Bắt mạch, tự chẩn bệnh
Biết được ý nghĩa của mạch, bạn có thể sử dụng việc bắt
mạch như công cụ đơn giản và hữu ích để theo dõi sức khỏe
hằng ngày.
T
ự bắt mạch để chẩn
đoán sơ bộ bệnh t
ình
mình trư
ớc khi đến thầy
Trên phim ảnh, bạn thấy các đại phu
(thầy thuốc) ngày trước vẫn hay bắt
mạch khi thăm bệnh; để xem một người còn sống hay không
người ta bắt mạch cảnh. Khi khám bệnh bác sĩ cũng thường bắt
mạch. Sáng sáng y tá đến từng giường bệnh để lấy thông số
mạch, huyết áp bệnh nhân và báo cho bác sĩ. Nói như vậy để
thấy mạch là một thông số hữu ích và thường xuyên được sử
dụng trong y học.
Mạch, cùng với thân nhiệt, huyết áp, nhịp thở là những dấu hiệu
sinh tồn của một con người. Dựa vào một số đặc điểm của mạch
cũng có thể biết được những vấn đề về sức khỏe và bệnh tật.
thuốc - Ảnh: N.C.T.
Không như đo huyết áp hay thân nhiệt cần phải có dụng cụ, bạn
có thể dễ dàng xác định mạch của mình chỉ với tay không.
Tự bắt mạch quay
Mạch máu thường được sử dụng để bắt mạch là động mạch
quay tại vị trí mặt trước cẳng tay, ngay phía trên nếp cổ tay, về
phía ngón cái. Một số mạch máu khác cũng được sử dụng để bắt
mạch là động mạch cánh tay, cảnh, bẹn, khoeo, mu chân, chày
sau...
Cách bắt mạch quay như sau: lòng bàn tay để ngửa - đặt hai
ngón tay là ngón trỏ, ngón giữa của bàn tay kia lên vị trí mạch
quay - ấn nhẹ để cảm giác mạch đập vào đầu ngón tay.
Nếu nhịp mạch đều, đếm số mạch đập trong 10 giây rồi nhân cho
6 sẽ được số mạch đập trong 1 phút. Cần bắt mạch ở hai tay để
so sánh.
Tính chất và ý nghĩa của mạch
T
ần số mạch tối
đa
độ tuổi khác nhau
sẽ có tần số mạch
tối đa khác nhau và
được xác định (
trên
- Tần số mạch: là số lần mạch đập trong 1
phút. Tần số mạch bình thường ở người lớn
là 60 - 100 lần/phút; ở trẻ em tuổi càng nhỏ,
mạch càng nhanh. Mạch nhanh khi: sốt
(thân nhiệt tăng 1OC, mạch tăng thêm 8
lần/phút), lo lắng, sợ hãi, kích động, giận
dữ, hoạt động gắng sức. Mạch chậm gặp ở
những người khỏe mạnh, chơi thể thao, vận
động viên, lực sĩ (thường tần số mạch của
những người này là 40 - 60 lần/phút); gặp
trong bệnh lý tim mạch (loạn nhịp), suy
lý thuyết) như sau
:
Nữ giới:
mạch tối đa = 226 -
số tuổi; nam giới
:
tần số mạch tối đa
= 220 - số tuổi
.
Chẳng hạn một phụ
nữ 30
tuổi sẽ có tần
số mạch tối đa là
226 - 30 =
196
lần/phút.