Bệnh lý trung thất - Dương Nguyễn Hồng Trang

Chia sẻ: Đỗ Mạnh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

96
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Bệnh lý trung thất gồm các nội dung: định khu và giới hạn trung thất, nêu đặc tính của bệnh lý trung thất, trình bày tổn thương thường gặp trong từng phân khu, mô tả triệu chứng cơ bản của bệnh lý trung thất và cơ chế, nêu những bệnh lý trung thất hay gặp, trình bày các phương pháp chẩn đoán không xâm lấn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bệnh lý trung thất - Dương Nguyễn Hồng Trang

BEÄNH LYÙ TRUNG THAÁT Thôøi gian: 2 tieát GV: DöôngNguyeãnHoàngTrang Ñoái töôïng: Y3 – CT3 Naêmhoïc : 2010- 2011 MUÏC TIEÂU: 1. Ñònh khu vaø giôùi haïn trungthaát 2. Neâuñaëctính cuûabeänhlyù trungthaát. 3. Trình baøytoånthöôngthöôønggaëptrongtöøngphaânkhu 4. Moâ taûtrieäuchöùngcô baûncuûabeänhlyù trungthaát vaø cô cheá. 5. Neâunhöõngbeänhlyù trungthaáthaygaëp. 6. Trình baøycaùcphöôngphaùpchaånñoaùnkhoângxaâm laán. DAØN BAØI I. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA BEÄNH LYÙ TRUNG THAÁT II. TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG III. NHÖÕNG BEÄNH LYÙ TRUNG THAÁT HAY GAËP IV. CAÙC BIEÄN PHAÙP CHAÅN ÑOAÙN NOÄI DUNG I. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA BEÄNH LYÙ TRUNG THAÁT 1. Ñònh khu vaø giôùi haïn trung thaát * Giôùi haïn trungthaát: - Khe coångöïc ôû treân - Cô hoaønhôû döôùi - Maûngöùc söôønôû tröôùc - Coätsoángvaø khôùpcoätsoángsöôønphíasau - Maøngphoåi trungthaáthai beân. * Phaânchia trungthaát:trungthaátñöôïc chia thaønh3 phaàn +Trungthaáttröôùc:ôû phíatröôùcmaøngtim vaø caùcmaïchmaùu lôùn 1
+ Trung thaát giöõa: ( coøn goïi laø khoang taïng) töø bôø sau trung thaát tröôùc ñeán maët tröôùc coät soáng + Trung thaát sau: töø maët tröôùc coät soáng ñeán maët tröôùc xöông söôøn 2. Ñaëc ñieåm cuûa beänh lyù trung thaát - Vì phaàntrungthaátraátnhoûneânkhi coù khoái choaùnchoåraát deågaâycheøneùpnhöõngcô quantrongtrungthaátvaø bieåuhieän nhöõngtrieäuchöùnggioángnhö beänhlyù cuûacuûacaùccô quannaøy. - Xaùc ñònhnguyeânnhaânthöôøngkhoùkhaêndo khoùtieápcaän caùccô quantrongtrungthaát. - Moät soábeänhlyù trungthaátcoù theålan toûahaykhoângcoù vò trí choïn loïc trongtrungthaátnhö traønkhí trungthaát,vieâmtrungthaát, xuaáthuyeáttrungthaát…Tuy nhieân,caùcbeänhlyù khu truùnhö nang vaø u trungthaátthöôøngcoù vò trí öu theátrongtöøngphaânkhu trung thaát.Maëtkhaùc, moätsoábeänhlyù ngoaøi trungthaátnhö beänhlyù tuyeángiaùphaycaängiaùp,caùcbeänhlyù trongoå buïng … cuõngcoù theågiaûdaïngu trungthaátvaø cuõnghay coù vò trí ñaëcbieät.Trong caùctröôønghôïp naøy, vieäcnaémvöõngñònhkhu toånthöônggiuùpcoù höôùngchaånñoaùnnguyeânnhaânñeålaømcaùcxeùtnghieämthíchhôïp. 3.Caùc beänh lyù hay gaëp trong töøng phaân khu trung thaát * Trungthaáttröôùc:beänhlyù tuyeánöùc, u teábaøomaàm,u môõ,u tuyeángiaùp,u tuyeáncaängiaùp,nangnöôùcôû coå. * Trungthaátgiöõa:beänhlyù haïch,nangcoù nguoàngoácpheáquaûn, nangmaøngphoåi – maøngtim * Trungthaátsau:U thaànkinh, nangcoù nguoàngoácruoät,nangthaàn kinh ruoät. II. TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG Khoaûngphaânnöõabeänhnhaânkhoângcoù trieäuchöùnglaâmsaøng, treûemcoù trieäuchöùngroõ raønghônngöôøi lôùn. 2
Khi coù trieäu chöùng laâm saøng gôïi yù beänh lyù aùc tính. Caùc trieäu chöùng thöôøng gaëp: • Hoäi chöùng tónh maïch chuû treân: do cheøn eùp tónh maïch chuû treân. • Khaøn tieáng: do lieät daây thaàn kinh hoaønh • Hoäi chöùngHorner(Claude- Bernard-Horner:ñoàng töûco, heïp khemi, loõmnhaõncaàu,noùngmoät beânmaùvaø ra moàhoâi beânkia )do lieätgiao caûmcoå cuøngbeânhaytoånthöôngbaùncaàunaõovaø haønhtuûy • Lieät cô hoaønh:lieätdaâythaànkinh hoaønh • Traøndòchmaøngphoåi döôõngtraáp:do toånthöôngoángngöïc • Nuoátngheïn:do toånthöôngthöïc quaûn • Ho: cheøneùphaycoù toånthöôngcaâyhoâhaáp • Khoù thôû:do khoái u cheøneùp,xaâmlaáncaâyhoâhaáp,do traøndòchmaøngphoåi ,maøngtim , suy tim. • Ho ra maùu:xaâmlaáncaâyhoâhaáp, suy tim. • Roái loaïn nhòptim: tim bò ñeøeùphaytoånthöôngthaønhtim • Ñau ngöïc: do u xaâmlaánmaøngphoåi, xöôngsöôøn,ñoátsoáng, thaànkinh. • Ñoätquî, taênghuyeátaùp:gaëptrongu teábaøoöa saéc • Vuù to: u saûnxuaátbeta-hCG • Roái loaïn taâmthaàn:do taêngcanxi maùu • Nhöôïc cô: hoäi chöùngcaänungthö trongu tuyeánöùc III. MOÄT SOÁ BEÄNH LYÙ TRUNG THAÁT HAY GAËP 1.Beänh lyù khoâng phaûi u 1.1.Traønkhí trungthaát - Traønkhí trungthaáttöï phaùt - Traønkhí trungthaátthöùphaùt 1.2.Vieâmtrungthaát: caáp-baùncaáp-maõntính – xô hoaù 1.3. Xuaáthuyeáttrungthaáttöï phaùt 3
1.4. Thay ñoåi vò trí trung thaát trong hoäi chöùng sau caét phoåi 2. Beänhlyù nangtrungthaát 1.1. Nangcoù nguoàngoácpheáquaûn 1.2. Nangcoù nguoàngoácruoät 1.3. Nangruoät-thaànkinh 1.4. Nangmaøngphoåi- maøngtim 1.5.Nangoángngöïc 3. Beänh lyù khoái u trung thaát 1.1.Beänhlyù tuyeánöùc: - U tuyeánöùc - Carcinomatuyeánöùc - Carcinoidtuyeánöùc - U môõtuyeánöùc - Taêngsaûntuyeánöùc 1.2.Caùcu teábaøomaàmtrungthaát - U laønhtính( coøngoïi laø u quaùi laønhtính) - U aùctính: u tinh(seminoma),u quaùi trungthaátaùctính, u khoâng seminoma 1.3.Beänhlyù haïchbaïchhuyeáttrungthaát - Lymphoma - Haïch trungthaátdo di caên - Haïch lao trungthaát - Sarcoidose - BeänhCastleman(coøngoïi laø taêngsaûnhaïchlymphokhoång loà) 1.4. U thaànkinh - U teábaøothaànkinh - U baothaànkinh 1.5. U trungmoâ - U môõvaø sarcomamôõ - U sôïi - U maïchmaùu 1.6. U noäi tieát - U tuyeáncaängiaùp - U teábaøoöa chrometrungthaát 4. Caùc toån thöông giaû daïng u trung thaát 1.1. Böôùugiaùp 1.2. Nangnöôùc 4
1.3. Toån thöông khung xöông loàng ngöïc - U nguyeân soáng - AÙp xe caïnh coät soáng - Thoaùt vò maøng naõo 1.4. Taïo huyeát ngoaøi tuûy 1.5. Toån thöông maïch maùu 1.6. Beänh lyù thöïc quaûn 1.7. Ung thö khí pheá quaûn 1.8. Beänh lyù döôùi hoaønh IV.CAÙC BIEÄN PHAÙP CHAÅN ÑOAÙN BEÄNH LYÙ TRUNG THAÁT 1.Caùc bieän phaùp khoâng xaâm laán 1.1.Xquang - Chuïp thaúng– nghieângcungcaápnhöõngthoângtin cô baûnveà toånthöông,nhaátlaø nhöõngtoånthöôngkhu truù - Soi döôùi maønghuyønhquanggiuùp: +Ñaùnhgiaùaûnhhöôûngcuûau trungthaáttreânhoaït ñoängcuûacô hoaønh +Phaùthieänlieätcô hoaønh +Xaùc ñònhhoaëcloaïi tröø caùctoånthöôngnghi ngôølaø maïchmaùu 1.2.CT scanner - Ñöôïc thöïc hieänñeåñaùnhgiaùkhoái u trungthaáttronghaàuheát caùctröôønghôïp - Coù theåphaùthieäncaùcu ñöôøngkính nhoû(3-5mm)maø Xquangkhoângthaáyñöôïc - Phaânbieätñöôïc maätñoäcaùctoånthöông(moâñaëc,dòch, môõ,ñoùngvoâi…) giuùptraùnhsinh thieátnhaàmmoätsoátoånthöông - Höôùngdaãnñöôøngsinh thieátvaø phaåuthuaät - Tuy nhieânthöôøngkhoùphaânbieäthieäntöôïngu chætieápgiaùp hay ñaõxaâmlaáncaùccô quanlaâncaän. 1.3. Coäng höôûng töø haït nhaân 5
+ Coù khaû naêng: -Taùi taïo hình aûnh theo maët phaúng traùn vaø maët phaúng ñöùng doïc -Khaûo saùt caùc maïch maùu maø khoâng caàn chích thuoác caûn quang -Khaû naêng phaân bieät caáu truùc moâ toát hôn, thaäm chí coù theå phaùt hieän ñöôïc baûn chaát aùc tính cuûa noù + Do ñoù phöông tieän naøy coù nhieàu lôïi ñieåm hôn CTscanner: -Khaûo saùt maïch maùu ,thaàn kinh toát hôn ñaëc bieät trong tröôøng hôïp nghi ngôø coù xaâm laán -Thích hôïp cho nhöõng beänh nhaân khoâng theå chích thuoác caûn quang ( suy thaän , dò öùng) -Khaûo saùt toát ôû caùc vò trí: khe coå ngöïc, cô hoaønh, caùc u trung thaát sau nghi ngôø coù toån thöông thaàn kinh ñi keøm + Nhöôïc ñieåm: ñaét tieàn,toán thôøi gian, naèm laâu 1.4. Sieâu aâm - Giuùpphaânbieätmoâñaëcvaø nang - Khaûosaùttoáttoånthöôngthöïc quaûnvaø caáutruùclaâncaän nhôøphöôngphaùpsieâuaâmquathöïc quaûn - Coù theåhöôùngdaãnsinh thieát - Khuyeátñieåm:khoângkhaûosaùtñöôïc toaøndieängiaûi phaåu hoïc trungthaát. 1.5. Phoùng xaï haït nhaân: döïatreânkhaûnaêngbaétchaátñoàngvò phoùngxaï cuûamoätsoákhoái u Loaïi u trungthaát Chaátñaùnhdaáuphoùngxaï -Böôùugiaùpchìm………………… .I-131hay I-123 -U teábaøoöa saéc……………………. I-131 -Lymphoma,caùcmoâvieâm………. Gallium -U tuyeáncaän Giaùp…………….. Selenomethionin -Nieâmmaïc daï daøylaïc choå……. Technetium99m 1.6. Caùc chaát ñaùnh daáu sinh hoaù: döïavaøokhaûnaêngcheátieát cuûamoätsoáu trungthaát +U taânsinh teábaøomaàmcoù khaûnaêngtieátα FP, β –hCG 6
+ Moät soá carcinoide tuyeán öùc tieát ACTH + U teá baøo öa Chrome, moät soá u haïch thaàn kinh tieát Catecholamines 2. Caùc bieän phaùp xaâm laán 2.1. Sinh thieát tröôùc moå +Caùc toånthöôngcaànsinh thieát: -Coù trieäuchöùngxaâmlaán( ñaungöïc nhieàu,khoùthôû,traøn dòchmaøngphoåi,nuoátngheïn,hoäi chöùngtónhmaïchchuûtreân) -Haïch khoångloà -U trungthaátcoù gia taêngnoàngñoäα FP, β hCG vaø CEA trong maùu -ToånthöôngbaétGallium67 do nguycô Lymphomacao +Khoângneânsinh thieáttrongtröôønghôïp -Nghi ngôøu tuyeánöùc, nhaátlaø u coøntrongbaovì coù nguycô laømchuyeåntöø giai ñoaïnI sangcaùcgiai ñoaïnsau -U coù Cathecholaminetrongmaùutaêngcao. +Phöôngphaùp:choïc huùtxuyeânthaønhngöïc baèngkim nhoû -Bieánchöùnghieámxaûyra -Giuùphaïn cheáphaåuthuaätkhoângcaànthieát -Thích hôïp cho beänhnhaâncoù choángchæñònhphaåuthuaät -Haïn cheá:khoùlaáy ñuûmaãu,khoânggiuùpxeápgiai ñoaïn beänh 2.2.Can thieäp ngoaïi khoa - Thöôøngaùpduïngñeålaáy maãubeänhphaåmchaånñoaùnLymphoma hay caùctoånthöôngcaànxeápgiai ñoaïnbeänh - Caùc phöôngphaùp:soi trungthaátquañöôøngcoå, soi trungthaátqua thaønhngöïc phíatröôùc,soi loàngngöïc, môûtrungthaát. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Fishman's Pulmonary Disease and disorders,1998 2. Maladies Respiratoires,1993 7