ể ộ ợ ữ thêm ngay trong bao bì đ ng bia. M t đi m có l i n a là do bia không qua quá trình

ế ự ả ẽ ạ ẫ ấ ố ủ   thanh trùng nên n m men v n còn s ng và chính chúng s  làm h n ch  s  x y ra c a

ả ứ ạ ị ừ ượ các ph n  ng gây làm mùi v  bia nh t đi, t ả  đó giúp b o toàn đ ị ủ c mùi v  c a bia.

ệ ử ụ ả ẩ ặ ố ấ ẫ ớ M c dù vi c s  d ng các s n ph m này t t nh t v n là khi chúng còn m i và đ ượ   c

ủ ạ ư ấ ợ ơ ả ẩ l nh nh ng chúng r t rõ ràng là có l i h n các s n ph m bia đóng chai khác.

ể ể ướ ế ầ ị Đ  ki m soát quá trình đóng chai này, tr c khi chi ứ   ả t rót, ta c n ph i xác đ nh m c

ủ ớ ướ ộ ớ ạ đ  gi i h n màu nâu c a l p men d i đáy chai.

21

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ươ  Bia t i đóng chai

ấ ẩ ả ượ ả Các s n ph m này – đáng chú ý nh t là Miller Genuine (MGD)­ đ ấ   c s n xu t

ươ ữ ượ ọ ị ươ ớ ủ ố ơ ằ b ng ph ng pháp l c vô trùng do đó g  đ c mùi v  t i m i c a bia t t h n là các

ự ẩ ả s n ph m bia thanh trùng đ ng trong các chai và lon.

ự Bia đ ng trong các chai nâu

ạ ườ ượ ử ụ ấ ở ầ ặ Đây là d ng bao bì th ng đ ế c s  d ng nh t b i h u h t các công ty bia. M c dù

ẫ ẫ ữ ượ ả ự bia v n qua quá trình thanh trùng, tuy nhiên nó v n gi c c  s  hài hòa l n c ẫ ườ   ng đ

ị ế ứ ặ ư ữ ườ ố ộ đ  mùi v  h t s c đ c tr ng cho bia.Nh ng ng ệ i u ng bia sành đi u quan sát h n s ạ ử

ể ể ượ ả ươ ấ ụ d ng in trên nhãn chai đ  có th  mua đ ẩ c s n ph m bia t i nh t.

ự  Bia đ ng trong các chai xanh

ườ ượ ả ả ẩ ị Các chai màu xanh th ng đ c qu ng cáo là dành cho các s n ph m có giá tr  cao.

ư ế ố ố ớ ị ủ ớ ố Th  nh ng chúng hoàn toàn không t t đ i v i mùi v  c a bia. Không gi ng v i các

ể ề ẽ ự ả   ả ự chai nâu, các chai xanh không th  ngăn c n s  truy n ánh sáng qua do đó s  có s  x y

ố ạ ả ứ ườ ự ra các ph n  ng v n t o thành mùi hôi trong bia. Thông th ng, bia đ ng trong chai

ệ ố ườ ấ ậ xanh luôn có mùi này và hi n nay, đa s  ng ậ i tiêu dùng ch p nh n nó, th m chí còn

ữ ề ớ ườ than phi n khi không có nó.V i nh ng ng i tiêu dùng mà không thích mùi này thì h ọ

ự ự ế ế ả ẩ ớ ộ nên mua các s n ph m đ ng trong các h p kín, không ti p xúc tr c ti p v i ánh sáng

ể ử ụ ẩ ả ươ hay có th  s  d ng các s n ph m bia t i.

 Bia lon

ư ườ ố ợ ượ Gi ng nh  tr ng h p bia chai, bia lon cũng đ ầ   c thanh trùng sau khi rót và h u

ườ ự ậ ệ ề ị ủ ư nh  ng ấ i ta không nh n th y có s u khác bi t v  mùi v  c a bia. Tuy nhiên, kh ả

ị ủ ạ ị ườ ế ở ớ ớ năng mùi v  c a bia lon b  nh t đi­ th ơ ng khá hi m – thì l n h n so v i bia chai b i vì

ế ạ ườ ạ ơ ử ụ ấ ớ ơ khi ch  t o lon, ng i ta s  d ng thêm các ch t bôi tr n, các lo i s n và các l p ph ủ

ậ ệ ị ố ủ ể ấ và chính các v t li u này có th  h p thu các mùi v  v n có c a bia.

ứ  Bia ch a trong các chai nh a ự

ầ ẩ ở ự ượ ạ ị ườ ầ ầ ả G n đây, s n ph m bia các d ng chai nh a đ c tung ra th  tr ng l n đ u tiên

ượ ụ ứ ạ ượ ế ạ ở b i công ty r u Miller. Các chai d ng ch a bia d ng này đ ữ   ằ c ch  t o b ng nh ng

2 đ ngồ

ự ặ ạ ệ ồ ậ ủ ỏ ự ệ ả ằ ớ lo i nh a đ c bi t g m 5 l p nh m b o v  bia tránh kh i s  xâm nh p c a O

ờ ượ ể ở th i giúp bia tránh đ c “mùi hôi” gây ra b i ánh sáng, cho phép bia có th  bán trên th ị

ườ ở ấ ượ ạ ố ư tr ng các d ng bao bì trong su t không màu mà ch t l ị ả ng không b  gi m nh  các

22

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ỉ ớ ượ ư ạ ẩ ả ẩ ả s n ph m bia khác. Tuy nhiên, s n ph m d ng này ch  m i đ c đ a ra trên m t s ộ ố

ị ườ ớ ạ ề ủ ư ạ ạ ẫ th  tr ng gi i h n và v n ch a đa d ng v  ch ng lo i.

23

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ƯƠ

Ế Ạ

Ệ

CH

NG 3

CÔNG NGH  CH  T O LON NHÔM – RÓT BIA

VÀO LON

ệ ế ạ 3.1. Công ngh  ch  t o lon nhôm

3.1.1 Nguyên li uệ

ệ 3.1.1.1 Nguyên li u chính

ế ạ ủ ệ ệ ẩ ả ị Nguyên li u chính là s n ph m c a công ngh  ch  t o nhôm. Lon nhôm ch u tác

ự ạ ấ ỏ ơ ọ ứ ữ ộ đ ng c  h c kém, khi bao bì nhôm ch a nh ng ch t l ng có gas, áp l c t o thành bên

ứ ở trong làm lon nhôm tr  nên c ng và v ngữ .

Nhôm:

ế ầ ộ (cid:0) Yêu c u có đ  tinh khuy t cao 99 – 99.8%

ộ (cid:0) Đ  dày lá nhôm 7, 9, 12, 15, 18 μm.

(cid:0) ườ ữ ỗ ớ ộ ể Lá nhôm th ng có nh ng l kim v i đ  dày 7 μm có th  có  800 l ỗ 2 laù:độ /m

2 lá.

ả dày 9 μm có kho ng 200 loã/m

ệ ụ 3.1.1.2 Nguyên li u ph

ố ố ư ầ ạ Là m t s  kim lo i nh  Fe, Cu, Mn, Si… Thành ph n % 0.25Si, 0.04Fe, 0,05Mg,

0,03Zn.

3.1.2 Quy trình công nghệ

ế ạ ấ 3.1.2.1 Quy trình ch  t o nhôm t m

24

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

 Gi

ả i thích quy trình:

• Khâu tinh chế:

ừ ớ ể ­ Nhôm sau khi khai thác t ặ  qu ng đ ượ ưa t c đ i nhà máy đ  nghi ỏ ền nh , sau đó

ả ứ ự ể ệ ọ ọ th c hi n ph n  ng hóa h c bayer đ  chi ết l c ra nhôm.

ộ ạ ữ ­ Nhôm làm bao bì có đ  tinh khi ết đến 99%, 1% còn l ầ   i là nh ng thành ph n

ạ kim lo i khác nh ư Si, Fe, Cu, Mn, Mg, Zn, Ti.

ẽ ượ ­ Nhôm này s  đ c nung nóng đ  lo i b  h ể ạ ỏ ơi  m.ẩ

•

(cid:0) Khâu đi n phân :

ệ

­ Đây là phòng ch a các n i đi n phân, 1 dòng đi n ch y trong n i đi n phân này

ứ ệ ệ ệ ạ ồ ồ

ự ể ệ ẽ s  giúp ta th c hiên ph ương pháp đi n phân đ  tách nhôm ra.

­ Có m t chi

ộ ể ầ ữ ừ ệ ớ ồ ếc c u chuy n nhôm đ ến t ng n i đi n phân v i nh ng  nguyên t ố

ọ ổ ả ủ ể ả ặ ộ hóa h c b  sung nh ư canxi florua ho c nhôm florua đ  gi m đ  nóng ch y c a nhôm.

ừ ể ả ớ ồ ệ ­ Dòng đi n phóng ra t anot chuy n qua l p nhôm tan ch y trong n i và ti ến t iớ

ồ ở ụ ệ ả ủ ệ đáy n i đi n phân, ướ  đó có catot. D i tác d ng nhi t nóng ch y c a nhôm các anot s ẽ

ả ầ ầ ầ ượ ệ ầ ỳ ị ượ ự tan ch y d n d n và c n đ c thay theo đ nh k . Công vi c này c n đ ệ   c th c hi n

25

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ẽ ượ ấ ụ ữ ằ ồ ị ầ liên t c. Nh ng anot b  ăn mòn s  đ ệ c l y ra n i đi n phân b ng chi ếc c u trên cao

ể đ  đem đi tái ch ế.

­ Dùng nh ng anot đã b  ăn mòn đó đ  lo i b  ph n nhôm đ

ể ạ ỏ ữ ầ ị ượ c đem đi tái s ử

ể ọ ọ ạ ặ ủ ố ụ d ng. Khi thay anot ta có th  l c h ấ ẩ ết các ch t b n đ ng l ệ   i trên m t c a n i đi n

ượ ự ằ ớ ớ phân, khâu này đ c th c hiên b ng chi ếc kìm l n này, sau cùng thay 1 anot m i vào

ệ ị v  trí và quá trình đi n phân l ạ ếp t c.ụ i ti

­ Dòng đi n s  phá v  liên k

ệ ẽ ỡ ữ ử ấ ẽ ậ ặ ết gi a các phân t , nhôm n ng nh t s  t p trung ở

ẽ ượ ệ ồ ượ đáy n i đi n phân, trong khi đó oxi và flo s  đ ố c b c h ơi lên trên, l ng khí này s ẽ

ử ượ ụ ạ đ c t l i và đem đi x  lý.

• Khâu rót khuôn:

­ Nhôm thu đ

ượ ở ể ỏ ẽ ượ ể ỉ ở ệ ầ ồ th  l ng s  đ c c đ  ngh đáy n i  đi n phân, nên c n hút

ớ Ố ẽ ượ ỏ ố ượ l ng nhôm l ng này vào 1 lò đúc nhôm qua 1  ng hút l n.  ng hút s  đ c nhúng

ủ ồ ệ ố ộ ượ ố ệ xuyên đáy c a n i đi n phân và h  th ng b ẽ ơm trong  ng s  hút toàn b  l ng nhôm

ướ ự ệ ệ ả ồ ờ có d i đáy n i đi n phân vào trong lò đúc nhôm, th c hi n trong kho ng th i gian

ng n.ắ

­ Cu i cùng rút  ng hút lên đ  đ  1 l

ể ổ ố ố ượ ồ ệ   ng nhôm oxit khác vào trong n i đi n

ả ấ ượ phân, khâu s n xu t nhôm c  th ứ ế đ c ti ến hành liên t c.ụ

­ Nh ng lò đúc nhôm sau khi đ

ữ ượ ổ ầ ẽ ượ ả c đ  đ y nhôm nóng ch y s  đ c đ ưa đến

ổ ượ ữ ứ ỗ ớ thùng đ  nhôm, sau đó rót l ng nhôm ch a trong m i lò đúc vào nh ng lò l n. Trong

ể ờ ượ ổ ữ ỏ nh ng lò nung nóng này nhôm s  đ ẽ ượ ự ữ ướ ạ c d  tr  d i d ng l ng d  ch  đ c đ  khuôn.

­ Gi

ờ ổ ượ ỏ ớ ể khâu đ  khuôn đã đ c ti ến hành, ta có th  đúc nhôm thành th i l n, thành

ể ổ ự ữ ặ ỏ ấ t m, ho c thành nh ng viên nh . Nhôm cũng có th  đ  tr c ti ếp thành bán thành

ph m.ẩ

­ Nhôm s  đ

ẽ ượ ộ ờ ướ c làm ngu i nhanh chóng nh  khâu phun n c.

­ Khâu s n xu t nh ng t m nhôm m ng yêu c u ph i cáng đi cáng l

ữ ầ ả ấ ả ấ ỏ ạ ữ i nh ng kh ổ

ầ ấ ả nhôm nhiều l n cho mãnh ra. Tr ỏ ướ ết ta nung ch y các th i nhôm nguyên ch t 100% c h

ử ụ ố trong 1 lò nung s  d ng khí đ t thiên nhiên.

ữ ượ ấ ầ ọ ỏ ể ỏ ­ Nh ng th i nung này đ ỏ c g i là th i chì th i gang r t c n thi ợ   ết đ  làm h p

ể ấ kim, trong đó ta có th  th y thi ếc titan và silic.

26

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ằ ả ỏ ổ ị ả   ­ Trong chiếc khuôn nh  ta đ  1 ít dung d ch nhôm nóng ch y vào nh m s n

ứ ẫ ấ ẫ ỉ ạ ể ể ấ xu t ra 1 m u, ch  sau vài phút m u nhôm c ng l i và ta có th  ki m tra c u trúc và

ạ ầ ợ thanh ph n h p kim t o ra nó.

ể ậ ữ ể ừ ớ ­ Có nh ng rãnh dùng đ  v n chuy n nhôm t lò nung sang t i khu đúc nhôm.

ả ượ ằ ả ượ ổ ố Nhôm nung ch y đ c ch y trong rãnh làm b ng đá lát và đ ằ   c đ  xu ng. Chính b ng

ể ọ ượ ứ ặ ữ ặ ẩ ệ phương pháp này ta có th  l c đ c các c n b n trong nh ng bình ch a đ c bi t.

ữ ằ ướ ể ắ ạ ­ Nh ng khuôn đ ạ ươc làm l nh b ng n c đ  nhôm nhanh chóng r n l ữ   i, nh ng

ỏ ượ ổ ằ th i nhôm đ ỏ c đ  ra kh i khuôn và đ ượ ưa ra cân b ng máy. c đ

ạ ỏ ấ ẩ ể ượ ặ ả ­ Sau khâu lo i b  tât c  các ch t b n đ  thu đ c 1 b ẵ   ề m t hoàn toàn nh ng

ị ượ ẵ ấ ả ầ ướ ọ ỏ m n, th i nhôm đ c bào nh n,  t t c  các ph n h ơi n c đ ng l ạ ẽ ượ i s  đ ạ ỏ c lo i b .

• Khâu cán thành t mấ :

ượ ể ỏ ỏ ­ Ta đưa th i nhôm qua nhi ều l ỏ t máy đ  cán m ng. Th i nhôm đ ươc ép b p raẹ

ờ ữ ụ ạ ủ nh  nh ng tr c cán c a máy cán kim lo i

­ Đ  tránh tr

ể ườ ụ ủ ặ ạ ợ ng h p nhôm bám ch t vào tr c cán c a máy cán kim lo i đó ta

ấ ỏ ộ ằ ạ ồ ướ ầ làm l nh toàn b  b ng 1 ch t l ng g m 95% n c và 5% d u.

­ Nhôm tr  nên m ng d n. Tùy theo nhu c u mà th i nhôm đ

ầ ầ ở ỏ ỏ ượ ưa đi ép t c đ 12ừ

ượ ể ấ ụ ắ ậ đến 16 l n. ầ Con chuyền đ c g n các tr c cán v n chuy n t m nhôm trong quá trình

ử ạ ấ ố ỏ ộ ớ cán m ng t m nhôm, ta cu n nhôm thành cu n tru c khi g i đi cán l nh.

­ Khâu cán l nh giúp b

ạ ủ ả ở ề dày c a lá nhôm m nh h ấ   ơn rât nhiều, lá nhôm tr  nên r t

ể ị ỡ ấ ả ự ớ ộ m nh và có th  b  v  r t nhanh n ếu l c kéo căng l n trong quá trình cán ngu i. Chính

ể ả ị ỡ vì thế, luôn ph i đăt 2 lá nhôm đ  tránh b  v .

­ L c cán m ng cu i cùng b ng máy cán ngu i giúp lá nhôm thu đ

ự ằ ỏ ố ộ ượ ộ ỏ   c đ  m ng

Ở ầ ớ ả ạ ể ị ị ầ c n thi ết. khâu này ta luôn c n t i dung d ch x  l nh đ  nhôm không b  dính vào

ụ ủ ượ ẳ ị ở tr c cán. B i vì 2 bên vi ền c a lá nhôm không đ c ph ng m n nên 2 bên vi ền đ cượ

ắ ạ ằ c t l i b ng dao.

­ Cu i cùng ta c t cu n gi y nhôm thành nh ng cu n ng n có đ  r ng mà khách

ộ ộ ữ ấ ắ ắ ố ộ ộ

ử ụ ẵ ầ ộ hàng yêu c u, lúc này cu n lá nhôm đã s n sàng đem đi s  d ng.

ệ ế ạ 3.1.2.2 Quy trình công ngh  ch  t o lon nhôm.

27

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

 Gi

ả i thích quy trình:

 Ch  t o thân lon:

ế ạ

a b c d

ạ Hình: Quá trình t o thành lon

a. D p t o hình s  b

ậ ạ ơ ộ ổ ố e. In bao bì ngoài, u ng c  lon

b. Nong vu t t o chi u cao cho thân lon

ố ạ ề ẩ ả f. s n ph m lon

c. C t ph n rìa

ắ ầ g. Đóng ki nệ

d. Ph  m t l p n n tr ng đ  in

ủ ộ ớ ể ề ắ

ượ ả ặ ẳ ơ ộ ­ Các cu n nhôm đ c kéo th ng và bôi tr n trên c  hai m t, sau đó đ ượ ậ ơ  c d p s

b .ộ

­ Máy ép này s  c t lá nhôm thành nh ng m nh hình tròn t

ẽ ắ ữ ả ừ ữ ấ nh ng t m lá nhôm,

ẽ ượ ữ ả nh ng m nh hình tròn s  đ c ép thành lon.

­ Công đo n gia công lon đ

ạ ượ ẽ ắ ầ c chia thành 2 ph n, máy s  c t nhôm thành các

ầ ố ạ ủ ượ ạ hình tròn và nén thành hình chung c c. Ph n còn l i c a lá nhôm đ c nén l i và đ ượ   c

Ở ườ ử ụ ừ ử ả ạ g i tr  l i nhà máy ch ế biến nhôm. đó ng ầ i ta tái s  d ng ph n nhôm th a thành

ữ ớ nh ng lá nhôm m i.

­ Nh ng chung c c l n l

ố ầ ượ ượ ữ ấ ọ ụ ể ụ ổ t đ c xu t d c theo c  máy này, d ng c  đ  làm

ẽ ượ ủ ỡ ể ầ thân c a lon s  đ c bôi m  đ  tránh không xé rách ph n nhôm. Máy đang kéo ra, m ỡ

28

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ầ ấ ỏ ẽ ạ ộ ở cũng góp ph n nh ư m t ch t l ng làm l nh b i vì nhôm s  nóng khi chúng ta gia công

như thế.

ắ ầ ủ ậ ấ ­ Chúng ta b t đ u nh n th y hình dáng c a lon nhôm nh ưng còn lâu lon nhôm

­

ớ ấ ộ ổ ẽ ạ ẳ ố m i hoàn t t. M t c  máy s  lau s ch và u n th ng hai bên thành.

ữ ượ ượ ượ Sau đó nh ng lon nhôm đ c úp ng c và đ c đ ưa đi trên băng chuyền t iớ

0C, tiếp theo nó đ

ượ ử ằ ở ệ ộ ử máy r a. Nó đ c r a b ng axit đun nóng nhi t đ  60 ượ ữ ạ   i c r a l

0C.

ướ ạ ở ằ b ng n ạ ỏ ấ c s ch đã lo i b  ch t khoáng, nhi ệ ộ ướ t đ  n c cũng 60

ẽ ấ ữ ử ấ ỏ ộ ằ ­ Khi ra kh i máy r a m t máy s y b ng khí nóng s  s y khô lon. Nh ng lon

ượ ẩ ỏ ớ ỏ nhôm có đ ử c màu sáng bóng là vì có axit r a đã t y b  1 l p m ng trên b ặ ủ   ề m t c a

nhôm.

­ B ng vi c so mi ng c a lon nhôm, c  máy cho các lon nhôm tr

ủ ệ ệ ằ ổ ượ t nhanh chóng

ố ự ộ vào trong máy phân ph i t đ ng.

­ Nh  nh ng ngu n sáng c a tia c c tím, ta có th  trông th y b

ữ ự ủ ể ấ ồ ờ ặ ề m t nhôm màu

ữ ẵ xanh,nh ng lon nhôm đã s n sàng mang đi in.

­ H  th ng in b ng ph

ệ ố ằ ử ụ ớ ương pháp quay này cho phép ta s  d ng t ắ   i 5 màu s c

ộ ớ ỗ ầ ỗ ể ả   khác nhau, m i l n 1 màu. C  máy có thêm m t l p quét nghiêng ngoài cùng đ  b o

ớ ố ủ ộ ượ ệ ự Ở v  m c. đây là khâu in màu và ph  vecni quay v i t c đ  1800 lon nhôm đ c in

­

ộ xong trong m t phút.

ự ứ ấ ộ ạ Sau đó các lon nhôm s  đ ẽ ượ ưa qua m t lò máy s y cho m c  c ng l c đ i và làm

ệ ỗ ớ ộ ớ ẽ ả khô l p vecni b o v . C  máy ti ếp theo s  phun m t l p vecni vào trong lòng lon

ồ ố ủ ớ ờ ượ ả ỏ ả ệ ưở ủ nhôm, nh  vào ph  l p vecni này đ  u ng đ c b o v  kh i  nh h ạ   ng c a kim lo i,

ồ ố ứ ớ ớ ị thêm vào đó l p vecni cũng giúp l p nhôm không b  axit ch a trong đ  u ng ăn mòn.

­ T o c  lon: c  máy có tr c quay tròn t o dáng cho c  lon, c  máy ti

ạ ổ ụ ạ ỗ ổ ỗ ếp theo t oạ

ệ ệ ố ượ ớ ắ ệ ắ hình cong cho mi ng lon, cu i cùng mi ng lon đ c g n v i n p khi mi ng đã đ ượ   c

ỏ ạ thu nh  l i 10%.

­ H  th ng giám sát nhân t o s  dùng ánh sáng ch p hình ph n lòng c a t ng lon

ạ ẽ ệ ố ủ ừ ụ ầ

ừ ệ ả ỗ ỏ ấ ả ữ ạ và có kh  năng phát hi n ra t ng l ẩ    nh . T t c  nh ng lon nhôm không đ t tiêu chu n

­

ể ạ ả ấ ẽ ự ộ s  t đ ng chuy n l i dây chuy ền s n xu t.

Ố ấ ả ữ ể ỏ ng hút này dùng đ  hút nh ng lon h ng đ  đ ể ưa vào dây chuyền tái s n xu t.

29

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ạ ượ ữ ầ ầ ữ ướ ạ ­ Nh ng lon nhôm đ t yêu c u c n đ t đ c nh ng ch  s  v ỉ ố ề kích th c đã quy

ủ ộ ộ ổ ị đ nh v ề chiều cao, bề r ng ,đ  dày c a đáy lon, c  lon….

 Ch  t o n p lon:

ế ạ ắ

ắ ượ ế ạ ừ ộ ư N p lon nhôm cũng đ c ch  t o t cu n nhôm có cùng qui cách nh  thân lon, Khi

ế ạ ớ ượ ơ ồ ư ặ ả ị ch  t o thân lon l p vecni đ c đánh c  hai m t, bôi tr n r i đ a vào máy đ nh hình

ậ ạ ắ ắ ắ ậ ắ ắ ể ạ đ  t o hình tròn n p, d p t o hình n p, móc n p th t chính xác, g n khóa n p và

ể ạ ặ ắ ớ ượ đ ắ   ộ c phun l p cao su lên móc n p đ  t o đ  ch t và kín sau khi ghép. Sau cùng n p

ể ằ ế ị ự ộ ượ đ c ki m ta b ng thi t b  t đ ng.

ế ậ ả ẩ 3.1.3. Khuy t t t s n ph m.

(cid:0) N p và thân lon không kh p v i nhau: khi đó lon s  thành hình côn, ho c là n p s

ẽ ặ ắ ớ ớ ắ ẽ

ẽ ả ả ộ ị b  dãn ra và đ  kín s  không đ m b o.

(cid:0) ữ ủ ề ẩ ầ ầ ầ ổ B  dày c a lon không đúng chu n: Ph n đáy, ph n thân lon, ph n gi a thân c  lon

ề ơ ủ ả ế ị ế ẩ quy t đ nh đ n tính b n c  c a s n ph m.

(cid:0) ườ ắ ẽ ạ ặ ợ ỗ Tr ng h p móc thân quá dài ho c quá ng n s  t o nên vùng r ng phía trên, sau

ẽ ạ ặ ố ờ ờ ườ khi ép ch t m i ghép s  t o ra g  phía trên. G  này không an toàn cho ng i tiêu

ả ả ộ dùng và không đ m b o đ  kín cho lon.

(cid:0) ườ ắ ẽ ạ ắ ặ ắ ợ ỗ Tr ng h p móc n p quá dài ho c n p thân quá ng n s  t o nên vũng r ng phía

ẽ ạ ặ ố ờ ướ ờ ướ d i, sau khi ép ch t m i ghép s  t o ra g  phía d ể ứ ỡ i. G  bén co th  n t v .

3.1.4. Trang trí cho lon nhôm.

ể ượ ạ ặ ắ ộ ơ Khóa n p có th  đ c t o hình, in logo, nhu m màu ho c tr n.

ạ ắ Các d ng trang trí khóa n p

ố ớ ắ ấ ố ượ ợ ả ể ắ ậ Đ i v i n p sau khi d p hình n p có th  in màu thích h p s n xu t s  l ỏ   ng nh ,

ượ ự in đ c 1 màu m c.

ượ ể ượ ậ ổ ợ ớ ầ Thân là ph n chính đ ệ c in nhãn hi u, có th  đ c d p hình n i, thích h p v i lon

ự ể ạ ả ớ ớ ệ ạ trung bình và l n. Có th  dùng m c in nh y c m v i nhi t t o màu cho toàn thân, khi

30

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ệ ộ ố ỏ ổ ổ ổ nhi t đ  kh i l ng bên trong thay đ i, màu thân thay đ i. Do đó màu lon thay đ i khi ở

ệ ộ ạ nhi t đ  l nh.

 Quy trình công nghệ

ệ 3.2. Công ngh  rót bia vào lon.

 Gi

ả i thích quy trình:

­ Lon nhôm không tái s  d ng, ch  l y t

ỉ ấ ừ ử ụ ế ộ ử ớ ả ấ lon m i s n xu t nên ch  đ  r a cũng

ỉ ầ ự ử ả ọ ượ ự ơ đ n gi n ch  c n qua quá trình r a tr ng l c ( dóc ng c lon phun n ướ ươ c t ng t nh ư

ế ế ấ ườ ơ ỏ chai), s y khô và đem đi ch t rót. N u tr ng h p lon đòi h i vô trùng cao, lon có th ể

ằ ướ ộ ấ ớ ồ ấ ờ ớ ượ ử đ c r a b ng n ế c clorine v i n ng đ  th p, chi u UV và s y khô r i m i đem

ế chi t rót.

­ Bia rót vào lon theo ph

ươ ẳ ng pháp đ ng áp.

­ Lon sau khi đ

ượ ầ ẽ ắ ắ ộ c rót đ y s  qua m t máy ghép n p theo nguyên t c sau:

ườ ượ ơ ộ ế ố Thông th ng quá trình ghép đ ạ c ti n hành qua 2 giai đo n:Ghép s  b : m i ghép

ơ ộ ể ạ ư ư ộ ị ượ đ ố c đ nh hình nh ng ch a kín. Ð  t o m i ghép s  b  dùng m t con lăn ghép s  b ơ ộ

ệ ệ ạ ạ ắ   ch y quanh mi ng lon. Trong khi lăn, do hình d ng mi ng rãnh trên con lăn làm n p

ị ẻ ạ ố ị lon b  b  cong vào phía trong, móc vào thân lon, đ nh d ng cho m i ghép.

31

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ơ ộ   Sau khi ghép s  b ,

ể ạ ử ụ s  d ng con lăn khác có d ng rãnh khác đ  ghép kín.

ố ị Do m i ghép đã đ nh hình, con lăn ghép kín ch ỉ

ớ ạ ớ ặ ép ch t các l p l i v i nhau.

ượ ầ ở ệ ặ ừ Lon đ c đ t trên b  nâng, các con lăn lúc đ u phía ngoài, sau đó con lăn v a quay

ế ế ế ắ ầ tròn quanh lon và ti n g n lon. Khi ti p xúc n p lon thì các con lăn ti n hành ghép s ơ

ệ ạ ố ượ ấ ỏ ộ b  sau đó ghép kín. Sau khi ghép kín, b  nâng h  xu ng và lon đ c l y ra kh i máy

ệ ố ể ự ộ ề ạ ghép. Quá trình con lăn ch y vào và ra do h  th ng đi u khi n t đ ng.

32

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ƯƠ

Ế Ạ

Ủ

Ệ

CH

NG 4 CÔNG NGH  CH  T O CHAI TH Y TINH – RÓT

BIA VÀO CHAI ủ

ệ ế ạ 4.1. Công ngh  ch  t o chai th y tinh

4.1.1. Nguyên li uệ

ệ 4.1.1.1. Nguyên li u chính

ố ủ ệ ầ ủ Dioxit silic(SiO2 ): là thành ph n chính c a đa s  th y tinh công nghi p có trong

ể ư ề ơ ệ ủ ầ ủ ạ d ng tinh th  nh  cát. Th y tinh silicat b n c , nhi t, hóa . Th y tinh silicat thu n

ế ượ ọ ạ ế ệ ộ ấ khi t còn đ c g i là th ch anh có tính chi t quang cao, đ ượ ấ ở c n u nhi t đ  r t cao.

oC nên có hai h p ch t th

ệ ộ ả ả ấ ợ ườ ượ Do silicat có nhi t đ  nóng ch y cao kho ng 2000 ng đ c

ệ ấ ủ ằ ả ệ ộ ả ủ ổ b  sung vào cát trong công ngh  n u th y tinh nh m gi m nhi t đ  nóng ch y c a nó

oC. M t trong s  đó là soda (Na ố

2CO3­ cacbonat natri) hay cacbonat

ả ố ộ xu ng kho ng 1000

kali (K2CO3).

ủ ị ướ ườ ườ Tuy nhiên soda làm cho th y tinh b  hòa tan trong n c, nên ng i ta th ử ụ ng s  d ng

ử ọ ễ ề ấ ố vôi s ng (CaO­ oxit canxi) nó còn giúp cho quá trình n u kh  b t d  và tăng tính b n

hóa.

ượ ướ ạ ủ ẻ ạ Ngoài ra K2O đ c thêm vào d i d ng K ề 2CO3, t o cho th y tinh v  bóng sáng b

m t. ặ

2 kho ng 55÷75%.

ủ ầ ả ệ ồ ệ Th y tinh công nghi p có thành ph n SiO Ngu n nguyên li u chính

ể là cát bi n thô.

ộ ố ế ậ ệ ạ ấ ố ủ Các t p ch t không mong mu n trong nguyên li u gây ra m t s  khuy t t t cho th y

ả ượ ụ ủ ạ ạ ạ tinh. Ví dụ : ZnO gây đ c cho th y tinh. Các lo i kim lo i và oxit kim lo i ph i đ c

ể ượ ki m tra hàm l ng.

ệ ụ 4.1.1.2. Nguyên li u ph

2O3,

ấ ộ ề ẩ ả ố Ch t nhu m màu : hai màu truy n th ng cho s n ph m bia là chai xanh lá cây­ Cr

ả ấ ộ Fe2O3 + Cr2O3 + CuO, V2O3 ; màu vàng nâu (amber)­ Na2S. Ch t nhu m màu  nh h ưở   ng

ấ ế ủ ế đ n tính ch t chi ủ t quang c a th y tinh.

3 1.0÷1.5%), các h p ch t

ấ ử ọ ư ụ ố ấ ợ Ch t oxy hóa : có tác d ng kh  b t nh  mu i nitrat (KNO

2 trong

ẽ ả ố ố arsenic (As2O3 : 0.3%), MnO2, mu i fluorur, mu i ammonium s  gi i phóng ra O

oC.

ấ ở ệ ộ quá trình n u nhi t đ  400÷925

33

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ắ ả ấ ờ ắ ấ Các ch t giúp rút ng n quá trình n u ấ  : rút ng n kho ng 10÷15% th i gian n u khi thêm

2O3, BaO.

ộ ượ ư ấ ợ ỏ ố ố m t l ng nh  các h p ch t nh  flo, mu i sulfat, NaCl, mu i nitrat, B

ử ụ ệ ượ ủ ạ ạ ự Các lo i th y tinh silicat s  d ng trong công nghi p đ c phân lo i d a trên thành

ủ ầ ph n tham gia c a các oxit tham gia :

­ Lo i 1ạ  : th y tinh ch a K và Ca s  có đ  b n c  h c cao, đ  sáng bóng b  m t,

ộ ề ơ ọ ề ặ ủ ứ ẽ ộ

ụ ủ ụ ấ dùng làm d ng c , th y tinh cao c p.

­ Lo i 2ạ  : th y tinh ch a Na và Ca s  có đ  b n hóa h c cao do s  có m t c a

ặ ủ ộ ề ự ủ ứ ẽ ọ

ố ượ ế ấ ượ ủ nguyên t ớ  Ca, v i hàm l ng Na th p, n u hàm l ng Na càng cao thì th y tinh

ề ề ớ ượ ấ ư càng kém b n cũng nh  kém b n hóa. V i hàm l ể ủ ng Na th p, th y tinh có th

ứ ượ ướ ả ệ ặ dùng làm bao bì ch a r u, bia, n c gi i khát ho c dùng trong phòng thí nghi m.

­ Lo i 3ạ  : th y tinh ch a K và Pb đây là th y tinh đ t ti n, t

ắ ề ứ ủ ủ ỷ ọ ộ tr ng cao, có đ  bóng

ề ặ ộ ế ứ ụ ụ ấ ồ sáng b  m t và đ  chi t quang cao, dùng làm d ng c  cao c p, đ  trang s c.

­ Lo i 4ạ  : th y tinh ch a Bo và Al là th y tinh b n nhi

ủ ủ ứ ề ệ ơ ọ ề t, b n hóa và c  h c. Đây là

ủ ậ ỹ th y tinh k  thu t.

4.1.2. Quy trình công nghệ

34

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ế 4.1.3. Thuy t minh quy trình

(cid:0) ử R a – chà xát :

ấ ạ ướ ấ ừ ể ư Lo i các ch t hòa tan trong n c (nh  NaCl­ cát l y t bi n)

ữ ạ Tách nh ng h t cát dính vào nhau

(cid:0) ạ Phân lo i theo kích th ướ ạ  : c h t

ượ ấ ờ ờ ồ ể Giúp ki m soát đ ấ c th i gian n u nh  tính đ ng nh t

ệ ộ ấ ổ ị Nhi t đ  n u  n đ nh

(cid:0) Phân ly đi n tệ ừ :

ạ ố ả ưở ấ ế ư Tách t p có Fe, nguyên t nh h ế ng x u đ n tính chi t quang nh  FeO,

FeS, Fe2O3.

(cid:0) N u th y tinh

ủ ấ :

ộ ỗ ấ ủ ạ ợ ồ ề ạ T o m t h n h p đ ng nh t c a SiO ổ ề 2, kim lo i ki m và ki m th .

4.

ạ ấ T o c u trúc SiO

(cid:0) ủ ạ T o hình th y tinh :

ố ạ ủ ố ướ ạ ủ Phân b  l ạ i kh i th y tinh t o chai có kích th ầ c đ t yêu c u. Th y tinh

oC t

ả ở ệ ộ ừ ấ ượ ạ ượ nóng ch y nhi t đ  >1000 lò n u đ ơ ộ c t o hình s  b , sau đó đ c

ạ ế ộ ồ ề ế ề ổ ạ th i trong khuôn qua nhi u giai đo n đ n khi đ t đ n đ  đ ng đ u.

(cid:0) ủ Ph  nóng :

ệ ề ặ ủ ả ở ệ ộ B o v  b  m t th y tinh đang nhi ị ứ t đ  cao không b  n t

ủ ề ặ Đánh bóng b  m t th y tinh.

(cid:0) Ủ ủ ­ tôi th y tinh :

ộ ề ơ ọ ề ệ Tăng đ  b n c  h c, b n nhi ủ t cho th y tinh.

35

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

oCs, đ

ệ ộ ủ ượ ủ t đ  th y tinh là 700÷800 c ph  nóng và làm + ạ : Ủ sau khi t o hình, nhi

oC. Sau đó đ

oC và đ  ngu i t ể

ộ ớ ượ ệ ngu i t i 300 c gia nhi t lên 700 ộ ừ ừ ở  t nhi ệ ộ t đ

ườ ộ ề ơ ả ứ ấ ằ th ng , nh m làm gi m  ng su t thành trong và thành ngoài, tăng đ  b n c  cho

ủ ứ ủ chai th y tinh. Đây là cách làm th y tinh ch a bia.

oC, chai đ

ệ ạ ớ ượ ứ ể ấ ộ i t t l i 700 c làm ngu i nhanh đ  tăng  ng su t + Tôi: sau khi gia nhi

ấ ồ ạ ứ ị ượ ủ ả ẩ ề bên trong thành và t o  ng su t đ ng đ u cho s n ph m. Th y tinh tôi ch u đ c

oC trong khi th y tinh th

oC.

ủ ườ ệ chênh l ch nhi ệ ộ ớ t đ  t i 270 ỉ ng ch  là 70

ủ ắ + N p th y tinh:

ự ấ ủ ặ ấ ạ ư ộ ố ự Lo i A: đóng chai th y tinh không có áp l c khí (ho c áp l c r t th p) nh  m t s

ạ ượ ướ ề ắ ắ ả ộ ờ ớ lo i r u, n c qu … N p và thân g n li n v i nhau nh  ren, ngoài ra còn m t nút

ể ị ệ ớ ậ đ y và l p đ m plastic đ  b t kín.

ứ ồ ố ự ư ạ ờ ớ ộ Lo i B: ch a đ  u ng có áp l c khí l n và trong m t th i gian dài nh  champagn.

ặ ắ ộ ớ ủ ạ ằ ậ ộ ộ ồ G m m t nút b c, m t dây ràng b ng kim lo i (ho c n p ren), m t l p Al ph  ngoài

cùng.

ự ể ắ ạ ắ ộ ờ ư Lo i C: dùng đóng n p cho chai có áp l c trung bình, đ  trong m t th i gian ng n nh

ướ ả ộ ắ ố ớ ệ ằ ồ ớ bia, n c gi i khát có gas… G m m t n p khoen có l p đ m b ng cao su, đ i v i bia

ộ ớ ủ ạ ấ còn có m t l p gi y b c ph  ngoài.

ế ậ ả ẩ 4.1.4. Khuy t t t s n ph m:

(cid:0) D ng b t khí – do các nguyên nhân sau

ạ ọ

ố ệ ầ ợ Thành ph n ph i li u không thích h p

ướ ạ ề ồ Kích th c h t cát không đ ng đ u

ệ ử ọ ế ặ ắ ợ ờ ệ ế ộ Ch  đ  nhi ấ t không h p lí ho c th i gian n u ng n khi n kh  b t không tri t

đ .ể

(cid:0) ậ ộ ủ ủ ở ế ề ả ẫ ồ Th y tinh – m t đ  th y tinh thành chai không đ ng đ u d n đ n gi m tính

ộ ề ơ ề ấ ả ệ ệ ầ ồ đ ng nh t, gi m đ  b n c , b n nhi t do thành ph n nguyên li u không thích

ế ộ ấ ớ ợ h p v i ch  đ  n u.

(cid:0) ữ ể ằ ầ ả ạ Tinh th  ­ có nh ng thành ph n không nóng ch y n m l ủ i trong th y tinh do :

ế ộ ấ ợ Ch  đ  n u không thích h p

ữ ấ ầ ầ ệ ộ ề ả Thành ph n ban đ u có nh ng ch t mà nhi t đ  nóng ch y khác nhau nhi u.

36

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ủ 4.1.5. Trang trí cho chai th y tinh

ữ ư ạ ặ ắ ậ ổ Nh ng hình d p n i (Coca), hình d ng đ c tr ng (bia Sài Gòn), màu s c (Heniken)…

ị ẩ ủ ỹ giúp tăng giá tr  th m m  cho chai th y tinh.

(cid:0) Hình d ng và màu s c:

ắ ạ

ộ ồ ề ố Có đ  đ ng đ u trên  su t than chai.

ụ ẳ ứ Có than tr  th ng đ ng đáy tròn

ặ ồ ộ Đáy chai có m t m t l i

ầ ồ ạ ổ ủ ộ C  chai phía bên trong có d ng c u l i tròn xoay, đ  cong c a chai không thay

ộ ổ ộ đ i đ t ng t

ả ượ ủ Có kho ng 15 màu đ c dùng cho chai th y tinh.

(cid:0) D p hình n i và hình chìm: t o c m giác khi s  ph i ả

ạ ả ậ ổ ờ

ể ế ợ ể ớ Có th  k t h p v i các ki u trang trí khác

ể Có th  thanh trùng

ắ ơ ứ ạ ề ượ ặ ạ ả ả T o b n kh c đ n gi n ho c ph c t p đ u đ c.

(cid:0) ạ ấ ượ ư ượ ẩ ặ ươ In chìm: t o  n t ả ng cho các s n ph m nh  r u n ng và bia. Có hai ph ng

ự ế ủ ấ ườ ấ pháp in  n tr c ti p lên th y tinh­ bình th ng và cao c p.

Standard

ả ớ ợ ơ Có 3 l p màu, thích h p cho các hình in đ n gi n

ể ử ụ ổ ậ Có th  s  d ng cùng lúc d p n i và pha màu cho chai

ả ẩ ợ Thích h p cho s n ph m thanh trùng

Permium

ề ấ ớ ớ Có 8 l p màu, b  dày l p in  n < 0.1mm

ể ấ ợ ớ R t thích h p cho chai th  tích l n

ẩ ả ợ Thích h p cho s n ph m có thanh trùng

ơ ớ ứ ộ : bóng và tr  v i tác đ ng UV, không ch  chì. M c inự

(cid:0) Kh c axit : t o m t l p “giá” cho th y tinh ộ ớ

ủ ạ ắ

ử ụ ế ế ứ ạ ặ ệ S  d ng cho thi t k  ph c t p và đ c bi t

ể ế ợ ớ ậ ổ Có th  k t h p v i d p n i và pha màu cho chai

ả ẩ ợ Thích h p cho s n ph m có thanh trùng

ượ ự ế Nhãn đ c in tr c ti p lên bao bì

37

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

(cid:0) ế ợ ớ ỹ ế ắ ậ ạ ở ị ự T o đ  lót: k t h p v i k  thu t kh c axit trên, tăng tính ch u l c cho đáy.

(cid:0) ấ ằ ổ In n i phía ngoài b ng áp su t cao

ự ở ờ ấ ế ủ M c in bám phía ngoài c a chai nh  ch t k t dính

ể ử ụ ế ệ ả ẩ Có th  s  d ng s n ph m tái ch  làm nguyên li u

ờ ờ ượ ớ ệ ứ ự ả ạ ồ T o hi u  ng không gian cho  nh, đ ng th i s  đ c l p m c in.

(cid:0) ệ ậ ạ ọ ồ ấ B c bên ngoài chai: tùy ý in  n, đ ng lo t và thu n ti n

ộ ớ ể ạ ừ M t l p màng co toàn thân chai – có th  dùng l i bao ngoài làm t PET, OPS

hay PVC.

ứ ả ể ạ ữ Có th  t o nh ng b c  nh in 8 màu.

ứ ỏ ọ ố Thêm ch c năng ch ng UV ngoài v  b c

ử ụ ấ ợ ạ ả ả ẩ ầ R t thích h p cho chai s  d ng l i và c  s n ph m c n thanh trùng.

(cid:0) ờ ỹ ủ ệ ậ Ph  bên ngoài chai: nh  k  thu t in tĩnh đi n

ữ ể ể ấ Có th  in b t kì màu nào lên thân chai, có th  in ch  đè lên màu

ộ ớ ỡ Linh đ ng v i các kích c  chai khác nhau

ễ ố ế ớ D  dàng đ t cháy l p bên ngoài khi tái ch

(cid:0) K  thu t in nhi

ậ ỹ ệ ự ế t tr c ti p

ự ế ự ư ằ ả Đ a m c tr c ti p lên chai b ng “b n in”

ề ệ ạ ị B n nhi t và khó b  bong tróc do va ch m

ưỡ ắ ạ ơ Hoàn toàn tr n, không có l i s cc nh

Tái ch  đ ế ượ c

ắ ề ậ ỹ K  thu t trang trí không đ t ti n

ủ ệ 4.2. Công ngh  rót bia vào chai th y tinh

4.2.1. Quy trình công nghệ

38

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

Hình: Quy trình rót bia vào chai

 Quá trình r a:ử

ế ệ 4.2.2. Thuy t minh quy trình công ngh

ế ộ ử Tùy theo quá trình thanh trùng bia trong bao bì hay ngoài bao bì mà ch  đ  r a khác

ố ớ ườ ề ế ộ ầ ợ nhau. Đ i v i tr ủ   ng h p thanh trùng ngoài bao bì thì yêu c u v  ch  đ  vô trùng c a

ố ớ ườ ấ ế ộ ử ợ chai r t cao, còn đ i v i tr ng h p thanh trùng trong bao bì thì ch  đ  r a ít nghiêm

ặ ơ ệ ườ ươ ướ ng t h n. Hi n nay ở ướ  n c ta th ử ụ ng s  d ng ph ng pháp trong bao bì vì n c ta có

ề ễ ễ ệ ậ ặ ẩ ậ đi u ki n khí h u nóng  m d  nhi m vi sinh v t trong quá trình rót, m t khác khi

ệ ề ỏ ế ị ả thanh trùng ngoài bao bì đòi h i ph i rót trong đi u ki n vô trùng nên thi ệ   ả t b  ph i hi n

ẩ ử ố ả ả ạ đ i, chi phí t y r a t n kém mà khó đ m b o vô trùng hoàn toàn.

39

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ể ử ư ử ể ậ ặ B  r a chai có đ c đi m v n hành r a nh  sau:

(cid:0) R a b ng dòng n

ử ằ ướ c phun

(cid:0) R a b ng dòng không khí ion hóa

ử ằ

(cid:0) R a hoàn l u ư

(cid:0) Dùng ozôn

ử

ườ ướ ủ ọ ượ ử ạ ằ ướ Thông th ng chai n c ng t, chai bia th y tinh đ c r a l i b ng n ở   ố ư c đ i l u b i

ể ươ ố ủ ả ử ự s  di chuy n t ng đ i c a chai trong các bang t ể ử i đi qua các b  r a. R a chai l ọ

ạ ượ ằ ạ ấ ả ữ ế ể ậ ậ ầ nh m lo i đ c h u h t các vi sinh v t và lo i t ấ t c  nh ng v t ch t có th  có trong

ư ả ấ chai nh  m nh chai, cát đ t, nhãn chai cũ còn dính trên chai.

ướ ư ể ế ậ ừ ả ượ ử ạ ề ồ Chai n c lúc đ a vào đ  chi ấ t bia b t lu n t ngu n nào đ u ph i đ c r a s ch, vô

ệ ử ượ ử ự ệ ệ ằ ẩ trùng đúng tiêu chu n. Vi c r a chai đ ề c th c hi n b ng nhi u h  máy r a khác

ể ả ể ả ử ả ỗ ấ   ấ nhau. Có kho ng 25 hãng có th  s n xu t máy r a chai. M i hãng có th  s n xu t

ạ ạ ề ạ ỗ ề ỗ ạ ề ờ nhi u lo i (typ) máy, m i lo i l i có nhi u model, m i model l i có nhi u đ i máy.

ố ể ử ệ ấ ạ Nên s  ki u máy r a chai hi n nay r t đa d ng.

ạ ộ ủ ố ượ Tuy nhiên nguyên lý ho t đ ng c a chúng hoàn toàn gi ng nhau: chai đ c ngâm trong

ế ế ị ượ ướ ướ n c nóng, sau đó là dung d ch soude, ti p đ n là chai đ c phun n ố   c nóng và cu i

ằ ướ ạ ướ ạ ầ ượ ể cùng là tráng b ng n c l nh. (N c l nh dùng đ  tráng c n đ c vô trùng)

Hình: Quy trình rót bia vào chai

1. Băng t

ả ậ i nh p chai vào máy

2. V  trí trung gian c a chai trên băng t

ủ ị ả ể ể ứ i đang chuy n vào b  ch a

3. B  ngâm chai vào n

ể ướ ấ c  m

4. Dùng tia phun n

ướ ấ c  m vào chai

40

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

5. Dùng tia phun dung d ch ki m nóng

ề ị

6. B  ngâm dung d ch ki m

oC

ề ở ể ị 60

7. B  ngâm dung d ch ki m

oC

ề ở ể ị 80

8. Tia phun dung d ch ki m

ề ị

9. B  ngâm n

ể ướ c nóng

10. Tia phun n

ướ c nóng

11. V  trí băng t

12. Tia phun n

ị ả ể ấ ỏ i chuy n chai ra kh i máy sau khi hoàn t t

13. Tia phun n

cướ

cướ

14. B  ngâm dung d ch ki m

oC

ề ở ể ị 80

15. B  ngâm dung d ch ki m

oC

ề ở ể ị 80

ậ ử Hình: nh p chai vào máy r a

ậ ộ ậ Hình: B  ph n nh p chai

41

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ấ ộ ậ Hình: B  ph n xu t chai

ậ ủ ườ ử Hình: Đ ng thu nh n c a máy r a

42

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ậ ộ ướ ử ượ ố ể ở ư ị Hình: B  ph n phun n c r a chai đ c b  trí đ  chai các v  trí nh  trên hình

ử ề ượ đ u đ c phun r a bên trong

ử ư ượ ư ủ Thao tác trên máy r a chai (hình 2) nh  sau: chai đ c đ a vào các ngăn c a băng

ừ ả ẽ ử ử ể ồ ả t i theo t ng hàng, băng t i s  chuy n chai đi trong máy r a qua các bu ng r a

ư ủ ể ờ ớ ượ ẩ ạ ể ờ khác nhau v i th i gian l u đ  đ  chai đ c t y s ch (trong th i gian di chuy n

ượ ố ượ ượ ướ ử ượ chai đ c d c ng c và luôn luôn đ c phun n c r a vào bên trong), chai đ c

ướ ể ư ử r a theo các b c chính qua các b  nh  sau:

oC

ướ ượ ử ơ ộ ằ ướ ấ B c 1: Chai đ c r a s  b  b ng n c  m 30

ướ ượ ả ượ ầ ể ố ế ướ B c 2: Chai đ c băng t ể i chuy n ng c đ u đ  d c h t n c trong chai

oC

ướ ượ ế ụ ư ể ướ ấ B c 3: Chai đ c ti p t c đ a vào b  n c  m 55

ướ ượ ố B c 4: Chai đ c d c ng ượ ể ạ ướ c đ  lo i n c trong chai ra

oC.

ướ ượ ể ứ ề ể ị ở ệ ộ B c 5: Chai đ c chuy n vào b  ch a dung d ch ki m 1.5%, nhi t đ  60

oC, cũng b ng th i gian  ằ

ướ ượ ề ở ể ể ị ờ B c 6: Chai đ c di chuy n trong b  dung d ch ki m 60

ể ượ ố ượ ể ị ử ồ ỏ ngâm chai trong b  và sau đó đ c d c ng ờ   c đ  d ch r a thoát ra kh i chai, đ ng th i

ượ ề ị chai cũng đ c phun dung d ch ki m.

43

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

oC.

ặ ạ ướ ướ ư ở ệ ộ B c 7: L p l i b c 5, 6 nh ng nhi t đ  80

oC và đ

ướ ượ ử ằ ượ ố B c 8: Chai đ c r a b ng n ướ ạ ở c s ch 60 c d c ng ượ ạ c l i.

oC và đ

ướ ượ ử ạ ể ướ ượ ố B c 9: Chai đ c r a s ch trong b  n c 50 c d c ng ượ ạ c l i.

oC có n ng đ  clorine 2ppm  ộ

ướ ượ ử ằ ồ ố B c 10: Cu i cùng chai đ c r a b ng n ướ ạ ở c s ch 30

và làm ráo.

ự ả ố ớ ủ ệ ư ượ ệ ầ Đ i v i chai th y tinh c n tuân theo s  gi m nhi t nh  sau: chai đ c nâng lên nhi t

oC; n u đ

ự ệ ế ượ ệ ộ ể ả ệ ộ ộ đ  cao có s  chênh l ch 42 ả c gi m nhi t đ  thì có th  gi m nhi t đ  theo

oC (T = 28 oC). Thông th

ườ ử ủ ỏ ậ ừ t ng b c 28 ớ ờ ng chai th y tinh m i r i kh i máy r a chai

ế ễ ị ỡ ử ạ ị ườ ế ượ n u đ c chi ờ t dung d ch l nh d  b  v . Th i gian r a chai trong máy th ng 15 phút.

ử ầ ử ạ ầ ầ ể Chai sau khi r a xong c n qua quá trình ki m tra, chai sau khi r a c n đ t các yêu c u

sau:

­ Chai không m  cẻ ổ

ẩ ­ Chai không còn b n, dính nhãn, các v t l ậ ạ .

­ Không còn n

ướ c trong chai

 Quá trình rót:

ứ ườ ợ ượ ế ­ Chai không có v t mòn quá m c (tr ng h p chai đ ử ụ c tái s  d ng)

2 nên đ

ượ ượ ươ ẳ Do trong bia có hàm l ng cao CO ằ c rót b ng ph ng pháp đ ng áp. Quá trình

ượ ạ rót đ c chia làm 3 giai đo n:

­ Rót bia

ữ ấ ấ ồ ế ằ ­ Tăng áp su t trong chai cân b ng áp su t gi a chai và b n chi t

ả ả ấ ằ ấ ấ ầ ­ Khi bia đ y, x  khí, gi i phóng áp su t làm áp su t trong chai b ng áp su t khí

tr i.ờ

Hình: Quá trình rót bia

44

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ộ ế ồ M t máy chi t bia vào chai bao g m:

ồ ế ườ ồ ừ ấ ấ ứ ­ B n ch a bia chi t, th ng duy trì áp su t trong b n t 2.2÷2.8 bar. Áp su t này

ể ự ộ ề ộ ượ ố ượ đ c ki m soát t đ ng thông qua van m t chi u. Van đ ứ   ữ ồ c n i gi a b n ch a

2 tinh khi

ế ấ ồ ế ừ ồ ữ bia chi t và ngu n cung c p CO b n tr  CO t (t ấ 2) có áp su t 5.0÷6.0

bar.

­ H  th ng cung c p bia t

ệ ố ấ ừ ồ ữ ứ ồ ế  b n tr  bia trong đ n b n ch a bia chi ế ượ t đ ể   c ki m

ự ộ ứ ề ấ ộ ồ soát t đ ng thông qua van m t chi u. Áp su t trong b n ch a bia trong th ườ   ng

ở duy trì 4.0 bar.

­ H  th ng b m hút chân không đ  rút không khí ra kh i chai tr

ệ ố ể ơ ỏ ướ ế c khi chi t. Áp

ấ ườ su t chân không th ng là 0.85 bar.

ự ậ ế Trình t v n hành máy chi t rót bia:

ả ậ ể ớ ớ ế ượ Băng t ị i v n chuy n chai vào v  trí kh p v i các vòi chi t, chai đ ộ c con đ i nâng

ị ế ằ lên b t kín chai vào van chi ụ   t b ng vòng ép cao su. Vòng ép cao su có hình nón c t

ế ố ọ sao cho khi chi t bia đ ượ ả ừ c x  t ấ   ạ  thành chai xu ng tránh t o b t. Tùy theo năng su t

ế ế ế ể ừ ị máy chi ố t mà s  vòi chi t (van chi t) có th  t 12÷80. Khi chai đã vào đúng v  trí,

ế ẽ ệ ố ụ ể ẽ ạ ắ ộ ộ van chi ớ   t s  chuy n đ ng m t đo n ng n qua h  th ng cam, cam s  tác d ng v i

ượ ẽ ơ van hút chân không, lúc này van đ c khai thông và b m hút chân không s  hút

ỏ ượ ế ả không khí trong chai ra, ra kh i cam, van chân không đ c nh  ra, ti p đó ở ồ    b n

ế ướ ấ ẩ ở ụ ẽ ầ chi ớ t qua các cam s  tác d ng v i cánh b m  n c n đ y van khí CO ể ư   2 đ  đ a

ế ế ứ ẽ ấ ớ ớ CO2  vào chai v i áp su t 2.4 bar. K  ti p qua cam th  ba s  đóng b t van cánh

ữ ể ằ ấ ồ ế ạ ế ằ ở ướ b m đ  cân b ng áp su t gi a chai và b n chi t, khi đ t đ n cân b ng áp (  1.4

ụ ẽ ự ộ ộ ẽ ắ ở ố bar), m t van ph  s  t đ ng m  van bia, bia s  tràn xu ng chai theo n p cao su

2 thoát tr  v  b n chi

ụ ẩ ở ề ồ ế ế hình nón c t vào thành chai và đ y CO ầ t. Khi bia đ y đ n van

2 không th  ti p t c thoát ra, gây chênh l ch áp, van bia

ể ế ụ ệ ị ầ b t đ u (nút cao su) khí CO

ừ ấ ẽ ự ộ s  t đ ng ng ng (đóng) c p bia.

ồ ế ướ ệ Lúc này b n chi t qua cam th  t ứ ư ắ ẳ  t t h n van cánh b m. Trong chai hi n có áp

ế ấ ế ấ ọ ổ su t cao (> 2.4 bar), n u rút van chi t ra gây trào b t làm t n th t bia. Đ  gi ể ả   i

ẽ ấ ứ ứ ề ẽ ế ồ quy t đi u này, b n ch a bia s  quay sang cam th  năm, cam này s   n vào van

ả ư ấ ấ ớ ỏ ả x , gi ằ   i phóng b t áp su t và bia d . Khi qua kh i cam này, áp su t trong chai b ng

ộ ẽ ạ ấ ờ ố ạ ẽ ướ ạ áp su t khí tr i con đ i s  h  chai xu ng, t ộ i đây s  có m t vòi phun n c l nh vô

45

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ự ỏ ướ ớ ể ấ ọ trùng c c nh , tia n ổ   c v i áp su t 1.6÷1.8 bar vào chai gây trào b t nhanh đ  đu i

ướ ắ ư không khí d  trong bia tr c khi qua máy đóng n p. Van chi ế ướ t tr c khi qua chu kì

ớ ẽ ể ả ướ ứ ắ ở m i, s  xoay qua cam th  sáu m  đóng van cánh b m trong tích t c đ  x  bia và

ạ ế ư ế ế ẽ ả ở ệ ọ b t còn l i trong vòi chi t, n u không bia d  trong vòi chi ạ   t s  c n tr  vi c n p

ế CO2 vào chai cho chu kì ti p theo.

ươ Ph ng pháp rót:

ự ươ ế ộ D a theo ph ng pháp thanh trùng trong chai hay ngoài chai mà có ch  đ  rót khác

nhau: rót nóng và rót l nh.ạ

­ Rót nóng: (tr

ườ ả ẩ ợ ượ ng h p thanh trùng ngoài bao bì) s n ph m sau khi đ c thanh

oC) thì đ

ệ ộ ượ ế ả trùng nhanh (nâng nhi t đ  lên 68÷70 c chi t chai. Chai ph i vô trùng.

ượ ể ả ả ấ ả ề ặ Trong quá trình rót, chai đ c xoay tròn đ  đ m b o t t c  b  m t bên trong

ế ả ớ ơ ơ chai ti p xúc v i bia nóng. Quá trình này đ n gi n h n rót vô trùng.

­ Rót l nh: áp d ng cho c  tr

ả ườ ụ ạ ợ ố ớ   ng h p thanh trùng trong và ngoài bao bì. Đ i v i

 Quá trình đóng n pắ

ườ ề ệ ả ợ tr ng h p thanh trùng ngoài bao bì thì ph i rót trong đi u ki n vô trùng.

ấ ạ ủ ự ệ ạ ầ ộ ờ   Chai th y tinh đ ng bia thu c d ng chai có c u t o thành mi ng d y và có g ,

ệ ắ ắ ắ ậ ằ ắ ượ ượ đ c đ y b ng n p mũ (n p mũ mi n­ n p phén). N p đ ằ c làm b ng thép

ể ượ ế ặ ạ ỉ tráng thi c, thép m  crom ho c thép không g , có th  đ c in, trang trí theo ý

ậ ệ ữ ấ ố ượ ụ ả ặ mu n. Nh ng t m v t li u đ ả   ặ c tráng c  hai m t, m t ngoài có tác d ng b o

ề ạ ượ ể ệ v  kim lo i và làm n n đ  in, sau khi in xong chúng đ ộ ớ   c tráng thêm m t l p

ệ ớ ệ ề ạ ớ ớ ể ả ữ ể ả n a đ  b o v  l p in. L p bên trong đ  b o v  kim lo i và làm n n cho l p lót.

ậ ệ ể ạ ữ ẽ ệ ấ ố ớ Nh ng t m v t li u này s  đi qua máy ép đ  t o hình gi ng mũ mi n v i mép

ế ệ ệ ắ ầ ấ ớ ớ ượ đ ấ ạ   c g p n p. Bên trong n p có l p đ m, l p đ m này có thành ph n c u t o

ổ ầ ờ ừ ạ ế ợ ằ ầ ạ thay đ i d n theo th i gian: t ầ    lo i toàn b ng b n sang các d ng k t h p b n,

ự ế ề ệ ườ nh a và các mi ng nhôm theo nhi u cách khác nhau. Hi n nay, ng ầ   i ta h u

ử ụ ư ệ ớ ừ ầ ệ ầ ớ ượ nh  không s  d ng các l p đ m làm t ế  b n mà h u h t các l p đ m đ c làm

ườ ằ ọ Ở ữ ằ b ng PVC (th ng có b t) hay đôi khi làm b ng HDPE. ầ   ơ  nh ng n i mà b n

ượ ử ụ ườ ượ ế ỏ ẫ v n còn đang đ c s  d ng, nó th ng đ ằ c cán m ng lên b ng mi ng nhôm

ả ủ ệ ể ả đ  c i thi n các tính năng ngăn c n c a nó.

Ư ượ ệ ể u – nh ủ ắ c đi m c a n p “mi n”:

46

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

Ư ể ễ ấ u đi m: giá thành th p, d  trang trí.

ượ Nh c đi m ể :

ầ ụ ụ ở C n d ng c  khi m

ử ụ ể Không th  tái s  d ng

ướ Có xu h ng ăn mòn.

ả ể ả Không th  b o qu n CO ờ 2 trong th i gian dài.

ắ ệ Hình: N p “mi n” đóng chai bia

 Dãn nhãn chai:

ắ ằ Hình: Máy đóng n p b ng tay

ấ ừ ộ ứ ượ ố ượ Gi y nhãn t ậ  b  ph n ch a đ c hút sang tr ng chân không 1 và đ ạ c in h ng s ử

ủ ề ặ ố ượ ố ụ d ng, sau đó theo chi u xoay c a tr ng 1 g p tr ng chân không 2 và đ c hút sang b ề

ặ ố ủ ề ố ượ ư ế ộ m t tr ng 2, theo chi u xoay c a tr ng 2 nhãn đ ế   ậ c đ a đ n b  ph n bôi keo và ti p

47

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ượ ề ặ ể ề ế ượ ụ t c đ c xoay đ n áp sát b  m t chai đang di chuy n trên dây chuy n và đ c dán

ử ụ ạ vào chai. Keo s  d ng dán nhãn là lo i keo Casein.

ủ ộ ạ ộ ậ ắ Hình: Nguyên t c ho t đ ng c a b  ph n dán nhãn chai

ể ượ ữ ứ ứ ư ố Ngoài ra nhãn còn có th  đ ấ   c dán theo cách th c nh  sau: tr ng th  1 có nh ng t m

ầ ượ ữ ấ ộ ộ dán nhãn (glue segment), nh ng t m này l n l ấ   t đi qua m t cu n keo (glue roller) l y

ể ấ ứ ế ẽ ộ keo, ti p đó s  qua cu n ch a nhãn (label magazine) đ  l y nhãn. Khi nhãn đã dính lên

ữ ữ ứ ẽ ấ ấ ấ ố ố ẽ ế ụ nh ng t m l y nhãn, nh ng t m này s  ti p t c đi qua tr ng th  2, tr ng này s  hút

ừ ấ ấ ượ ẽ nhãn t t m l y nhãn và dán lên chai. Chai sau khi đ ộ ệ ố   c dán nhãn s  qua m t h  th ng

ả ể ố bàn ch i đ  vu t sát nhãn lên chai.

ạ ộ ủ ắ ườ ợ ộ Hình : Nguyên t c ho t đ ng c a máy dán nhãn (tr ầ   ng h p nhãn bao m t ph n

ườ đ ng kính chai)

48

Ị Ế Ự Ẩ Ặ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

ạ ườ ợ Hai d ng máy dán nhãn trên là dành cho tr ng h p nhãn không bao quanh h t đ ế ườ   ng

ế ườ ế ườ ợ ươ ự kính chai, n u tr ng h p nhãn bao quanh h t đ ng kính chai thì cũng t ng t nh ư

ớ ị ượ ặ ả ộ ư trên nh ng có t i hai v  trí trét keo và chai cũng đ c đ t trên m t đĩa có kh  năng

ụ ủ ứ ể ộ xoay tròn quanh tr c c a nó đ  nhãn vòng xung quanh chai, khi đi qua cu n ch a nhãn,

ủ ẽ ẽ ị ứ nhãn s  dính lên chai, v  trí trét keo th  hai s  quét keo lên mép rìa c a nhãn, khi nhãn

ẽ ấ ồ đã qu n quanh chai mép này s  dán ch ng lên mí nhãn bên kia, nhãn bao quanh chai.

ạ ộ ủ ắ ườ ợ Hình: Nguyên t c ho t đ ng c a máy dán nhãn chai (tr ng h p nhãn bao quanh

ườ đ ng kính chai)

ủ ắ ả ộ ả A- Hình  nh toàn b  máy, B­ Hình  nh phóng to c a các đĩa g n chai

49

Ị Ế Ự Ặ Ẩ Ệ CÔNG NGH  BAO BÌ VÀ ĐÓNG GÓI TH C PH M     GVHD: Đ NG TH  Y N

Ệ

Ả

ự ụ ệ ạ ọ   ẩ , NXB Đ i h c

ệ ố ồ ố

TÀI LI U THAM KH O ứ [1]. Bùi Ái, Công ngh  lên men  ng d ng trong công nghi p th c ph m Qu c Gia Thành ph  H  Chí Minh, 2003.

ạ ọ ự ậ ố ỹ K  thu t bao bì th c ph m, ẩ  NXB Đ i h c Qu c Gia Thành

ố ố ồ ị [2]. Đ ng Th  Anh Đào,  ph  H  Chí Minh, 2005.

ự ệ ườ ạ ọ ệ ẩ , Tr ng Đ i h c công nghi p

ự ẩ [3]. Giáo trình Công ngh  đóng gói bao bì th c ph m th c ph m Tp.HCM.

ễ ệ ả ấ Công ngh  s n xu t malt­bia. [4]. Nguy n Đình Hòa,

ộ ố ườ ả M t s  đ ng link tham kh o:

.interbev.co.th/AInnofill.gif   www

.canseamers.com/images/fig2a.gif   www

.lingermachine.com/pic/99.jpg   www

.crownseal.co.th/our­products/index­files   www

http://doc.edu.vn/tai­lieu/de­tai­cong­nghe­san­xuat­bao­bi­bia­va­ruou­10010/

http://daidoanket.vn/index.aspx?Menu=1450&Style=1&ChiTiet=51602

http://tai­lieu.com/tai­lieu/de­tai­tim­hieu­ve­bao­bi­lon­nhom­7632/

50